Эмоция және сезім Тренинг

Психологиялық тренинг.

Эмоция және сезімдер.

Эмоция және сезімдер.

Мақсаты: оқушыларға эмоция мен сезім-адамның айналадағы өмір шындығына тигізер әсерні туралы түсінік беру және эмоция мен сезімдерді қалай басқаруға болатындығын үйрету.

«Эмоция» жаттығуы.

Шаршадым «УҺ!» дедім.

Ренжідім «ТУҺ!» дедім.

Қорықтым «ОЙ!» дедім

Өкіндім «АҺ!» дедім.

Шарасыз «ЕҺ!» дедім.

Таңырқап «О!» дедім.

Кейідім «И!» дедім.

Біліп ап «Е!» дедім.

Қуанып «Ха-ха-ха!» дедім.

1. Қызығушылықты ояту.

Оқушылар ортаға шақырылады. Көшеде жүрген адамдардың қарбалас жүрісін саламыз. Сіз көптен кездеспеген екі досыңызды немесе сыныптасыңызды көрдіңіз, сіз ол кісімен қалай амандасар едіңіз?

Суретте - гномдар бейнеленген. Суреттегі көңіл күйіне қарап, олардың әрқайсысына ат қой. Қазіргі уақыттағы өзіңіздің көңіл күйіңізді белгіленіз. Өз есіміңді жасып, өзіңе ұнағн гномды дөңгелектеп сыз.

Мақсаты: күн бойы эмоция мен сезімге талдау жасау, жақсы психоэмоциялық көңіл-күй туғызуға үйрету.

Нқсқау: Бір күннің эмоциялық портіретін жасайық. Бүгінгі күнді таңертеңнен бері еске түсіріңдер. Барлақ оқиғаны қарап шығыңдар, жеке үзінділерді көз алдарына келтіріңдер. Енді соларды жазыңдар. Басқа адамдардың әсерінен болған оқйғалар мен сезімдердің астын сызып қойыңдар. Жақсы-жаманын атап көрсетіңдер. Осыдан кейін эмоция сәтіндегі жеке ерекшіліктерге талдау жасалады.

2. «Менің эмоцияларым» жаттығуы.

Мақсаты: Өз эмоцияларын орындап, дәл жеткізе білу дағдыларын жетілдіру.

Керекті құралдар: адамның эмоциялары жазылған корточкалар «қайғы-бет, қуаныш-ерін,кербездік-оң қол, мақтаншақ-арқа, үрей-аяқ, таңдану-қас».

Нұсқау: алдарыңызға берілген корточкалар арқылы берілген тапсырмаларды орыңдаңыздар.

Топ сол тапсырманың шешімін табу керек.

Талдау: Эмоция дегенді қалай түсінесің?

Адам өміріндегі эмоцияның рөлі қандай?

3. Минм лекция. «Өз эмоцияларыңды қалай басқаруға болады?»

Жағымсыз эмоциялардын қалай айырылуға болады?

Сені түсінуге тырысатын достарыңның арасында айтуға болады.

Егер сен жалғыз болсың, көпшікті не су орамалды қысып тартуға болады. Өйткені, барлық қысым қолдың, саусақтың, иықтың бұлшық еттерінде сақталып қалады. Спорттық қандай да бір түрімен айналысу да көмек береді. Байқасаңыздар спортшылардың денсаулығымен қатар жаны да сау болады. Адамға табиғатта жағымды әсерт етеді. Серуен, тамашалау, бақылау, тіпті қиын деген жағдайлардың өзінде де жағымды әсер етеді. 3-4 қысқа дем алу, сонша рет дем шығару. Бұл кезде миға баратын ипульистер көбейеді, ал ол стресс кезінде үлкен көмек. Табиғат бізді күлкі мен жылауды психикалық ауыртпалықтардан қорғаныс ретінде жаратқандай.

4.«Кім өзін жақсы мақтайды немесе сәтсіз күндерге ескертпе» жаттығуы.

Мақсаты: өзі туралы жағымды ішкі диалог жүргізу дағдасын дамыту, өзіңдік талдауды дамыту.

Нұсқау: Кейде бос өмір сүріп жүргендей, қолыңнан ештенке келмейтіндей сезімдер кездеседі. Мұндай кездері қуанышты сезімдер, қабілеттер, жеткен жетістіктер мен жеңістер ұмытылып кетеді. Барлығымызда мақтан тұтарлық болса да бір ісіміз бар ғой.

«Менің ең жақсы қасиеттерім» ескертпе бланкісі.

Мені ең жақсы сапаларым:

Менің ең жақсы сапаларым

Менің қабілеттерім мен дарыным

Менің жетістіктерім

Талдау: Сіз бұл жаттығудан не алдыңыз?

4.Толғаныс

5.Эссе. «Эмоция және сезімдер менің өмірімде».

Психологиялық тренинг.

Жақсы көңіл-күй-жан тыныштығы.

Жақсы көңіл-күй-жан тыныштығы.

Мақсаты: оқушылардың психикалық көңіл-күйлерін көтеру, өздеріне құрметпен қарауға баулу, ұжымда сыйластық қарым-қатынас орнату.

Қажетті құрал жабдықтар: музыка апараты, баяу әуенді диск, қағаз бен қалам, үлестірмелі тапсырмалар.

1. «Психологиялық жаттығулар».

Оқушылар шеңберге тұрып, бір-біріне әр түрлі интонацияда сәлемдеседі.

2.«Көңіл-күй парометірі».

Оқушылар өздерінің көңіл-күйлерінің қандай екенін қолдарымен көрсетеді. Егер көңіл-күйлері көтеріңкі болса, алақандарын ашып, көңіл-күйлері нашар болса алақандарын бір-біріне тигізіп көрсетеді.

3. «Еске түсіру».

Қазір сіздердің еркін отыруларыңызды сұраймын. Сіздер көздеріңізді жұмып, өздеріңізге көңіл-күйіңізге әсер ететке ең соңғы оқиғаларыңызды бірін еске түсіріп көріңіздер. Енді көзімізді жайлап ашып, егер қуанышты сәттерді есімізге түсірсек алдымыздағы қызыл шаршыны көрсетеміз, егерде нашар сәттерді есімізге түсірсек көк шаршыны көрсетеміз. Еске түскен сәттерімізбен ортаға салап бөлісуге болады.

4. «Көңіл күйді бейнеле». Тапсырма слайд арқылы көрсетіліеді.

1. Ойланып тұрған адамның бет-бейнесі.

2. Ренжіп тұрған адамның бет-бейнесі.

3. Қайғылы адамның бет-бейнесі.

4. Ашулы адамның бет-бейнесі.

5.Таңданған кейіп көрсету.

6. Өкініп тұрған адамның бет-бейнесі.

7. Қуанып тұрған адамның бет-бейнесі.

5. «Орындық» жаттығуы.

Мақсаты: көңіл-күйді көтеру.

Ортада тұрған орындыққа айнала билеп жүреді. Орындық саны оқушы санынан кем болады. Музыка тоқтағанда орындыққа отыру керек. Кім отыра алмаса сол шығып отырады. Соңында қалған оқушы жеңілпаз атанады.

Талдау: Не ұнады? Не ұнамады?

6. «Кім жылдам» жаттығуы.

Ортаға өз еркімен 5 ойыншы шығады. Олар бір-біріне арқаларын беріп тұрады. Жүргізушінің белгі беруімен олар тез тапсырманы орындап орындарына келіп отыра қалулары керек. Мысалы: қара қарындаш әкел т.с.с.е Ең артта қалған ойыншы ойыннан шығып отырады.

Талдау: жаттығу ұнады ма? Өздеріңді қалай сезіндіндер?

7. «Көңілді өзіме аударамын»

Мақсаты: қатысушылардың көңіл-күйлеріне ұнамды әсер ету.

Ойыншылар шеңбер боймен бір-біріне өте жақын тұрады. Ортада жүргізуші. Оның міндеті- басқа оқушылардың көңілін өзіне аударып күлдіру. Жүргізуші кез-келген іс-әрекетімен, сөзімен оқушылардың назарын өзіне аударуы тиіс. Қай оқушы күліп немесе қарап қойса сол оқушы жүргізуші болады.

Талдау: Не ұнады? Не ұнамады? Қазір көңіл-күйлеріңіз қалай?

8. «Сиқырлы қарындаш» жаттығулар.

Оқушылар қолдарына қарындашты ұсмтап бүгінгі тренингтен алған әсерлерін айтады.

9. Қорынтынды.

Психологиялық тренинг.

«Мен» концепциясын дамыту.

«Мен» концепциясын дамыту.

Мақсаты: қатысушылардың өзін-өзі ашу, өзін тану. «Мен концепциясының» айқындалуы, өзінің және айналасындағы адамдардың психологиялық сипаттамаларын анықтай және талдай алуын дамыту.

Құрал-жабдықтар: А4 қағаздары, түрлі-түсті маркерлер, плакаттар.

Сабақтың барысы:

Психолог: айналамыздағы басқа адамдарға жақсы көңіл-күй сыйлау, әр ертеңгі күнімізге нақ сеніммен қарау, жақсы игі істерге әр уақытта ризашылығымызды білдіруміз керек.

1. Психологиялық жаттығу «Комплимент»

Жүргізуші допты екінші бір қатысушыға комплимент айтып береді. Допты алған қатысушы, келесі қатысушыға комплимент айта лақтырады. Комплимент қысқа да нұсқа, бір ғана сөзден тұру керек. Т.б.

Психолог: Рахмет, балалар, енді топқа бөлінейік, ол үшін алдарыңыздағы түстерді таңдаңыздар. Көк түстілер 1 топ, сары түстілері 2 топ.

Оқушылар түрлі түсті конфеттерді тандау арқылы 2 топқа бөлінеді.

2. Екі топқа тапсырма:

1-топқа: Нағыз адамдық қасиеттерді бейнелеңіздер.

Мысалы: Нағыз адами қасиеттер, яғни нағыз адам болу үшін адамның бойында қандай қасиеттер ең басты, ең маңызды болу керек деп ойлайсыңдар?

2-топқа: Мен концепциясын айқындаңыздар.

Мысалы: Мен кіммің?, Қазіргі қоғамның қойып отырған талабына саймын ба? Болашақ өмір жолымды айқындай алдым ба? Алға қойған мақсаттарыңыз қандай? Өзіңіздің болашаққа қойған жоспарларыңыз? Үш тұғырлы тіл туралы?

Осы тапсырма бойынша оқушылар постер қорғайды.

3. Оқушылармен ой бөлісу.

1.Ал, кім өзін жақсы біледі? 2. Өздеріңіздегілердің барлығы өзіне ұнайма? 3. Сен өзіңді басқалардан қандай айырмашылығым бар деп ойлайсың? Өзіңді білу керек пе? Құрметті де, сыйлы адам атану үшін өзіңе қандай қасиеттер керек деп санайсың?

4. «Өзін-өзі презентациялау».

Әр қатысушы алдарында берілген ақ параққа өз есімдерін және өміріндегі жақтырмайтын немесе ең жақсы көретін ісі жөнінде жазады.

Түйіндеме.

Балалар адамның жақсы және жек коретін қасиеттерін жөнінде ой бөлістік, пікір алмастық, енді осыларға түйіндеме ретінде қадір-қасиетке, мінезге байланысты мақал-мәтелдердің астарына үңіліп көрейікші.

Мысалы:

1. «Жаманнан жақсы туады деп қуанба, жақсыдан жаман туады деп ренжіме, негізіне тартар бәрібір».

2. «Талапты бала, талпынған құстай, құмары қанбас, аспанға ұшпай».

3. «Мейірімділікті анадан үйрен, әдептілікті данадан үйрен».

4. «Ауызын ашса, жүрегі көрінер».

5. «Ақымақ бас, екі аяққа дамыл бермес».

5.«Менің мінез-құлқым» жаттығуы.

Алдарыңызда берілген ақ парақты сызу арқылы төрт бөлікк бөліп, көмекке берілген сөздердің ішінен аңдардың немесе құстардың суретін салыңыздар. Осы салған суретіңіз арқылы сіздің мінез-құлықтарыңызды айқындауға болады.

Ит Аққу

Түйе АрыстанМысалы:

Үйде Сабақта

Өзіндік баға Жора-жолдастар

1.Төлдерді таңдаған адамдар еркелегенді, еркелеткенді ұнататын адамдар;

2.Түйе-шыдамдылық; 3.Ат-тектілік; 4.Қой-жайдарлық; 5.Ешкі-ұйымдастырғыш қабілеті бар; 6.Ит-адалдық; 7.Мысық-биоөрісі басым адамдар; 8.Тауық-шығармашылық; 9. Қаз,үйрек-ұқыптылық; 10.Үкі, байғазы-сақтық; 11.Қарлығаш-бауырмал адамдар; 12.көгершін, аққу-сезімді жоғары бағалайтын жандар; 13.Жыртқыш андар: аю, қасқыр, барыс, арыстан, қабан-қайратты, жігерлі; 14. Түлкі-бейімделгіш; 15.жыртқыш құстар: бүркіт,лашын-сұсты адамдар; 16.Балық, дельфин-еркіндікті жақсы көреді; 17.Сайрайтын құстар бұлбұл,бозторғай-ән айтатын адамдар; 19.Маймыл-артистик қабілеті бар; 20.Жылан-салқынқандылық, сабырлық; 21Тасбақа-мейірімділік, баяулық; 22Қоян,тиін-елгезек, бірақ жұмысты аяғына дейін жеткізбей тасиап кетеді: 23. Қырғауыл құс-күйгелек.

6. Қорытынды. «Микрофон алдында сөйлеу» жаттығуы кері байланыс.

Осы сабақтан алған әсерлері жайлы оқушылар ортаға салады.

Психологиялық тренинг.

Сеземін, танимыз, ойнаймыз.

Сеземін, танимыз, ойнаймыз.

Мақсаты: оқушыларды ұйымшылдыққа, адамгершілікке, тапқырлыққа, шыншылдыққа тәрбиелеу. Оқушылардың ой қиялдарын ұштау, ойлау қабілетін дамыту.

Көрнекіліктер: ватман қағазы, түрлі-түсті қағаздар, маркер, музыкалық орталық. Жүрек бейнеленген жапсырмалар.

Барысы: құрметті оқушылар біз бүгін сіздермен «Сеземіз, танимыз, ойнаймыз» деп аталатын ерекше сабақ өткіземіз. Сабағымыз тренинг ойын түрінде болмақ.

«Менің есімімді ата» жаттығуы.

Мақсаты: топқа деген жағымды сезімді дамыту.

Нұсқау: қазір мына кішкентай доп сіздердің қолдарыңызға тиеді. Бұл допты ұстаған адам өз есімін айтуы тиіс. Доп барлығына тиген соң, доп қайта бір айналады. Сол кезде әрбір қатысушы тренингте қолданатын есімдерін айтады.

«Мен күнмін» жаттығуы.

Мақсаты: оқушылардың өзіне сенімділігін арттыру. Сыныптың ынтымағын, ұлдар мен қыздар арасындағы достық, ұлдардың қыздарды қорғауын, сыйлауын байқау.

Нұсқау: күннін суретін салып, ортасына оқушы өз есімін жазады. Шашырап тұрған әр сәулеге бала өзінің жақсы деген қасиетін, жетістігін, өнерін жазады.

«Көргенді тап» жаттығуы.

Мақсаты: есте сақтау қабілетін дамыту.

Нұсқау: сіздерге 9 түрлі фигура салынған суреттерді ұсынамын 10 сек. Содан сон бұл суреттер екі есеоенген болып қайта ұсынылады, бірдейлерді табыныздар.