Ағаштан және қолда бар материалдардан жасалатын кәдесыйлық бұйымдартақырыбына технология пәнінен сабақ жоспары (9 сынып)

Сабақтың тақырыбы: Ағаштан және қолда бар материалдардан жасалатын кәдесыйлық бұйымдар

Сабақтың мақсаттары:

1. Білімділік. Қыларамен көркем сурет жасау технологиясымен және кішігірім кәдесый домбыра жасаудың технологиясын меңгеру .

2. Дамытушылық . Шығармашылығын, ой-өрісін ойлау, есте сақтау қабілеттерін, қол моторикасын дамыту.

3. Тәрбиелік. Оқушыларға эстетикалық, ақыл- ой және еңбек тәрбиесін беру. Ұқыптылыққа, жұмысын аяғына дейін жеткізе білуге, шыдамдылыққа тәрбиелеу.Техника қауіпсіздік ережелерін есте шығармауды қалыптастыру.

Сабақ түрі: Аралас сабақ.

Пәнаралық байланыс: сызу, математика,геометрия, тарих

Сабақтың көрнекілігі: нұсқау картасы, суреттер, қолданылатын құрал-жабдықтар.

Сабақ барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі

А) Оқушылармен сәлемдесу,

ә) оқушыларды түгендеу,

б) оқушылардың дайындықтарын тексеру.

2) Өткенді қайталау

Ашық тест тапсырмалары:

1. Балашақ күй домбырасы кімдерге арналған?

А) ерлерге

Б) әйелдерге

В)балаларға

2. Қатты ағаш түрлерін ата

А) емен, шырша ,самырсын, терек

Б) емен, қайың, жаңғақ ағашы, алмұрт ағашы

В) қайың, терек, шие ағашы, алма ағашы.

3. 3 шекті музыкалық аспапты ата

А) шертер

Б) нарқобыз

В) домбыра

4. Домбырада неше перне бар?

А) 21

Б) 17

В) 19

5. Қай музыкалық аспаптарға шикі тері қолданады

А) қобыз, шертер

Б) домбыра, қобыз

В) шертер,домбыра

Сәйкестендіру картасы

Балта

Қашайды

Қашау

Сүргілейді

Түрпі

Бұрғылайды

Сүргі

Шабады

Бұрғы

Түрпілейді

3)Тақырыпты баяндау

Көркемдік жұмыстардың ішінде халқымызда ең көп тараған өнердің бірі-ағаш ою болған. Көшпенділер ағаштан тұрмысқа , мал шаруашылығына қажетті әр түрлі бұйымдар жасаған.

Ағаш оюшыларды- ерші, ағашшы, ағаш шебері деп атаған. Ағаш шеберлері ағаштан азық -түлік салып сақтайтын кебежелер, төсек, бесік, кесе салып алып жүретін кесеқап және әр түрлі ыдыс-аяқтар , арнайы қымызға арналған тостағандар , саптаяқ, шара , ожау, сол сияқты табақ, тегеш жасады.

Сонымен қатар сандық, жүкаяқтың, күбі,астау сияқты бұйымдар да ағашты ою арқылы жасалады. Осы күнде ертеде халық шеберлері жасаған ең үздік бұйымдар мұражайларда сақталған.

Қазіргі кезде ағаштан мұндай ұлттық бұйымдар көп қолданыста болмағандықтан , сыйлық ретінде қолдану мақсатында кішігірім кәдесыйлық бұйымдар жасалынып жүр. Оларды жасау технологиялары да заманға лайық түрленіп , жасауға ыңғайлана түскен. Кейбір кәдесыйлық бұйымдарды жеке түрде бүтін ағаштан ою арқылы жасауға болады. Мысалы, кішігірім домбыра және жұқа тақтайдан немесе фанерадан қыларамен кесу арқылы қандай да бір жануарлардың бейнесін жасау. (Интарсия техникасы) Интарсия техникасы дегеніміз ұсақ ағаш қиындыларынан қиюластыра отырып бейне шығару.

Бүгін біз сабақта оқушыларымыздың бір тобы интарсия техникасымен қыларамен мысық бейнесін кесіп жасайды, ал екінші топ оқушылары ағаштан кішігірім кәдесый домбыра жасайды.

Бұл бұйымдарды жасау үшін түрлі құрал-жабдықтар қолданылады. Кәдесый домбыра жасау үшін түрпі, бұрғы және ірі ,ұсақ қайрақ қағаздарын қолданамыз. Ал мысық бейнесін кесу үшін қылара, ірі, ұсақ қайраққағаз, арнайы тұғыр қажет болады.

Бұл құралдармен біз бұрында жұмыс істеп көргенбіз, сондықтан олармен жұмыс істегенде қандай қауіпсіздік ережелерін естен шығармауымыз керек?

1. Қыларамен жұмыс кезінде саусақты алдына қоймаймыз

2. Түрпімен жұмыс кезінде қатты күштеп баспаймыз, байыппен орындаймыз

3. Бұрғымен жұмы кезінде көзәйнек киеміз

Сарамандық жұмыс. Әр топқа тапсырманы жеке түсіндіру.

Қорытындылау. Оқушы жұмыстарының сапасын тексеріп, қателері болса, түзету жолдарын айту.

Не білемін? Не білдіім? Не білгім келеді?

Оқушылар жауабы.

Үйге тапсырма. Техника қауіпсіздік ережелерін қайталау. Жұмысты қайрақ қағазымен тазалап тегістеп әкелу.

Таратпа материалдар

Оқушының аты-жөні:-----------------------------------------------------------

Үй жұмысы бойынша тапсырмалар:

І. Тест сұрақтары:

1. Балашақ күй домбырасы кімдерге арналған?

А) ерлерге

Б) әйелдерге

В)балаларға

2. Қатты ағаш түрлерін ата

А) емен, шырша ,самырсын, терек

Б) емен, қайың, жаңғақ ағашы, алмұрт ағашы

В) қайың, терек, шие ағашы, алма ағашы.

3. 3 шекті музыкалық аспапты ата

А) шертер

Б) нарқобыз

В) домбыра

4. Домбырада неше перне бар?

А) 21

Б) 17

В) 19

5. Қай музыкалық аспаптарға шикі тері қолданады

А) қобыз, шертер

Б) домбыра, қобыз

В) шертер,домбыра

ІІ. Сәйкестендіру картасы

Балта

Қашайды

Қашау

Сүргілейді

Түрпі

Бұрғылайды

Сүргі

Шабады

Бұрғы

Түрпілейді