«Ою-орнек шежіресімен таныстыру

« Ою-орнек шежіресі»

Бір өрнекке салып қиып алған үлгіні ою дейді, Ал өрнек деп әр түрлі Ою-өрнек ата бабамыздан келе жатқан асыл мұра. Қазақ халқының ою-өрнектерінің түрлері де, атаулары да көп.

Ертеде ата-бабаларымыз ою-өрнектерінің өзіндік қыр-сырын жете меңгере білген ою-өрнек дүние жүзі халықтарының барлығына тән өнер. Ою-өрнек халқымыздың мәдени шежіресі. Халқымыз қай заманда болмасын сулулыққа ұмтылған әсем дүниелер жасауда айнала қошаған табиғаттан үлгі алған,

Қазақ халқының мәдени асыл қазынасының бір саласын ж/е ұлттық келбетін осы ою-өрнек арқылы бейнелеген.

Ою-өрнек ерте кезден-ақ жазу,сызу болмаған кезде дамыған. Адамдар алғаш рет ағашқа,тасқа сүйекке ала бастаған. Заман ағымына қарай ою-өрнектер де дами түсті. Қазақтың ұлтық ою-өрнегінің бірнеше ондаған ғасырлық тарихы бар, атадан балаға, ұрпақтан ұрпакқа мұра болып, дамып келе жатқан өнер түрі.

І Сабақтың мақсаты: а) білімділік:

Ою-өрнек туралы терең білім беріп сәндік қолөнерге ынтасын арттыру ж/е аялы көзкарасын қалыптастыру.

ә) дамытушылық: Оқушыларды сәндік қолданбалы өнерге, шеберлігін, ісмерлігін, икемділігін дамыту.

б ) Тәрбиелік: Оқушылады ұқыптылыққа, еңбексүйгіштікке,ұлттық қолөнерді біліп тануға тәрбиелеу.

ІІ Сабақтың түрі: Сұрақ-жауаб, түсіндірмелік

ІІІ Сабақтың көрнекілігі: ұлттық, ою-өрнектер,тест сұрақтары:

ІV Сабақтың барысы: І ұйымдастыру:

а) оқушыларды түгендеу:

ә) Сынып тазалығына назар аудару:

б) Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарын тексеру:

ІІ Өткен сабақты қайталау:

Тестке жауап беру.

ІІІ Жаңа сабақ:

Ата-бабаларымыз өзін қоршаған ортаға қарап, жан-жануарлар мүсінін, мүйізін керекті бұйымдаға, заттарға дәл бастырып көрсете білген. Ою-өрнекті әйел, ер адамдардың киімдеріне- бешпет, тон, камзол, шапан, тақия, сәукеле, кажекей, көйлекке өз үйлесімімен сала білген. Қазақ шеберлерінің қолданатын ою-өрнегі өте көп.

Ою-өрне өте ежелгі өнер, оның ұзақ та қызық тарихы бар.

Сұрақтар:

1 «Оюы көптің өрнегі көп,

өрнегі көптің ермегі көп» - деп кім айтқан? (ф.о)

2 «Онер сыры-өрнекте» Кімнің сөзі? ( Ә. М)

3 « Ою ойғанның ойы ұшқыр» -деп кім айтқан (Ф.О)

4 Ою дегеніміз не?

5 Өрнек дегеніміз не?

6 оюшы деден кім ?

7 Ою-өрнектердің түрлкрін ата?

Өнер өлмейді, өнер көнермейді, өнер жеміс ағашының бұтағындай гүлдеп , жемістене

береді.

Өю-өрнек жаңа түр жаңа мазмұн береді.

Мүйіз тектес ою-өрнектер:

«Қошқар мүйіз» -әл ауқаттың, жақсылықтың, молшылықтың белгісі.

Қазырғы қолөнер туындыларының барлық түрінде қолданылады.

«Қолтық оюы» -бұл ою хош келдіңіз деген қошамет қонақжайлылықтың белгісі.

Қөбіне текеметке слады.

« Түйе табан» - жібек жол сауда заманында қолданған. Саудагердің шапанына салған ою.

«Ирек» - адамның өмірінің ирек-ирек жолын, меңзеді, Көбіне бұйымдардың шеттеріне салынады.

«Бірқисық жол дүние бұраңдаған, Басқа дәулет бақ тайса құралмаған» деген өлең жолдары да бар.

«Жыланбас»- көбіне балалардың тақиясына салынады.

Атабабаларымыздың ұрпаққа деген өсиет үлгісі өнер, білім арқылы жеткен.

Тест сұрақтары:

1 Қазақ ою-өрнектерінің тарихы қай көне мадениеттен басталады?

а ) сақ ә) Андронов б) ғұн.

2 Жаңа тұған нәрестеге арналған бұйымдарға кай ою салынған?

а ) зооморфтық, ә ) геометриялық б ) өсімдік тектес

3 Гүл оюы нені бейнелейді?

а ) бейбітшілікті ә ) қуанышты: б ) дарқандықты.

4 Текеметтің бетіне қандай оюлар салынады?

а ) ұсақ, ә ) өсімдік тектес, б ) сыңарөкше.

5 Ою- өрнектің неше түрі бар?

а ) 300, ә) 400, б ) 500

V Қортындылау:

Бүгінгі сабақта жұмысын жақсы жасаған оқушының жұмысын көрсету.

VI Үйге тапсырма:

Ою-өрнек туралы ізденіп, дәптерлеріне мазмұнын жазып келу.