Урок казахского языка

Мекеме атауы Павлодар қаласы, №17 ЖОББСОБМ

Аты - жөні Талипова Гульвира Ермантайқызы

Лауазымы қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Жұмысы өтілі 7 жыл

Пәні қазақ тілі мен әдебиеті

Тақырыбы С.Мұқанов «Есіл бойында» «Өмір мектебі» романынан үзінді.

Сынып 7-сынып

Сабақтың тақырыбы: С. Мұқановтың жазушылық шеберлігі

Мұғалімнің әрекеті: Сәлеметсіңдер ме, балалар. Бүгін ашық сабақ. Ойларыңды қысылмай еркін жеткіуге тырысыңдар. Алдыларыңда Ертіс өзені бейнеленген, пейзажды өз позициялараыңнан 5 сөйлеммен суреттеп көріңдер.

Тапсырманың шарттары:

1. Көркемдегіштерге тоқталу

• Эпитет

• Теңеу

• Метафора

• Тұрақты тіркес

• Мақал-мәтел

1 МИНУТ

Тапсырманы орындауға 5 минут уақыт беріледі.

Сөйлеуге 3 минут

Өте жақсы. Сендер сияқты, балалар, өз туған жерін суреттеген қандай ақын-жазушыларды білесіңдер?

• Ә. Сәрсенбаев

• М. Жұмабаев

• Ж. Аймауытов

• С. Мұқанов

Мұғалімнің әрекеті: балалар, « Есіл бойында» шығармасымен танысқан болатынбыз. Осы шығарма несімен сендерге әсер қалдырды?

• Табиғат суреті ерекше

• Сендердің табиғатты суреттеу біліктіліктерің мен жазушы біліктілігінде ерекшелік бар ма?

• Ендеше осы шығарма арқылы С. Мұқановты қай қырынан танимыз№

• Шеберлігі

• Олай болса сабақтың тақырыбы: С. Мұқановтың жазушылық шеберлігі.

• Енді сабағымызға мақсат қояйық.

• Жазушы шеберлігін анықтау үшін қандай жұмыс түрлерінін орындаймыз?

Сабақтың мақсаты:

• Шығармадағы табиғат суретін теру

• Мәтіндегі көркемдегіштердің түрін анықтау

• Есіл табиғатының кереметтілігін жеткізген нысаналарға талдау

• Автордың сезімін ашу

• Теориялық талдау

2 МИНУТ

Бағалау парағы

30 секунд

Мұғалімнің әрекеті: енді жұмысқа кірісеміз. Бүгін топпен жұмыс істейміз. Тақырыбымыз табиғатқа байланысты болғандықтан топтың аттары да соған лайық болсын. Сабақ барысында қай топтың қарқыны Есіл ағысындай екендігін көреміз.

Ал жұмысқа кіріселік. 1- тапсырма нысаналарға талдау жасау.

1-ТАПСЫРМА

1. Есіл:- Есіл өзенінің сипаты

2. ЖАЙЫҚ: - Тоғай сипаты

3. Еділ: - Шалғынның сипаты

4. Сырдария: -Жеміс-жидектердің сипаты

Мұғалімнің әрекеті: нысаналарға сипаттама бергенде автор сөзімен дәлелдеп отырасыңдар. Тапсырманы орындауға 4 минут уақыт.

ЕСІЛ - Ағысы қатты, жылдам, мөлдір, нәрлі, момақан.

ТОҒАЙ - Алуан түсті, бояулы, сәнді, жасыл жібекті, топырағы құнарлы, байлығы

ШАЛҒЫНЫ - Шөптің биіктігі, жұпар иісті, қалыңдығы, сәнділігі

ЖЕМІСІ - Жемісінің молдығы, қалың салғандығы, дәмі, тәттілігі, байлығы.

Сөйлеуге 5 минут. Жақсы енді ойымызды қорытындылайық. Осы суреттер арқылы автор қай қырынан танылды? Патриот, Отансүйгіш....

Жақсы, балалар, нысаналарды анықтадық, енді сол суреттер қандай бейнелі сөздермен көркемделгенін анықтайық.

2- ТАПСЫРМА

Келесі тапсырма: көркемдегіштерді теру, анықтау. Өз нысаналарың бойынша.Басты көркемдегіштер:

• Эпитет

• Теңеу

• Метафора

• Кейіптеу

Тапсырманы орындауға 1 минут уақыт. Сөйлеуге 3 минут. Осы тапсырма арқылы автор қандай бейнелі сөздерді ұтымды қолдана білген екен? Ойымызды жинақтайық. Сендер дәл осылай жаза аласыңдар ма? Авторды қай қырынан көруге болады екен.

• Шебер жазушы.

• Тамаша

Мұғалімнің әрекеті: шығармаға қандай тақырыптар өзек болған? Табиғатпен қатар қандай тақырып қозғалған?
- Образдар бар

• Жақсы. Енді жазушының образ жасау шеберлігін байқап көрелік

• Образ жасаудың неше әдіс-тәсілі бар?

• Бұл шығармада қандай түрлері кездеседі

• Осы әдістер арқылы автор Мырзатайды қаншалықты таныта білгендігін дәлелдеп көрейік.

3- ТАПСЫРМА

1. ЕСІЛ - диалог, портрет

2. ЖАЙЫҚ - пейзаж

3. ЕДІЛ -тура мінездеу

4. СЫРДАРИЯ - монолог

Тәсілдерді теру барысында қандай мақсатта қолданылғандығын анықтап отырасыңдар.

Тапсырма 4 минут

Сөйлеуге 5 минут

Балалар, Мырзатайды өмірде көргендерің бар ма? Бірақ Мырзатайды тани білдіңдер ме? Бұл не? Міне, балалар, автор шеберлігі - кейіпкерді жақын адамыңдай сияқты таныту.

4- ТАПСЫРМА

ТЕОРИЯЛЫҚ ТАЛДАУ

1. «ЕСІЛ» тобына - ТАҚЫРЫБЫ

2. «ЖАЙЫҚ» тобына - ИДЕЯСЫ

3. «ЕДІЛ» тобына - ӨЗЕТІЛІГІ

4. «СЫРДАРИЯ» тобына - ПРОБЛЕМАСЫ

ТАПСЫРМАҒА 1 МИНУТ. СӨЙЛЕУГЕ 4 МИНУТ

Ықтимал жауаптар:

Тақырыбы - Есіл туралы, ән туралы

Идеясы - табиғаттың сұлулығын, байлығын, кереметтілігін бейнелеу.

Өзектілігі - туған жерге, Отанға деген махаббат ешқашан да өзектілігін жоймайды. Шығарманың тәрбиелік маңыздылығы- табиғат кереметін сезіну, түсіну, табиғат сұлулығын аялау, қорғау.

Проблемасы - кейбір әндердің мағынасыз, мәнсіз екендігі проблема етіліп көтеріледі.

Үйге тапсырма: Шығарма «Туған жер-алтын бесік»

Бағалау парағы бойынша әр топ басшылары бағалап шығыңдар.

Рефлексия. Міне бірнеше тапсырманы орындау барысында С. Мұқановты бірнеше қырынан көрдіңдер. Енді авторға қандай баға берер едіңдер? Бірнеше сөйлеммен жазып шығыңдар.

Сәбит Мұқанов ...

Тапсырма 2 минут

Оқу 3 минут

Жан-жақты.

Өте жақсы. Бүгінгі сабағымыз осымен аяқталды. Рахмет. Сау болыңдар!

1-ТАПСЫРМА

1. Есіл:- Есіл өзенінің сипаты

2. ЖАЙЫҚ: - Тоғай сипаты

3. ЕРТІС: - Шалғынның сипаты

4. Сырдария: -Жеміс-жидектердің сипаты

Нысаналарға сипаттама бергенде автор сөзімен дәлелдеп отырасыңдар. Тапсырманы орындауға 4 минут уақыт. ӘР ТОПҚА СӨЙЛЕУГЕ 1 МИНУТТАН

2- ТАПСЫРМА

Келесі тапсырма: көркемдегіштерді теру, анықтау. Өз нысаналарың бойынша.Басты көркемдегіштер:

• Эпитет

• Теңеу

• Метафора

• Кейіптеу

Тапсырманы орындауға 1 минут уақыт. Сөйлеуге 1 минут.

3- ТАПСЫРМА

1. ЕСІЛ - диалог, портрет

2. ЖАЙЫҚ - пейзаж

3. ЕРТІС -тура мінездеу

4. СЫРДАРИЯ - монолог

Тәсілдерді теру барысында қандай мақсатта қолданылғандығын анықтап отырасыңдар.

ДАЙЫНДЫҚҚА 4 МИНУТ. ӘР ТОПҚА СӨЙЛЕУГЕ 1 МИНУТТАН

4- ТАПСЫРМА

ТЕОРИЯЛЫҚ ТАЛДАУ

1. ЕСІЛ - ТАҚЫРЫБЫ

2. ЖАЙЫҚ - ИДЕЯСЫ

3. ЕРТІС - ӨЗЕТІЛІГІ

4. СЫРДАРИЯ - ПРОБЛЕМАСЫ

ТАПСЫРМАҒА 1 МИНУТ. СӨЙЛЕУГЕ 1 МИНУТ