Санды теңсіздіктерді қосу және азайту

Пәні: Математика

Өткізілетін сынып: 6 «Ә»

Сабақтың тақырыбы: Санды теңсіздіктерді қосу және азайту.

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: оқушыларды санды теңсіздікті қосуға, азайтуға есептер шығартуға үйрету;

ә) дамытушылық: санды теңсіздіктерді қосу мен азайтуда оқушылардың ойлау қабілеттерін арттыру;

б) тәрбиелілік: оқушыларды есептер шығарту барысында ықшамдылыққа, шапшаңдыққа, бір-біріне көмектесуге, бір-бірін сыйлауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі: Жаңа білім қалыптастыру

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақтаны слайд бойынша пайдалану.

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі

II. Үй тапсырмасын тексеру

ІІІ. Жаңа сабақ

IV. Қорытынды

V. Үйге тапсырма

I. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылармен сәлемдесіп, сыныпты тугелдеп, сыныптың сабаққа даярлығын қадағалап, сабақты бастаймын.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.

Тақтаға үй тапсырмасы ілініп, оқушылар өздерінің үй тапсырмаларын дәптерлерін бір біріне алмастыру арқылы тексереді.

№921. Салыстыр, мұндағы а>b:

2. -2а және -2b

6) 6(а-3) және 6(b-3)

№923. өрнегін бағала:

4) < а < .

№926. Егер 0,8 < а < 0,9 болса, қабырғасы а дм квадраттың периметрін бағалаңдар (қос теңсіздік түрінде жазыңдар).

0,8 < а < 0,9

4 · 0,8 < 4 ·а < 4 ·0,9

3,2 < P < 3,6 (дм).

«Жалпы білімін тексеру»

Жіңішке сұрақтар:

орнына < немесе > белгісін қойыңдар:

а) Егер а - b > 0 болса, онда а b.

ә) Егер а - b < 0 болса, онда а b .

2. Координаталық түзуде орналасқан сандардың қайсысы үлкен, қайсысы кіші?

х у

3. Санды теңсіздіктердің неше қасиеті бар?

«Жалпы білімін тексеру»

1. .............................................................................

2. ..............................................................................

3. ...............................................................................

4. а) ..........................................................................

ә) ..........................................................................

5. .............................................................................

«Теңсіздіктің қасиеттері»

1. Егер а > b болса, онда b < а.

2. Егер а < b болса, ал b < с болса, онда а < с .

3. Егер а < b және с - кез келген сан болса, онда а +с < b+с.

4. а) Егер а < b және с > 0 болса, онда

ас < с немесе < .

ә) Егер а < b және с < 0 болса, онда

ас < с немесе < .

5. Егер 0 < а < b болса, онда … .

Жаңа сабаққа дайындық

1. > және < теңсіздік белгілері бірге

қалай аталады?

2. > және > немесе < және < белгілері

бірге қалай аталады?

ІІІ. Жаңа сабақ. § 5.4. Санды теңсіздіктерді қосу және азайту

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: оқушыларды санды теңсіздікті қосуға, азайтуға есептер шығартуға үйрету;

ә) дамытушылық: санды теңсіздіктерді қосу мен азайтуда оқушылардың ойлау қабілеттерін арттыру;

б) тәрбиелілік: оқушыларды есептер шығарту барысында ықшамдылыққа, шапшаңдыққа, бір-біріне көмектесуге, бір-бірін сыйлауға тәрбиелеу.

а > b а ... b

с > d с ... d

а+с > b+d а+с ... b+d Санды теңсіздіктерді қосу

а > b а ... b

с < d с ... d

а-с > b-d а-с ... b-d

Санды теңсіздіктерді азайту (І тәсіл)

ІҮ. Класс жұмысы:

І топтық жұмыс:

№939. Теңсіздіктерді (мүшелеп) қосыңдар:

1. 5 < 9 және 3 < 4

2. 3 > 1 және 5 > -2

3. 2 < 3 және 4 < 7

4. 4,2 > 3 және 5 > -1

5. 0,3 < 1,2 және 2 > 0,8

ІІ топтық жұмыс:

№939. Теңсіздіктерді (мүшелеп) азайтыңдар:

1. 7 > 5 -тен 3 > 2

2. 9 < 11 -ден 4 < 7

3. 12 > 7 -ден 4 < 7

4. 6,3 > 5 -тен 3,5 > 2

5. 13 > 6,2 және 3,1 < 5

№ 939 есеп

Теңсіздіктерді (мүшелеп) қосыңдар:

1) 5<9 және 3<4 2) 4.2>3 және 5>-1
5<9 4.2>3

+3 <4 +5>-1

8<13 9.2>2

3) 3>1 және 5>-2 4) 0.3 <1.2 және 4<5
3 >1 0.3 <1.2

+5 >-2 +4<5

8. >-1 4.3<6.2

4) 2<3 және 4<7 6) 1.8 >1 және 2>0.8
2<3 1.8 >1

+4<7 +2>0.8

6<10 3.8>1.8

№940 есеп

Теңсіздіктерді (мүшелеп) азайтыңдар:

1) 7>5 тен 3>2 4) 6.3>5 тен 3.5>2
7>5 6.3>5

-2<3 -2<3.5

5>2 4.3>1.5

2) 9<11ден 4<7 5)7.1<9 дан 2.7 <4
9<11 7.1< 9

-7>4 -4>2.7

2<7 3.1 < 6.3

3) 12>7ден 6>3 6) 13>6.2 ден 3.1 < 5
12>7 13>6.2

-3<6 -5<3.1

9>1 8>3.1

Ү. Кім шапшаң ?

№941.

Велосипедшінің жылдамдығы х км/сағ,

ол 13 км/сағ-тан артық, мотоциклшінің жылдамдығы у км/сағ, ол 38 км/сағ-тан артық. Велосипедші мен мотоциклші бір жерден бір уақытта бір-бірінен қарама-қарсы бағытта жүрді. Олар 1 сағ өткен соң бір-бірінен неше км қашықтықта болатынын

бағалаңдар.

№944.

Токарь бірінші күні х бөлшек,

ал екінші күні у бөлшек дайындады. Егер х>120, у <100 болса, токардың бірінші күні екінші күнге қарағанда неше бөлшек артық дайындағанын бағалаңдар.

№951

Үшбұрыштың бірінші қабырғасы

а см, екінші қабырғасы b см, үшінші қабырғасы с см. Үшбұрыштың периметрі неше сантиметр болатынын бағалаңдар.

Мұндағы а > 11см, b > 6, с > 14.

Логикалық тапсырма:

1) Допты лақтырғанда, доп сол ізімен кері қайту үшін оны қалай лақтыру керек?

2) Жұп санды үшке бөлгенде қалатын қалдық қандай сандар болуы мүмкін?

3) 2 мысық 2 минутта 2 тышқан ұстайды. 4 мысық 4 минутта неше тышқан ұстайды? 3 мысық 3 тышқанды неше минутта ұстайды?

Талдау:

Қандай теңсіздіктерді мүшелеп қосуға болады?

Қосынды теңсіздіктің теңсіздік белгісін қалай анықтаймыз?

Жаңа сабақты қорытындылау барысында мынадай кестені толтырса, ұлы ғалымның аты шығады.

6> 1

11.7 > 8

10 < 19

7.2 > 4.5

-2 < 9.3

12 > 2

7.2 < 13.5

Бұл ғылым туралы және тақырыпқа қатысты қосымша материялдардан үзінді айтып өтеді.

Үй жұмысы:

§ 5.4. Санды теңсіздіктерді қосу және азайту. №939(6), №940(6), №942, 943.

Тақырыпты үйрену маңызды ма?

Рефлексия

Сабақ қалай өтті?

Ұнады ма?

Қиын болды ма?

Түсінбеген сұрақтарың көп болды ма?

IV. Қорытынды:

Оқушыларды сергіту мақсатында сабақты қорытындылау үшін мына ертегіні пайдаландым.

Ертеде Данышпан деген патшаның елінде «Байлық», «Бақыт», «Ақыл» үшеуі бас қосады. Ол үшеуі адам баласына тигізген пайдасы жайында таласып қалады.

Байлық: Менің арқамда ғана адам баласының төрт түлігі сай, үйі, дүние мүлігі ішіп жемі мол болады.

Бақыт: Мен кімнің басына қонсам,соның атақ даңқын шығарамын. Мансабын аспанға көтеремін.

Ақыл: Адам баласы менсіз өмір сүре алмайды, нанбасаңдар Данышпаннан сұрайық.

Данышпаннан: «Байлық» - бір жұрттық, «Бақыт»- баянсыз, «Ақыл» -еңбек, білім деген сүйеніші, тіреуі, тұтқасы да бар. Сондықтан да ақылды болып еңбек ете білген адам ғана байлыққа да, бақытқа да кенеліп, мәнді де, сәнді де өмір сүреді.

Міне балалар бұдан шығатын қорытынды мынау. Ақыл, білім болған жерде бақыттыда бай боламыз. Сондықтан да сабақты тек жақсы оқып, білімді де, білікті азамат болып өсуіміз керек.

«Білім азбайды,ақыл тозбайды»

«Оқусыз - білім жоқ, білімсіз күнің жоқ» деген мақалды әр кез есте ұстап жүрейік. Бүгінгі сабағымызды сұрақтарға жауап берумен аяқтаймыз.

1. Қандай теңсіздіктерді мүшелеп қосуға болады?

2. Теңсіздік белгілері бірдей теңсіздіктер қалай қосылады?

3. Қандай теңсіздіктерді мүшелеп азайтуға болады?

4. Айырма теңсіздіктің теңсіздік белгісі қалай анықталады?