«Қолөнер үйірмесі арқылы студенттердің шығармашылық қабілеттерін дамыту» (баяндама)

Мақсаты: Қазақ  ұсталары мен  зергерлерінің  мұраларын  бүгінгі  ұрпаққа үйірме арқылы насихаттау, теориялық білімдерін практикамен ұштастырып, алған білім, білік дағдыларын бақылап, шығармашылығын арттыру, қолөнер бұйымдарын  ел  назарына ұсыну. Ғылыми маңыздылығы: Әрбір азаматтың ата –тегін, елінің тарихын, ана тілін білуі, ұлтын сүюі қасиетті парызы , ал ұлттың әдет – ғұрпын , салт – дәстүрін , мәдениетін , өнерін  өмір  бойы  сақтап , ұстануы , дамытуы ата – баба рухы алдындағы мәңгілік бор...
Раздел Технология
Класс -
Тип Конспекты
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Есть
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:



Орал гуманитарлық-техникалық колледж

«Технология және бейнелеу өнері кафедрасы» «Қолөнер үйірмесі арқылы студенттердің шығармашылық қабілеттерін дамыту»(баяндама)


Облыстық ғылыми- практикалық конференция

Тақырыбы: «Тұмар жасау технологиясы»


«Қолөнер үйірмесі арқылы студенттердің шығармашылық қабілеттерін дамыту»(баяндама)


«Технология және бейнелеу өнері» кафедрасының оқытушысы:

Искакова Эльмира Сабыржанқызы





«Қолөнер » үйірмесінен шебер-класы

Тақырыбы: «Қолөнер үйірмесі арқылы студенттердің шығармашылық қабілеттерін дамыту»

Студенттің білімін терендетуде,шығармашылық қабілетін дамытуда, ой-өрісін кеңейтуде «Қолөнер» үйірмесінің орны ерекше. Студенттер оқу үдерісінде алған білімін үйірмеде қолданып, сәндік-қолданбалы өнердің қыр-сырымен терең таныса отырып, шеберлікке, еңбексүйгіштікке шыңдалуына мүмкіндік береді.

«Қолөнер үйірмесі арқылы студенттердің шығармашылық қабілеттерін дамыту»(баяндама)«Қолөнер үйірмесі арқылы студенттердің шығармашылық қабілеттерін дамыту»(баяндама)

Қолөнер - ежелден келе жатқан кәсіп. Ол халықтың өмірімен, тұрмысымен бірге дамып, ұрпақтан ұрпаққа беріліп отырады. Өткен тарихымызды білмей бүгінгі күннің қадіріне жету, болашақты болжай білу өте қиын. Ата - баба жасаған бұл рухани байлықтар қазіргі таңда да өз құндылығын жойған емес. Сол мәдени асыл мұраларды «Қолөнер» үйірмесі арқылы зерттеп, танып, бағалай білу біздердің, кейінгі ұрпақтың абыройлы да азаматық, ұлттық парызы.

Көнеден қалған бұйымдар өрнегінің ерекшелігімен адамды баурап алып, тарих қойнауына жетелейді. Шеберлердің қолдарынан шыққан бұйымдар күнделікті тіршілікпен қатар сол заманның қолөнер мәдениетінің баға жетпес үлгісі. «Шеберді шілтерінен танисың», «Шебердің қолы ортақ», деген ел ішіндегі сөздер бекер айтылмаса керек. Қас шеберлікке жету үшін дарын, білім, іскерлік пен шыдамдылық керек.

Қазақтың өрнекті әшекейімен істелетін қолөнерінің түрлері өте көп. Шығармашылық ізденіс үстіндегі халық шеберлері тұрмысқа қажетті қолөнерінің алуан түрін өмірге алып келуде. Заттардың жобасын көркемдеп жаңа дизайн бойынша үйірме мүшелері дайындап, кез келген бұйымның жаңа үлгісін жан-жақты салыстырып, заман талабына сай жұмыстануда.

Мақсаты:

Қазақ ұсталары мен зергерлерінің мұраларын бүгінгі ұрпаққа үйірме арқылы насихаттау, теориялық білімдерін практикамен ұштастырып, алған білім, білік дағдыларын бақылап, шығармашылығын арттыру, қолөнер бұйымдарын ел назарына ұсыну.

Ғылыми маңыздылығы:

Әрбір азаматтың ата -тегін, елінің тарихын, ана тілін білуі, ұлтын сүюі қасиетті парызы , ал ұлттың әдет - ғұрпын , салт - дәстүрін , мәдениетін , өнерін өмір бойы сақтап , ұстануы , дамытуы ата - баба рухы алдындағы мәңгілік борышы мен міндеті екенін бүгінгі жастарға түсіндіру.

Тұмар жасау технологиясы.

Тұмар атауының төркіні туған жермен байланысып жатқанын белгілі жазушы, ғалым Ақселеу Сейдімбеков өзінің «Барың мен жоғыңды парықтау» деген мақаласында анық жазған.

Тұмар сөзінің байырғы түркі тілінде туған жер деген мағынаны білдіретінін ол - тума + иер деген екі сөзден пайда болғанын айтады ғылым докторы.

Тұмарды қазақ не үшін қастер тұтқан ?

Тұмар - халқымыздың ұғымында киелі мағынаға ие болған құнды дүние.

Сан ықылым заман бұрын, қағаз жоқ, тауар хат кезеңде сауда-саттық жасап алысқа сапар шеккенде немесе соғыс жорықтарына аттанғанда бабаларымыз мал терісінен жүрекке ұқсатып үшбұрышты етіп тігілген қалташыққа туған жердің топырағын толтырып алып шығатын болған. Соны тұмар деп атаған. Туған жерге деген шексіз құрметтің, перзенттік парыздың белгісі болса керек бұл.

Тұмар исі қазақтың киелі де, құнды, асыл да ардақты жәдігері.

Тұмар деп көптеген адамдардың мойындарына асып алған жіптер, моншақтар төріндегі заттарды және соған ұқсас тағы да басқа нәрселерді атайды. Сондай-ақ, бүған сол затқа тәуекел етіп, тіл-көзден сақтайды деген оймен адамның киіп алған жүзігі немесе басқа нәрселер де жатады. Әсіресе, бүны жиі жас балдарға көзден және с.с. сақтасын деп кигізеді.
Өзіне тұмар, талисман, түрлі жіптер мен моншақтар ілу, тағы теріге немесе матаға оралған дүғалар тағу және кішкентай балдардың шекесіне бәле-жаладан сақтасын деген мақсатпен қолданған.

Мойынға тағып жүретін әшекейдің бірі-тұмарша. Оны шеберлер бұрыштап не жұмыр түтікше тәріздендіріп жасайды және мойынға іліп жүретін әсем шынжыр бау тағады. Бой тұмарды ертеде әйелдер ғана емес, еркектер де тағатын болған. Тұмар іші қуыс, әдемі былғарыдан тігіліп, ою-өрнектеліп күміс шынжырмен мойынға асып алады. Адамды пәле-жаладан, тіл-көзден сақтау үшін оның қуысына қасиетті дұғаны қағазға тығып қояды

Қазіргі кезде тұмар үй интерьерінде көп қолданып жүр. Оның орындалу технологиясына да ерекшеліктер еңгізіп отыр. Мысалы, ою-өрнекпен әшекейленген бұйымда қатырма жапсыру, моншақтармен, түрлі түсті тастармен безендіру жиі кездеседі. Әр түрлі жібек, жылтыр люрекс жіптері қолданылады. «Қолөнер» үйірме мүшелері көптеген тұмар түрлерін сабақта жасап үйренді.

«Қолөнер үйірмесі арқылы студенттердің шығармашылық қабілеттерін дамыту»(баяндама)«Қолөнер үйірмесі арқылы студенттердің шығармашылық қабілеттерін дамыту»(баяндама)


Бисер өнері

Бисер өнері тарихын оқыту ұлттық мәдениетті, салт-дәстүрді, тарихи мұраларды жете оқып білуге жәрдемдеседі. Ең алғаш рет бисердің шығу, пайдаланып, адал бұйымдарды жасауды Ежелгі Египет қолөнерлері үйренген болатын. Бисермен жай суреттерден бастап, өте күрделі түрлі-түсті жұмыстар жасауға тоқуға, алқа, шаш бұйым, сырға, білезік, белдік, сөмке тоқуға болады, қолдан жасалатын бисер моншақтары (Ресейде, шет елдерде өте жоғары бағаланады)."Бисер" сөзі арабтың "Бусра" түсті шыныдан немесе металдан жасалған, дөңгелек немесе көпқырлы, тесіктері бар моншақтар деген мағынаны білдіреді. Бисер тоқу өнері, өте нәзікті, әдемілікті, шыдамдылықты және фантазия мен шеберлікті талап етеді. Әр адам бисер тоқумен айналысуына болады. Схеманы жұмыс істегенде есте сақталу қабілеті жоғары болып түстерді айыра білу керек.

Барлық қолөнер сияқты, бисердің тоқудің да тарихы бар. Бисердің шығу тарихы әйнектің пайда болуымен тікелей байланысты. «Қолөнер» үйірмесінде бисермен сан алуан сәнді заттар жасай отырып, студенттер көркем және эстетикалық талғамдарын жетілдіре түседі. Олар түстерді бір-бірімен үйлестіре, дұрыс таңдауға, композиция құру тәсілдерін қолдануға үйренеді

Қазіргі уақытта күнделікті бисерден жасалынған алқа, бойтұмар, сырға қыз балалар көп пайдаланады . Сонымен қатар бұл бұйымдарды сыйға тартуға да өте қолайлы.

«Қолөнер үйірмесі арқылы студенттердің шығармашылық қабілеттерін дамыту»(баяндама)«Қолөнер үйірмесі арқылы студенттердің шығармашылық қабілеттерін дамыту»(баяндама)

«Қолөнер - мол өнер» дейді халқымыз,сондықтан үйірме атауын «қолөнер» таңдап алғанбыз. Қазіргі жас шеберлерінің өздерінің жұмыстарына жаңа түр, жаңа ұнасым тауып, олардың идеялық мазмұндарын байыта түсуде.

Халықтық педагогикада жас ұрпақты ерте бастан еңбекке, ұлттық қолөнерге жас ерекшелігіне қарай баулыған. Қай халықтың өнеріне, бейнелеу мәдениетіне зер сала қарасақ, сол халықтың әсемдік талғамы мен танымына, эстетикалық көзқарасына орай белгілі бір өнер түрінің басым дамып отырғанына көз жеткіземіз.Нарықтық заманға енген Қазақстанның қарқындап дамуы да шығармашылықпен жобалау және жоспарлай білу, жаңа технологияны игеру және жылдам қабылдауды талап етіп отыр. Осыған байланысты болашақ ұрпақты заман талабына сай бейімдеп, өнер саласындағы туындылардың сұлулық шәрбетімен сусындата оларға жан-жақты тиянақты білім беру арқылы эстетикалық мәдениетін және асқақтық сезімін өз дәрежесінде көтеруіміз керек. Сондықтан егеменді елімізді көркейтер білімді де, саналы азаматтар тәрбиелеп шығатындығына сеніміміз мол.
















© 2010-2022