ЖИТС-ғасыр обасы іс-шара

Тақырыбы: ЖИТС- ғасыр обасы. « Денсаулық үшін билендер»

Мақсаты: адамзат, өміріне қауіп төндіріп отырған қатерлі ЖҚТБ дертінің алдын алу, оның жұғу жолдарын, одан сақтану, қорғана білу туралы түсіндіру, салауатты өмір сүруге тәрбиелеу.

БАРЫСЫ.

1.ЖҮР-ШІ :Құрметті ұстаздар, оқушылар, бүгінгі іс-шарамыз « 1- желтоқсан- дүниежүзі бойынша ЖҚТБ-ға қарсы күрес күніне» арналып отырмыз. Адамзатты аландатқан кесапат Қазақстанда жылдан жылға өршуі үлкен қауіп туғызуда. ЖҚТБ ауруының « ЖҚТБ-21 ғасыр обасы» деп аталуы тегін емес. Дәрігерлердің дәлелдеуі бойынша жаңа ауру адамның қорғаныш қабілетінің әлсіреуіне соқтырады. / СПИД сөзі қазақша айтқанда: ЖҚТБ- жұқпалы қорғаныш тапшылық белгісі. Ал ВИЧ сөзі- АҚТҚ- адамның қорғаныш тапшылығының қоздырғышы/

ЖҚТБ вирусы жайлы мағлұматтарды барша жұртқа жеткізу мұғалімдердің, дәрігерлердің міндеттері. Әр адамның салауатты өмір сүру білуі, жеке басының тазалығын сақтауы және басқа адамдарға өмір сүруге көмектесуі өзіне ғана байланысты. Сондықтан ЖҚТБ-ға қарсы күресуге шақырамыз.

2ЖҮР-ШІ: Бүгінгі күнгі үлкен қатерлі жағдайдың бірі- аурулардың көбеюі, соның ішінде СПИД-тің кең етек алуы. ЖҚТБ ауруы бірден білінбейді. Кейбір Африка ғалымдары ЖҚТБ АҚШ-тан тарады, бұл сырқатпен алғаш ауырған адам 1981 жылы сонда анықталған» деп пайымдайды. Алайда мамандардың көбінің пікірі « ЖҚТБ-ның отаны- Орталық Африка» дегенге саяды. Олар Африканың қалың ормандарында тұратын тайпаларда бұл ауру бұрыннан белгілі болуы мүмкін, бертін келе халықтың әрлі- берлі жүріп тұруына байланысты тараған болуы ықтимал деп тұжырымдайды. Осы арада айта кетерлік жайт: ЖҚТБ-ның екі қоздырушы вирусы болады. 1983 жылы Парижде Пастер институтындағы зертханада ЖҚТБ-ны туғызатын вирусты Люк Монтаны деген ғалым тапты. Ол тапқан вирустын « ВИЧ»/ вирус иммунодефицита человека/ деп атады. Бес жылда бұл вирус жер шарына кең таралады. Қазір Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша, оны жұқтырған адамның саны 5 миллионнан 10 миллионға жетті.

1ЖҮР-ШІ: Аурудың алғашқы белгілері бес жылдан соң байқалады, бұл уақыт ішінде ол ауруын талай адамға жұқтыруы ғажап емес. ЖҚТБ вирусы қанда, адам зәрінде, ұрығында, ана сүтінде және сілекейде болады.

ЖҚТБ ауруының жұғу жолдары: 1/ жыныстық қатынаста болғанда 2/ нашаны таза емес шприцпен салғанда 3/ ауру адамнан қан құйғанда 4/ ананың ауруы құрсағында жатқан балаға жұғады.

1-Оқушы: ЖҚТБ деген тағы да бір жау шықты

Жер астына жөнелтті небір албыртты.

Ажал себер аждаһадан аулақ бол,

Жастар неге сақтамайды саулықты?!

2-Оқушы: Осы ғасыр обасы

ЖҚТБ ауруы қатерлі!

Абайсызда адамдар

Осы торға түседі.

Бұл қатерлі ауру

1981-де білінді көрді.

Сұмдық ауру адамның

Өмір жолын қиын етті.

3-Оқушы: Әдетте ЖҚТБ вирусы

Лимфоцит жасушаларында

ЖҚТБ пайда болғаннан бері

Адам өмірі қауіпті жағдайда

ЖҚТБ ауруы жұққаннан

Жасырын кезең басталады.

Жасырын кезең аяғы

Адамды мерт қылады.

4-Оқушы: кезімен ажал жеткені

Өкініш емес. Тек мені

Өкінтеді адамның

Мезгілсіз өліп кеткені

Дерт біткеннің себебі:

Білместікте жас ұлан

Кейін қоздап өледі,

Қасірет те осыдан.

5-ОҚУШЫ: Біз ЖҚТБ-ға қарсымыз!

Бүкіл әлем күресуде

Індетімен ғасырдың

Емін әлі таппады ешкім

Сол бір зұлым пақырдың.

Күннен күнге ұлғаюда

Аурулардың саны деп,

Дәрігерлер дабыл қағып,

Шырылдады, ақырды.

6-Оқушы: Дүниежүзі адамзатты

Қорғануға шақырды

« Қара нәсіл қаптан кетсе қауіпті»

Деп нәсілшіл ЖҚТБ-ны ойлап тауыпты.

Содан кейін олар жердің жүзін алмайды,

Бірақ кейін сыр ашылмай қалмайды.

ЖҚТБ-ны тапқан ғалымдарын АҚШ-тың

Енді бүгін барша халық қарғайды.

2ЖҮР-ШІ: ЖҚТБ-мен ауырған адаммен құшақтасқанда, амандасып қол алысқанда, ернінен, мандайынан ептеп сүйгенде жұқпайды. Маса ауру таратады екен деген де сыбыс бар, бұл жай нәрсе. Вирус адамның зақымдалған теріс арқылы ішкі денеге өте алмайды. Моншада, бассейнде шомылғанда ортақ ыдысты пайдаланғанда қауіпті емес. Бұл аурудың алғашқы белгісі- шаршағыштық, әлсіздік, терлегіштік және тамақ астындағы, қолтықтағы бездердін ісінуі болып табылады. Сондай- ақ сырқаттың еңбекке деген қабілеті кемиді, тамаққа тәбеті шаппайды, салмағын жоғалтады, яғни жүдеп кетеді. Дене қызуы көтеріліп, ол ұзақ уақыт бойы төмен түспейді. Ауыздағы сілеке қабығына ақтандақ түседі.

1 ЖҮР-ШІ: Республикамызда ЖҚТБ-ға қарсы күрес жұмысын атқаратын арнайы қызмет жүйесі ұйымдастырылды. Оның құрамында ЖҚТБ-ның алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі республикалық орталық, облыстық, қалалық ЖҚТБ орталықтары, аурудың дианозын анықтайтын зертханалар бар. Осы қызмет жүйесіндегі күнделікті жұмысын басқарып отыратын- Республикалық ЖҚТБ-дан сақтану орталығы.

1-ОҚУШЫ: Как болезни избежать

И других не заражать?

Всех волнующая тема

СПИД- серьезная проблема.

2-ОҚУШЫ: Можно только уважать

Если хочешь много знать

Знают взрослые и дети

СПИД гуляет по планете.

3-ОҚУШЫ: Хоть ты взрослый иль ребенок,

Страшен СПИД уже с пеленок

Вирус ВИЧ всему виной-

В кровь попал и ты больной

4- ОҚУШЫ: Чтобы жизнь спасти больному

Передается ВИЧ другому

Так и происходит вновь

Зараженье через крокь

5- ОҚУШЫ: Я скажу вам без обмана

Страшен СПИД для наркомана

Если « сядешь» на иглу-

Это точно не к добру.

6- ОҚУШЫ: Инфицированна мать

Может вирус передать

Грудью кормит- при кормлении

ВИЧ находится в движении

7- ОҚУШЫ: Каждый должен научиться

Как невозможно заразиться

Птиц не бойся и зверей

Собак, кошек, лошадей

Обезьян, коров, лисиц

Попугаев и синиц

Комары, хоть кровь сосут-

Они СПИД- не передают

2-ЖҮР-ШІ: ЖҚТБ адамзат алдында тұрған күрделі және қиын мәселе. Ол тек медицина ғана емес, әлеуметтік мәселе. Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың « Қазақстан-2030» стратегияяяяялық бағдарламасында барша жастарды салауатты өмір салтын шақырады. Өзіміз өмір сүріп отырған ортада өмірімізге қауіпті наша, темекі сияқты зиянды улы нәрсеге әуес, құмар болмайық, қымбатты бізідің болашақ, өміріміздің жалғасы.

1-ОҚУШЫ: Денсаулық-сен үлкен байлық

Бағынды кетірме, достым

Ішімдік, нашаға, есірткіге

Бұл өмірде ешбір жол жоқ

Қазақ жері бұл- Қазақстан,

Жаса мәңгі гүл Қазақстан!

2-ОҚУШЫ: Уа, халқым, назар аудар денсаулыққа

Өмірде бақыттысың денің сауда.

« Денсаулық- терең бақыт» деген сөзді

Құр айтпаған ғұлама данамыз да.

Сақта халқым, денсаулықты Алла берген,

Оң болсын десең егер тіршілігің,

Сақта халқым, денсаулығын аналардың ,

Болсын десең дені сау ұрпақтарын.

3-ОҚУШЫ: Денсаулық- ол шыныққан

Барлық денең мүшесі

Денсаулық- ол тыныққан

Жүйке тамыр жүйесі

Денсаулық- ол жүруің

Ешбір жерің ауырмай

ӘН « СПИД жойылсын»-------------------

1. Жойылсын жалғыз сөз СПИД деген

Жойылсын мәңгілік жойылсын

Виируспен ауырған адамдарға

Ем- дәрі тезірек табылсын

Қ-СЫ: Кел достарым, үн қосайық

Көтеріп жаңғыртып

Анасын бала

Баласын ана

Жоғалмасын мәңгілік

2. Есірткі құрысын, құрысыншы

Ішімдік жойылмын, жойылсын

Дені сау қазақтын балалары

Ұл- қызы көбейсін, көбейсін

Қ-СЫ:

3. Мәдениет өркендеп, шарықтасын

Табиғат көркейіп, көгерсін

Қазақтың сымбатты ұл- қызындай

Ұрпаға көбейсін өркендей

Қ-СЫ:

1-ЖҮР-ШІ: Салауатты өмір салтын қолдайық,

Әдеттен жаман әманда аулақ болайық!

Өз өмірің өз қолында, ей, жастар,

Су ішпеген гүлдей болып солмайық!

Бұл өмірде не керек?

Дұрыс сөйлеп, дұрыс жүру керек

Ішімдік ішпей, шылым шекпей

Денемізді шынықтыру керек.

Ерте тұрып, кеш жатып

Есірткіге еліктемей

Ерінбей еңбек ету керек

Бәріне де салауатты өмір керек.

2- ЖҮР-ШІ: 21 ғасыр-даму ғасыр. Адам денсаулығы өзінен-өзі жақсармайды. Оны үнемі күте білу керек. Ол үшін бойымызға « Денсаулық», «әдемілік» ұғымдарын сіңіре білуіміз керек. « ЖИТС/ жүре пайда болатын Иммунитет тапшылығы синдромы/- ғасыр обасы» атты кездесуімізді аяқтаймыз. Келесі кездескеше күн жақсы болсын!Ал енді дискотекка! Денсаулық үшін билендер!