Баяндама Дарынды балалармен жұмыс

Дарынды балалармен жұмыс жасау мұғалімнен үлкен ізденісті, көп еңбектенуді талап етеді. Барлық баланың ерекше қабілетін ашуда психолог мамандардың да зерттеулері маңызды. Ұлы ойшыл Плутарх: «Көптеген табиғи талант дарынсыз ұстаздардың кесірінен жойылып кетеді» деген екен. Осы сөзді ескере отырып, балаларды шығармашылыққа баулуда өажымай-талмай еңбек ету әрбір мұғалімнің міндеті.

Дарынды балалармен жұмыс істейтін мұғалімнің жеке басының қасиеттері:

- Мейірімді, сезімтал.

-Дарынды балалар психологиясы, ерекшелігін біледі, олардың қызығушылығы мен қажеттілігін сезеді.

-Интеллектуалды даму деңгейі жоғары.

-Қызығушылығы мен икемі кең.

-Педагогикалық мамандығынан өзге де білімі бар.

-Дарынды балаларды оқытумен байланысты түрлі міндеттерді орындауға әзір.

-Белсенді.

-Әзілқой (бірақ сарказм қажет емес)

-Өзінің көзқарасын өзгертуге, үнемі өзін жетілдіруге дайын.

-Өзіндік жеке әлемтану.

-Өмірге төзімді, дені сау.

-Жоғары оқу орнынан кейін дарынды балалармен жұмыс жөнінде арнайы дайындығы болып, әлі де арнайы білімді ашуға дайын болу.

Қазіргі кезде қоғамға қажетті мамандықтар бейімділікті, ептілікті, шапшаңдықты, өзінше ерекше ойлау қабілетін, қиындықтан аз күш жұмсап шыға білуді, адамдармен тіл табыса білу өнерін, өзін қоршаған жағдайларға тез икемделгіштікті, сезімталдықты талап етеді. Бұл қасиеттердің барлығы - шығармашылық процестерден бастау алады.

Қазақ педагогикасында шығармашылық тұлғаны дамытудың өзекті мәселелеріарнайы зерттеліп, көлемді еңбек жазылмаса да, жеке тұлғаның шығармашылық қабілетін, қиялын, ойлау белсенділігін, әдеби тілін, тағы басқа қасиеттерін жеке-дара дамыту жайлы ғалымдардың, әдіскерлердің, мұғалімдердің мақалалары, еңбектері жарық көріп тұрады. Алғашқылардың қатарына жан-жақты талант иесі Мағжан Жұмабаевтың «Педагогика» еңбегін атауға болады. Мұнда Мағжан Жұмабаев мектепте әдеби қабілеттілікті қалыптастырудың кейбір әдістерін көрсеткен: «бала бір затты суреттей алу үшін сол заттан бала жанында көп әсерленулер болуы шарт» деген. Яғни, «баланың өзінде бар суреттеулерден жаңа суреттеулер жасай алуы қиял деп аталады. Қиял әдемілік сезімін тереңдетеді, құлықты түзейді» деген.

Мен қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі болғандықтан сабақтарымның қолайлы сәтінде ұтымды уақыт тауып, шығармашылық жұмысқа арнаймын. Осы жұмысымның негізгі түрлерін атасам:

1.Берілген шығармадағы кейіпкерлер портретін жасау, оларды мінездеу.

2.Әңгіменің, ертегінің сюжетін бастап беру, аяқтауды оқушыға тапсыру.

3.Белгілі мақал негізінде әңгіме жазу.

4.Ұйқас ұсыну арқылы өлең шумағын құрастыру.

5.Берілген шығарманың мазмұны бойынша сурет салу.

6.Берілген тірек сөздер, сөз тіркестері арқылы әңгіме жазу.

7.Өлең жазу.