Қазақ ұлттық ою-өрнегінің қима үлгісін жасау. 5-сынып

Күнделікті сабақ жоспары №1

Пәні: технология

Күні:05.09.2014

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:Қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау

Мақсаты: Білімділік: оқушыларға технология кабинетінде өзін-өзі ұстау ережесін және ішкі тәртіпті сақтай білуге үйрету.

Дамытушылық:коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру.

Тәрбиелік: оқушыларда жауапкершілік сезімдерін ұштау; жұмыс кезіндегі ұқыптылыққа үйрету.

Көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар:

Сабақтың типі: аралас.

Сабақтың жоспары: 1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5. Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

1. Кабинетті, тақтаны сабаққа дайындау;

2. Сәлемдесу

3. Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

4. Арнаулы киімін тексеру

5. Құрал- жабдықтар мен материалдарды тарату;

6. Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

7. Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

8. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау.

III. Жаңа сабақты түсіндіру.

Газ плитасын пайдалану кезінде.

1. Плитаны пайдаланудың алдында үй-жайды желдетіп алу, желдеткішті қосу. Жанағылар мен қаңылтыр пеш шүмектерінің жабық екендігіне көз жеткізу, содан кейін газқұбырындағы шүмекті ашу.

2. Жанарғы жалынының біркелкі, көкшіл түспен жануын қадағалау. Егер оның түсі сары болып, жанарғыдан алшақ кетсе, жанарғыны ретке келтіру.

3. Қаңылтыр пешті жанғырғысын жағудың алдында 2-3 минуттай ашып желдету.

Электр плитасын пайдалану кезінде

1. Асүй электр плитасын қосудың алдында оның тұрқының қорғаныш жерге қосудың бар екендігі мен ақаусыздығына көз жеткізу және диэлектрик (электр өткізбейтін) кілемшеге тұру. Үстел үстілік плитаны жүйеге қосудың алдында қоректендіру бауы мен ашасының ақаусыздығын тексеру, плитаны отқа төзімді тұғырға (кірпіш, асбест және т.б.) орнату.

2. Плитаға штепсельдік ашаны қосқанда штепсельдік розетка ұяшығына соңына дейін енгізу. Ашаны баудан тартып ажыратпау.

3. Электр плитасында ас әзірлеу үшін тек эмальданған ыдысты ғана пайдалану.

Кескіш аспаптарды пайдалану кезінде

1. Кескіш аспаптарды пайдалану кезінде барынша абай болу. Картопты пышақпен, балықты қырғышпен тазалау, еттен еттурағышқа ағаш келсаппен нығыздау.

2. Нанды, гастрономиялық бұйымдарды, көкеністер мен басқа да азық-түліктерді кесудің дұрыс тісәлдерін сақтай отырып бөлшектеу тақтайшаларында кесу. Сол қолдың саусақтары пышақ жүзінен біршама қашықтықта орналасуы тиіс.

3. Қол үкккіштермен жұмыс істеген кезде сақ болу керек. Өңделетін азық-түліктерді (жемістерді, көкөністерді және т.б.) мықтап ұстау, өте майда бөліктерді өңдемеу.

Ыстық сұйықтықтармен (су, май, және басқалармен) жұмыс істегенде

1. Қайнау кезінде ыдыстың ішіндегі сұйықтықтың ернеуінен асып төгілмеуін қадағалау. Қатты қайнау кезінде отты азайту немесе плитаны өшіру.

2. Ыстық ыдыстың қақпағын сүлгімен ұстап, өзіңнен аулақтата ашу.

3. Табаны ағаш тұтқалы таба ұстағышпен қою және алу.

Күтпеген жағдайлардағы қауіпсіздік талаптары

1. Асүй мүліктерінің ақаулықтары кезінде, бөлшектеу пышақтары мұқалып, өтпей қалған кезде жұмысты тоқтатып, бұл туралы мұғалімге хабарлау.

2. Еденге сұйықтық, май төгілген жағдайда дереу тазалау.

3. Егер асханалық ыдыс сынып қалса, оның сынықтарын еденнен қолмен жинамай, сыпырғыны немесе қылшақ пен күрекшені пайдалану.

4. Жарақаттанған жағдайда зардап шегушіге алғашқы көмек көрсету.

Жұмыс аяқталғаннан кейінгі қауіпсіздік талаптары

1. Электр плитасын ток көзінен ажырату.

2. Жұмыс үстелдерін, ыдыстар мен асүй мүліктерін мұқият жинау.

3. Сыпырындыны, қалдықтар мен қоқымды арнайы орынға шығару.

4. Арнаулы киімді шешу.

5. Сорып шығару желдеткішін ажырату.

6. Қолды мұқият сабындап жуу.

IV. Қорытынды.

V. Бекіту сұрақтары.

1. Газ плитасымен жұмыс істеу кезінде ТҚЕ-ні атаңдар.

2. Кесу құралдарымен жұмыс кезіндегі ТҚЕ-ні санамалаңдар.

VI.Бағалау.

VII. Үйге тапсырма

VIII. Жұмыс орнын жинастыру.

Күнделікті сабақ жоспары №2

Пәні: технология

Күні:15.09.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:Асүй, асхана ыдысы және оны күту. Дастарқанды таңғы асқа жабдықтау.

Мақсаты: Білімділік: тамақтану және тағам дайындау, тамақтануда көкөністердердің маңызы туралы білімді қалыптастыру;

Дамытушылық: Көкөністен адам ағзасы туралы түсіндіру,көкөністерді майға қуыруды үйренуі және дастархан мәзірін дайындау.

Тәрбиелік:көкөністерді сыртқы түріне қарап, тағамға жарамдылығын айыра білуге үйрету, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:Сарамандық ,сайыс сабақ

Сабақтың әдісі:әңгімелесу.түсіндіру,ауызша баяндау.

Пәнаралық байланыс:музыка.бейнелеу.

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу.

Оқушылардың тазалығын,киімдерін тексеру.

Үй тапсырмасын сұрау.

2.сарамандық жұмыс: Дастарқанды жабдықтау.

Көкөністен екінші тағам дайындау.

1)техника қауіпсіздігі ережелерін еске түсіру.

а.газ.электрплиталарымен жұмыс кезіндегі техника қауіпсіздігі ережелері.

б.пышақпен жұмыс кезіндегі техника қауіпсіздігі ережелері.

«Самса »тағамын дайындау. Құралдар:

Керекті тағамдар: Тақтай

1.Ұн-500г. Пышақ

2.Езілген картоп-300г. Оқтау т.б.

3.пияз 1-2дана.

4.тұз,май,қара бұрыш.

Дастарқанды жабдықтау.

Жабдықтау рет-тәртібі :

1.Үстелге дастарқанды жаю.

2.Үстелге шай ыдыстар мен қасықтарды орналастыру.

3.Сулықтарды жай тәсілмен бүктеу.

4.Дастарқанға шай құралдарын орналастыру(нан,май,қант,кәмпит т.б.

дайындалған бутербродтар).

3.Аспаздық жекпе-жек.(Ортаға екі оқушы шығады).

Бес сезім(оқушылардың сезім мүшелерінің қаншалықты жақсы дамығанын байқау

үшін әр түрлі тағамдар ұсынылады)

а.ішу арқылы (шәй,лимонад,шырын,қымыз т.с.с)

ә.жеу арқылы (құрт,жент,сарысут.с.с)

б.ұстап көру арқылы(печенье,торт,нан,кекс)

в.иісі арқылы(алма,апельсин,киви,ананас,қияр)

г.дыбысы арқылы(қасық,стакан,кастрол,шәйнек)

4.Кім шебер.(шеберліктерін көрсетіп,дайынтағамдардан салат түрін әзірлеу)

5.Кім біледі.(суреттері көрсетілген көкөніс жөнінде айту)

6.Сабақты қортындылау. «Қазақы дастарқан» әнін орындау. Бағалау.

7.Үйге тапсырма:Әр түрлі тағамдардың адам денсаулығына пайдасы туралы

мәлімет жинау.

Күнделікті сабақ жоспары №3

Пәні: технология

Күні:22.09.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Көкөністерден тағамдар дайындау.

Мақсаты: Білімділік:көкөністің адам ағзасына пайдасын түсіндіру,көкөністерді майға қуыруды, бұқтыруды үйрету.

Дамытушылық: оқушыларды қиялдай білуге, елестете білуге ( салыстыра білу, талдау жасай білуге); еңбектенуге; өз бетінше жұмсап, өзің-өзі тексеруге; тапсырманы шығармашылық түрде орындауға үйрету.

Тәрбиелік:еңбек мәдениеті дағдыларын және тамақ әзірлеу кезінде тәртіптілікті қалыптастыру.

Көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар: Кесте,тақта, оқулық, дәптер.

Сабақтың жоспары: 1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5. Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

1. Кабинетті, тақтаны сабаққа дайындау;

2. Сәлемдесу

3. Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

1. Арнаулы киімін тексеру

2. Құрал- жабдықтар мен материалдарды тарату;

3. Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

4. Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

5. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау.

1)Техника қауіпсіздік ережелерін еске түсіру

А)газ, электрплиталарымен жұмыс кезіндегі техника қауіпсіздік ережелері.

Б) Пышақпен жұмыс кезіндегі техника қауіпсіздігі ережелері.

III. Жаңа сабақты түсіндіру. Көкөністердің адам ағзасы үшін зор пайдасы бар. Көкөніс азықтарында бәрінен де углеводтар көп болады, аздаған мөлшерде белок пен май бар. Көкөністер-дәрумендердің негізгі қайнар көзі, әсіресе аскорбин қышқылына бай.

«Жалқау голубцы» тамағын дайындау.

Керекті тағамдар: Құралдар:

1. Орамжапырақ-1 дана тақтай

2. Ет-500 г. пышақ

3. Пияз-1-2 дана үккіш

4. Шемішке майы

5. Сәбіз-1-2 дана

6. Су-1-2 стакан

7. Күріш -1 стакан

8. Томат-1 ас қасық

9. Лавр жапырағы-3-4 тұз,бұрыш

Оқушылардың көмегімен көкөністерді турап, дайындау.

Дайындау жолы:

1. Капустаны ұзыншалап, жіңішкелеп турау.

2. Етті ұсақтап турау.

3. Пиязды жарты сақиналап, сәбізді үккіштен өткізу, томатқа қуыру.

4. Қазанға ретімен салу.

1. Май жағу.

2. Орамжапырақтың жартысын салу, тұз себу.

3. Үстіне ет салу.

4. Еттің үстіне қуырылған пияз, сәбіз салу.

5. Оның үстіне шикі күріш салу. Тұз, бұрыш себу.

6. Үстіне қалған орамжапырақты салып, су құйып, 40 минут бұқтырып пісіру.

Шеберліктерін көрсетіп дайын тағамдардан салат түрін әзірлеуДайындаған салаттарына ат қою.

IV. Бекіту сұрақтары.

1. Винегрет салатына қосылатын негізігі көкөністі ата?

2. Көкөністің адам ағзасына пайдасы қандай?

3. Санитарлық-гигиеналық талаптарды ата?

VI. Қорытынды.оқушылардың алған білімін сұрақ-жауап арқылы қорыту.

Білдім

үйрендім

Білгім келеді?

V. Үйге тапсырма. Дайындаған тағамдарының сызбасын жасап келу.

VII. Бағалау.

VIII.Жұмыс орнын жинақтау.

Күнделікті сабақ жоспары №4

Пәні: технология

Күні: 29.09.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Жұмыртқадан дайындалған тағамдар

Мақсаты: Білімділік.Жұмыртқаның құрылысы, тағамдық құндылығы және әзірлеу тәсілдері туралы оқушылардың білімдерінқалыптастыру; түрлі тәсілдермен жұмыртқаның сапасын анықтау, одан тағам әзірлеуге үйрету;

Дамытушылық:шығармашылық ойлауды, олардың жұмысқа деген тиянақтылығын, мұқиятылығын дамыту.

Тәрбиелік: еңбек мәдениетіне тәрбиелеу.

Көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар: «жұмыртқаны турауға арналған құралдарды пайдалану ережелері», «Пышақ, құрадарымен жұмыс істеу тәсілдері» кестелер, пышақтар, құралдар, тағамдар, үлкен және шағын тәрелкелер, турау тақтайлары.

Сабақтың жоспары: 1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5. Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

Кабинетті, тақтаны сабаққа дайындау;

Сәлемдесу

Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

Арнаулы киімін тексеру

Құрал- жабдықтар мен материалдарды тарату;

Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау. Сұрақ-жауап (жұптық)

III. Жаңа сабақты түсіндіру.жұмыртқа туралы мәліметтер айту.

• Тауық жұмыртқасы

• Жұмыртқа құрылысы

• Жұмыртқадан әзірленетін түрлі тағамдар жайлы айту

IV. Сарамандық жұмыс. Жұмыртқадан тағам әзірлеу

Азық-түлік атауы

Азық-түлік мөлшері

Әзірлеу реттілігі

Ыдыс-аяқпен құрал-жабдықтар

Жұмыртқа

1 дана

Қатырып пісіру. Тазалау. Екіге бөліп турау. Сарыуызын алу.

Кастөл, пышақ, тарау тақтайы.

Паштет

2 шай қасық

Сарыуызбен араластыру

Тәрелке, шанышқы

Тұз, бұрыш

дәміне қарай

Пештетке қосу. Араластыру.

Қасық

майонез

1 асқасық

Жұмыртқаны жентекпен толтырып, үстіне майонез құю.

Қасық, ыдыс.

VI. Бекіту. Кесте толтыру

Білдім

Білгім келеді

Үйрендім

V. Үйге тапсырма. жұмыртқадан тағамдар дайындау

VII. Бағалау. жасаған жұмыстарына байланысты жекелей бағалау.

VIII. Жұмыс орнын жинақтау.

Күнделікті сабақ жоспары №4

Пәні: технология

Күні: 06.10.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Бутербродтар әзрлеу . Шай дайындау.

Мақсаты: Білімділік.Оқушыларды шайдың құрамымен, түрлерімен және сұрыптарымен таныстыру. Қонақтарды күту ережелерімен, әр түрлі елдердің шай ішу дәстүрлерімен, шай дастарқан жаю және шай ішу кезіндегі сый-сияпаттармен таныстыру

Дамытушылық: Әр түрлі бутербродтар дайындап үйрену.

Тәрбиелік:Ұқыптылыққа, жинақтылыққа және эстетикалық талғамын тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: сарамандық жұмыс

Керекті құралдар: тақтайлар, көкөністер үшін пышақтар, нан, ірімшік, жұмыртқа.

Азық-түліктер: Нан, шұжық, ірімшік, пісірілген жұмыртқа, қызанақ, қияр, аскөк.
1. Нанды турап, ашық және жабық бутербродтарға пайдалану.
2. Сүрленіп пісірілген шұжықты турау 2,5-3мм
3. Ірімшікті турау 1-2мм
4. Жұмыртқаны турау. (тілімдеп)
5. Қызанақты, қиярды турау (тілімдеп)
6. Аскөк (ұсақтап)

Жұмыстың орындалу реті:
1. Жабық бутерброд. Нанның қыртысын кесіп алу. Бірнеше қабатқа турау, нанның бір жағына май жағып, ірімшік салу, үстін нанмен жабу. Дайындалған үлкен бутербродты ұзындығы 7-8см, ені 5-6см етіп, кішкене бутербродқа турау.
2. Күрделі бутерброд. Май жағылған нанға бір тілім шұжық, бір бөлек жұмыртқа, бір тілім қияр салып аскөкпен әсемдеу.
3. Басытқы бутерброд. Нанның қыртысын кесіп алу, жапырақтап турау, май жағу, әсемдеу, кішкене бутербродқа турау.
1. Ұн қалай пайда болды?
2. Нанды неге күнделікті қолданамыз?
3. Нанды неден аламыз?
4. Қандай нан өндіруші мамандарды білесіңдер?
5. Ұн сорттарын ата?
6. Бутерброд дегеніміз не?
7. Бутербродтар түрлерін ата?

Үлестірмелі карточкалар:
1) Пышақтың қауіпсіздік ережесін сақтау.
2) Өнімді дайындамас бұрын санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау.
Келесі ескертпелер:1) Бутербродты әшекейлеу.
2) Бутербродқа керекті өнімдер:шұжық, нан, сырды кесу.
Мақсаты: Жұмыс орнын ұйымдастыру:
а)Санитарлық және техникалық қауіпсіздік ережесін сақтау.
б)Бутерброд дайындауда қажетті техникалық қажеттіліктер.
в)Дастархан жасақтау мәзірін сақтау.
г)Дегустация
д)Жұмыс орнын жинастыру

Қорытындылау:
1.Бутербродтардың қандай түрлерін білесің?
2. Жабық бутербродтың жасалу жолын түсіндір?
3.Күрделі бутербродпен басытқы бутербродтың айырмашылығы неде?
Үйге тапсырма: Бутербродтар дайындау технологиясы.VIII. Жұмыс орнын жинақтау.

Күнделікті сабақ жоспары №5

Пәні: технология

Күні: 30.09.2014

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Таңғы ас дастархандарын жабдықтау.

Мақсаты: Білімділік. Таңғы ас дастархандарын, меркелік және фуршет дастархандарын жабдықтау туралы үйрету.

Дамытушылық:ойды жүйелеу, әдептілік сезімін дамыту.

Тәрбиелік:оқушыларды жинақылыққа және азық-түліктерді ұқыптап пайдалануға тәрбиелеу.

Көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар: Кесте,тақта, оқулық, дәптер.

Сабақтың жоспары: 1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5. Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

1. Кабинетті, тақтаны сабаққа дайындау;

2. Сәлемдесу

3. Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

4. Арнаулы киімін тексеру

5. Құрал- жабдықтар мен материалдарды тарату;

6. Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

7. Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

8. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау.

III. Жаңа сабақты түсіндіру. Дастархан мәзірін жасау жалпы мәдениетке және адамның талғамына, атап айтқанда, оның аспаздық мәдениеті мен біліміне байланысты. Таңғы асқа калориясы жеңіл астар ұсынылады.

Мерекелік дастарқан- әуресі көп болсада, көңіл сүйдіретін жайт.Қонақ күтушінің жылы жүзі, қонақтардың жақсы көңіл күйі ең үздік сый болып табылады. Әрине , мерекелік түскі асқа немесе кешкі асқа қажетті тамақтың мөлшерінен әдеттегі түстік астың 300-500 г көже, 400-450 г екінші тағам, 200-250 г тәтті тағамдардан тұратынын біле отырып шамамен анықтауға болады. Алуан түрлі асарлықтар болатын мерекелік дастарқанда бірінші және екінші тағамдардың мөлшерін шамамен екі есеге азайту орынды.

Дастархан мәзірі- ұсынылатын тағамдардың тізбесі. Мұнда бірдей тағамдар қайталанбауы тиіс. Бұған қоса таңертеңгілік асқа, түскі асқа және кешкі асқа берілетін тағамдар тек қана сұйық немесе тек қана қою болмауы керек.

Жабдықтау рет-тәртібі: 1. Үстелге дастарқанды жайғанда шеттері 20-30 см түсіп тұру керек. 2. Үстелеге шай немесе кофе ыдыстарын орналастыру. 3. Сулықтарды жай тәсілмен бүктеп, ыдыстың қасына қою. Дастарқанға шай құралдарын орналастыру.

IV. Қорытынды.Оқушылардың алған білімін сұрақ-жауап арқылы қорыту.

VI. Бекіту сұрақтары.

1. Шайды (қанша?) уақыт тұндырамыз

2. Алдымен суды қайнатып (нені?) шаямыз

3. Қазақтың ұлттық тағамдарын ата?

4. Қауіпсіздік ережелерін еске түсіру

5. Көкөністің адам ағзасына пайдасы қандай?

6. Санитарлық-гигиеналық талаптарды ата?

V. Үйге тапсырма. Мерекелік ас мәзірін құру

VII. Бағалау.

VIII. Жұмыс орнын жинақтау.

Күнделікті сабақ жоспары №6

Пәні: технология

Күні: 13.10.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:Тоқыма талшықтарын жіктеу.

Мақсаты: Білімділік: оқушыларға мата түрлерінің құрылымдық ерекшеліктерін, негізгі қасиеттерін,мата атауларының мағынасын, тоқылу, өңдеу әдістерін түсіндіру;

Дамытушылық:оқушылардың танымдық деңгейлерін кеңейту, ойлау қабілеттерін дамыту,мата түрлерін ажырата білуге дағдыларын дамыту;

Тәрбиелік:оқушыларды білімділікке, ізденімпаздыққа, ұқыптылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар: «Мата құрылымдарын салыстыру», «Мата атаулары», «Матаның қасиеттер» кестесі.

Сабақтың жоспары: 1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5. Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

Сәлемдесу. Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау.

III. Жаңа сабақты түсіндіру. Гүлдері бар құлпырған,

Кең жазықтан аумайды.

Оған әркім ұмтылған,

Киер киім оңтайлы. Бұл не? (мата

Маталар құрамына, құрылысына, өңделуіне, сырт көрінісіне және тігу, жуу, тазалау кезінде өңделу жұмыстарына байланысты түр-түрлеге бөлінеді. Мата талшықтардан тұрады. Талшықтар шығу тегіне қарай табиғи және қоспалы болып екіге бөлінеді. Табиғи талшықтарға өсімдік, зығыр, жүн, жібек, мақта, т.б. талшықтар жатады.Химиялық талшықтар әр түрлі шикізаттың қосылуынан- мұнай, құрамына қарай табиғи газ, таскөмірден т.б. алынады. Елімізде мақта өсіретін бірден бір аймақ Оңтүстік Қазақстан облысы. Мақта-бір жылдық өсімдік. Мақта өсімдігінің жемісі аппақ, ұзын талшықтарға құрамдас қораптардан тұрады. Осындай талшықтарды мақта деп атайды. Матаның сапасы көбінесе талшықтардың құрамына байланысты. Ұзын және жіңішке, мықты, біркелкі жіп алынады. Мұндай жіптен тоқылған мата жұқа, берік, тегіс, жұмсақ болып келеді.

Ирек талшықтар жақсы жылу сақтағыштығымен ерекшеленеді. Мұндай талшықтан тоқылған матларды қысқы киім тігу үшін қолданылады.

IV. Қорытынды.Оқушылардың алған білімін сұрақ-жауап арқылы қорыту.

Мата атауларын білеміз бе?

V. Үйге тапсырма.қыздардың есімдерімен байланысты мата атауланынан сөз жұмбақ жасап келу.

VII. Бағалау.

VIII. Жұмыс орнын жинақтау.

Күнделікті сабақ жоспары №7

Пәні: технология

Күні: 20.10.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Мата дайындау технологиясы.

Мақсаты: Білімділік: оқушыларға мата түрлерінің негізгі қасиеттерін,мата атауларының мағынасын, тоқылу, өңдеу әдістерін түсіндіру;

Дамытушылық:оқушылардың танымдық деңгейлерін кеңейту, ойлау қабілеттерін дамыту,мата түрлерін ажырата білуге дағдыларын дамыту;

Тәрбиелік:оқушыларды білімділікке, ізденімпаздыққа, ұқыптылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар: «Мата құрылымдарын салыстыру», «Мата атаулары», «Матаның қасиеттер» кестесі.

Сабақтың жоспары: 1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5. Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

1. Сәлемдесу. Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

2. Арнаулы киімін тексеру. Құрал- жабдықтар мен материалдарды тарату;

3. Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

4. Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

5. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау. Сөзжұмбақ шешу.

III. Жаңа сабақты түсіндіру. Мақта және зығыр маталарының түрлері, оларды өңдеу жолдары. Мақта бір жылдық өсімдік. Мақта өсімдігінің жемісі аппақ ұзын талшықтрға құрамдас қораптан тұрады.

Мақтаның жеке талшықтары өте жіңішке болады. Талшықтардың ұзындығы өте жіңішке болады. Талшықтардың ұзындығы әр түрлі: 6-дан 52 мм-ге дейін. Мақта талшығының табиғи түсі- ақ, қоңыр- сарғыш, жасыл түстер көп кездеседі.

Мақта мата мықты, жұмсақ, жеңіл келеді. Одан тігілген киім өте ыңғайлы, жеңіл жылы болады. Гигиеналық тұрғыдан қарасақ, ол ылғыл мен ауаны өткізгіш, тез кебеді, оңай жуылады,жақсы тазаланады, жеңіл үтіктеледі, жоғары температураға аса төзімді. Мақта мата біркелкі иірілгенжіптен тоқылады, оның беті тегіс болады. Бұл маталар негізігі жіп арқылы созылып, жуылған кезде сол арқылы отырады.

Зығыр-зығыр талшықтарны беретін, бір жылдық, шөптектес өсімдік. Зығырдың үш түрі бар: салалы зығыр, жабайы зығыр, бұйры зығыр. Талшықтарды алу үшін салалы зығыр өсіреді.Оның сабағы тік, биіктігі 1 м-гедейін жетеді.Зығыр матаның беті тегіс, жылтыр және жіптің жуандығы әр түрлі болады. Таза зығыр матасы сетінегіш, мыжылғыш келеді және тез үтіктеледі.

Қазіргі кезде зығырға капрон, лавсан т.б. жасанды талшықтар қосылады. Мұндай мата түрлерінің сырт көрінісі сапалы, қатты мыжылмайды, жуылғанда көп отырмайды. Мақтадан, жүннен, жібек пен зығырдан кездеме тоқылады. Мата қазақ өлкесіне бұрын Ұлы Жібек жолы арқылы Шығыс, Оңт,стік Азия елдерінен, кейін Ресейден тасып әкелінген. Тоқылуына, сапасына, өрнектердің түрі мен әдемілігіне қарай матаның әр түрлі атауы бар.

IV. Қорытынды.Оқушылардың алған білімін сұрақ-жауап арқылы қорыту.

VI. Бекіту сұрақтары.

Мататану дегеніміз не?

Талшық деп нені атайды?

V. Үйге тапсырма.мата бетінің құрылысын жасап келу.

VII. Бағалау.

VIII. Жұмыс орнын жинақтау.

Күнделікті сабақ жоспары №8

Пәні: технология

Күні: 27.10.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Қағаздан қарапайым жаймалық өрімтоқу макетін жасау.

Мақсаты: Білімділік: Оқушыларға қағаздан дайындалған бұйымдарды көрсетіп, жасалу жолдарын түсіндіру.

Дамытушылық: Қағаздың бүктеу тәсілдерін үйрету, бүктелген үшбұрыштарды құрастырып бейнеге айналдыру барысында икемділігін, шеберлігін дамыту.

Тәрбиелік: Эстетикалық талғаммен ұқыптылыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі: аралас
Көрнекіліктер: дайын бұйымдар, нұсқау карта, мақал - мәтелдер, суреттер.
Керекті құрал - жабдықтар: екі түсті қағаз А - 4, қайшы, дәптер.

Сабақтың жоспары: 1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5. Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

1. Сәлемдесу. Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

2. Арнаулы киімін тексеру. Құрал- жабдықтар мен материалдарды тарату;

3. Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

4. Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

5. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау. Сұрақ-жауап.

III. Жаңа сабақты түсіндіру.

• Қайшымен жұмыс жасайтын еңбек қауіпсіздік ережесін еске түсірейік.

Қағазды бүктеп бейнеге айналдыру өнерін - оригами деп атайды. Бұл өнер Жапонияда пайда болған. Жапондықтар қағазды қолданудың көптеген тәсілдерін ойлап тапқан.

Қағаз
↓
Жазу жазады Бүктеу арқылы бұйымдар жасайды Кескіндемелер салады

Сарамандық жұмыс: Қағаздан қарапайым жаймалық өрімтоқу макетін жасау.

- қағазды тең бөліктерге бөліп қию

- екі түрлі қағаздан айқастыру арқылы жаймалық өрім тоқу.
Сергіту сәті:
Мақал - мәтелдердің ұйқасын табу керек.
Жұмысты әрі қарай жалғастыру, әр оқушыға жекелеп көмек көрсетіп, жұмыс жасау барысын бақылау.

IV. Қорытынды.Оқушылардың алған білімін сұрақ-жауап арқылы қорыту.

VI. Бекіту сұрақтары:

1. Сабақ ұнады ма? Қандай қиындықтар кездесті?
2. Оригами өнері деніміз не?
3. Қағаздан тағы да қандай бұйымдар жасауға болады?

V. Үйге тапсырма. Жұмысты аяқтап келу

VII. Бағалау. Жасаған жұмыстарына қарай ерекше бағалау.

VIII. Жұмыс орнын жинақта

Күнделікті сабақ жоспары №9

Пәні: технология

Күні: 02.11.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Матаның өң және теріс беттерін айыра білу

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Матаның өң және теріс беттерін айыра білу

Дамытушылық: Оқушылардың мата туралы түсініктерін дамыту

Тәрбиелік: Оқушыларды әдеміліліккетәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ - жауап, сарамандық жұмыс.

Пән аралық байланыс:Математика, бейнелеу, дүниетану

Көрнекіліктер байланыс: Мата талдығы, матаның оң, терісі көрсетілген плакат.

Көрнекі құралдар: Түрлі - түсті қағаз, қайшы, желім,қарандаш, сызғыш.

Сабақтың мазмұны:

1. Ұйымдастыру кезеңі

2. Үй тапсырмасын сұрау

3. Үй тапсырмасын қорыту

4. Жаңа сабақтың мақсатын қою

5. Жаңа сабақ

6. Сарамандық жұмыс

7. Сабақты бекіту, бағалау

8. Үйге тапсырма

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру: Сынып оқушыларының сабаққа қатысуын белгілеу, назарларын сабаққа аудару.

II. Үй тапсырмасын сұрау: сұрақ - жауап

1. Талшық деп нені атайды?

2. Табиғи өсімдіктен алынатын талшықтарды ата?

3. Химиялық талшықтарды қалай атайды?

4. Мақта мен зығыр талшықтарының айырмашылығы неде?

III.Үй тапсырмасын қорыту

Сөзжұмбақ арқылы қорытылады.

Т

А

Б

И

Ғ

И

1. Бұйым пішілетін зат? (мата)

2. Тігін құралы? (қайшы)

3. Ер адамдар бас киімі? (бөрік)

4. Өлшем алуға арналған құрал? (сантиметрлік таспа)

5. Өсімдік алынатын талшық(зығыр)

6. Тігін құралы (ине)

IV.Жаңа сабақтың мақсатын қою:

Матаның шығуын және матаның арқау және негізгі жібін айыра білу, матаның оң, терісін айыра білу және айқаспаларын түрлі - түсті қағаздан жасап көрсету.

V. Жаңа сабақ.

Матаны шығарудың ең алғашқы сатысы - талшықтардын жіп жасау.

Тоқыма фабрикасына түскен талшықтарды арнайы машиналарда қопсытады, қоқыстардан тазартады, тарайды. Содан соң бірыңғай ұзын таспа түрінде созады. Тоқыма машиналарында ұршықтың көмегімен оны иіреді.

Талшықтап жіп шығару процесін иіру деп атайды. Дайын болған жіп тоқыма фабрикасына түсіп, одан тоқу станоктарыны мата шығарады, матаның ұзына бойы орналасқан жібі негізгі жібі, ал бойы көлденеңнен орналасып жатқан жібі арқау жібі деп атаймыз.

Матаның екі жағындағы тарқалмайтын шеттерін - матаның жиегі дейміз.

Мата тоқылуы жіптердің айқасу жолдарынан тұрады. Айқаспалар мата түрлеріне қарай күрделене түседі. Соның ішінде ең жай түрі - кездеме тоқу.

Тоқыма станоктарынан алынған маталарды өңдейді, тазалайды, ағартады, бояйды және өрнек салады.

Матаның екі жақ беті болады. Оң және теріс. Матаның оң, теріс жағынан мата бетіне түскен суреті, бетінің жылтырлығы арқылы анықтаймыз.

VI. Сарамандық жұмыс.

Екі түсті қағаздан бірдей төртбұрыш қиып алып, қағаздың беттеріне 1см ауа қашықтықта параллель сызықтар жүргізу.

1 - ші қағаздың жоғары жағынан 1 см орын қалдырып көлденең сызу.

Қағазды сызыққа дейін бірыңғай тіліктерге қию. Екінші қағазды бірыңғай жолақтарға қиып, таспа дайындау. Дайын қағаздардан мата айқаспаларын, яғни арқау жібін, негізгі жібін анықтауды үйрету.

Жұмыс барысында тексеру, нұсқау беру, қатені түзету.

VII. Сабақты бекіту, бағалау.

Сабақты қорытындылау сұрақтары:

1. Матаны шығарудың ең алғашқы сатысы не?

2. Иіру деп нені атаймыз?

3. Матаның арқау жібін және негізгі жібін қалай анықтаймыз?

4. Матаның неше беті болады?

5. Мата жиегі дегеніміз не?

Енді сабақты бекіту мақсатында мына сөзсызбасын шешейік.

ш

м

а

д

е

р

қ

ы

т

қ

ә

к

а

ы

л

а

п

с

н

б

т

ж

і

т

ә

а

с

а

е

б

е

н

а

в

с

к

л

а

п

л

с

и

а

т

с

а

р

ш

а

Шыт,мақпал, жібек, атлас, парша, сәтен, дәке, лавсан, барқыт, сиса.

Бағалау.

VIII. Үйге тапсырма беру.

Мата қалдығынан коллекция жасау.Коллекцияны ою - өрнек үлгісінде жасау.

Күнделікті сабақ жоспары №10

Пәні: технология

Күні: 17.11.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Матаның негізгі жібі мен арқау жібінің бағытын анықтау.

Білімділік: Матаның негізгі жібі мен арқау жібінің бағытын анықтай білу

Дамытушылық: Оқушылардың мата туралы түсініктерін дамыту

Тәрбиелік: Оқушыларды тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ - жауап, сарамандық жұмыс.

Пән аралық байланыс:Математика, бейнелеу, дүниетану

Көрнекіліктер байланыс: Мата талдығы, матаның оң, терісі көрсетілген плакат.

Көрнекі құралдар: Түрлі - түсті қағаз, қайшы, желім,қарандаш, сызғыш.

Сабақтың мазмұны:

1. Ұйымдастыру кезеңі

2. Үй тапсырмасын сұрау

3. Жаңа сабақтың мақсатын қою

4. Жаңа сабақ

5. Сарамандық жұмыс

6. Сабақты бекіту, бағалау

7. Үйге тапсырма

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру: Сынып оқушыларының сабаққа қатысуын белгілеу, назарларын сабаққа аудару.

II. Үй тапсырмасын сұрау: сұрақ - жауап

1. Талшық деп нені атайды?

2. Табиғи өсімдіктен алынатын талшықтарды ата?

3. Химиялық талшықтарды қалай атайды?

4. Мақта мен зығыр талшықтарының айырмашылығы неде?

5. матаның неше беті бар

IV.Жаңа сабақтың мақсатын қою:

Матаның шығуын және матаның арқау және негізгі жібін айыра білу, матаның оң, терісін айыра білу және айқаспаларын түрлі - түсті қағаздан жасап көрсету.

V. Жаңа сабақ.

Матаны шығарудың ең алғашқы сатысы - талшықтардан жіп жасау.

Тоқыма фабрикасына түскен талшықтарды арнайы машиналарда қопсытады, қоқыстардан тазартады, тарайды. Содан соң бірыңғай ұзын таспа түрінде созады. Тоқыма машиналарында ұршықтың көмегімен оны иіреді.

Талшықтап жіп шығару процесін иіру деп атайды. Дайын болған жіп тоқыма фабрикасына түсіп, одан тоқу станоктарыны мата шығарады, матаның ұзына бойы орналасқан жібі негізгі жібі, ал бойы көлденеңнен орналасып жатқан жібі арқау жібі деп атаймыз.

Матаның екі жағындағы тарқалмайтын шеттерін - матаның жиегі дейміз.

Мата тоқылуы жіптердің айқасу жолдарынан тұрады. Айқаспалар мата түрлеріне қарай күрделене түседі. Соның ішінде ең жай түрі - кездеме тоқу.

Тоқыма станоктарынан алынған маталарды өңдейді, тазалайды, ағартады, бояйды және өрнек салады.

Матаның екі жақ беті болады. Оң және теріс. Матаның оң, теріс жағынан мата бетіне түскен суреті, бетінің жылтырлығы арқылы анықтаймыз.

VI. Сарамандық жұмыс.

Екі түсті қағаздан бірдей төртбұрыш қиып алып, қағаздың беттеріне 1см ауа қашықтықта параллель сызықтар жүргізу.

1 - ші қағаздың жоғары жағынан 1 см орын қалдырып көлденең сызу.

Қағазды сызыққа дейін бірыңғай тіліктерге қию. Екінші қағазды бірыңғай жолақтарға қиып, таспа дайындау. Дайын қағаздардан мата айқаспаларын, яғни арқау жібін, негізгі жібін анықтауды үйрету.

Жұмыс барысында тексеру, нұсқау беру, қатені түзету.

VII. Сабақты бекіту, бағалау.

Сабақты қорытындылау сұрақтары:

1. Матаны шығарудың ең алғашқы сатысы не?

2. Иіру деп нені атаймыз?

3. Матаның арқау жібін және негізгі жібін қалай анықтаймыз?

4. Матаның неше беті болады?

5. Мата жиегі дегеніміз не?

Бағалау.

VIII. Үйге тапсырма беру. Мата қалдығынан коллекция жасау.

Күнделікті сабақ жоспары №11

Пәні: технология

Күні: 24.11.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Қол жұмыстарын орындауға арналған жұмыс орнын ұйымдастыру.

Мақсаты: Білімділік: Қол жұмыстарын орындауда қолданатын аспаптар, құралдармен таныстыру,қауіпсіздік ережелерін сақтауға үйрету

Дамытушылық: оқушылардың танымдық деңгейлерін кеңейту, ойлау қабілеттерін дамыту,құралдарды ажырата білу дағдыларын дамыту;

Тәрбиелік: оқушыларды жинақылыққа және құралдарды ұқыптап пайдалануға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар: сантиметрлік таспа, оймақ, тігін инелері.

Сабақтың жоспары: 1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5. Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

1. Кабинетті, тақтаны сабаққа дайындау;

2.Сәлемдесу

1. Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

2. Арнаулы киімін тексеру

3. Құрал- жабдықтар мен материалдарды тарату;

4. Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

5. Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

6. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау.

Мата жайында не білеміз?

Қаіпсіздік ережесін еске түсіру

III. Жаңа сабақты түсіндіру.

Бұйымның бөлшектерін өзара инешаншым және тігім арқылы қосады. Сонымен инешаншым дегеніміз- матада жіптердің айқасуы арқылы аяқталған процесі. Тігім бірнеше рет қайталанған инешаншым орны. Тігіс бөлшектердің біріккен орны. Тігістің ені деп бөлшектердің шеткі қиығынан тігіске дейінгі ара қашықтықты айтады.Орындалуына қарай инешаншымдар қолмен жіне машинамен іске асырылады. Ал қолданылуына қарай біріктіру және сіндік болып бөлінеді.

Қол жұмыстарын орындауда ескеретін техникалық қауіпсіздік ережелері. 1. Жұмыстың барысында ине қорабындғы немесе ине шаншығыштағы инелердің санын білу; қыралдармен жабдықтарды өз орнында ұстау. 2. Жұмысты ұқыпты орындау; ине шаншар алдында ортаңғы саусағына оймақ киіп ал, ол қолды жарақаттанудан сақтайды, жұмысты бітісімен ине, түйреуіштерді ине шаншығышта ұста, қайшыны ашық тастама жәәне үшкір жағын өзіңе қаратып қойма,қайшының тұтқыл жағын қаратып ұсын.

3. Жұмыстың соңында ине мен түйреуіштерді санап инешаншығышқа салып қой, қайшыны ұорабына салып қой, жұмыс орныңды тазала.

Қол жұмыстарын жасау кезіндегі аспаптар мен құралдар: сантиметрлік таспа, түймелік тесетін құрал, оймақ, тігін инелері т.б.

Қол жұмістарында қолданылатын термин сөздер: көктеу, көктеп тігу, бүгіп көктеу, тепшу, қадау т.б.

IV. Қорытынды.Оқушылардың алған білімін сұрақ-жауап арқылы қорыту.

VI. Бекіту сұрақтары:

1. Қол тігістерінің қандай түрлерін білесіңдер?

2. Өздерің орындаған қол тігістерін қайда қолданады?

3. Тігістің ені деп нені атайды?

4. Тігім дегеніміз не?

V. Үйге тапсырма. көктеу тігісі арқылы инешаншым жасап келу

VII. Бағалау. Жасаған жұмыстарына қарай ерекше бағалау.

VIII. Жұмыс орнын жинақтау.

Күнделікті сабақ жоспары №11

Пәні: технология

Күні: 25.11.2014

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Мата және зығыр талшықтарын зерттеу.

Мақсаты: Білімділік: оқушыларға мата және зығыр талшықтарының түрлерін құрылымдық ерекшеліктерін, негізгі қасиеттерін,мата атауларының мағынасын, тоқылу, өңдеу әдістерін түсіндіру;

Дамытушылық: оқушылардың танымдық деңгейлерін кеңейту, ойлау қабілеттерін дамыту,мақта және зығыр талшықтарын ажырата білу дағдыларын дамыту;

Тәрбиелік: оқушыларда жауапкершілік сезімдерін ұштау; жұмыс кезіндегі ұқыптылыққа үйрету.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар: .

Сабақтың жоспары: 1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5. Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

1. Кабинетті, тақтаны сабаққа дайындау;

2. Сәлемдесу

3. Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

4. Арнаулы киімін тексеру

5. Құрал- жабдықтар мен материалдарды тарату;

6. Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

7. Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

8. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау.

Инешаншым дегеніміз не?

III. Жаңа сабақты түсіндіру.

Мақта-бір жылдық өсімдік. Мақта өсімдігінің жемісі аппақ ұзын талшықтарға құрамдас қораптан тұрады.Мақтаның құрылымы. Мақтаның жеке талшықтары өте жіңішке болады. Талшықтардың ұзындығы әр түрлі: 6-дан 52 мм-ге дейін. Мақта талшығының табиғи түсі- ақ, сонымен қатар қоңыр-сарғыш, жасыл түстеріде кездеседі. Мақта мата мықты, жұмсақ, жеңіл келеді. Одан тігілген киім өте ыңғайлы, жеңіл, жылы келеді.Гигиеналық тұрғыдан қарасақ, ол ылғал мен ауа өткізгіш, тез кебеді, оңай жуылады, жақсы тазаланады, жеңіл үтіктеледі, жоғары температураға аса төзімді.

Зығыр- зығыр талшықтарын беретін, бір жылдық, шөп тектес өсімдік. Зығырдың үш түрі бар: салалы зығыр, жабайы зығыр, бұйра зығыр. Талшықтарды алу үшін салалы зығыр өсіреді. Оның сабағы тік, биіктігі 1мм-ге дейін жетеді. Талшықтардың жуандығы мақта талшықтарындай. Ұзындығы 15-26 мм. Талшықтардың түсі ашық сұрдан жабық сұрға дейін болады.

Қазіргі кезінде зығырға капрон, лавсан т.б. жасанды талшықтар қосылады. Мұндай мата түрлерінің сырт көрінісі сапалы, қатты мыжылмайды, жуылғанда көп отырмайды. Матадан, жүннен,жібек пен зығырдан кездеме тоқылады. Мата қазақ өлкесіне бұрын Ұлы Жібек жолы арқылы Шығыс, Оңтүстік азия елдерінен, кейін Ресейден тасып әкелінген. Тоқылуына, сапасына, өрнектердің түрі мен әдемілігне қарай матаның әр түрлі атауы бар.

IV. Қорытынды.Оқушылардың алған білімін сұрақ-жауап арқылы қорыту.

VI. Бекіту сұрақтары:

1. Мақта матаның гигиеналық қасиеті қандай?

2. Мата қандай өлке арқылы тасымалданған?

V. Үйге тапсырма.

VII. Бағалау. Жасаған жұмыстарына қарай ерекше бағалау.

VIII. Жұмыс орнын жинақтау.

Күнделікті сабақ жоспары №13

Пәні: технология

Күні:02.12.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Қолмен орындалатын инешаншымдар мен тігімдерді жасау
Мақсаты: 1)Білімділік:оқушыларға қарапайым тігістерінің түрлерімен таныстыра отырып, тігістер жасау үйрету.
2)Дамытушылық: оқушылардың ой - өрісін, білімдерін іс жүзінде жүргізуге ықпал ету, жұмысты орындаудағы ептілігін дамыту.
3)Тәрбиелік: еңбек мәдениетіне, іскерлікке, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: баяндау, түсіндіру, көрсету.
Сабақтың көрнекілігі: суреттер, тігін машинасы
Сабақтың барысы:

1 . Ұйымдастыру кезеңі.

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5.Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

1. Сәлемдесу.Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

2. Арнаулы киімін тексеру.Құрал- жабдықтар мен материалдарды тарату;

3. Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

4. Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

5. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау. Сұрақ-жауап.

III. Жаңа сабақты түсіндіру.

Бұйымның бөлшектерін өзара инешаншым және тігім арқылы қосады. Сонымен инешаншым дегеніміз -матада жіптердің айқасуы арқылы аяқталған процесі. Тігім-бірнеше рет қайталанған инешаншым орны. Тігіс- бөлшектердің біріккен орны. Тігістің ені деп бөлшектің шеткі қиығынан тігіске дейінгі ара қашықтықты айтады. Орындалуына әдісіне қарай инешаншымдар қолмен және машинамен іске асырылады. Ал қолданылуына қарай біріктіру және сәндік болып бөлінеді.

Қол тігістерінің түрлері: көктеу, жөрмеу, көмкеру,қиғай көмкеру, майда қайшы тігіс, ірі қайшы тігіс, тор тігіс, қайып тігіс.

Сарамандық жұмыс:Көктеу тігісі арқылы инешаншым дайындау.

Қажетті құралдар: ине жіп, қатты қағаз, ыдыстың қақпағы, мақта, мата.

Жасалу жолдары: матаны екі дөңгелек етіп қиып аламыз біреу, үлкен біреуі кішкентай.дөңгелек матаның ішіне қақпақтысалып көктеп тігіп жібін тартып жиырып аламыз. Картон қағазды салып оныда көктеп тігіп аламыз содан кейін бірбіріне қасып тігеміз. Тесмамен әрлеугеде болады.

IV. Қорытынды.Оқушылардың алған білімін сұрақ-жауап арқылы қорыту.

VI. Бекіту сұрақтары:

Инешаншым дегеніміз не?

Қол жұмыстарына арналған құрал-жабдықтарды ата?

V. Үйге тапсырма. Жұмысты аяқтап келу

VII. Бағалау. Жасаған жұмыстарына қарай ерекше бағалау.

VIII. Жұмыс орнын жинақтау

Күнделікті сабақ жоспары №14

Пәні: технология

Күні:08.12.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Кестелеу технологиясы
Мақсаты: 1)Білімділік: халықтың қолөнерінің бірі кестелеу, көркем тігістері, қолөнері туралы ұғымды қалыптастыру, білімдерін кеңейту.

2)Дамытушылық: кесте тігістерінің орындалу әдіс - тәсілдерін меңгерту, қол икемділігін дамыту.
3)Тәрбиелік: қолөнерді үйрету арқылы атадан қалған салт - дәстүрімізді құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ.

Сабақтың түрі: сарамандық
Сабақтың әдісі: зерттеу, түсіндірмелі, сұрақ - жауап.

Пәнаралық байланыс: математика, бейнелеу, сызу.
Сабақтың көрнекілігі: дайын бұйымдар, нұсқау карталары.

құрал - жабдықтар:мата, ине, қайшы, кергіш, жіп
Сабақтың барысы:

1 . Ұйымдастыру кезеңі.

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5.Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

1. Сәлемдесу. Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

2. Арнаулы киімін тексеру. Құрал- жабдықтар мен материалдарды тарату;

3. Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

4. Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

5. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау.
ІІІ Жаңа материалды меңгерту.
Кестелеу өнері ертеден келе жатқан халық өнері. «Өнері таусылмас қазына, жұтамас байлық» дейді дана халқымыз. Қазақ қолөнері өзінің төлтума бітім қасиетімен, көркемдік мән - мағынасымен, шын мәнінде, халқымыздың ғасырлар талғамынан өткен асыл қазынасы, соның бірі кестелеу өнері. Ертеде халқымыз тұтынатын бұйымдарының бәрін кестемен әшекейлеп безендірген. Мысалы: ұлттық киімдерді, бас киімдерді, неше түрлі сувенир заттарды кестелеуге болады.
Кесте түрлері:
Біз кесте шығыс халықтарының арасында қазақ пен қырғыз халқында аса жоғары деңгейде дамыған. Біз кесте - кергішке керілген арнайы мата бетіне түсірілген, бейнені ою - өрнек немесе бейнені сызық бойымен қармақ бізді матадан ары өткізіп, жіпті бері іліп шалып алу арқылы қайталанатын майда тігісті айтамыз. Біз кестеде матаға сызылған ою - өрнекті сызық бойымен кестелеп, сонан соң ішкі жағын түрлі өңді жіптермен толтырамыз.
Баспа кесте материалдың ашық жерін қалдырмай немесе ашық орынды аз қалдырып, тұтас кестеленген шымқай кестені айтады.
Әредік кесте - матаның әр жері әшекейленіп, бөлек - бөлек өрнек салынады. Тақия, балақ, өңір, жаға, етек, әйелдердің тымағы сияқты зат бөлігіне тігіледі.
Оюластырып кестелеу маталарды бөлек - бөлек кестелеп, оюластырып жапсыру. Бір матаның бетіне екінші матадан тігілген фигура салынып шет жақтары әртүрлі кесте тігістерімен тігіледі.
Маржандап, моншақтап кестелеу әйелдер бас киімдеріне, тақия, сәукеле, өңір, қол дорба қамзолдар және сән - салтанатты киімдерді маржандап, моншақтап кестелейді.
Кесте тігуге қажетті негізгі құрал - жабдықтар.
Инелер, дөңгелек және төрт бұрышты кергіштер, қайшы, оймақ, түйреуіштер, жіптер, маталар.
ІҮ Сарамандық жұмыс.
Жұмысты бастамас бұрын қауіпсіздік ережелерін еске түсіру.
1. Инені аузыңа салма
2. Тот басқан инемен жұмыс жасауға болмайды.
3. Инені кез келген жерге қадауға болмайды.
4. Қайшыны жолдасыңа үшкіл жағымен берме.
5. Жолдасың қайшымен жұмыс істеп жатқан кезде, көңілін бөлуге болмайды.
6. Қайшының ұшын жоғары қарай көтерме.
Нұсқау карта
р/с Жұмыстың орындалу реті Керекті заттар
1. Матаны кергішке керу
2. Матаға өрнекті салу
3. Матаға сызылған өрнекті сызық бойымен кестелеу
4. Ішкі жағын әртүрлі жіптермен толтыру кергіш, мата
5. Мата, карандаш, ине, жіп, қайшы.
1 - кезең. Тышқан із тігісі - тігілу әдісі жағынан көлемді біркелкі ілмектер шынжыр секілді бір - біріне тіркесе тігіледі. Жіпті бекітіп, оны матаның оң жағына шығарып алған соң, ілмек тәрізді етіп созып, оны сол қолымыздың басбармағымен басып тұрып, инені алғашқы шаншыған жерден дәлдеп, төмен қарай, яғни матаның астыңғы бетіне қарай шаншимыз.
2 - кезең. Шалып торлаудың түрлері.
3 - кезең. Таңдай тігіс әдісімен тігілген қабырға кесте.
4 - кезең. Жіп салып тігу.
5 - кезең. Айқас тігісімен тігу.
Ү Сабақты бекіту.
Жаңа сабақты бекіту кезең:

Мақал мәтелдер
1. Жеті рет өлшеп ------------------(бір рет піш)
2. Көз қорқақ ------------------------(қол батыр)
3. Өнер көзі -------------------------(халықта)
4. Ата көрген ------------------------(оқ жонар)
Шеше көрген ---------------------(тон пішер)
5. Қыз еркем --------------------------(кестесімен көркем)
6. Кестенің сыры ---------------------(түрінде)
Кілемнің сыры ---------------------(түгінде)
ҮІ Бағалау
ҮІІ Үйге тапсырма: Кесте тігістерін тігу

Күнделікті сабақ жоспары №15

Пәні: технология

Күні:22.12.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Қазақ ұлттық ою-өрнегінің қима үлгісін жасау.
Мақсаты: 1)Білімділік:оқушыларға ою - өрнектің шығу тарихы жайында жалпы түсінік беру; ою - өрнек түрлерімен қима үлгісін жасау технологиясымен таныстыру .
2)Дамытушылық: халқымыздың салт дәстүріне, қолөнеріне терең үңілдіріп, ой - өрісін дамыту
3)Тәрбиелік: ұлттық ою - өрнек үлгілерін орынды қолдана білуге үйрету.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: баяндау, түсіндіру, көрсету.
Сабақтың көрнекілігі: түрлі ою-өрнектің суреттері оюлар, слайд.

Сабаққа қажетті құрал-жабдықтар: қағаз, қайшы, карандаш, сызғыш т.б
Сабақтың барысы:

1 . Ұйымдастыру кезеңі.

2.Өткен сабақты қайталау

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4. Бекіту инструктажы

5.Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

Сәлемдесу

Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

Арнаулы киімін тексеру

Құрал- жабдықтар мен материалдарды тарату;

Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау.
1. Мата неден тұрады?
1/ жіптен 2/ талшықтан 3/ мақтадан
2. Мата неше түрге бөлінеді?
1/екі 2/ үш 3/ төрт
3. Кесте тігісінің қандай түрлерін білесіңдер?

1/көктеу 2/ тепшу 3/ тышқан із, айқас.
Психологиялық дайындық
Сөзжұмбақты шешу арқылы келесі жаңа тақырыпқа көшу. Оқушылар сөзжұмбақты шеше отырып, жаңа сабақ қандай тақырыпта өтетінін анықтайды.
1. Тігінші құралы
2. Иық бұйымдарының бірі
3. Ұлттық бас киім
4. Қазақтың ұлттық саз аспабы
5. Ертеден бүгінгі күнге дейін жеткен үй жиһазы
6. Қалыңдықтың бас киімі
7. Ұлттық аяқ киім
Жаңа сабақ жоспары
1. Ою - өрнектің шығу тарихы
2. Ою - өрнектің топтары
3. Ою - өрнектің жасалу жолдары
4. Сарамандық жұмыс
І.Ою - өрнектің шығу тарихы
Қазақ ою - өрнегінің өзіне тән даму тарихы бар. Өте ерте заманда ата - бабаларымыз жазу, сызуды білмей тұрғанда тау - тасқа, белгілі бір мағынаны білдіріп отырған. Қазақ ою - өрнегі ғасырлар бойы дамып, қазақ халқының өмір тіршілігінде айрықша орын алып, ғасырдан - ғасырға, ұрпақтан - ұрпаққа жалғасып келе жатқан ірі рухани мәдениет үлгісі ретінде сақталған. Мысалы: әрбір қазақтың үйінде сандық, алаша, киіз, құрақ көрпешелер, зергерлік бұйымдар, ат әбзелдері бар. Бедері түсірілген үлгіні ойып, кесіп, қиып немесе екі затты оя кесіп, қиюластыру ою деп аталады. Ал киім-кешекке, тұскиізге, т. б қолөнер бұйымдарын кестелеп бейнеленетін бедер сол сияқты тоқылатын алашаға, қоржынға түсірілетін түрлі геометриялық бедерлерді өрнек дейді. Қазақтың ою және өрнек деген қос сөзі біріге келіп, латынша орнамент деген ұғымды береді. Мағынасы әсемдеу, сәндеу, сонымен ою - өрнек дегеніміз әдемі ырғаққа арнаулы жүйемен құрылған өрнек бөлшектері.
Ою - өрнек құрт - құмырсқаға, малдың денесіне, аңның дене мүшесіне, қару - құралдарға, құстарға, ай, күн, жұлдыздарға, көк әлемге, геометриялық фигура тектес, жер, су, өсімдік бейнелі болып бөлінеді.

ІІ. Ою - өрнек топтары. Қазірде ою - өрнектерді композициялық құрылымына қарай бір жүйеге келтіру үшін ғалымдар ою - өрнекті 4 топқа бөледі. 1. Зооморфты 2. Өсімдік пішіндес 3. Геометриялық 4. Космогониялық.
Әр ою - өрнектің астарында мағына болады. Мысалы: "Қошқар мүйіз" оюы молшылықты меңзейді, ал "ағаш "оюы ынтымақ бірлікті, "ирек"оюы адамның өмір жолы дегенді білдіреді. Жасалу жолдарына қарай ою - өрнек: қима ою, ойма ою, сызба ою, шексіздікке ұластыра ою болып бөлінеді..
1. Қағаз немесе былғарыдан, матадан, картоннан тұтас қиып алынған ою - өрнек қима ою деп аталады.
2. Қағаз немесе матаны қайшымен ойып, ою - өрнек жасауды ойма ою деп атайды.
3. Сызылып барып кесілген ою үлгілерін сызба ою деп атайды
4. Бір - біріне жалғастыра сызып, кесілген ою шексіздікке ұластыра ою деп аталады.
ІІІ. Ою - өрнектің қасиеті. Қазақтың ою - өрнегінің бірнеше ондаған ғасырлық тарихы бар, атадан балаға, ұрпақтан ұрпаққа мұра болып келе жатқан өнер түрі. Оған мысал ретінде "Сырмақ шерткен сыр" аңыз әңгімесін айтып берейін.
Ертеде бір әділ хан болыпты. Оның жарлығымен қол астындағы халық, үй жиһаздарын, киім - кешек, құрал - саймандарын, қару жарақтарын ою - өрнектермен әдемілеп ұстайтын болған. Сондықтан оны халық Ою хан атапты. Бір жылдары бөтен елдің ханы жаулап алып, ою ханды зынданға тастапты. Ою ханның орнына хан болып, бұрынғы салт - дәстүрді, ою - өрнекті жойып, жаңаша құрмақ болады. Жаңа дегендердің бәрі тез ұмыт бола береді. Оған жөн айтқан адамдардың көзін жоя берген. Сондықтан оны жою хан деп атапты. бұл кезде Ою хан зынданда жағдайдың бәрін естіп - біліп жатыпты.
Бір күні Жою ханның жалғыз ұлы аңға шығады. Жолдағы аңның бәрін түгел қырқып, ойына келгенін істеп келе жатырғанында бір үкі мұның бетіне шапшып, екі көзін ойып жібереді. Еш нәрсе көре алмай тентіреп келе жатып, жардан құлап батып өледі.
Жою хан баласына іздеу салады.
- Кімде кім баламның өлімін естіртер болса, соның басын аламын деп жарлық берген соң ешкімнің батылы бармайды. Мұны естіген Ою хан баланы іздеуге баратынын хабарлайды. Жою хан оны зынданнан шығарып, жолға салады. Ол дәрі - дәрмегін алып орманды аралап келе жатса бір тастың астынан.
- Жойылсын, Жою хан!- деп қиналған дауысты естиді. Тасты көтеріп қараса, жамбасына оқ тиіп, күйреген сұр тышқанды көреді. Оның аяғын таңып, дәрі құйып жөніне жібереді. осылайша кездескен аң - құстың барлығын емдейді. ең соңында қанаты сынған үкіні емдеп, " Жою ханның баласын көрдің бе?"- деп сұрайды.
- Қатыгез хан баласы жолында кездескен сұр тышқанды, арқарды, бұғыны, жолбарысты жаралып, балықты құрлыққа тастап, қайтып айналып келіп, сойып алмақ болғанда, мен оның екі көзін шығардым. Өйткені бұл аңдардың барлығы Ою хан еккен орманның ең соңғы аңдары еді. Хан баласы қазір көл түбінде өліп жатыр.
Мұның бәрін естіген Ою хан үйіне келіп, оюлап, оқиғаның желісін сырмақтың бетіне ою түрінде түсіріп, Жою ханға алып келеді. Жою хан сырмақтың оюына қарап отырып оқиғаны былайша тарқатады.
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, жағдайларды көрсету.
- Тоқта, мына ою не деп тұр? Балаң екіге бөлінді, жаны рухта, тәні аруаққа айналды деп тұр ма?
- О, жалған! Менің ұлым шынымен өлгеніме? Өлтірем!!!- деп қылышын суырып Ою ханға төнеді Ою хан саспастан жою ханның өз жарлығын есіне салады. Ханның екі айтқаны өлгені деп, жарлық бойынша өз басын алады. Ою ханды ел - жұрты қайта хан көтереді. Әр оюдың тілі бар деген сөз осыдан қалған деседі. Бұл аңыздан ою - өрнектердің барлығын қоршаған ортадан алғанын көреміз.
ІҮ Оюды ою сызбасымен таныстыру. Қазақ ою - өрнегін жасаудың өзіндік принциптері бар. Олар: Композиция дегеніміз - өрнекті бұйымның бетіне реттеп орналастыру. Колорит дегеніміз - ою - өрнектің бояу түрлерінің бір - бірімен үйлесіп, жарасым табуы. Осы жерде әр түстің нені білдіретінін айтамын. Мысалы: Көк түс - аспанның, қызыл түс - оттың, ақ түс - ақиқаттың, сары түс - ақыл парасаттың, жасыл түс - жастықтың көктемнің символы.
Симметрия дегеніміз - ою өрнекте бір элементтің қайталанып келуі.
Ритм дегеніміз - ою - өрнекте бір элементтің қайталанып келуі.
ҮІІ. Сарамандық жұмыс.
Сарамандық жұмысты бастамас бұрын техникалық қауіпсіздік ережені еске түсірейік. Қайшымен жұмыс істегенде қандай қауіпсіздік ережені білеміз жеке - жеке айтырамын. Ою - өрнекке қарап отырып қағазымызға қарандашпен өрнек жобасын салып қиып үйренеміз, бұл сызылып барып қиылған ою сызба оюы. Оны желіммен бетке жапсырамыз.
ҮІІІ. Сергіту сәті. Қайшысыз ою ойып шығу.

IV. Қорытынды.Оқушылардың алған білімін сұрақ-жауап арқылы қорыту.

VI. Бекіту сұрақтары:

1. Қандай ою - өрнектердің түрін білесіңдер?
(Ботамойын, қошқармүйіз, түйемойын, бұғымүйіз, сынармүйіз, қармақ, бүршік, ирек, толқын, сынықмүйіз, қолтықша, арқармүйіз, құсқанаты, шырмауық, ғарыш сипаттағы өрнектер).

2. Ою-өрнек түрлері неше топқа бөлінеді?
1.Өсімдік тектес ою-өрнектер.
2.Жануар тектес ою-өрнектер.
3.Геометриялық фигуралар тектес ою-өрнектер.
4.Ғарыш әлеміне байланысты ою-өрнектер.

3. Ою-өрнек дегеніміз - латын тілінен алынған «орнамент» мағынасы сәндеу, әсемдеу.

Композиция дегеніміз - өрнекті бұйымның бетіне реттеп орналастыру.
Мысалы: көлемі шағын бұйымға ірі өрнек салмайды.

4. Симметрия дегеніміз -ою-өрнектің екі жағының тең болуы. Мысалы: кітаптың екі бетіндей.

5. Колорит дегеніміз -ою-өрнектің бояу түрлерінің ою-өрнектің бір-бірімен үйлесіп, жарасым табуы.
   Мысалы: қара түсті қызыл, ақ, сары түстердің ашуы.

6. Ритм дегеніміз - ою-өрнекте бір элементтің қайталанып келуі

Үйге тапсырма:қағазды бүктеу арқылы бірнеше ою қиып келу.

VII. Бағалау. Оқушылардың жауабын, жұмыстарын бағалау, сараптау

VIII. Жұмыс орнын жинақтау

Күнделікті сабақ жоспары №16

Пәні: технология

Күні:26.12.2014

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:Ою-өрнек, узор түрлері.

Сабақтың мақсаты: а)Білімділігі: Оқушылардың ою - өрнек туралы түсініктері мен шеберлік дағдыларын қалыптастыру.
ә)Дамытушылығы: Есте сақтау қабілетін дамыту, қолөнерге қызығушылығын арттыру.
б)Тәрбиелігі: Шеберлікке, үнемділікке тиянақтылыққа баулу, әдемілікті сезіне білуге, шебер адамдарын құрметтеуге, олардың еңбектерін бағалауға тәрбиелеу.

Сабақ түрі: Топтық сайыс сабақ.
Сабақ типі: Қорытынды сабақ.
Сабақ әдісі: Түсіндірмелі, сұрақ - жа

уап, топтық жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Бүктеме, альбом, бағалау парағы, қағазға жапсырылған оюлар, кесте тігістері, матаға басылған оюлар.

Пәнаралық байланыс: Бейнелеу өнері, математика.

Қажетті құрал - жабдықтар: Ақ, түрлі - түсті қағаз, желім,қайшы, бір түсті маталар, ине, жіп.
Қауіпсіздік ережесі: Қайшымен, желіммен дұрыс жұмыс жасау.

Сабақ барысы
1. Ұйымдастыру кезеңі:

А) оқушыларды түгелдеу.
Б) құрал жабдықтарын тексеру.
2. Сайыс сабақ
Топқа бөлу
Оқушылар 3 топқа бөлінеді.(2 минут)
3 топқа ақ қағаз тартылады.

І. Қандай ою - өрнектердің түрін білесіңдер? деген сұраққа әр топ жауаптарын жазады. (5 минут)
(Ботамойын, қошқармүйіз, түйемойын, бұғымүйіз, сынармүйіз, қармақ, бүршік, ирек, толқын, сынықмүйіз, қолтықша, арқармүйіз, құсқанаты, шырмауық, ғарыш сипаттағы өрнектер).

ІІ. Түрлі - түсті қағаздан ою қиып, ақ қағазға жапсыру. (5 мин)
Әр топ өздері жасаған ою - өрнектерін ақ қағазға жапсырады.

ІІІ. Қиған оюларын матаға орналастырып тігу. (15 минут)
Әр топ өздері «қошқармүйіз» оюын матаға орналастырып тігеді. (көктеу)

IV. Сұрақ - жауап. (10 минут) Әр топ сұраққа жауап береді.
І топ:
Қазақ халқы қандай оюды ерекше пайдаланады? (қошқармүйіз)
Симметрия дегеніміз не? (бүктелген бөліктердің екеуі де дәл келуін симметрия дейді).
Ою - өрнектер кімнің қандай бөлшегіне орналасады? (алдыңғы өңір жиектеріне, жеңіне, етегіне т.б)

ІІ топ.
Қағазға оюды қандай тәсілмен орындайды? (бір бүктеу, екі бүктеу, үш бүктеу, т.б күрделеніп орындалады)
Ою - өрнекпен қандай бұйымдарды әшекейлейді? (қоржын, түскиіз, текемет, жүкаяқ, кебеже т.б)
Бұйымға орналасқан оюды уақытша қандай тігіспен орындайды? (көктеу тігісі).

ІІІ топ:
Ою - өрнек дегеніміз не? (қазақтың ою және өрнек деген қос сөзі біріге келіп, латынша орнамент деген ұғымды білдіреді)
Қандай өрнектер қазақ ою - өрнек өнерінің негізі болып табылады? (мүйіз бейнелі айшықтар)

Сәукелені кімдер киеді, оны немен әшекейлейді?
(Сәукеле - қалыңдықтың бас киімі. Оны алтын, күміс, маржан
тастармен әшекейлейді)

V. Қорытынды:Бұл бөлімде үйден дайындап келген оюларын
тапсырады. (5 минут)

Үйгетапсырма: Ою - өрнектің күрделі тігу. (1 минут)
Бағалау парағы: Әр топты бағалай отырып, қай топтың жеңіске жеткенін айтамын. (2 минут)

Күнделікті сабақ жоспары №17

Пәні: технология

Күні:13.01.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:Машина тігістерінің түрлері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: машина тігістерінің түрлерімен таныстыра отыры, тігістерді орындау технологсын үйрету.

Дамытушылық: оқушылардың ой-өрісін кеңейту, білімдерін іс жүзінде жүргізуге ықпал ету, жұмысты орындаудағы ептілігін дамыту.

Тәрбиелік: еңбек мәдениетіне, іскерлікке, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Сабақтың әдісі:сарамандық, СКТ технологиясын қолдану.

Материалдық-техникалық жабдықтар:плакаттар, мата қиындылары, бор, сызғыш, ине, жіп, тігін машинасы.

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезің.

Сабаққа қатысуды бақылау. Жұмыс киімін және сабаққа дайындығын тексеру.

2.Өткен материалдарды қайталау.

1. ою-өрнектің неше түрі бар?

Жауап:4 түрі бар

2.Ою - өрнектер кімнің қандай бөлшегіне орналасады?

Жауап: алдыңғы өңір жиектеріне, жеңіне, етегіне т.б.

3.Жаңа тақырыпты мазмұндау.

Тігін машина түрлері. Тігін машиналары-қол машинасы, аяқ машинасы және тоқ машинасы болып бөлінеді. Орындайтын операцияларына қарай универсалды және арнайы тігін машинасы бір операция орындайды, мысалы, жиек торлайды.

Тігін машинасын жұмысқа дайындау.

1.Үстіңгі жіпті сабақтау.

2. Астыңғы жіпті сабақтау.

3.Жіптің тартылуын реттеу.

4.Тігістің ұзындығын реттеу. Техника қауіпсіздігінің ережесі.

-Тігін машинасымен жұмыс істеген кезде денені тік ұстап, басты сәл ілгері еңкейтіп отыр.

- Жұмыс орнына жарық сол жақтан немесе алдыңғы жақтан немесе алдыңғы жақтан түсу керек.

-тігін машинасының айналатын бөлшектеріне тым жақын жақындамаңдар.

Тігіс түрлері.Тігістің бөлшектің орналасуына қарай: біріккен тігіс, шеттік тігіс, әрлеу тігістеріі деп бөлінеді.

Біріккен тігістер.Алдыңғы бойға, бүйір қиықтары мен артқы бойға, қиықтары мен жең қиықтарына жүргізіледі.Біріккен тігіс түрлері: қайып тігу, бастыра тігу, жапсыра тігу.

Шеттік тігістер.Шеттік тігістермен бұйым немесе бөлшек шеттерін, жаға, мойындық, өңір, қолтық ойындысын тігеді.

Әрлеу тігістері.Бөлшектерді және бұйымды түгелдей әрлеуге арналған. Алдыңғы және артқы бойдағы бедер сызықтыры, белдемше және әр түрлі қатпарлар үшін қолданады.

Тігістерді орындау технологиясы.

Қайып тігу:

1. Екі бөлшектің оң жағын беттестір.

2. Бөлшектерді инешелермен тігіс сызығы бойынша түйреп, біріктір.

3. Бөлшектердің сызығы бойынша машинамен тігіс жүргіз.

4. Тігісті бастыра үтікте.

Бастыра тігу:

1.Бөлшектерді бір-бірімен беттестір.

2.Бөлшектерді инешелермен тігіс сызығы бойынша түйреп, қыстыр.

3.Бөлшектерді машина тігісімен біріктір.

4.Тігісті теріс жағынан жатқыза үтікте.

5.Үш қабат матаны оң жағына бастыра тігіс жүргіз. Тігісті үтікте.

5.Сарамандық жұмыс.

1. Мұғалім тігістерді орындау технологиясын көрсетеді.

2.Оқушылар жоғарыда айтып кеткен ретімен тігістерді орындайды.

3.Оқушылардың жұмыстарын тексеріп, қателерді түзеу.

6.Қорытынды.

Сабақты қорытындылау. Оқушылардың орындаған жұмыстарын тексеріп, ерекше қателерді талдау. Баға қою. Үйге тапсырма беру.

7.Жұмыс орнын жинастару.

Күнделікті сабақ жоспары №18

Пәні: технология

Күні:20.01.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:Машина тігістерінің терминологиясы.
Сабақтың мақсаты: Машина тігісінің түрлері мен терминологиясы туралы білім беру.Басталған жұмысты жауапкершілікпен, шыдамдылықпен, ұқыптылықпен орындауға үйрету, тазалыққа баулу
Сабақтың әдісі: СТО технологиясы, сарамандық жұмыс.
Сабақта күтілетін нәтиже:
1) Оқушы өздігінен жұмыс істеуге дағдыланады.
2) Ойлау, есте сақтау қабілеті артады.
3) Сабаққа қызығушылығы артып, білімін толықтырып отырады.

Сабақтың көрнекілігі: нұсқау карта, түрлі - түсті қиындылар, мата қиындылары.
Пәнаралық байланыс: математика, әдебиет, сызу. Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру: 1мин.
- Сәлемдесу
- Оқушыларды түгендеу.
- Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
ІІ. Оқушы білімін тексеру. ( өткен тақырыпты қайталау) 10 мин.
1) Ең алғаш тігін машинасының жобасын ұсынған кім? 2) Тігін машинасының түрлерін ата?
3) Астыңғы жіп реттеуіш құрылысын айтып беріңіз?
4) Үстіңгі жіп реттеуішін атап беріңіз?
5) Қол жұмысы кезінде қолданылатын құралдарды ата?
2. Сөзжұмбақ шешу.(I. Қызығушылықты ояту.)
1) қазақша клей атауы. 2) табиғи талшық;
3) Тігін құралы. \қайшы\ 4) әжелердің киімі;
5) тігу құралы; 6) өлшем алу құралы;
ІІІ. Жаңа сабақ (II. Мағынаны ашу) Баяндау 5 мин. 1. Машина тігістері дегенді естуіміз бар ма?
2. Қандай тігіс түрлерін білеміз?
3. Күнделікті қолданып жүрген тігіс атауларын айтыңдаршы?
ІV. Сарамандық жұмыс. 15 мин. Машина тігістерінің орындалуы.

• ТҚЕ-ні сақтау.

• Машина тігістерін орындау;

Сарамандық жұмыстың мақсаты: оқушыларға тігін машинасындағы тігістің жасалу жолдарын орындату және қол тігісіне баулу. V. Сабақты қорытындылау .Бекіту 3 мин. ( Ой толғаныс).
1. Қол тігістерін ата?
2. Әжелеріміз кесте тігу кезінде қандай тігісті көп қолданған.
3. Тақтадан машина түрлерін көрсету және айырмашылығын түсіндіру.
1. Қолжетекті. 2. Аяқжетекті. 3. Электржетекті.

VI. Оқушыларды бағалау. 1 мин. VII. Үйге тапсырма:

Күнделікті сабақ жоспары №19

Пәні: технология

Күні:27.01.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:Машина тігістеріне қойылатын талаптар.
Сабақтың мақсаты: 1) оқушыларды әртүрлі тігіс түрлерімен және тігін машинасында жұмыс жасаудың техникалық талаптарымен таныстыру;

2) Әртүрлі тігістерді орындау технологиясының ерекшеліктерімен таныстыру;

3) жұмыс барысында белгілі тәртіп ережесін сақтауға, еңбектенуге, жолдасының еңбегін бағалауға, шыдамдылыққа үйрету.
Сабақтың әдісі:түсіндіру,сұрақ-жауап, пікір алмасу, практикалық жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: нұсқау карта, түрлі - түсті қиындылар, мата қиындылары Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру: 1мин.
- Сәлемдесу
- Оқушыларды түгендеу.
- Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
ІІ. Оқушы білімін тексеру. ( өткен тақырыпты қайталау) 10 мин.
1) Астыңғы жіп реттеуіш құрылысын айтып беріңіз?
2) Үстіңгі жіп реттеуішін атап беріңіз?
ІІІ. Жаңа сабақ (II. Мағынаны ашу) Баяндау тігіс жасап көрсету 5 мин.
1. Қандай тігіс түрлерін білеміз?
ІV. Сарамандық жұмыс. 15 мин. Машина тігістерінің орындалуы. Тапсырманы орындауда оқушыларға төмендегідей бағыт бағдар беремін.

• Тігіс түрлерінің орындалуын тексеру.

• Техника қауіпсіздік ережесін сақтау.

• Машина тігістерін орындауда қойылатын талаптарды сақтау.

• Үлгірімі жақсы оқушыларға қосымша тапсырмалар беру ( қос тігіс орындау)

V. Сабақты қорытындылау .Бекіту 3 мин. ( ББҮ).
Білдім. Білгім келеді. Үйрендім.

VI. Оқушыларды бағалау. Оқушылар жасаған тігістеріне байланысты жекелей бағалау 1 мин.

VII. Үйге тапсырма:

Күнделікті сабақ жоспары №20

Пәні: технология

Күні:03.02.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:Тігін машинасын жұмысқа дайындау .
Сабақтың мақсаты: 1) оқушыларды тігін машиналарының түрлерімен , тігін машинасын жұмысқа дайындауға үйрету.

2) тігін машинасы айлабұйымдарының ерекшеліктерін ажырата білуге үйрету.

3) еңбек пен тұрмыс гигиенасы ережелерін сақтай білуге тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: СТО технологиясы, сарамандық жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: нұсқау карта, түрлі - түсті қиындылар, мата қиындылары.
Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру:
- Сәлемдесу
- Оқушыларды түгендеу.
- Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
ІІ. Оқушы білімін тексеру. ( өткен тақырыпты қайталау) 10 мин.
түсіп қалған сөздер тәсілі бойынша тексеремін.
ІІІ. Жаңа сабақ (II. Мағынаны ашу) ой шақыру 5 мин.
ІV. Сарамандық жұмыс. 15 мин. Тігін машинасын жұмысқа дайындау.

V. Бекіту 5 мин.

• Қандай тігіс түрлерін білесіңдер?

• Біріккен тігістер қандай жағдайда қолданылады?

• Шеттік тігістер мен әрлеу тігістері қандай жағдайларда қолданылады?

VІ. Сабақты қорытындылау.

• Тігістің енін, тігімнің түзулігін тексеру.

• Қателіктер мен оның себептеріне талдау жасау.

• Баға қою. Бағалау критерийлері арқылы бағалау.

Оқушы білімін тексеру. Сарамандық жұмыс. Бекіту

Жасыл джетон 3 ұпай 8-9 балл жинаған бала 5 алады.

Сары джетон 2 ұпай 4-7 балл жинаған бала 4 алады

Қызыл джетон 1 ұпай 0-3 балл жинаған бала 3 алады.

Үйге тапсырма: Әрлеу тігісін орындау.

VІІ. Жұмыс орнын ретке келтіру.

Машина тігістері дегеніміз- бір немесе бірнеше қабат материалды тігім арқылы қосқанда, ...............алынады.

................ - бұл бөлшектердің жіппен жалғасқан орны.

................ - инешаншымдардың қайталану қатары, ал инешаншымдар - бұл иненің екі шаншымы арасындағы жіптер.

Машина тігістерінің өзі үш бөлікке бөлінеді соның ішінде біз киім бөлшектерінде киімдерді ..................... тігістер бөлігімен жұмыс жасаймыз.

Біріктіруші тігістер бөлшектің ............... жағында жатады. (Мысалы: бүйір, иық, және де басқа бөлшектерді біріктіруде)

Біріктіруші тігіс ...... - ке бөлінеді:
1. Қайып тігу.
2. Жабсырып тігу.
3. Өбістіріп тігу.
4. Тұйықтап тігу.

1. Қайып тігу - киімнің иық, бүйір және басқа да қиықтарын өзара біріктіруде .................. бүрмелер мен қатпарлар біріктірілетін екі бөлшектің үстінде орналасады. Бөлшектің оң жақтары ішке қаратылып беттестіріліп, қиылған шеттері теңестіріледі де қайып тігіледі.

Тігістің ені - сетінегіш матадан 1, 5 см, ал сетінемейтін матада .......см болады.

2. .................... тігу - орындау барысында ашық қиықты және жасырын қиықты болып бөлінеді.

3. ..................... тігу - киімнің астараралық маталарын өзара бекітілетін матаның шеттерін түйістіре қойып, әр шетінен 0, 5 см аралықта жапсырып басты тікелей тігеді.

• Машинаның айналасына шаш ілініп кетпес үшін шашты жинақы ұстау н/е ................ тағу керек;

•Машина табанының астына матаны бекітпей оны оралған жіппен жүріске жіберуге .....................

•Жұмыс кезінде қолды дұрыс ұстау керек, дұрыс ұстамаудың әсерінен саусақты инемен .................. алуы мүмкін;

•тігу кезінде матаны ........................... болмайды, ине сынып кетуі мүмкін;

•тігін машинасында жұмыс істеген кезде қозғалыстағы бөлшектерге жақын.................... керек;

•бұйымдарды сырып тігер алдында тігіс бойында .................. мен.............. қалмағанын тексеру керек;

•жұмыс басталар алдында реттік бұрғысының орнықтылығын иненің ине тесігіне тура келуін ....................... жөн;

•кәсіптік үстелдің аяқ жағында резеңке төсеніш төселу ................;

• машинаның айналу маховигі жүріп тұрған кезде қасында .............., ине - жіптер жатпауы керек;

• тігін машинасына қажетті құрал - жабдықтар арнайы қорапшада жатуы .................

«Кім ұшқыр»

( мақал - мәтелдердің жалғасын табу)
1. Бүгінгі істі…........ қалдырма.
2. Жеті рет өлшеп,…........... кес
3. Ақыл көпке жеткізер, Өнер............ жеткізер.

4.Өнер қуып ой түзе.

Жұмыс..............................

5. Өнерлі жігіт өрде озар, Өнерсіз жігіт...............
6. Өнерліге..............

7. Өнерлі адам......

Күнделікті сабақ жоспары №23

Пәні: технология

Күні:24.02.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:Тұрғын үйдің сипаттамалық ерекшеліктер.
Сабақтың мақсаты: 1) Білімділік:Тұрғын үй бөлмелері туралы жалпы түсінік беру. Үй бөлмелерінің тазалығы, оны күту туралы айта отырып, ертедегі басапана мен қазіргі таңдағы үй жайларды салыстырмалы түрде оқыту.

2) Дамытушылық:Оқушылардың өз беттерінше ізденулерін қалыптастыру, дамыту.

3) Тәрбиелік: оқушыларды сабақ үрдісінде ұқыптылыққа, шапшаңдыққа, үнемділікке, халықтық салт-дәстүрді дәріптеуге тәрбиелеу.

Сабақтың өту түрі:Салыстырмалы сабақ.

Сабақтың әдісі:топтық оқыту, сұрақ-жауап, тірек сызба әдістері.

Сабақтың көрнекілігі:Тірек сызба, Венн диаграммасы, «Жылжымалы қағаздар», үй жиһаздары кітапша, Сен білеің бе? энциклопедия т.б.
Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру:
- Сәлемдесу
- Оқушыларды түгендеу

- Оқушыларды топқа бөлу.
ІІ. Оқушы білімін тексеру. («Түсіп қалған сөз» әдісі арқылы өткен тақырыпты қайталау).

Машина терминологиясы
Қауіпсіздік ережелерін қайталау
ІІІ. Жаңа сабақ Сұрақ-жауап 5 мин.

1. Ата-бабаларымыз мекен еткен киіз үйді тігу туралы айту.

2. Киіз үй жасайтын кәсіпорындар біздің елімізді бар ма?

3. Қонақ үйлер қалай аталған?

4. Қазіргі таңда қолданылып жүрген тұрғын үйлердің орналасуы және тұрғызылуы туралы сенің ойың?

5. Тұрғын үй бөлмелерін атай аласың ба?

6.Бір бөлмеге сипаттама бере қойыңдар.

IV.Жаңа сабақты түсіндіру

А) Үй бөлмелері

Б) Үй бөлмелерінің тазалығы.

1. Киіз үйдегі

Қазіргі тұрғын үйдегі жиһаздар

2.Үйдің ішкі бөлмелері

V.Венн диаграммасын толтыру.

Қазіргі және ерте кездегі үйлерді салыстырады.

IV.Үйге түсетін жарық көздеріне тоқталып өту

Ә) «Шаңырақ» тобына сұрақ:

Осы жарықтардың қай түрі ертеде қолданылған?

Б) Пәтер тобына сұрақ:

Сендерде қай түрі қолданылған?

VII.Сабақты пысықтау «жылжымалы» қазағдар үлестіріледі.

Нені білдім?

Нені білгім келеді?

1.

2.

1.

2.

VIII.Сабақты қорытындылау.

Оқушыларды бағалау. Бағдаршам әдісі арқылы.

Үйге тапсырма.

Өздері тұрған үйдің сызбасын сызып келу.

Күнделікті сабақ жоспары №24

Пәні: технология

Күні:03.03.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Ас үй, жатын бөлме, асхананың ішкі көрінісін дайындау.

Сабақтың мақсаты: 1) Білімділік: Ас үй, жатын бөлме, асхананың ішкі көрінісін дайындай білуге тәрбиелеу.

2) Дамытушылық:Оқушылардың өз беттерінше ізденулерін қалыптастыру, дамыту.

3) Тәрбиелік:оқушыларды эстетикалық талғамға, зейінділікке, мұқияттылыққа, қажетті сәтте шеберлікпен орындай білуге тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі мен сабаққа қажетті құрал-жабдықтар:Слайд,жіп, қағаз, желім, қайшы, ою, мата т.б.
Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру:
- Сәлемдесу
- Оқушыларды түгендеу

- Оқушыларды топқа бөлу.
ІІ. Оқушы білімін тексеру.
I топ 1. Тапсырма :Еске түсіру.

« Композиция дегеніміз не? .»

II топ 1. Тапсырма :Еске түсіру.

Түс туралы не білеміз?

ІІІ. Жаңа сабақ

I топ 2. тапсырма;сурет салу. топтастыру

II топ 2. тапсырма;сурет салу. топтастыру

IV.Практикалық жұмыс.

I топ 3.тапсырма: шығармашылық жұмыс.

«Әсемдік әлеміне» атты шығармашылық жұмыс.

Таратылған құралдар бойынша ас үй бөлмесіне әсемдік жасауларын ойлап, құрастыру.

II топ 3.тапсырма: шығармашылық жұмыс.

«Әсемдік әлеміне» атты шығармашылық жұмыс.

Таратылған құралдар бойынша балалар бөлмесіне әсемдік жасауларын ойлап, құрастыру.

V.Сабақты пысықтау «жылжымалы» қазағдар үлестіріледі.

Нені білдім?

Нені білгім келеді?

1.

2.

1.

2.

Бағалау. Топ басшысы өз тобын бағалайды.

Үйге тапсырма. Ерікті тақырыпта жұмыс дайындап келу.

Күнделікті сабақ жоспары №25

Пәні: технология

Күні:10.03.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:салауатты өмір салтының факторлары
Сабақтың мақсаты: 1)Білімділік: оқушыларға салауатты өмір салты, киімдерді күту туралы түсінік беру;
2)дамытушылық: оқушыларды жинақылыққа, жүйелілікке, ойды тұжырымдай білуге үйрету;
3)тәрбиелік: еңбек мәдениетіне, іскерлікке, ұқыптылыққа, өзара көмек көрсетуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндірмелі, сұрақ - жауап
Сабақтың көрнекілігі: киім түрлері буклет, слайд
Пәнаралық байланыс: биология
Сабақ барысы
I. Ұйымдастыру кезеңі
а) Сәлемдесу
ә) сабаққа қатысуын бақылау: жоқ оқушыларды белгілеу, кезекшілерді анықтау, құралдарды тексеру.
II. Өткен материалды еске түсіру
а) үй тапсырмасын сұрау: сұрақ-жауап
ІІІ. Жаңа сабақ.
Салауатты өмір салтының факторлары
1. Тамақтану (уақытымен).
2. Тазалық (шаш, тері, қол, аяқ), тазалық құралдары (жеке тіс щеткасы, тарақ, сүлгі).
3. Киім мен аяқкиім тазалығы.
4. Тұрғынжайдың тазалығы.
5. Физикалық белсенділік (спорт, ойын, суда жүзу, велосипед, коньки, ролик тебу, би, т. б.).
6. Шынығу. Серуендеу.
ІҮ. Жаңа сабақты бекіту.
1. Салауатты өмір салты дегеніміз не?
2. Салауатты өмір салтының факторлары қандай?
3. Жеке бас гигиенасы дегеніміз не?
4. Гигиена дегеніміз не?
5. Шаш күтімі дегеніміз не?
6. Киім күтімі дегеніміз не?
Ү. Сабақты қорыту. Бүгінгі сабақта біз салауатты өмір салты, киімдерді күту туралы білдік.
ҮІ. Үйге тапсырма. Реферат.
ҮІI. Оқушының білімін бағалау. Баға қою.
ҮІІІ. Жұмыс орнын жинау.

Денсаулыққа зиянын келтіретін факторлар
Ауру - ағза жұмысының белгілі бір зиянды факторлар кесірінен бұзылуы.
Рухани денсаулық
Этика - адамның мінез - құлық ережесі: әдептілік, адалдық, жауапкершілік, көмектесу, көпшілдік, ұнамды эмоция (күлкі, қуаныш).
Өзіне үнемі қарап, сырт келбетін күту - әр адамның өзіне де, қоршаған ортасына да жағымды міндеті.
Өз денсаулығыңды күтуді, табиғаттың табиғи факторларын ебін тауып пайдалануды үйрену керек. Стиль іздеуде даралық, ерекшелік дағды қалыптастыру қажет.
Жеке бас гигиенасы
Дені сау, сымбатты болу үшін тазалық ережелерін орындау маңызды. Тазалықты орындау аз ғана нәрседен басталады: сұлулық және қол, аяқ, тіс, шаш, тырнақ тазалығына қамқорлық жасаудан. Сырттан келгенде, тамақ жеу алдында қол жууды, ұйықтар алдында және таңертең тіс тазалауды, күнде кешкілік душ қабылдауды күнделікті әдетке айналдыру керек.

Гигиена
Гигиена қолдың, аяқтың, дененің, беттің, тістің, шаштың, тырнақтың тазалығы жөніндегі қамқорлықтан басталады.
Денсаулық үшін жақсы ұйқының ережесін сақтан жөн: 1. Адам 11 - 12 жасында кемінде 10 сағат, ал 13 - 15 жасында 9 сағат ұйықтауы тиіс. Ұйқы қанбау шаршауға, ашушаңдыққа, жұмыс қабілетінің төмендеуіне алып келеді. 2. Кешкі ас жеңіл және ұйықтар алдында 2 сағат бұрын ішілуі тиіс. 3. Кешкі астан кейінгі уақыт тыныш жағдайда өтуі тиіс. 4. Іш киімді, шұлықты жиі, екі күнде бір ауыстырып тұру қажет. Түнгі көйлек немесе пижама киіп алып ұйықтау керек.
Темекі түтінінің құрамындағы заттардың қатерлі ісік (рак) ауруларының дамуына икемдейтіні белгілі. Алкогольді ішімдіктер, сыра жүйке жүйесін бұзады. Есірткілер адам өміріне қауіп төндіреді.
Шаш күтімі
Әдемі және қалың шаш кісіні безендіріп қана қоймайды, оның денсаулығының жақсы екендігін де көрсетеді. Адам басында 80 мыңнан 150 мыңға дейін шаш болады. Олар бірыңғай болмайды. Күнделікті 100 тал шашқа дейін түсіп тұрады және сонша тал шаш жаңадан өседі. Әр жыл сайын олар 15 см шамасында ұзарады. Шаштың үш түрі болады: құрғақ, орташа майлы және майлы.
Құрғақ шаш - шаштың аз дымқылдығы және май бездерінің майды аз шығаруына байланысты. Олар өте нәзік және сынғыш келеді.
Орташа майлы шаш - майысқақ және жылтыр келеді, сирек сынады. Шашты уақытымен жуып тұру және бекіту шаштың майлылығы мен дымқылдығын сақтауға көмектеседі.
Майлы шаш - шаш тез тері майымен майланады, ол жұмсақ және күңгірт болады. Майлы шашты жиі жуып тұру қажет.
Шашты түріне және кірлеуіне байланысты аптасына 1 - 2 рет жуып тұру қажет.
Киім күтімі
Киім, аяқ киімді таза ұста, көйлек, костюм, шалбарлар әрқашанда үтіктелген болу керек. Киім ілгішті киім өлшеміне лайықтап таңдап, бір ілгішке екі киімнен артық ілмеу керек. Тоқыма бұйымдарды ұқыпты жинап, жәшікте, шкаф сөрелерінде сақта. Киімдегі кейбір дақтарды өзің кетіруіңе болады. Алдымен қылщықпен шаңын тазалап, сорғыш қағаз арқылы үтіктеу қажет. Туштың, сырдың дақтарын салқын сумен кез келген жуғыш ұнтағымен жуып кетіруге болады.
Жуар алдында бұйымдарды мата түріне, түсіне және кірлеу дәрежесіне қарай бөлу қажет. Ақ бұйымдарды боялған бұйымдармен араластырып жууға болмайды. Бұйымның бояуы шығып, ақ бұйымдарды былғайды. Жуар алдында бұйымдардың қалталарын босат. Боялған мақта, кенеп маталарды 60ºС сумен жуу қажет.

Аяқкиімге қойылатын гигиеналық талаптар
1. Аяқкиім қан айналуға кедергі келтірмейтіндей (табан пішімі және өлшемі) болуы қажет.
2. Аяқкиімде аяқты қыспайтындай, бас бармақ тірелмейтіндей кеңістік болуы керек.
3. Аяқкиім жеңіл, иілгіш, жұмсақ болғаны дұрыс.
4. Аяқкиім өте жіңішке немесе тар болмауы керек. ( Өкшесі тым биік болса, табанның пішіні өзгеріп, омыртқа жотасы қисаяды, т. б.).

Сабақтың тақырыбы

күні уақыты

сынып

Интерьердегі композиция туралы түсінік.

6 «а»

1) Тренинг өткізу: 3 топқа бөліп алу

2) Сілтемелер: интерьер көріністерінен слайд шоу. Оқулық, дизайн журналдары.

Үй тапсырмасын сұрау: сұрақ-жауап арқылы

3) Сабақтың мақсаты: композицияның интерьер үшін маңыздылығы, интерьердегі функционалдық аумақтары жөнінде білімдерін қалыптастыру.

Міндеттері:1) оқушыларды эстетикалық талғамға, зейінділікке, мұқияттылыққа, қажетті сәтте шеберлікпен орындай білуге тәрбиелеу.

4) Қызығушылығын ояту

Слайд көрсету арқылы, тапсырмалар арқылы.

5) Мағынаны тану:

Жаңа тақырыпты ашу.СТО- бойынша жұмыс ұйымдастыру7

Топқа бөлу. Сабақтың тақырыбына байланысты функционалдық аумақтарға «қонақ бөлмесі», «ас үй бөлмесі», « балалар бөлмесі» болып топталады.

6) Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

«Қонақ бөлмесі» тобы

Бақылау

1 Тапсырма :Еске тусіру.

«Интерьер жайлы не біледі.»

2 тапсырма;сурет салу .топтастыру

«Композиция туралы біз не ойлаймыз»

3тапсырма: шығармашылық жұмыс.

«Әсемдік әлеміне» атты шығармашылық жұмыс.

Таратылған құралдар бойынша қонақ бөлмесіне әсемдік жасауларын ойлап, құрастыру.

«Ас үй бөлмесі» тобы

Бақылау

"Балалар бөлмесі» тобы

Бақылау

1. Тапсырма :Еске тусіру.

« Композиция дегеніміз не? .»

2. тапсырма;сурет салу .топтастыру

« Функционалдық аумақ»

3.тапсырма: шығармашылық жұмыс.

«Әсемдік әлеміне» атты шығармашылық жұмыс.

Таратылған құралдар бойынша ас үй бөлмесіне әсемдік жасауларын ойлап, құрастыру.

1. Тапсырма :Еске тусіру.

«Функционалдық аумақ деп нені айтамыз.»

2. тапсырма;сурет салу .топтастыру

« Тұрғын үй интерьері»

3.тапсырма: шығармашылық жұмыс.

«Әсемдік әлеміне» атты шығармашылық жұмыс.

Таратылған құралдар бойынша балалар бөлмесіне әсемдік жасауларын ойлап, құрастыру.

4. тапсырма:Тілші ролінде топтардан сұхбат алу.

7) Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушы іс әрекеті

Бақылайды

Әр топ берілгген тапсырманы қорғайды

8) талдау жасау

1.Топтарда толықтыру жасайды

9) бағалайды

10) Қорытындылау.

Критерий бойынша

Түр саны

Тарихы

Мекен ортасы

Жинақтауы

Ұйымшылдығы

Шығармашылығы

Саластыруы

Сто пайдалануы

Сабақтың тақырыбы

күні уақыты

сынып

Пәтердегі түс.

6«а»

1) Тренинг өткізу: 3 топқа бөліп алу

2) Сілтемелер: интерьер көріністерінен слайд шоу. Оқулық, дизаин журналдары.

Ұйымдастыру кезеңі: сұрақ-жауап арқылы

Тренинг өткізу: 3 топқа бөліп алу

3) Сабақтың мақсаты . Пәтердегі түс үйлесімділігін түсіне білу.

Міндеттері:1) Түстерді бір-бірінен ажырата білу.

Түстердің қандай типке жататынын түсіну..

Түстерді әртүрлі жағдайда сауатты , орынды пайдалана білу.Топ болып жұмыс істей білу.Оқушыларды эстетикалық талғамға,зейінділікке, мұқияттылыққа,өмір сүретін және адам қызметіне оптималды жағдай жасау білуге, қажетті сәтте шеберлікпен орындай білуге тәрбиелеу.

СТО- бойынша жұмыс ұйымдастыру

Топқа бөлу. Берілген фигуралар бойынша.

4) Қызығушылығын ояту

Слайд көрсету арқылы.

Интерьер. Ой шақыру

5) Мағынаны тану:

Жаңа тақырыпты ашу.СТО стратегиясы бойынша жұмыс ұйымдастыру

Топқа бөлу. Берілген фигуралар бойынша.

6) Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

«1» топ Бақылау

Жеке жұмыс..Топта талдайды.. Топтар бір-біріне сұрақ қояды. Тыңдайды. Толықтырады . Талдайды.

1 Тапсырма :Еске тусіру.

1. Түс туралы не білеміз?

2.Негізгі түстер деп қандай түстерді айтамыз?

3.Жасанды түстер дегеніміз не?

«2 тапсырма;сурет салу .топтастыру

«Пәтердегі түстің маңыздылығы»

3тапсырма: шығармашылық жұмыс.

Берілген Түссіз салынған пәтердің суретіне қалауларынша түс таңдап бояу.

4-тапсырма:Боялған суреттерін түстік типтерге байланысты тақтаға жұмыстарын орналастыру.

«2» топ Бақылау

«3»топ

Бақылау

Ойлануға мүмкіндік беру.

Бақылағанын, байқағанын реттеу.

1 Тапсырма :Еске тусіру.

1. Түс туралы не білеміз?

2.Негізгі түстер деп қандай түстерді айтамыз?

3.Жасанды түстер дегеніміз не

2 тапсырма;сурет салу .топтастыру

«Пәтердегі түстің маңыздылығы»

3тапсырма: шығармашылық жұмыс. шығармашылық жұмыс.

Берілген түссіз салынған пәтердің суретіне қалауларынша түс таңдап бояу.

4-тапсырма:Боялған суреттерін түстік типтерге байланысты тақтаға жұмыстарын орналастыру.

1. Тапсырма :Еске тусіру.

1. Түс туралы не білеміз?

2.Негізгі түстер деп қандай түстерді айтамыз?

3.Жасанды түстер дегеніміз не?

2 тапсырма;сурет салу .топтастыру

«Пәтердегі түстің маңыздылығы»

3тапсырма: шығармашылық жұмыс. шығармашылық жұмыс.

Берілген түссіз салынған пәтердің суретіне қалауларынша түс таңдап бояу.

4-тапсырма:Боялған суреттерін түстік типтерге байланысты тақтаға жұмыстарын орналастыру.

7) Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушы іс әрекеті

Бақылайды

Әр топ берілгген тапсырманы қорғайды .

8) талдау жасау

1. Топтарда толықтыру жасайды

9) бағалайды

Жиналған баллдардың сандарына байланысты оқушылар өздерін бағалайды.

10) Қорытындылау.

Критерий бойынша

Түр саны

Тарихы

Мекен ортасы

Жинақтауы

Ұйымшылдығы

Ынтымақтастығы

Шығармашылығы

Саластыруы

Сто пайдалануы

Сабақтың тақырыбы

күні уақыты

сынып

Пәтерді әрлеу

6 «а»

1) Тренинг өткізу: 3 топқа бөліп алу

2) Сілтемелер: интерьер көріністерінен слайд шоу. Оқулық, дизаин журналдары.

Үй тапсырмасын сұрау: сұрақ-жауап арқылы

3) Сабақтың мақсаты:Тақырыбы: Пәтерді әрлеу. Әсемдік жасаулар

.Мақсаты және күтетін нәтижелер:

білу керек: Пәтердегі әсемдік жасауға нені жатқызамыз жән е орынды пайдалана білу.

түсіну: өткен тақырыптарды жүйелеу.

қолдана білу: Технология сабағында алған білімдерін орынды , сауатты қолдана білу.

білу: топтық, жұптық тапсырмаларда жұмыс істей білу

4) Қызығушылығын ояту

Слайд көрсету арқылы, тапсырмалар арқылы.

5) Мағынаны тану:

Жаңа тақырыпты ашу.СТО- бойынша жұмыс ұйымдастыру

Топқа бөлу. Сабақтың тақырыбына байланысты функционалдық аумақтарға «қонақ бөлмесі», «ас үй бөлмесі», « балалар бөлмесі» болып топталады.

6) Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

«Қонақ бөлмесі» тобы

Бақылау

1. Тапсырма :Еске түсіру.

Бөлім бойынша өткенінді еске түсіру.

2. Тапсырма: шығармашылық жұмыс.

«Әсемдік әлеміне» атты шығармашылық жұмыс.

Таратылған құралдар бойынша қонақ бөлмесіне әсемдік жасауларын ойлап, құрастыру.

3 тапсырма: Бір-бірінің жұмысына бағалау

«Ас үй бөлмесі» тобы

Бақылау

«Балалар бөлмесі»тобы

Бақылау

1 Тапсырма :Еске тусіру. Бөлім бойынша өткенінді еске түсіру.

2 тапсырма; : шығармашылық жұмыс.

«Әсемдік әлеміне» атты шығармашылық жұмыс.

Таратылған құралдар бойынша қонақ бөлмесіне әсемдік жасауларын ойлап, құрастыру

3тапсырма:Тілші ролінде топтардан сұхбат алу.

1 Тапсырма :Еске тусіру.

2 тапсырма; : шығармашылық жұмыс.

«Әсемдік әлеміне» атты шығармашылық жұмыс.

Таратылған құралдар бойынша балалар бөлмесіне әсемдік жасауларын ойлап, құрастыру

3.тапсырма:Тілші ролінде топтардан сұхбат алу.

7)Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушы іс әрекеті

Бақылайды

Әр топ берілгген тапсырманы қорғайды

8)Талдау жасау

1. Топтарда толықтыру жасайды

9) Бағалайды

10) Қорытындылау.

Критерий бойынша

Түр саны

Тарихы

Мекен ортасы

Жинақтауы

Ұйымшылдығы

Шығармашылығы

Саластыруы

Сто пайдалануы

Оқушының аты-жөні:____________________________________

Нені білдім?

Нені білгім келеді?

1.

2.

1.

2.

Оқушының аты-жөні:____________________________________

Нені білдім?

Нені білгім келеді?

1.

2.

1.

2.

Оқушының аты-жөні:____________________________________

Нені білдім?

Нені білгім келеді?

1.

2.

1.

2.

Оқушының аты-жөні:____________________________________

Нені білдім?

Нені білгім келеді?

1.

2.

1.

2.

Оқушының аты-жөні:____________________________________

Нені білдім?

Нені білгім келеді?

1.

2.

1.

2.

Оқушының аты-жөні:____________________________________

Нені білдім?

Нені білгім келеді?

1.

2.

1.

2.

Оқушының аты-жөні:____________________________________

Нені білдім?

Нені білгім келеді?

1.

2.

1.

2.

Оқушының аты-жөні:____________________________________

Нені білдім?

Нені білгім келеді?

1.

2.

1.

2.

(көкке) (қылып бой түзе). (жер соғар)

(есік ашық) (ешкімге жалынбайды.)

Ашық қиықты жабыстыру. Киімнің төсемесін(прокладка) бір - біріне жалғастыруда қолданылады. ол үшін төсеменің екі шетін бір - біріне айқастырады да машинамен қайып тігеді. Айқаспа тігістің ені 0, 6 - 1 см, ал төсем шеті мен тігістің аралығы 0, 3 - 0, 5см. Жасырын қиықты жапсыру тігісі - фигуралы және тіке болып пішілген иінішті, жапсырма қалтаны негізгі бөлшекке біріктіруде қолданылады. Мұнда, бөлшектің жасырылатын (шетін) қиығын сәндік тігістің енінен 1 - 1, 5см артықтау алады да, оны екінші бөлшектің қиығының үстіне қайып орналастырады.
Кейде жүргізілген қатарлы тігіс арасын машина тігісімен иректеп қосады. Бұл тігіс сыртқы киімдерде қолданылады. 4. Тұйықталып тігу - жасырын тігіске ұқсайды. Бұл тігісте бөлшекке шеттері тұйықталып бекітіледі. бөлшектің екі жағынан да өзара параллель түскен тігістер көрініп тұрады.
ІV. № 12 - Сарамандық жұмыс. 15 мин.
Тақырыбы: Машина тігістерінің орындалуы.
Сарамандық жұмыстың мақсаты: оқушыларға тігін машинасындағы тігістің жасалу жолдарын орындату және қол тігісіне баулу.
Сарамандық жұмыстың құрал - жабдықтары: үтік, қайшы, қол тігін машинасы, бор, сызғыш, ине - жіп, қалам, қарандаш. Тігін машинасымен жұмыс жасаған кезде ТҚЕ сақтау:
1. Қайып тігу.
2. Жапсырып тігу.
3. Өбістіріп тігу.
4. Тұйықтап тігу.
V. Бекіту 5 мин. ( Ой толғаныс).
1. Қол тігістерін ата?
2. Әжелеріміз кесте тігу кезінде қандай тігісті көп қолданған.
3. Тақтадан машина түрлерін көрсету және айырмашылығын түсіндіру.
1. Қолжетекті. 2. Аяқжетекті. 3. Электржетекті.
VI. Сабақты қорытындылау 3мин.
Нұсқау картамен жасаған жұмысты түсіндіру.
VI. Оқушыларды бағалау. 1 мин.
VII. Үйге тапсырма:

1. Мата түрі. \мақта\
2. Тігін машинасының түрі. \қол\
3. Тігін құралы. \жіп\
4. Тігін машинасының түрі. \аяқ \
5. Қол тігіс түрі. \қайып \
6. Тігін құралы. \ оймақ\
7. Мата түрі. \зығыр\
8. Тігін құралы. \қайшы\
Кері қайту

Ілмек сөздер: кесте тігістерін тігу, кестелеу, бейнелеу, ұлттық өнер1. Изонить - дегеніміз не? 2. Жіппен бейнелеу өнері қандай бұйымдарды безендіру үшін қолданылады?
3. Жіппен бейнелеу кезінде қандай құрал - жабдықтарды пайдаланамыз?
4. Бұрыштарды, дөңгелектерді қалай толтырамыз?
5. Бұрыштарды тігуде беткі жағында жіптер қалай тартылады, ал теріс жағында қандай сызықтармен көрінеді?
Мақсаты: халқымыздың қолөнері, көркем тігістері туралы ұғымды қалыптастыру.
Сабақтың мақсаты: қолөнер тарауы бойынша алған мәліметтерді жинақтау, пысықтау. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Тақырып бойынша білімдерін толықтыру.
Дамытушылық: танымдық қызығушылығын дамыту.
Тәрбиелік: еңбекке тәрбиелеу, салт - дәстүрді құрметтеп, әсемдікке, эстетикалық талғамға тәрбиелеу.
Сабақтың әдіс - тәсілі: түсіндіру, сұрақ жауап, сарамандық.
Сабақтың көрнекілігі: слайд, буклет, ине жіп түрлері, қайшы үлгі қағаз керілген мата, суреттер. Пәнаралық байланыс: бейнелеу өнері, математика, тарих, сызу. Қажетті құрал - жабдықтар: бір түсті мата, бисер түрлері, кергіш, ине, жіп, оймақ.
Сабақ барысы: I. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
II. Үй тапсырмасын «Көңілді сауда» ойыны арқылы сұрау. Интерактивті тақтада сұрақтар нөмірленген. Өздері дайындаған әшекей бұйымдарды «дүкенге» қойып, «сату».
1. Бисер дегеніміз не?
2. Ең алғаш бисер қай елде пайда болды?
3. Тұңғыш рет бисер қандай өндіріспен байланысты болды?
4. Бисермен сәндік үшін қандай бұйымдар тоқылады?
5. Бисерді неден жасайды?
6. Бисерді ең көп шығаратын елді ата?

III. Мақсат қою кезеңі. 1. Қолөнер туралы түсінік. Кесте тігу өнері.
2. Бүгін сабағымызда халқымыздың қолөнер туралы мәлімет аламыз, көркем тігіс түрлерін тігу барысында толық меңгереміз, жұмыс барысында қауіпсіздік ережесін сақтаймыз.

IV. Жаңа сабақ Кесте - қазақ халқының қолөнерінің ерекше түрінің бірі. Қолмен кестелеп тігу - өте көне заманнан келе жатқан қолданбалы өнер түрі. Қолданбалы өнер - көптеген елдердің шеберлерінің, суретшілерінің шығармашылық жемісі Ол киімдерді, интерьерді әшекейлеу нәтижесінде кісінің көңіл - күйін көтереді. Қол кестесі бұйымдарына тұтынушылар сұрасының өсу бұйымдардың түрлерін көбейтуге, оның сәндігін түрлендіруге және кестелеудің әдістерін көбейтуге көмектеседі. Кесте тігу үшін қолданылатын құрал - саймандар: Кергіштер - кесте тігушінің негізгі құралы. Ол матаны керіп ұстайды және оны зақымдалудан сақтайды. Кергіштер дөңгелек болады. Ол бірінің ішіне бірі кіретін екі дөңгелектен тұрады. Оны ағаштан, пластамассадан, резеңкеден және металдан дайындайды. Инелер - мата қалыңдығы мен жіптің жуандығына қарап таңдалады. Қайшылар - жіптің ұшын қию үшін қайтқы қайшылар, оралған жіпті қию және жіпті тегістеу үшін орташа қайшы қолданылады. Жіптер - кестелеу үшін табиғи, жасанды, синтетикалық және аралас жіптер, ирис, мулине т. б. жіп түрлері қолданылады. Калька - бұл мөлдір ақ қағаз. Калька түпнұсқа суреттің көшірмесін жасау үшін қолданылады. Ал калькадан суретті сатаға көшіру үшін көшіргіш қағаз пайдаланылады. Өрнек құрастыру үшін милиметрлік қағаз қолданылады. Кестелеуге арналған материалдар - канва, тегіс боялған мата.

Ертеде халқымыз тұтынатын бұйымдарының бәрін кестемен әшекейлеп безендірген. Сол сияқты қазақ халқының қолөнерінің өмірге келуі халықтың көшпелі өміріне байланысты. Атадан баласына, анасынан қызына мирас болып келе жатқан - сәндік өнерінің өзі ұлттық мәдениеттің дамуына ықпал етеді. Аталарымыз қызымыз бен ұлымыз сегіз қырлы, бір сырлы болуын қадағалаған. Әсіресе қыз балаға: ине сабақтап, түйме қадау, кесте тігуді, ас пісіруді үйретсе, ұл балаларымызға таспа тілу, өрім тоқу, мал сою және мүшелеуді үйреткен. Бүгінгі күннің талабына сай қолөнер түрлері де сан алуан. Кестелеу, көркемдеп тігу, ою - өрнектерін әшекейлеу. Кестені көңіл сызады, қол тігеді, көз сынайды дегендей, кесте тігудің алуан әдісі бар. «Біз кесте», «Гобелен» (көпіртпелі) кесте, «Моншақпен кестелеу» (бисерлеу) деп атайды. Кестелеу өнері дүние жүзінің әр халқында бар. Сонымен қатар әр халықтың тарихи ерекшелігіне және эстетикалық талғамына байланысты өзінің ерекшеліктерімен ерекшеленеді.

Еуропада кестемен айналысу ақсүйектің, мәдениеттіліктің белгісі ретінде қабылданған. Үй тұрмысындағы қажетті бұйымдар: дастархан, терезе пердесі, қол орамалдар, жастық тыстары, түрлі көлемдегі үлкенді - кішілі стол жапқыштар барлығы кестеленген. Қазақ әйелдері де ертеден бүгінге дейін мүмкіндігінше пайдаланатын заттарын кестемен сәндеуге тырысады. Жиі қолданатын кесте түрлері - «баспа кесте», «қабырға кесте», «біз кесте», «тығыз кесте», «маржандау», «түкті кесте» және т. б. Бұл - қазақ қыздарына аналарының бала кезінен үйрететін ыждақаттылық пен төзімді талап ететін қолөнер түрі. Адам бойында, әсіресе бойжеткендерге табанды, сабырлы, ұқыпты, зерделі мінез - құлық қалыптастыруда кесте өнерінің тигізетін пайдасы көп. Қазіргі күнде ата - бабамыз айналысқан қандай да бір ата кәсібі болмасын өз маңызы мен қасиетін жоймаған, қайта түрленіп қазіргі заман талабына сай ерекшеленіп отыр. Енді біз бүгінгі сабағымызда, соның ішінде кесте тігу өнеріне тоқталамыз. «Егер мал таппақ болсаң қолөнерді үйренбек керек, мал жұтайды, өнер жұтамайды» деп Абай атамыз өлеңмен кеңес беріп кеткен.

Сұрақтар. 1. Көркем тігіс түрлерін ата. Схема бойынша жұмыс.
Тор тігіс Айқас тігіс таңдай тігіс Қабырға тігіс Жұлдызша тігіс
2. Жоғарыда аталған көркем тігістер арқылы қандай тігістер арқылы қандай кесте түрін тігуге болады?
Шым кесте моншақ кесте

Біз кесте Баспа кесте
V. Сарамандық жұмыс. Техникалық қауіпсіздік ережелері. Суреттер, дайын үлгілерді, кестеленген дайын жұмыстарды көрсету. Кесте тігуге пайдаланатын құралдар: ине, оймақ, біз, қайшы, кергіш, жіптер түрлері.

Ақ қағазға эскиз түсіріп қиып аламыз. Керілген матаға суретін түсіреміз. Кесте тігу кезінде қарапайым еңбек қозғалыстары (саусақ, білезік, шынтақ қозғалыстары) болады. Қауіпсіздік ережесін бір оқушы оқып береді. Оқушылардың тігіс түрлеріне мән беру, тексеру, көмектесу. Сабақтан алған әсерлері бойынша оқушылар мақал - мәтелдер айтады.
Қолөнердің бір түрі әшекейлі кестелеу. Қазақтың нәзік қыздары, көркемдеп оны тігеді. Кестелеудің қыр - сырын апайымыз біледі, Шәкіртіне әр кезде үйретіп ол жүреді.

VI. Сабақты қорытындылау. - Кесте тігуге қажетті аспаптарға қандай аспаптар жатады? - Иненің құрылысы мен түрлері. - Кім айтады, иненің құрылысы мен оның қолданылуы туралы? - Қандай тігіс түрлерін және атауларын білеміз? - Кестелеуге қандай жіптер қолданылады? Инемен тігетін тігістердің түрлеріне байланысты плакаттағы суреттер бойынша оқушылардың жауабы (көктеу, тепшу, жөрмеу, қайып тігу) Кестелеудің бірнеше түрі қолданыста бар. Олар «біз кесте», «айқас» тігу, «жіп салып» тігу, Жасаған бұйымдарының сапасын тексеру, талдау.

VI. Жұмыстарын бағалау.
VII. Үйге тапсырма беру.

Оюы көптің өрнегі көп, өрнегі көптің ермегі көп

Сабақтың мақсаты:
Білімділік мақсаты: Ою үлгілерін компьютерге түсіріп, сызып, бояудың әдіс-тәсілдерін меңгерту,алған білімдері арқылы VII қысқы Азияда ойындарындағы спортшыларымыз сияқты 7 қырынан көрсетуге, жинақтауға дағдыландыру.
Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың теориялық білімдерін іс жүзінде шығармашылықпен көрсетуге ықпал ету, сарамандық іс-әрекеттерін қалыптастыру.
Тәрбиелік мақсаты: Өз халқының салт-дәстүрін құрметтей білуге, ұлтының ерекшеліктерін түсінуге, елін, жерін, Отанын сүюге тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі:Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясы, әңгімелеу, сұрақ-жауап.
Сабақтың түрі: Технология сабағында компьютерді пайдалану.
Кіріктірілген сабақ.
Пәнаралық байланыс: ЭВМ, сурет, музыка, тарих, әдебиет,математика,сызу, геометрия.
Сабақтың құрал-жабдықтары: қайшы,желім,сызғыш,бояулар, қарындаш,өшіргіш,түрлі-түсті қағаз,картон,бор,қағаз,мата,ине,жіп
Сабақтың көрнекілігі: Компьютер,матадан тігілген ою үлгілері, суреттер,буклеттер, тест сұрақтары.

Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі.
1. Оқушыларды сабаққа даярлау,түгендеу.
2. Техника қауіпсіздік ережесін еске түсіру.
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.Қызығушылығын ояту.
Өткен сабақты сұрақ-жауап арқылы қайталау,бекіту.

ІІІ.Жаңа сабақ.
- Балалар, бүгінгі сабақтың тақырыбы: «Оюы көптің өрнегі көп,
Өрнегі көптің ермегі көп» ,яғни ою үлгілерін компьютерге түсіріп, сызып, бояудың әдіс-тәсілдерін меңгеру.
Экранға назар аудару.
IV Мағынаны ажырату.

VII қысқы Азияда ойындары Астана мен Алматы қалаларында 30-қаңтар мен 6-ақпан аралығында өтті. Ондағы біздің нышанымыз «Азия барысы» болды. Енді сол Қазақстанның барысы сияқты біздің спортшыларымыз 7 қырынан көріне білді. Сондықтан сендер бүгінгі сабақта өз бойларыңдағы барлық күштеріңді, қайсарлықтарың мен алғырлықтарыңды Қазақстан барысы сияқты 7 қырынан көрсетуге тырысуымыз керек.
Ою-өрнек қазақ даласына оқу - сызу пайда болмай тұрып дүниеге келді десе де болады. өткен ғасырда ою-өрнекпен адамның ойын, немен шұғылданғанын тіпті хан мен бай, кедей іс-әрекеттерінде осы арқылы ұғуға болады. Ою-өрнекті белгілі бір адам немесе қолөнер шеберлері ойлап тапқан жоқ, оны халық ойлап тапты. Қолөнер шеберлерінің арнайы шеберханалары болған жоқ. Олар үйдің не даланың кез келген жерін ыңғайлап, сол жерді шеберханаға айналдырған.

Ою-өрнек түрлері төрт топқа бөлінеді
1.Өсімдік тектес ою-өрнектер.
2.Жануар тектес ою-өрнектер.
3.Геометриялық фигуралар тектес ою-өрнектер.
4.Ғарыш әлеміне байланысты ою-өрнектер.

Қазақтың ою-өрнегін салып, қиып үйренбей қолданбалы өнерді игеру мүмкін емес. Сондықтан оюды өзіміз ойып үйренуіміз керек. Халқымызда «Өз үйінде ою оймаған адам, кісі үйінде сызу сызады»- деген мақал бар. Осы мақалдың өзі ою оймаған кісінің өзге өнерді де игере алмайтындығын көрсетеді. Енді ою-өрнек, шеберлік, өнер туралы мақал-мәтелдер айтсақ.
1.Өнер сыры - өрнекте.
2.Ою ойғанның ойы ұшқыр.
3.Ою ойған сызу да сызады.
4.Үлгісі көптің өрнегі көп,
Өрнегі көптің ермегі көп.
5.Өнерсізден құт қашады.
1) Ою-өрнек дегеніміз - сөзіміз латын тілінен алынған «орнамент» мағынасы сәндеу, әсемдеу.
2) Композиция дегеніміз - өрнекті бұйымның бетіне реттеп орналастыру.
Мысалы: көлемі шағын бұйымға ірі өрнек салмайды.
3) Симметрия дегеніміз -ою-өрнектің екі жағының тең болуы. Мысалы: кітаптың екі бетіндей.
4) Колорит дегеніміз -ою-өрнектің бояу түрлерінің ою-өрнектің бір-бірімен үйлесіп, жарасым табуы.
Мысалы: қара түсті қызыл, ақ, сары түстердің ашуы.
5) Ритм дегеніміз - ою-өрнекте бір элементтің қайталанып келуі
- Балалар, сендер осы ою-өрнектерді танып білдіңдер десе болады. Енді ЭЕМ арқылы жұмыс жасаймыз.Компьютерді іске қоспас бұрын техника қауіпсіздігін еске түсірейік.
1.Кабельдердің қосылған орындарына тиюге;
2.Жұмыс істеп тұрғанда экранға ,монитор мен пернетақтаның сырт жағына тиюге;
3.Оқытушының рұқсатынсыз аппаратураларды тоқ көзіне қосуға,үзуге;
4.Кітап,дәптер және тағы басқа заттарды монитордың, пернетақтаның үстіне қоюға;
5.Су киіммен,су қолмен компьютерде жұмыс істеуге қатал тыйым салынады.
Компьютермен жұмыс жасағанда PAINT графикалық редакторды пайдаланамыз. Іске қосу үшін мына командаларды орындаймыз: БАСТАУ - БАҒДАРЛАМА - СТАНДАРТТЫ - PAINT. «Paint» (ағылшын сөзі) -қазақша сызып, бояп үйрену деген мағынаны білдіреді.
Оюдың екі түрін сызып және бояймыз.

САРАМАНДЫҚ ЖҰМЫС
1. Ботакөз оюы
2. Сынық мүйіз оюы

Жұмбақ шешу.
1.Таптым, таптым тап жорға,
Табаны жалпақ боз жорға.
(түйе, түйетабан, ботакөз, өркеш)
Қазақ оюының ең бір кең тараған үлгісі
(сынық мүйіз)
2.Қыз есімімен аталатын өрнек.
(Ботакөз)
3. Арқалаған тауы бар,
Іші толған қоры бар.
(түйе)

Тест сұрақтарын компьютердің көмегімен шешіп, компьютер бағасын өзі қояды.

1.Ең көне ою
А) қошқармүйіз
Б) тұмарша
В) қызғалдақ
Г) жұлдызша
2.Магиялық ою
А) тұмарша
Б) гүл
В) шимай
Г) қазмойын
3.Түйе баласына қатысты ою
А) шеңбер
Б) жапырақ
В) ботакөз
Г) өрмекші
4.Жануар тектес ою
А) сынақ мүйіз
Б) шиыршық
В) шұғыл
Г) қармақ
5. Өсімдік тектес.
А) жауқазын
Б) қос мүйіз
В) өркеш
Г) тұмарша
6. Оюдың неше түрі бар?
А) 250
Б) 200
В) 150
Г) 170
7. Геометриялық ою.
А) сүйір
Б) айшық
В) бітпес
Г) өрмекші
8. Ғарыш тектес
А) шеңбер
Б) үш жапырақ
В) қаз мойын
Г) шынжыра
9. Ұннан әзірленген ұлттық тағамның атымен аталатын ою
А) бауырсақ
Б) таба нан
В) шелпек
Г) қарма нан
10. Түскиізге салынатын өсімдік тектес ою.
А) жауқазын
Б) қызғалдақ
В) мак
Г) раушангүл
11. Оюдың камзолға салатын түрі
А)шимай
Б) ағаш
В) сыңар мүйіз
Г) ботакөз

V. Ой толғаныс кезеңі.
Ал енді балалар бүгінгі сабақты қорытындылай келе, мына кестені толтырамыз. INSERT әдісі.
Білемін Білдім Білгім келеді

VІ Қорытындылау, бағалау
VІІ. Үйге тапсырма беру
Ою-өрнекті қағазға қиып үйрену, ою-өрнек туралы 5 жолды өлең жазу.

Сабақтың тақырыбы: Жапсырмалау өнері. Ою-өрнекті жапсырмалаудың технологиясы.
Сабақтың мақсаты: Ою-өрнек туралы түсінік беру.
Білімділік: Қазақ халқының ою-өрнек түрлеріне сипаттама беру және жапсырмалау технологиясын үйрету.
Дамытушылық: Ою-өрнектің тілін түсіндіру, сырына мән беру арқылы оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту.
Тәрбиелік: Ою-өрнек арқылы оқушылардың ой-өрісін, білімін жан-жақты дамыту, халқымыздың асыл мұраларын, салтдәстүрін, өнерін құрметтеуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Дәстүрлі сабақ.
Сабақтың типі: Аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: Түсіндірме, практикалық
Сабақтың көрнекілігі: Слайдтар, «Ә. Қастеевтің сөзі», «Ою-өрнектер», «Сергіту сәті».
Құралдары: ермексаз, ДВП, үшқат, пышақ түрлері
Пәнаралық байланыс: тарих, бейнелеу өнері, сызу, геометрия, математика.
Пайдаланған әдебиет: технология 5, 6-сынып. Е.Дүйсенбаев, А.Балғожаев. оқыту үрдісіндегі танымдық және шығармашылық әдіс-тәсілдерді тиімді пайдалану. Қызылорда, 2006ж.

Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі
1. Оқушылармен амандасу, түгелдеу.
2. Сынып тазалығын тексеру.
3. Оқушы назарын сабаққа аудару.
II. Үй тапсырмасын тексеру
Пышақ қынын тігу. Үй тұрмысында қолданылатын теріден жасалған кейбір мүліктер және оларды жасаудың халықтық технологиясы.
«Бағдаршам» әдісі:

Әр оқушы сабаққа немесе сұраққа өз дайындығы туралы түрлі-түсті қалақшалар арқылы белгі береді: «жасыл» - дайын, «сары» - күмәнді, «қызыл» - дайын емес.
III. Үй тапсырмасын бекіту
«Жұптық сұрақ-жауап» әдісі:
Сұрақтарды мұғалім қояды, ал оқушылар жұптасып, бір-бірін бағалайды немесе «+», «-» белгісін қойып отырады. Келесі нұсқамен жұмыс кезінде жауап беруші оқушы бағалаушыға айналады.(сұрақ-жауап арқылы оқушылардың өткен тақырыпты қалай меңгергенін анықтау).
Бөстек дегеніміз не?
Адамдардың астына төсеуге арналған жұмсақ төсеніш.
Мес дегеніміз не?

Қымыз, шұбат, айран, іркіт сияқты сүт тағамдарын құюға арналған ыдыс.
Саба дегеніміз не?
Мал терісінен тігілетін ыдыс, ол қымыз, шұбат ашыту үшін пайдаланылады.
Бұлқыншақ дегеніміз не?
Жылқы терісінен жасалатын ыдыс.
Тарамыс дегеніміз не?
Теріден, көннен, былғарыдан жасалған бұйымдарды тігетін, ірі қараның сіңірінен алынған берік жіп-таспа.
Пышақ қынын кескенде қиындыларының есептеу үшін қандай пәнді қолданады?
Бұйымның қабы қандай шикізаттардан жасалады?
Тігістің қандай түрлерін білесің?
Теріні илеу мен шикідей өңдеудің айырмашылығы неде? Олардан жасалатын бұйымдарды ата.
IV. Жаңа сабақты даярлау. Жапсырмалау өнері. Ою-өрнекті жапсырмалаудың технологиясы.
«Қызықты сұрақ» әдісі:

Сыныпқа тақырыпты ашатын, бірақ жауабы қиындау сұрақ қойылады. Тапқан оқушыны мадақтап, ешкім таппаса жауабын мұғалімнің өзі айта отырып, сабақтың тақырыбын айтады. Сұрақтар: неліктен? Ол кім, бұл не? Сипатында болып келеді.
Өрнектің қандай түрлерін білесіңдер? Оларды ата.
Өрнек бөліктерін қандай мақсатта жапсырмалаймыз?
Өнерді таудың бұлағынан,
Қойдың құлағынан,
Апамның киізінен,
Қошқардың мүйізінен үйрендім.
Ә. Қастеев.
Қазақтың ою-өрнектерінің түрлері де, атаулары да көп. Біз сол өрнектердің негізгі элементтерін ғана таныстырып жапсырмалауға ұсынып отырмыз. Ғасырлар бойы ұрпақтан ұрпаққа, бір шебердің ұсталық, іскерлік мәнерінен екінші біреуге үнемі ауысып отырғандықтан, осы күні кейбір облыстардағы «қошқармүйіз» өрнегі бастапқы бейнесінен өзгергенін байқаймыз. «Ырғақ», «сағатбау», «түйетабан», «жүрекше», «қазтабан» деп аталатын әдемі өрнектер де кейбір облыс шеберлерінің орындауында түп нұсқасын жоғалтып жүр. Ертеден келе жатқан халықтық мұраны екшеп, тазартуды ойласақ, ең алдымен осындай бұрмалаушылықтан арылып, оны әдемілігіне жеткізе, жаңа түр, жаңа мазмұн бере дамытуымыз керек.
Қазақтың осы күнгі ою-өрнектерін қарт шеберлері екіге бөліп қарайды. Біріншісі - қазақ халқының өзіне тән ертеден келе жатқан ұлттық өрнектері. Екіншісі - басқа халықтардан ауысқан жаңа туындылардың үлгілері.

Қазаққа ұлттық нақыш беретін оның өзіндік ою - өрнектері.
Ұлттық ою - өрнектерді төрт топқа жатқызады:
1. Жан жануарлар тектес ою - өрнектер.
Қошқар мүйіз - қазақ оюының ең көне түрі. Сырмақ, текемет, алаша, кілем, киіз былғары, сүйек, ағаш, зергерлік бұйымдарының бәрінде кездеседі.
Сыңар мүйіз - кең тараған ою - өрнек үлгісінің бірі. «Қошқар мүйіздің» тек бір жақ сыңарын ғана бейнелейді. Сырмақ, текемет, киім-кешектердің жиегіне істетіледі.
Түйе табан - түйенің басқан ізіндегі қос табаны сияқты дөңгеленіп келетін, S әріпі тәрізді күрделі өрнек. «Табақша өрнек» деп те аталады.
Түйе өркеш - түйенің қос өркешіне ұқсайтын өрнек. Әшекейленетін заттардың жиектеріне көбірек істетіледі.
Қос қанатты - құстың қос қанатын кең жайып ұшқан бейнесіне ұқсайтын өрнек.
2. Гүл - жапырақ өсімдік тектес ою - өрнектер.

Гүл (жауқазын) - барлық гүлдің бірбеткей бейнесін бейнелейтін өрнек.
Көбелек - қанатын еркін жайып, көсіле ұшқан гүлді көбелектің үлгісіндегі өрнек. Шай дорбаға, аяққаптарға істетіледі.
3. Космогониялық ою - өрнектер.
Жұлдыз - аспандағы жыпырлаған жұлдыздардың натуралы қалпын бейнелейтін және бес жұлдыздың бейнесіне ұқсайтын өрнек.
4. Геометриялық ою - өрнектер.
Ботакөз - сыртқы пішіні ботаның көзіне ұқсап келетін ромбы тәріздес өрнек.
Қарға тұяқ - қарғаның басқан ізінің үлгісіне ұқсатылып жасалған өрнек. Алаша, кілем тоқуда пайдаланылады.
Тұмарша - үшбұрыш үлгілес болып келетін өрнек. Бұйымдардың жиектерін, ортасын көмкеруде кездеседі.
Әр ою - өрнектің астарында мағына болады. Мысалы: «қошқар мүйіз» оюы молшылықты меңзейді, «ағаш» оюы ынтымақ бірлікті, «ирек» оюы адамның өмір жолы, судың белгісі, «шеңбер» оюы жарық өмір жолы дегенді білдіреді.
Сергіту сәті.

Видео ролик (ағаштан жасалған қолөнер бұйымдарына ою-өрнекті жапсырмалау өнері).
V Сарамандық жұмыс.
Белгілі бір бұйымға сауатты түрде өрнектерді ою үшін, оның мәнерін, ойылу ырғағын айыра білуіміз қажет. Осы мақсатта жапсырмалау өнері өрнектердің элементтерін нақтылы түрде сауатты өңдеуге мүмкіндік береді. Мысалы, белгілі бір өрнектің бөлігін сызбаға түсіріп, мұғалімге тексертіп алғаннан кейін, ермексазбен өрнек үлгісін жапсырмалаймыз. Жапсырмалауды бірнеше тәсілмен орындауға болады, олар: өрнек қыры тікбұрышты 90°-та жапсырмалау; дөңес, жартылай домалақ түрінде; өрнек қыры тікбұрышты, беті ойық әдіспен және беті тегіс, ал шеті 45°-та еңіс күйінде жапсырмалау.

Белгілі бір әдісті таңдағаннан кейін, өрнек бөлігін арнаулы бір ұшқаттың немесе ДВП кесіндісінің үстіне, тіпті қатты қатырма қағаздың үстіне жапсырмалаймыз. Ол үшін, біріншіден, ермексаздың қажетті бөлігін үзіп алып, домалақтап ширатамыз да, мұғалім тексерген өрнек үстіне шекара сызығы бойымен орнықтырамыз. Жапсырмалау кезінде ермексаз болмаса, оны саз балшық алмастыра алады. Бірақ ол үшін саз балшықты бір тәулік тындырып қою керек. Мерзім бойынша тынбаған саз балшық икемге көнбейді. Жапсырмалау кезінде үшкір пышақ қажет.
Жапсырмалау кезінде құрал-саймандарды түгендеп ал.
Берілген сызбадан басқа өрнек бөліктерін өз бетіңше жапсырмала.
Оқушылардың жұмыстарын тексеріп, жіберілген қателерін көрсету.
Жасалған бұйымның нәтижесіне қарай бағалау.

Жаңа сабақты бекіту
«Өзіндік мысал» ойыны:
Жаңадан өтілген тақырыпқа оқушылар өз мысалдарын келтіріп, өз тапсырмалары мен жорамалдарын дайындайды.
Қорытынды.
«Пайымдау сұрақтары» әдісі:
Сабақ соңында мұғалім оқушыларды ой-толғаныс жасауға итермелейтін сұрақтар қояды. Сабақта не маңызды болды, не қызық болды, жаңадан не білдіңдер, не үйрендіңдер т.с.с Бір сұраққа біренше оқушы жауап беруі мүмкін.
Ұлттық ою - өрнектерді неше топқа жатқызады?
Жапсырмалаудың қанша әдісі бар?

VII Үйге тапсырма.
«Үйге тапсырманы талдау» әдісі:
Мұғалім оқушылармен бірге бір сұрақты талдайды: жаңа материалды түсіну үшін үй тапсырмасы қандай болуы керек?
Қазақ халқының ою-өрнектерін басқа халықтардың ою - өрнектерімен салыстыру. Ағаш бетіне ермексазбен ою - өрнек жапсырмалау.

Қағаздан ою - өрнектерді қию әдістері

6 - сыныптар бойынша
Шеберлік сабағының тақырыбы: «Қағаздан ою - өрнектерді қию әдістері» (презентациясымен)

Шеберлік сабақтың мақсаты:
Оқушыларға қағаздан ою - өрнек қиюдың әдістерін үйрету, төл мәдениетін қастерлеуге баулу және оларды ұшқыр ой, әсемдік талғам, белсенді біліктілік, шеберліктерін дамытуға ықпал ету.

Білімділік: ою - өрнек өнері бойынша білімдерін тереңдету, қазақтың ұлттық ою - өрнек өнерінің ерекшеліктерімен таныстыру.
Дамытушылық: теориялық білімдерін жетілдіру, сарамандық жұмыс арқылы білімдерін көрсету.
Тәрбиелік: ою - өрнек түрлерін білуге үйрету, әсемділікке, еңбекке баулу арқылы эстетикалық танымын, ой - өрісін дамыту арқылы адамгершілікке тәрбиелеу.

Көрнекі құралдар: Ою - өрнектер, интерактивті тақта, қайшы, қағаз, өнер жайлы нақыл сөздер жазылған плакаттар т.б.
Пәнаралық байланыс: Бейнелеу өнері, сызу, математика, қазақ тілі т. б.

Сабақтың барысы:
Қазақтың ұлттық мәдениетінің ең байырғы, аса құнды саласының бірі - қолөнері, оның ішінде ою - өрнек өнері болып табылады. Ғұлама ғалым Әлкей Марғұланның «Қазақтар ою - өрнек әлемінде өмір сүреді», - деп айтқанындай, қазақ халқын айнала қоршаған зат, бұйымдардың қай - қайсысын алып қарасақ та, кез келгенінен ою - өрнек өнерінің элементтерін көреміз. Сол ою - өрнектер әсемдік пен сәндіктің белгісі ғана емес, сонымен бірге ол халықтың арман - ойының, тілек - мүддесінің нышаны, осы тұрғыдан алып қарағанда, ою - өрнектердің мазмұндық ерекшеліктері сан алуан.
Техника қауіпсіздігінің ережесімен таныстыру.
Енді шеберлік сабағымызды бастаймыз интерактивті тақтаға назар аударамыз:

Күнделікті сабақ жоспары №26

Пәні: технология

Күні:17.03.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:Маңызды көкөніс дақылдары. .

Сабақтың мақсаты: 1.Білімділік - тұқымды себер алдында даярлау туралы түсінік беру,бұрыш түрлерімен, бұрыштың тұқымдарын ажырату жолдарымен және өңдеу тәсілін,жылыжайлар туралы,оларды қалай дайындау керек екенін үйрету.Техникалық қауіпсіздік ережесін жетік білуге үйрету.

2.Дамытушылық - оқушылардың ой-өрісін кеңейту, білімдерін іс жүзінде көрсетуге ықпал ету, практикалық іс-әрекеттерін қалыптастыру,эстетикалық талғамдарын дамыту;

3.Тәрбиелік - еңбек мәдениетіне,іскерлікке,ұқыптылыққа,өзара көмек көрсетуге тәрбиелеу және өз ісіне жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,баяндау,түсіндіру.

Пәнаралық байланыс: биология,химия,информатика.

Сабақтың көрнекілігі: суреттер,тұқымдар,бұрыш тұқымдары,тыңайтқыш түрлері.

Қажетті құралдар: интерактифті тақта,күрек, кетпен, тырма,тыңайтқыш, полиэтилен.

Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі:

1.Бүгінгі сабақтың ерекшелігі теориямен практиканы байланыстыра өту;

2.Техникалық қауіпсіздік ережесін сақтау.

ІІ.Сұрақ-жауап арқылы өткен сабақты пысықтау.

1.Сорт дегеніміз не?

2.Тұқым сапасына қандай талаптар қойылады?

3.Тұқымның өңгіштігін қалай анықтап бере аласың?

4.Тұқымның дымқылдануы неліктен болады?

5.Қуатты өсімдіктер дегенді қалай түсінесің?

6.Тұқымды сақтау ережесін айтыңдар?

7.Практикалық тапсырма :а)берілген тұқымдарды ажырату;

б)тұқымның өңгіштігін анықтау.

ІІІ.Жаңа сабақ:Теориялық бөлім.

Тұқымды себер алдында арнайы өңдеуден өткізеді.Сонда ғана тұқымның өніп-шығуына және өсімдіктердің одан әрі өсуіне қолайлы жағдайлар қамтамасыз етіледі.Осындай жағдаларды атап өтелік:1)ылғалды барынша сақтау,

2)арамшөмтерді отау,

3)өсімдіктің бойына қоректік заттар жинақтау,

4)топырақты су,ауа және жылу келуін қамтамасыз ететін күйге жеткізу,

5)дақылдардың зиянкестері мен ауруларына қарсы күрес жүргізу.

Мұндай шаралар топырақты тырмалау, өңдеу,культивациялау және тегістеу арқылы жүзеге асырылады.

Тырмалау арқылы топырақтың үстіңгі қабатын қопсытып,арамшөмтерді жоямыз. Ылғалдың бұға айналып,ұшып кетуін азайту үшін,егістіктің бетін тегістейді.

Бұл үшін ауыр,орташа және жеңіл тырмаларды пайдаланады.Ауыр тырмалар топырақтың беткі қабатын терең әрі күшті қопсытады.Тырмалардың түрін топырақтың жағдайына қарай таңдап алу.Тұқым сепкенге дейінгі культивациялаудың мақсаты тырмалаудың мақсатымен бірдей,яғни арамшөмтерден тазарту,ылғалды жинап,сақтау.Егер тырмалаған кезде топырақтың үстіңгі қабаты 4-7 см тереңдікте өңделіп, қопсытылатын болса, культивациялаған кезде 8-14 см тереңдікте өңделіп,қопсытылады.

Тығыз топырақтың су және ауа өткіштігі төмен болады,онда өсімдіктердің тамыр жүйесі нашар өсіп дамиды,тез сіңетін минералды қосындылар саны азаяды,микробиологиялық процестер баяу өтеді,сондықтан оны қопсыту керек.Тұқымның қалыпты өсіп-өнуі үшін су, жылу мен ауа қажет. Тұқымда суды өз бойына сіңіріп алатын заттар бар.Құрғақ тұқым ылғал тұқымға қарағанда суды көбірек сіңіреді.Тұқымға ылғал келмей қалса, оның өсіп-өнуі тоқтайды.Малалау топырақтың белгілі бір қабатын нығыздауға мүмкіндік береді,ал мұның өзі ылғалдың капилляр арқылы төменгі қабаттан жоғарғы қабатқа көтерілуін және дәннің нығыз болуын қамтамасыз етеді, сондықтан тұқымның өнгіштігі жоғары болады.Топырақтың құнарлығын ,егіннің өнімділігін арттыру үшін топыраққа органикалық және минаралды заттар қосады.Тыңайтқыш топырақтағы физикалық, химиялық және микробиологиялық процестерге әсер етеді.Ауыл шаруашылығында қолданылатын тыңайтқыштар органикалық,минералдық бактериялық болып үш топқа бөленеді.

Органикалық :шымтезек , қи, көң , өсімдік шіріндісі,

құс саңғырығы.

Тыңайтқыш

Минералдық :азот , фосфор , калий , әк , пеш күлі , құрамында калий мен әк бар.

Бактериялық

Минералдық тыңайтқыш көп қаржыны қажет етеді,сондықтан өз ауылымызда бақшаға органикалык тыңайтқыш пайдаланған жөн.

Бітік егін алынған жылы оның ішінен бірігей тұқымдарын таңдап алып, дұрыс сақтау, дер кезінде тұқымдық сапасын тексеріп, тұқым себуге жақсылап әзірлеу керек.Тұқымды тазалаудағы мақсат-оны әр түрлі қоспалардан тазарту,ал сорттаудың мақсаты-тазартылған дәнді тұқымға және азық-түлікке арнап бөлу.

Тұқым танап бетіне біркелкі себілуі тиіс.Себу кезінде тұқымның танап бетінде біркелкі орналысуы, қажетті тереңдікке сіңірілуі және нығыздалған топыраққа түсуі, өсіп шыққан сабақтақтар жиілігінің бірқалыпты болуы қажет.Дақылдардың себудің түрлі әдістері бар,олардың ең көп тарағаны-қатарлап себу.Ол жаппай ,тар қатарлы,таспалы, кең қатарлы және ұялап себу деп бөленеді.

IV. Сабақты қорытыңдылау. Жас бағбандарға кеңес.

1.Көкөністер егетін жерді әзірлеу.

2.Жерді тыңайту.

3.Дақылдарды егу.

4.Тұқымды әзірлеу.

5.Тұқымды себу мерзімі.

6.Тұқым себудің тереңдігі.

1001 ұсақ -түйек.

Тұқым себу.

Әсірісе ұсақ тұқымды себу кезінде мұқият болған жөн.

Ұсақ тұқымды ұшталған шыбықпен тайыздау қазған жүйекке себеді;

Тұқымды тым жиі салуға болмайды;

Жүйекке тұқымды салған соң оның бетіне 0,5 см қалындықта шіріген көң аралыстырылған топырақты салады да алақанмен нығыздау керек;

Соңсон оның үстіне тағы да 1-2см қалындықта көң не шымтезек себеді,бұл жүйекті тез кеуіп кетуден сақтайды.

V.Бағалау.Бүгінгі сабаққа білімдерін көрсетіп, белсенділікпен қатысқан барлық оқушыларды бағалау.

VI.Үйге тапсырма.

VII.Практикалық бөлім.

Тәуелсіздік алып ,Республика атанған сәттен бастап,еліміз өз таңдауы бойынша нарықтық экономикаға бет алды.Казіргі уақыттағы жаһандану кезіндегі нарықтың бір бөлігі болу үшін бізге тез арада жаңа жағдайларда бейімделіп,жаңа қағидаларға сүйенуіміз қажет болды.Соған орай үкімет ауылда орналасқан мекптерге жержәне техника тегін бөліп отыр.Біздің мектепке де жер берілген соңы игеру үшін тұқым себіп,көшеттер дайындау керек. .

1.Жартылай күрек жердің бетіңдегі топырақты аламыз.

ҮІІІ. Жұмыс орнын жинау.

1. Тігін машинасының түрлерін атаңыз. (қол машина,аяқ машина,электрлі машина,арнайы машина)
2. Тігін машинасының жобасын ұсынған кім? (Леонардо да Винчи)
3. Мата неден тұрады? (Талшықтан)
4. Матаны ылғалды-жылумен өңдеу дегеніміз не? ( Матаны үтіктеу)
5. Үтіктеу кезінде нені ескеру қажет? (Ереже)
6. Қол тігісінің түрлерін атаңыз. (Көктеу,жөрмеу,көмкеру,тор тігісі,кесте

Компазиция дегеніміз не?

Тұрғын үй бөлмелерін атаңдар?

Салауатты өмір салты дегеніміз не?

Гигиена дегеніміз не?

1. Әжелерге арналған бас киім - кимешек

2. Ұлттық иық киім - шапан

3. Аналарға арналған бас киім - орамал

4. Қымбат, әрі бағалы бөрік - құндыз бөрік

5. Ежелгі аяқ киім түрі - шоқай

6. Ерлерге арналған белден төмен киілетін киім - шалбар.

Күнделікті сабақ жоспары №27

Пәні: технология

Күні: 01.04.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы:Бөлме жағдайында көшеттер отырғызу.

Сабақтың мақсаты: 1)Білімділік: оқушыларға бөлме жағдайында көшеттер отырғызу туралы түсінік беру;
2)дамытушылық: оқушыларды жинақылыққа, жүйелілікке, ойды тұжырымдай білуге үйрету;
3)тәрбиелік: еңбек мәдениетіне, ұқыптылыққа, өзара көмек көрсетуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндірмелі, сұрақ - жауап
Сабақтың көрнекілігі: бөлме өсімдіктерінің түрлері буклет, слайд
Пәнаралық байланыс: биология
Сабақ барысы
I. Ұйымдастыру кезеңі
а) Сәлемдесу
ә) сабаққа қатысуын бақылау: жоқ оқушыларды белгілеу, кезекшілерді анықтау, құралдарды тексеру.
II. Өткен материалды еске түсіру
а) үй тапсырмасын сұрау: сұрақ-жауап
ІІІ. Жаңа сабақ.
Көкөніс өсімдіктерін бөлме жағдайында бірнеше тәсілдермен өсіруге болады: ұрықты тұрақты орынға себу арқылы, көшет отырғызу арқылы, әрі қарай аяғына дейін өсіру арқылы және т.б. Бұдан бөлек, бақша учаскесі үшін көкөніс дақылдары көшеттерін өсіруге де болады.

Көкөніс өсімдіктерінің түрлері. Бөлме жағдайында өсірілетін көкөніс өсімдіктерін бірнеше топқа топтастыруға болады:
- жеміс беруші: қияр, қызанақ, ащы және тәтті бұрыш.
- пиязды: түйінді пияз, жуан пияз.
- қырыққабаттық: түсті қырыққабат, пекин қырыққабаты.
- біржаздық жапырақты: салат жапырағы, жапырақты горчица, кресс салат шпинаты, аскөк, қияр шөбі.
- татымды дәмді біржылдық: базилик кориандр, жебір.
- тамыржемісті: салатты шашыратқы, ақжелкен, сельдерей, аспаздық қызылша, мангольд.
- көпжылдық: рауғаш, қояншөп, қымыздық, пияз-батун және шнитт, сондай ақ татымды дәмді көпжылдықтар: эстрагон, бұрышты жалбыз, қысқы жебір, фенхель, зере.
Көкөніс өсіруде орын, уақыт пен өсіру тәсілін таңдау олардың жарықсүйгіштігіне байланысты. Бұл ретте көкөніс өсімдіктерін 3 топқа бөледі:

1) жарықты көп мөлшерде қажет ететіндер - бұл ұрық егу арқылы өсірілетін барлық өсімдіктер (қияр, қызанақ, бұрыш, салат, пекин қырыққабаты), сондай ақ ашық топырақта өсетін көшеттер;

2) жарықты аз мөлшерде қажет ететіндер - қайта отырғызып, әрі қарай аяғына дейін өсіретін көкөніс дақылдары;

3) жарықты қажет етпейтіндер - қараңғыда өсірілетіндер - қояншөп, рауғаш, салат цикориясы.

V. практикалық жұмыс:Бөлме жағдайларына көшеттер отырғызу

Құрал-жабдықтар. Көкөністерді өсіру үшін аса қолайлысы - жәшік. Оларды қайың мен шырша ағашынан немесе қалыңдығы 1,5-2 см, биіктігі 12-15 см, ені 20 дан 35 см ге дейін болатын тақтайшалардан жасайды. Жәшіктің ең қолайлы ұзындығы 40-50 см. Стационарлы жәшіктерді терезе алдына және балконға ұзыннан ұзақ жасаған дұрыс. Су ағыны үшін жәшік түбіне диаметрі 1,5-2 см, арасы 15-20 см болатын екі тесік жасайды. Жәшіктің түбіне ол тұғырықта нығыз тұруы үшін көлденең тақтайшалар қағады. Тұғырықты жәшікке қарағанда 2-3 см кең әрі ұзын жасайды. Жәшікті балкон қоршауымен бекітеді, терезе алдына, үстелге, тіреуге қояды, контейнерге іледі.

ІҮ. Жаңа сабақты бекіту.

• Көкөніс өсімдіктері неше топқа бөлінеді

• Көкөніс қсімдіктерінің түрлерін атаңдар?

Ү. Сабақты қорыту. Бүгінгі сабақта бөлме жағдайында көшеттер отырғызуды білдік енді өздерің қалаған өсімдіктеріңді бөлмелеріңе отырғызуларыңа болады.
ҮІ. Үйге тапсырма. Үйде көшеттер отырғызу.
ҮІI. Оқушының білімін бағалау. Баға қою.
ҮІІІ. Жұмыс орнын жинау.

Күнделікті сабақ жоспары №28

Пәні: технология

Күні: 07.04.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Топыраққа көшіріп отырғызу.

Сабақтың мақсаты: 1)Білімділік: оқушыларға бөлме жағдайында көшеттер отырғызу туралы түсінік беру;
2)дамытушылық: оқушыларды жинақылыққа, жүйелілікке, ойды тұжырымдай білуге үйрету;
3)тәрбиелік: еңбек мәдениетіне, ұқыптылыққа, өзара көмек көрсетуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндірмелі, сұрақ - жауап
Пәнаралық байланыс: биология
Сабақ барысы
I. Ұйымдастыру кезеңі
а) Сәлемдесу
ә) сабаққа қатысуын бақылау: жоқ оқушыларды белгілеу, кезекшілерді анықтау, құралдарды тексеру.
II. Өткен материалды еске түсіру
а) үй тапсырмасын сұрау: сұрақ-жауап
ІІІ. Жаңа сабақ.
Көкөніс өсіруде орын, уақыт пен өсіру тәсілін таңдау олардың жарықсүйгіштігіне байланысты. Бұл ретте көкөніс өсімдіктерін 3 топқа бөледі:

1) жарықты көп мөлшерде қажет ететіндер - бұл ұрық егу арқылы өсірілетін барлық өсімдіктер (қияр, қызанақ, бұрыш, салат, пекин қырыққабаты), сондай ақ ашық топырақта өсетін көшеттер;

2) жарықты аз мөлшерде қажет ететіндер - қайта отырғызып, әрі қарай аяғына дейін өсіретін көкөніс дақылдары;

3) жарықты қажет етпейтіндер - қараңғыда өсірілетіндер - қояншөп, рауғаш, салат цикориясы.

Тұрғын үйдің бір жерінен қайталап, сатылап және нығыздағышты пайдалана отырып егу арқылы жыл бойына ұдайы көкөністер алуға болады. Біржаздық және қайта өсіретін өсімдіктерді бір орында бірінен кейін бірін егу арқылы немесе бір мезгілде, бірақ әртүрлі орындарда өсіруге болады. Оларды сол ыдысқа өнімді жинап алғаннан соң қайта егеді. Бұндай әдіс бір жерден 3-6 рет өнім алуға мүмкіндік береді. Салат жапырақтарын, қыша жапырақтарын, кресс-салат шпинатын, аскөкті және т.б. қайталап себе береді. Егу мен жинау арасындағы аралық қайталап себу күнін (15-40 күн шамасында) анықтайды.

Барлық жарық сүйгіш көкөніс өсімдіктерін терезеге жақын жерге, терезе алдының ішкі және сыртқы жағына, балконға, дәліз бен лоджияға орналастырады. Көкөніс өсіру үшін тұрғын үйдің терезе алдындағы жарық алаңын пайдалану ұзақтығы 6-9 айды құрайды (қазан - мамыр - маусым), балкон мен лоджияда 5-6 ай (сәуір - қазан). Дәлізде көкөністерді ерте көктемде (сәуір-мамыр) және күзде (қазан, қараша) өсіреді.

Ең қиыны - күз бен қыстың қысқа әрі бұлтты күндері (қараша-ақпан) көптеген жарықсүйгіш көкөніс өсімдіктерін жарықтандыру. Бұл кезеңде жасанды жарықтандыру арқылы өсіруге болады.

V. практикалық жұмыс:топыраққа көшіріп отырғызу

Құрал-жабдықтар. Көкөністерді өсіру үшін аса қолайлысы - топырақ. Топырақты алдымен өндеп, ылғалды топыраққа бөлмеде өсіп тұрған өсімдіктерді отырғызамыз. Әр өсімдіктің өзіндік жекелей күтімдері бар.

ІҮ. Жаңа сабақты бекіту.

• Топыраққа көшіріп отырғызу үшін алдымен не істеу керек?

• Көкөністерді өсіру үшін алдымен не дұрыс болу керек?

Ү. Сабақты қорыту. Өсімдіктерді көшіріп отырғызу туралы білдік.
ҮІ. Үйге тапсырма. Үйде көшеттер отырғызу.
ҮІI. Оқушының білімін бағалау. Баға қою.
ҮІІІ. Жұмыс орнын жинау.

Күнделікті сабақ жоспары №29

Пәні: технология

Күні: 14.04.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Шығармашылық жобаны таңдау және негіздеу.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Шығармашылық жоба барысында өз бетімен шығармашылық жұмыс жүргізе білуге, іскерлікке, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Дамытушылық: Күнделікті тұрмысқа қажетті сұраныс туғызатын, қазіргі заман талабына сай жаңа бұйым жасап шығару,
Тәрбиелік: Ұмыт болған халқымыздың қолөнерін жандандыру. Оны жаңа дизайн талаптарына сай әсемдей білуге үйрету, тұтыну бұйымдарын еңбек объектісі ретінде пайдалана отырып, танып білу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндірмелі, сұрақ - жауап

Сабақ барысы
I. Ұйымдастыру кезеңі
а) Сәлемдесу
ә) сабаққа қатысуын бақылау: жоқ оқушыларды белгілеу, кезекшілерді анықтау, құралдарды тексеру.
II. Өткен материалды еске түсіру
а) үй тапсырмасын сұрау: сұрақ-жауап
ІІІ. Жаңа сабақ.
Шығармашылық жоба - әр оқушының жыл бойы мұғалімнің көмегімен орындайтын , өзіндік жұмысы, басқаша айтқанда, технология пәні бойынша жүргізілетін бақылау жұмысы. Әрине жасалатын жобаның сапасы сенің біліктілігіңе, технология пәнінен алған біліміңе, оқулықтағы материалды қалай меңгергеніңе тікелей байланысты.

Жоба әр түрлі бөлімдерден, арнайы сызбалардан, суреттерден, нобайлардан және жасалатын бұйымның технологиялық картасынан құралуы мүмкін. Ол бұйымды жасаған кезде есептер, экономикалық немесе экологиялық дәлелділік, түсінік хаттар да пайдаланылады.

Жобаның бірнеше нұсқасы болуы мүмкін. Мысалы, өте күрделі жобаны оқушының өзі ғана орындауы шарт емес. Сондықтан жобаның кейбір бөлігі дайын күйде берілсе, кейбір бөлімін оқушы мұғалімнің, ата-ананың т.б. көмегімен орындай алады. Егер бір күрделі жобаны бірнеше оқушы бірлесіп орындаса, әр оқушының үлесі алдын ала анықталуы қажет. Ол оқу жылының соңында өзінің орындаған шығармашылық жобасын оқушылардың және мұғалімнің алдында қорғайды.

Бұл жағдайда оқушы жобаны қалай дәлелдейді? Ол үшін әр оқушы өзінің жасайтын жұмысын таңдау қажет.
Сонымен, шығармашылық жоба бұл оқушының мұғалімнің басқарумен орындалған өзіндік шығармашылық (жоба) жұмысы.

Шығармашылық жобаны орындау жүйесі

1. ұйымдастыру, дайындық, кезеңі.
- Проблеманы шешу;
- Үлгі таңдау. Жасалатын бұйымның үлгі сұлбасын сызу, суретін салу;
- Материалдар мен керекті - құрал жабдықтар дайындау;
- Жұмыс орнын ұйымдастыру.
2. Техникалық кезең.
- Техникалық жұмыстарды орындау;
- Еңбек қауіпсіздік ережелерін сақтау, .
3. Қорытындылау кезеңі жүйелеу.
- Дайын бұйымды бағалау;
- Шикізат шығынын есептеу;
- Шығармашылық жобаны қорғау.

4. Шығармашылық жобаға қойылатын негізгі талаптар.
- Өзіндік қызығушылығы;
- Әлеуметтік - экономикалық жағдайдың сәйкестігі, күрделілігі,
- Оқу кабинетінің материалдық техникалық базасына сай болуы;
- Өзіндік кәсіптік айқьшдалуы;
- Өз мүмкіндігін ескеру;
- Өз өнімдерін іске асыру, тұтыну.
5. Жобаны жарнамалау.
- Өнім белгісі;
- Өндірістің аты;
- Бұйымның аты, қолдану;
- Жарнамалау.
6. Шығармашылық. жобаны қорғау
- Оқушы өзінің дайындаған шығармашылық жобасын қорғап, жұмысын қорытындылайды.

ІҮ. Жаңа сабақты бекіту.

• Шығармашылық жобаға қойылатын талаптарды атаңдар?

• Жобаны жарнамалау дегеніміз не?

• Техникалық кезеңдерді атаңдар

• Дайындық кезеңін атаңдар

Ү. Сабақты қорыту. Біз бүгін жоба дайындау туралы білдік.
ҮІ. Үйге тапсырма. Үйден шығармашылық жобаға дайындалып келу.
ҮІI. Оқушының білімін бағалау. Баға қою.
ҮІІІ. Жұмыс орнын жинау.

Күнделікті сабақ жоспары №30

Пәні: технология

Күні: 21.04.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Кілемше жасау.

Сабақтың мақсаты: 1)Білімділік: кілемше тоқуды ң әдіс-тәсілдері туралы түсінік беру;
2)дамытушылық: жұмыс істеудегі шеберлігін арттырып, білімін жүйелеу, шығармашылық белсенділігін арттыру ;
3)тәрбиелік: еңбек мәдениетіне, еңбекқорлыққа үйрету.
Сабақтың түрі: аралас сабақ, шығармашылық сабақ.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: түсіндіру, тарихымен таныстыру, тоқылу технологиясын көрсету, олардың түрлері мен әдіс-тәсілдерін үйрету.

Сабақтың көрнекілігі: қолөнер туындылары, шикізат түрлерінің нұсқау картасы, буклет, кітаптар, журналдар.
Пәнаралық байланыс: тарих, математика, бейнелеу өнері, сызу.
Сабақ барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі
   • Оқушылармен сәлемдесемін;
   • Оқушыларды түгендеймін;
   • Оқушылардың құрал - жабдықтарын түгендеу;
   • Оқушылардың зейіндерін сабаққа аударту.

2. Үй тапсырмасын тексеру.
   Өткен тақырыпты қайталай отырып, оқушыларға тақырып бойынша сұрақтар қою.
   III. Жаңа сабақты түсіндіру
   Үй жасауы - кілем» дейді халық. Кілем - жайсаң төсеніш, ілсең сән. Осындай ел аузына ілінген асыл қасиетін ол әлі де сақтап келе жатқан бағалы зат. Осындай қиын да қызықты өнер қазақтың топырағында бұдан мың жылдар бұрын, қарапайым халық өнерпаздарының ой қазынасынан шығып, шебер қолдарымен тоқылатын.
   
   Қазақстан облыстарында кездесетін кілем түрлері де, атаулары да көп. Көне заман деректерінде де олар тап осы күнгі аттарымен аталады. Мысалы, бұқар кілем, жол кілем, жолаң кілем, жібек кілем, масаты кілем, мақта кілем, қалы кілем, қара кілем, құлпырма кілем, тақыр кілем, түкті кілем, ақ сирақ кілем, алаша кілем, Әндіжан кілемі, түрікмен кілемі сияқты көптеген атаулардың өзі-ақ қазақ халқының кілем тоқумен ертеден таныс екенін және кілемнің әр жерде әр түрлі мәнерде жасалғандығын аңғартады.
   
   Кілем өрмегін «аспалы өрмек» немесе «кілем өрмегі» деп атайды. Соған қарай кілемнің бой жіптері де жоғарыдан төмен қарай кейде 3, кейде 4 бет болып тізіледі. Оның арқауы түйе жүні аралас (кейде шуда аралас) мақтадан, жібектен әрі мықты, әрі жуандау етіліп иіріледі. Бой жіптермен қатарлас тұратын түк және өрнек жасаушы жіптер қойдың биязы жүнінен, түйенің жүнінен өзге жіптерден көрі бостау иіріледі. Кейде бұл жіптер бой жіптердің үстінде арнаулы күзеулерде бос тұрады. Оны кілем тоқушы шебер өз керегіне қарай суыртпақтап отырып арқау мен бой жіптерге іліп отырып түр жасайды.
   
   Әдетте түкті кілемді 2-3 шебер қатар отырып тоқиды. Шебер өз-өзінен тез суырылатын етіп домалақтаған өрнек жасаушы түк жіптерін санап, оның тұтас еніне жеткенше бір-ақ шалып шығады да, кесермен қиып, адарғы тарақпен арқауға бастырта қағады. Осылай бір қатарды салып, оны өрнектің нұсқасына қарай кесіп алған соң тағы да арқауға бастыра адарғы тарақтың тістерімен нықтайды. Бұл арада бойлардың ерсісі мен қарсысы ауысып тоқылып отырады. Осы әдіспен ені 2-3,5 м, ұзыны 3,5-4 м кілемді 2 адам бір айдың ішінде тоқып шығарады.
   
   Кілемше теріліп тоқылатын бұйымдардың жіптері көп түсті бояумен боялады. Кілем өрнегінде, әсіресе, қызыл фонға қара, көк, сары және ақ түсті өрнектер көбірек жүргізіледі, кейде тіпті негізгі бір түстің бір-біріне жақын бірнеше өңдері де қолданылады. Мұндағы кілем өрнектері әр түрлі. Сол көптеген өрнек түрлерінің әрқайсысының аттарын кілемшілер жақсы біледі. Кілем өрнектерінің ішінде жануарлар бейнесін немесе олардың жеке мүшелерін суреттейтін оюлар да көп. Мәселен, «қошқар мүйіз», «сыңар мүйіз», «иттабан», «көбелек» және т. б. Мұнымен бірге геометриялық ернектер де кездеседі (ирек, тұмарша, төрт бұрыш және т. б.).
   практикалық жұмыс.
   • Жұмыс киімін киеміз;
   • Кергішті үстел бетіне дұрыс орналастыру;
   • Қайшыны құрбыңа үшкір жағымен ұсынба;
   • Алдымен кергішті алдымызға алып, негізгі жіпті бос тастап, дұрыс отырамыз;
   • Тоқылу әдісі кергіш бетінде оңнан солға қарай жүргізу арқылы және солдан оңға қарай жүргізу арқылы орындалады;

IV. Сергіту сәті

1.Шешесі жол ашады,

Баласы оны жауып отырады. (Қайшы, ине-жіп)

2.Бәрі де бір күнде туған,

Бірақ бойлары әр қилы. ( 5саусақ)

3.Кейде ашылады, кейде басылады,

Көзіне қол сұқсан, жағы ашылады. (Қайшы)

4.Кішкене өзі, мың көзді. (Оймақ)

V. Жаңа сабақты карточка арқылы бекіту.

1. Бүгін сабақта не үйрендік?

2. Түс үйлесімділігі деген не?

3. Үй тұрмысында кілемшені қандай мақсатта қолданамыз?

4. Кілемшенің бетіне эскизді суретті қалай түсіреміз?

5. Кілемшенің сәнді болуы неге байланысты?

V I.Сабақты қорытындылау.

Қорыта келгенде, жұмыстың жасалуындағы біліктікті, білімділікті, әдемілікті, қиял мен шеберлікті талап ету, қадағалау.

Практикалық жұмыс барысында орындалған бұйым сапасын тексеру, кемшілігін толықтыру.

Оқушылардың теориялық білімдері мен практикалық жұмыс қорытындысы бойынша бағаланады.

VII. Үйге тапсырма:

1.Жұмысты аяқтап келу.

2.Қолөнерге байланысты нақыл сөздер, мақал-мәтелдер, реферат дайындау.

«Шыдамды еңбек, алғыр ой, нағыз досың біліп қой»- деген халық ауыз әдебиетінде.

Сабақтық тақырыбы: Кілем тоқу (презентациясымен)
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: оқушыларға кілем туралы толық мағлұмат беру, кілем тоқу түрлерін, әдіс - тәсілдерін үйрету;
Дамытушылық: теориялық білімдерін сарамандық жұмыста пайдалана білу, оқушыларды өз бетінше ізденуге дағдыландыру, олардың ой-өрісін дамыту;
Тәрбиелік: оқушыларды осы өнер түрімен қызықтыру, ұқыптылыққа, еңбексүйгіштікке, сұлулықты қабылдау сезімін ояту, эстетикалық талғамдылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өз бетінше сарамандық жұмыс.
Сабақтық көрнекілігі: Дайын кілем түрлері.
Пәнаралық байланыс: сызу,бейнелеу өнері, тарих.



Сабақты қорытындылау
Оқушылар бүгін біз кілем туралы толық мағлұмат алдық. Сонымен

VI. Оқушы білімін бағалау.
Әр бір оқушының жасаған жұмысын қабылдап, баға қойып, жіберілген қателерін қайта түсіндіру.
VII. Үй тапсырмасы. Кілем туралы қосымша деректерді жазып әкелу.

Күнделікті сабақ жоспары №31

Пәні: технология

Күні: 28.04.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Көрпе жасау.

Сабақтың мақсат: Білімділігі: Оқушыларға көрпе жасау, құрақ құрау әдістерін үйрету, құрақ құрау түрлерін түсіндіру, түсінік беру.

Дамытушылық: мұра болып келе жатқан құрақ құрау өнерін ғылыми деңгейде заман талабына сай дамыту.

Тәрбиелік: Ұмытылып бара жатқан ұлттық мұраларды еске түсіру, жалқаулықтан аулақ болып, ерінбеуге, шебер болуға баулу. Құрақ құрай білу өнері арқылы өмірге қабілеттілікті тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: құрақ түрлері, буклет, бор, сызғыш, қатты түсті қағаз, мата түрлері, ине, жіп, қайшы.

Пәнаралық байланыс: тарих, сызу, геометрия, бейнелеу өнері.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

• Оқушылармен сәлемдесемін;
• Оқушыларды түгендеймін;
• Оқушылардың құрал - жабдықтарын түгендеу;
• Оқушылардың зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Өткен сабаққа шолу жасау

1. Үй тұрмысында кілемшені қандай мақсатта қолданамыз?

2. Кілемшенің бетіне эскизді суретті қалай түсіреміз?

3. Кілемшенің сәнді болуы неге байланысты?

4. Кілем дегеніміз не?

5. Кілем неше түрге бөлінеді?

6. Қызылордада қандай кілем түрі жақсы дамыған?

7. Кілемде қандай суреттер басым?
   ІІІ. Жаңа сабақ.

Құрақ ертеден келе жатқан қолөнердің бір түрі. Кезінде оны апа--әжелеріміз бірден пішіп, қырқып құрастыра берген. Құрақтың сан түрлі қиықтардан құрастырады. Құрақтың ерекшелігі негізінен мата қиындыларын геометриялы фигуралар үлгісімен құрастырылып тігіледі. Құрақ құрау екі мақсатты көздейді, біріншіден мата қиындысын іске асыру, екіншіден үлкен сәндікке баулу, матадан әр алуан түрлі фигура жасай отырып қиюластырып жастық, көрпешелер тігу. Бүгінге дейін ата- бабамыз айналысқан қандайда бір кәсібі болмасын өз маңызын жоймаған. Қайта түрленіп қазіргі заман талабына сай ерекшеленіп отыр. Құрақ құрау барысында матаның қалың, жұқалығын қатаң ескертуіміз қажет. Егер мата қалыңдығы тура келмесе басқа матамен қабаттап тігеміз. Сонымен бірге тіккен құрағымыз мықты, әрі сәнді көріну үшін құрақты астарлап тігуіміз керек.

IV. Практикалық жұмыс.

Сабақта қауіпсіздік ережелерін еске түсіруден бастаймыз.

Инемен, тігін машинасымен, қайшымен жұмыс істеу ережесін сақтау.

Сыныптағы қыздарды екі топқа бөлемін. Әр топ өзі қалаған құрақ түрлерін құрайды. 1 топ «Қызғалдақ» көрпеше құрау.

Құрақты тігу үшін төрт дана етіп төртбұрышты қиықтар қиылып алынады. Екі үшбұрыштарға қиындыларын алып, қарама- қарсы бұрыштарға тігісітіру керек. Ортасына ашық сатадан төртбұрыш тігіп шетіне бір түсті мата тігіледі.

2 топ «Аққу» құрағын тігу. Үш түрлі бір түсті матадан үшбұрыш және төртбұрыш пішімін дайындау.

Бір түсті бір үшбұрышқа басқа түсті бір төртбұрыш тігіледі. Дәл осы әдіспен бес, алты төртбұрышқа үшбұрыштар тігістіріледі. Бәрі бір-бірімен тігістірілегн соң екі жанына бір түсті матадан шеттік жүргізіледі.

V. Сергіту сәті.

Еңбекке, өнерге, шеберлікке байланысты мақал- мәтелдің жалғасын табу.

а) Өнерлінің (он саусағы) тең.

ә) Өнерлінің (қолы) алтын,

Өнерсіздің (бір саусағы ) кем.

б) Еңбеккер ұйқыдан (ширап) тұрады,

Еріншек ұйқыдан (қиналып( тұрады.

в) Шебер адам (қорқақты) сүймес.

VI. Сабақты қорытындылау.

2 топ бір-біріне өз көзқарасын айтып топтың жұмысына баға беріп пікірлерін айту.

1. Құрақ қандай өнер?

2. Құрақты қандай мақсатта құраған?

3. Құрақтың алатын орны?

4. Қандай бұйымдар жасауға болады?

VII. Бағалау.

Оқушылардың жұмысын тексеріп ережелердің сақталуына, жұмыстың ұқыптылығына қарай бағалау.

VIII. Үйге тапсырма.

Киімге, құраққа байланысты мақал- мәтелдер жазып келу, сыныпта бастаған жұмыстарын тиянақты аяқтап келу.

Күнделікті сабақ жоспары №32

Пәні: технология

Күні: 05.05.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Үйкек (зат астына қоятын бұйым).

Сабақтың мақсаты: 1)Білімділік: оқушыларға үйкектің қолданылу орны және жасалу технологиясы туралы ақпарат бере отырып түсінік қалыптастыру. Оқушылардың шығармашылық белсенділігін арттыра отырып, әрбір жеке тұлғаның ақыл-ойының дамуына, шығармашылық даму мүмкіндігіне жағдай жасау;
2)Дамытушылық:оқушыларды қолөнерге баулу және шеберлігін дамыту.
3)Тәрбиелік:меңгерген білімдерін практика жүзінде пайдалана білуге, кәсіпке іскерлікке, шығармашылық белсенділікке дағдыландыру, адамгершілік тәрбиесін беру.

Қажетті құрал- жабдықтар: түрлі түсті тоқыма жіптер, қытты қағаз үлгі, тебен ине, түйреуіш, қайшы, сызғыш, қалам.
Сабақтың типі: Жаңа сабақ
Сабақтың түрі: Практикалық жұмыс
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі

Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:

• Оқушылармен сәлемдесемін;
• Оқушыларды түгендеймін;
• Оқушылардың құрал - жабдықтарын түгендеу;
• Оқушылардың зейіндерін сабаққа аударту.

Өткен сабақты пысықтау

1. Құрақ қандай өнер?

2. Құрақты қандай мақсатта құраған?

3. Құрақтың алатын орны?

4. Қандай бұйымдар жасауға болады?

5. Үй тұрмысында кілемшені қандай мақсатта қолданамыз?

6. Кілемшенің бетіне эскизді суретті қалай түсіреміз?

7. Кілемшенің сәнді болуы неге байланысты?

ІІ. Жаңа сабақты баяндау.

Қазақ халқы өте өнерлі халық болған. Үйкек-оттан түсірілген қазанды орнықтыру үшін астына қоюға дөңгелетіп жасалған тұғыр. Үйкек күнделікті тұрмыста, үй шаруашылығында қолданылады. Ыдыстың астына қойып, дастарханның күйіп кетпеуі үшін қолданамыз.

Қауіпсіздік ережесі:

• Ине ұстау кезінде инені оң қолыңмен ұста;

• Қайшыны құрбыңа үшкір жағымен ұсынба;

• Алдымен кергішті алдымызға алып, негізгі жіпті бос тастап, ұшын инеден өткізіп, дұрыс отырамыз;

• Тоқылу әдісі кергіш бетінде оңнан солға қарай жүргізу арқылы және солдан оңға қарай жүргізу арқылы орындалады;

• Тоқылу әдісінің арақашықтығы 1см болады;

• Тоқылу әдісінің жіптері мата бетін толық жауып, суретті нақтылай тоқу керек.

ІІІ. практикалық жұмыс

Жұмыстың барысын түсіндіру

8. Оқушылар нұсқау карта арқылы жұмыс жасайды.

9. Үйкек тоқу үшін қажетті заттарды дайындайды.

10. Тоқуды бастайды.

11. Жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережелерін сақтайды.

ІҮ. Жаңа материалды бекіту. «Араның ұясы» әдісі арқылы бекіту
Ү. Қорытынды. Біз бүгін ыстық ыдыстың асытына қоятын бұйым үйкек дайындауды үйрендік, енді үйде тұрмысты қолданылатын бұйым түрлерін дайындай аламыз.
ҮІ. Үйге тапсырма. Өз беттерінше ізденіп, жіптен үйкек дайындап келуді тапсырамын.

Күнделікті сабақ жоспары №33

Пәні: технология

Күні: 12.05.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Ине қыстырғыш жастықшаны жобалау.

Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік: оқушыларға ине қыстырғыш жастықшаның үлгісін дайындауды және оның жасалу жолдарын түсіндіру;

2. Дамытушылық: оқушылардың ізденімпаздық, шығармашылық қабілетін, сабаққа қызығушылығын және өздігінен ойлау қабілетін арттыру, дамыту.

3.Тәрбиелік: оқушыларды үнемділікке, ұқыптылыққа, талғампаздыққа, шеберлікке, іскерлікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: білім беру мен іскерлікті игеру.

Сабақтың әдісі: БҮҮ кестесі, бірігіп сурет салу, топтастыру әдісі.

Пәнаралық байланысы: сызу, биология, экономика, сурет, математика.

Сабақтың көрнекілігі: ине-жіп, мата қалдықтары, қайшы, картон қағаз, тестма, мақта.

Күтілетін нәтиже: қалдық маталарды үнемдеу арқылы іске асыруға үйренеді.

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі.

2. Үй тапсырмасы.

Өткен сабақтар бойынша қойылатын сұрақтар:

1. Қалдық маталар деп қандай маталарды айтамыз?

2. Қалдық және көне маталарды қандай бұйымдар тігу үшін пайдаланады?

3. Қалдық және көне маталардың зияны?

4. Қалдық және көне маталардың қандай түрлерін пайдаланамыз?

5. Ине қыстырғыш жастықшаның қандай түрлерін білесіңдер?

3. Жаңа сабақ.

Қауіпсіздік ережелін еске түсіру.

4.Практикалық жұмыс.

Ине қыстырғыш жастықшаны сызбасын сызу үлгілері.

6. Жаңа сабақты бекіту.Сабақты қорытындылау кезінде СТО жобасының БҮҮ әдісін қолдану.

Білемін

Үйрендім

Үйренгім келеді

Бағалау: -5, -4, -3.

Күнделікті сабақ жоспары №34

Пәні: технология

Күні: 19.05.2015

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы: Әшекейлі тігістермен безендірілген, кестеленген шағын сумка қалташа.

Сабақтың мақсаты: Білімділік:оқушыларға әшекейлі тігіс түрлері туралытүсінік беру. Моншақ, кестенің тігілуі жайлы білімдерін қалыптастыру;

Дамытушылық:оқушыларды кесте тігіс жұмыстары арқылы ісмерлікке, шеберлік қабілетін және ой-өрісін дамыту;

Тәрбиелік:кесте тігу өнерін үйрету барысында оқушыларды ұқыптылыққа, әсемдікке, көркемділікке, шеберлікке, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:саяхат сабақ.

Сабақтың әдіс-тәсілдері:сұрақ-жауап, СТО стратегиялары, түсіндіру.

Сабақтың көрнекілігі: тақырыпқа байланысты тігіс түрлерінің суреті А4 форматтар, карточкалар, компьютер, тігілген кесте түрлері

Қажетті құрал-жабдықтар:құрым, ине, жіп, қайшы, моншақтар т.б.

Сабақтың барысы:

I Ұйымдастыру кезеңі.

• Сәлеметсіздер ме?!

• Балалар, біз сіздермен осы уақытқа дейін қол тігістерінің түрлерімен таныс болдық, кәне үйге берілген тапсырма ине қыыстырғыш жастықша дайындап келу болатын. Үй жұмысын көрсетейік.

Сонымен бүгінгі сабағымыздың тақырыбы әшекейлі тігістермен безендірілген, кестеленген шағын сумка қалташа дайындау үшін «кесте тігу патшалығына саяхат жасау». Жол жүрер алдында біз жүгімізді салып дайындаламыз, қайда барып, не істейтінімізді болжаймыз. Кез-келген саяхатта жаңа кедергілер, қызықты жағдайлар кездеседі. Барлық жағдайда біздің біліміміз көмектеседі деп ойлаймын.

Бүгінгі саяхаттың мақсаты: Кесте тігу патшалығында моншақпен кестелеу және жөрмеу тігісі жайлы білімдерін қалыптастыру

II Негізгі бөлім.

Саяхатқа аттанбас бұрын екі топқа бөлінеміз, топтардың атын белгілейік, ол үшін кесте тігістердің атын берейік. Менің қолымдағы кеспеден атымызды таңдап аламыз.

I топ- «моншақ кесте» II топ-«жөрмеу»

• Балалар, қараңыздар. Ал міне кедергі де кездесті. Сондықтан әрбір аялдамадан тапсырмаларды орындап отырамыз. Кедергілерді жеңе отырып, саяхатымызды жалғастырамыз.

1-аялдама: «Ой шақыру»

Кесте тігістерінің шығу тарихы.

(Екі оқушы кестенің шығу тарихын айтып береді).

2-аялдама: «Моншақ кестемен жөрмеу тігісі туралы мағлұмат алу»

Жөрмеу

Ең көне тігіс. Тігілген жіптің сирек және жиі шаншылуына байланысты әртүрлі атаулары бар: жай жөрмеу, жиі жөрмеу, ендіріп жөрмеу, әдіп жөрмеу, түйіп жөрмеу.

Моншақтап кестелеу

Әйелдердің бас киімдеріне, тақия, сәукеле, өңірі, қол дорба қамзолдар және сән-салтанатты киімдерді ғана маржандап, моншақтап кестеленеді.

3-аялдама. Кесте тігу өнері туралы бейне фильм көру

4-аялдама. Сергіту сәті.

1. Жеті рет өлшеп_______________________

2. Көз қорқақ___________________________

3. Ата көрген___________________________

Шеше көрген_________________________

4. Қыз еркем____________________________

5. Кестенің сыры_________________________

6. Бүгінгі істі ____________________________

5- аялдама. Сарамандық жұмыс «тігістерді үйренейік»

Кесте тігуге қажетті құрал-жабдықтар

Қауіпсіздік ережелері

Инемен және түйреуішпен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережесі. Графикалық диктант

1.Қолыңа ине шаншып алмау үшін оймақпен тігу керек

2. Жастақтағы ине мен түйреуіштің санын білу керек.

3. Тот басқан инемен тігуге болады

4. Сынған иненің қалдықтарын мұғалімге беру керек

5. Үтікті токта караусыз калдыр.

6. Тігілген бұымды өлшер кезде ине, түйреуіштің қалған қалмағанын тексеру

7. Жұмыс кезінде инені, түйреуішті жастыққа шану керек, киімге, пердеге шаншы

Сарамандық жұмыс.

1. Түс үйлесімін дұрыс таба білу керек.

2. Тігістердің көлемі бірдей болу керек

3. Моншақтар саны тең болу.

4. Жұмысты таза, ұқыпты орындау керек.

III қорытынды. Бағалау. Рефлексті кезең.

Әр оқушы келесі сұрақтарға жауап бере отырып, өз жұмысын қорытындылайды:

1. Бүгінгі саяхатта қиыншылықтар кездесті ме?

2. Осы саяхат сен үшін маңызды болды ма?

3. Сабақ несімен қызықтырды?

Бағалау: формативті бағалау (бармақпен)

Үйге тапсырма: кесте тігістерін тігіп үйрену.

Инемен және түйреуішпен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережесі. Графикалық диктант

1.Қолыңа ине шаншып алмау үшін оймақпен тігу керек

2. Жастақтағы ине мен түйреуіштің санын білу керек.

3. Тот басқан инемен тігуге болады

4. Сынған иненің қалдықтарын мұғалімге беру керек

5. Үтікті токта караусыз калдыр.

6. Тігілген бұымды өлшер кезде ине, түйреуіштің қалған қалмағанын тексеру

7. Жұмыс кезінде инені, түйреуішті жастыққа шану керек, киімге, пердеге шаншы

1 2 3 4 5 6 7

Инемен және түйреуішпен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережесі. Графикалық диктант

1.Қолыңа ине шаншып алмау үшін оймақпен тігу керек

2. Жастақтағы ине мен түйреуіштің санын білу керек.

3. Тот басқан инемен тігуге болады

4. Сынған иненің қалдықтарын мұғалімге беру керек

5. Үтікті токта караусыз калдыр.

6. Тігілген бұымды өлшер кезде ине, түйреуіштің қалған қалмағанын тексеру

7. Жұмыс кезінде инені, түйреуішті жастыққа шану керек, киімге, пердеге шаншы

1 2 3 4 5 6 7

Инемен және түйреуішпен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережесі. Графикалық диктант

1.Қолыңа ине шаншып алмау үшін оймақпен тігу керек

2. Жастақтағы ине мен түйреуіштің санын білу керек.

3. Тот басқан инемен тігуге болады

4. Сынған иненің қалдықтарын мұғалімге беру керек

5. Үтікті токта караусыз калдыр.

6. Тігілген бұымды өлшер кезде ине, түйреуіштің қалған қалмағанын тексеру

7. Жұмыс кезінде инені, түйреуішті жастыққа шану керек, киімге, пердеге шаншы

1 2 3 4 5 6 7

Инемен және түйреуішпен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережесі. Графикалық диктант

1.Қолыңа ине шаншып алмау үшін оймақпен тігу керек

2. Жастақтағы ине мен түйреуіштің санын білу керек.

3. Тот басқан инемен тігуге болады

4. Сынған иненің қалдықтарын мұғалімге беру керек

5. Үтікті токта караусыз калдыр.

6. Тігілген бұымды өлшер кезде ине, түйреуіштің қалған қалмағанын тексеру

7. Жұмыс кезінде инені, түйреуішті жастыққа шану керек, киімге, пердеге шаншы

1 2 3 4 5 6 7

Сергіту сәті.

1. Жеті рет өлшеп ___________________

2. Көз қорқақ ___________________

3. Ата көрген ____________________

Шеше көрген ____________________

Сергіту сәті.

1.Қыз еркем ____________________

2.Кестенің сыры ____________________

3. Бүгінгі істі _____________________

Жөрмеу тігісі

Моншақ кесте

Моншақ кесте

Жөрмеу тігісі

Жөрмеу тігісі

Моншақ кесте

Моншақ кесте

Жөрмеу тігісі

Моншақ кесте

Жөрмеу тігісі

Моншақ кесте

Кесте - сәндік қол өнерінің бір түрі. Мата, тері, киіз, т.б. материалдар бетіне әр түрлі боялған жіптермен, жібек зерлермен сурет, өрнек салып тігу арқылы жасалады. Ежелден халық арасына кең тараған. Кестенің алғашқы үлгілерін Пазырық жәнеНоин-ұлан (б.з.б. 5 ғ.) қорғандарынан табылған құрал-жабдықтардан (тұскиіз, тұскілем, киім-кешектер, жауынгерлердің сыртқы су қағарлары, шекпен, қамзол, желең) көруге болады. Кесте инемен, бізбен және кесте машинасымен тігіледі.

Оқушы туралы мәлімет

Аты-жөні:Бақытжан Нұрай Бауыржан қызы

Туған жылы, айы, күні:23.11.2006

Оқитын мектебі: «А.Нұрманов атындағы жалпы білім беретін орта мектебі» КММ

Сыныбы:2

Мекен-жайы:Байғабыл ауылы

Телефон номірі:25-5-43