Ашық сабақ Шәй демдеу

Сабақтың тақырыбы: « Шәй демдей білеміз бе?»

Сабақтың мақсаты: Шәйдың адам ағзасына пайдасы туралы мағлұмат алу.

Шәй демдеу әдісін меңгеру.

Сабақтың көрнекілігі: плакаттар, шәй дастарханы, ыдыстар, журналдар.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың жоспары: 1.Ұйымдастыру

2.Үй тапсырмасын тексеру

3. Тақырыпты ашу

4. Қорытынды бағалау

5. Бекіту.

1. Сабақтың ұйымдастырылуы: Оқушылар түгелденіп, үш топқа бөлініп, дастархан жайылған үстелдерге отырғызылады. Үй тапсырмасын тексеру үшін тест жүргізіледі.

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты түсіндірілгеннен кейін:

Кіріспе.Құрметті ұстаздар, оқушылар!

Бүгінгі « Шәй демдей білеміз бе?» атты аралас сабағымызға қош келдіңіздер! Шәй ішкенді, әрине ,бәріміз де жақсы көреміз ия? Бірақ оның пайдасы мен зияны туралы біле бермеуіміз мүмкін. Бүгінгі сабағымыздың мақсаты да осыны анықтау. Ендеше жаңа тақырыбымызды ашпас бұрын, үй тапсырмасын тексеріп алайық.

2.Үй тапсырмасын тексеру. Тест түрінде жүргізіледі.

( әрбір дұрыс жауапқа бір тәттіден аласыздар).

3. Жаңа тақырыпты ашу. Шай туралы қандай мағлұмат білесіздер?

( жауап берген оқушыларға 1 конфеттен беріледі)

Иә, осынау сан ғасырлық тарихы бар шәйдың бір кесесін ішсең көңілің көтеріліп, бір рахаттанып қаласың! Шәй ыстықта шөлден, суықта салқыннан қорғайтын ең керемет сусын!

Шәй сонымен қатар, көптеген ауруларға ем бола алады, қанайналымды жақсартады.

Қазақ халқы қонақжай халық, әрдайым аналарымыз үйге кісі келсе міндетті түрде шәй ұсынады. Шәй тілтабысқыш құрал деседе болады. Өйткені шәй іше отырып әңгіме айтқанда адамдар бір - бірін тез түсінеді. Тіпті жұмыс бабымен арнайы кездесулерде де кеңселерде шәй ұсынылады. Бұндай дәстүрді тек қазақ халқында емес шет мемлекеттердің ресми кездесулерінен көріп жатамыз.

Ал, енді,осы шәйдың шығу тегі туралы не білесіздер?

( жауап берген оқушыларға 1 конфеттен беріледі).

Шәйдың тарихы.

1638 жылы Маңғол ордасына орыс хандығынан саяси қызметпен елші жіберіледі. Сол елшіні құрметпен қарсы алған олар ыстық шәйларын ұсынғанда, елшілерге осы сусынның дәмі сондай ұнап қалады. Олар қонақтарын шығарып салғанда сый - сыяпат ретінде шәй беріп жібереді. Осылайша, сыйға берілген шәй Ресей еліне де келеді. Бастапқыда шайды тек үлкен мерекелерде, емдік қасиетерге қолданса, қазір шәй күнделікті сусынға айналды. Осы шәйді күнде ішкенмен,

дайындау әдісін білеміз бе екен, кім айтады?

Шәйдың көптеген түрлері болады - көк шай, қара шай, түйіршікті, жапырақты шай,қазіргі кезде ішінде хош иіс беріп тұратын, арнайы сүт пен қант қосылған шәйлар бар.

Дұрыс жасалмаған шәй да денсаулыққа кері әсерін тигізуі мүмкін. Орыс халқында « кешегі шәй, улы жыланнан да жаман» - деген нақыл сөзі бар, бұл көп қайнатылған шәйдың құрамында- « танинь» улы заты пайда болатындығынан айтылған сөз болуы керек. Шәйді көп қайнатып, қою ішуге болмайды.

Шәй демдеу әдісін айта кетейік:

Алдымен шәйнекке суды қайнатымыз. Тас құманға шәйды салып, 5 минут бұқтырамыз.Кесеге сүт құйып, сосын бұқтырылған шәйді сүзіп құямыз. Шәйді қантпен, ұнатуына қарай тәттілермен ұсынамыз.

(Шәйді демдеп көрсетеміз, шәй ұсынамыз)

Оқушылар айналдыра шәй құйып шыққанша, шәй демдеуден тіжірибелі апайларымыздан ақыл - кеңес сұрайық:

• Шәйдің түсі қай кезде нашарлап, өзгеруі мүмкін?

• Сүтті соңынан құйса не болады?

• Көпшілікке шайды қалай демдейсіз?

• Шәйді қалай ішкенді жөн көресіз?

Ал, ендеше, шәй іше отырыңыздар, шәйларыңыз дәмді болсын!

Енді, оқушылар сіздер айта отырыңыздар: шәй туралы қандай аңыз әңгімелер, өлеңдер, пайдалы кеңестер білесіздер?

Шәй туралы аңыз.

Алғашында шәйды ешкі бағып жүрген шопан тауып алған екен, ол бір ешкінің далада жүріп, бір шөпті жеп, сәлден кейін секеңдеп, ытқи секіре бергенін байқайды. Осылайша бірнеше рет қайталанғаннан кейін, шопан жаңағы жапырақты үйіне апарып, қайнатып, суын ішкенде ұйқысы ашылып, шаршағаны басылғанын сезді. Сөйтіп, шәй сергіткіш сусынға айналған.

4. Қорытынды лау. Ал, енді, бүгінгі сабағымызды қорытындылай келе, әр топтан шәйға жарнама жасауларыңыз сұралады.

(топтар жарнама жасады).

Ендеше, сұрақ - жауап арқылы сабағымызды аяқтайық:

• Шәйдың пайдасы не?

• Шәйдың зияны не?

• Шәйді қалай таңдаймыз?

• Шәй қалай демдейміз?

• Шәй дастарқанын қалай жабдықтаймыз?

Жақсы, ендеше, сабағымызды аяқтаймыз, шәй туралы көп мағлұмат алдық. Шәйларыңыз әрдайым дәмді болсын!

Оқушылар жауаптары бағаланып, дайындаған тағамдарының нұсқау карталары тексеріліп, бағаланады.