НАШАҚОРЛЫҚТЫ АЛДЫН АЛУ БОЙЫНША «ЕСІРТКІГЕ – ЖОЛ ЖОҚ!» АТТЫ ТРЕНИНГ

НАШАҚОРЛЫҚТЫ АЛДЫН АЛУ БОЙЫНША

«ЕСІРТКІГЕ - ЖОЛ ЖОҚ!» АТТЫ ТРЕНИНГ

Өткізілу формасы: тренинг

Әдістемелік жарақтау: презентация, қағаз, скотч, маркер, фломастерлер, бекітілім жазылған беттер, тілектер салынатын қорап.

Уақытша формат: 1 сағат

Қатысушылар саны: 10-12 адам

Тренинг мақсаты: Жеткіншектердің есірткі мәселесі бойынша ақпараттылық деңгейін жоғарлату, психикалық белсенді заттарды қолдануға қарсы дағдыларын дамыту.

Тренинг міндеттері:

1. Жасөспірімдердің мәселе бойынша ақпараттану деңгейін анықтау;

2. Оқушылардың нашақорлыққа қатынасын өзгерту;

3. Психологиялық тәуелділік, есірткіні тұтыну себептері мен зардаптары жөнінде нақты ақпарат беру;

4. Таңдау жасау кезінде жасөспірімдерде жауапты шешімдер қабылдау қабілетін қалыптастыру;

5. Жеткіншектердің материалды игеру деңгейін тексеру және алған білімдерін өмірде қолдана білуіне ынталандыру.

Тренинг барысы

№

Тренингтің кезеңдері

Мақсаты

Мазмұны

Уақыты

1.

Ұйымдастыру

Сәлемдесу салты

Өзін-өзі жағымды қабылдау, көңіл-күйін көтеру.

Психолог: «Бір күнгі танысыңа, қырық күн сәлем» дегендей? Біз бүгін бір-бірімізбен дәстүрден тыс амандасудың түрлерін көрсетейік.

• Бір-біріңе күлімсірей қарап, алақанның ішін және сыртын тигізіп сәлемдесу.

• Оң жақ, сол жақ тізелерін түйістіру арқылы сәлемдесу.

• Оң жақ, сол жақ иықтарын тигізіп сәлемдесу.

• Маңдайларын бір-біріне тигізіп амандасу.

Сәлемдесу рәсімі аяқталғаннан кейін қойылатын сұрақтар.

1.Сәлемдесу кезінде қандай әсерде болдыңыз?

2.Сізге қандай әдіс ұнады?

3.Осы әдістердің қайсысын өмірде пайдаланып көрдіңіз?

2 мин.

2.

Танысу

Қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыру, бір-бірін жетік таныстыру.

Қатысушылар шеңбер бойымен отырады. Қатысушылар өздерінің беджиктеріне өз тренинг есімдерін жазып, есімінің бірінші әрбімен басталатын сын есімді таңдайды.

5 мин

3.

Топтық тренингте жұмыс ережесін қабылдау

Біртұтас жұмыс кеңістігін қалыптастыру.

Слайдта дайын ережелер ұсынылады. Тренингтің барлық қатысушылары кезекпен ережелерді оқып, берілген ережені қабылдауға келіседі немесе келіспейтіндігін айтады. 5 ереже таңдайды.

• бір-біріңді сыйлау;

• «қазір және мұнда» ережесі;

• белсенді болу;

• шынайы болу ережесі;

• сөзді және әрекетті бағалауға болмайды;

• жауапкершілік;

• тыңдап ал, содан кейін айт;

• ренжімеу;

• кешікпеу;

• ұялы телефонды сөндіру;

• ойыңды айтарда қол көтеру;

• төбелеспеу;

• қақтығысқа түспеу.

Тренердің міндеті - «бестікте» жағымды және шығармашылық ахуалды тудыратын негізгі ережелердің болуын қадағалау.

3 мин.

4.

Негізгі бөлім.

Ақпараттану деңгейін бағалау. Мәселенің өзектілігі

Берілген мәселе бойынша ақпараттану деңгейін анықтауға арналған сұхбат алу.

Жүргізуші топқа төмендегі сұрақтарға жауап беруін сұрайды:

1. Біздің қоғамда есірткілерді қолдану және тарату мәселесі бар ма?

2. Сіз және сіздің таныстарыңыз бұл мәселеге жолықтыңыз ба?

3. Бұл құбылыс жеткіншектер үшін қаншалықты қауіпті және бұл мәселе жақын арада шешілмесе, онда біздің қоғамға жалпы қалай әсер етеді?

4. Сізге адамдардың есірткіден қайтыс болған оқиғалары белгілі ме?

Қорытынды: Бұл мәселе жеткіншекке тікелей және жалпы адамдарға өзекті болып табылады.

8 мин

5.

Ми шабылуы

«Адамдар есірткіні неге қолданады?»

Қатысушылар 2 топқа бөлінеді.

1 топ - Есірткінің қолдану жолдарын, себептерін жазып, схемасын көрсетеді.

2 топ - Есірткінің нәтижелері, емделу жолдарын жазып, схемасын көрсетеді.

«Ми шабуылдың» қорытындысын шығару кезінде «Жеткіншектер неге есірткіні қолданады» деген сұраққа оқушылар атаған жауаптарына қоса, жүргізуші әдебиеттерде көрсетілген слайдта схеманы көрсетеді.

8 мин

6.

«Даулы бекітілім» жаттығуы

Қатысушыларға ақпараттан қоса, нашақорлық мәселесіне өз көзқарастарын анықтауға мүмкіндік береді.

Даулы бекітілім:

1. Жеңіл есірткілер зиянды емес

2. Есірткілер шығармашылық қабілетті жоғарлатады

3. Көп адамдарда есірткі үшін заңмен байланыс туындайды

4. Есірткіні қолдануды кез келген сәтте тоқтатуға болады

5. Нашақорлықтан емделуге болады

6. Жеткіншектердің көбі есірткіні «топ үшін» қолдана бастайды

7. Нашақор ЖҚТБдан қайтыс болуы мүмкін

8. Нашақор есірткіні артық мөлшерден қолданудан қайтыс болуы мүмкін

9. Есірткіні сату заңмен қарастырылады

10. Есірткіні бірнеше рет қолданғаннан кейін оған тәуелділік қалыптасады.

Қатысушылардың міндеті берілген бекітілім бойынша өз көзқарасын тақтаға ілу:

«келісемін»

«келіспеймін»

«білмеймін, сенімді емеспін»

Қатысушылар берілген бекітілімге өз көзқарасын ілгеннен кейін, неге олай ойлайтындығын түсіндіруді сұрайды. Әр түрлі көзқарасты естігеннен кейін қатысушылар өз көзқарасын сәйкесінше бекітілімдерге ілуге болады.

Талқылау

1. Берілген сұрақтар бойынша ойланған кезде қандай сезімде болдыңыз?

2. Барлық қатысушылардың алдында өз көзқарасыңды айту қиын болды ма?

3. Өз көзқарасыңды өзгерту оңай ма?

7 мин

7.

Сергіту жаттығулары

«Поезд» жаттығуы

Психологиялық және физикалық қысымнан арылу, дұрыс пікір қалыптастыру.

Ойын шеңберде өткізіледі. Алдымен бірінші, екінші деп саналу керек. Біріншілер - алақанмен шапалақтау, екі рет аяғымен тоқылдату. Екіншілер - екі шапалақ, бір тоқылдату. Қозғалыс кезекпен қайталанады: бірінші - екінші - бірінші - екінші жәнет.с.с шеңбер бойынша: пойыз доңғалақтарының шуылын салып көрсетеді. Ойын барысының өн бойында қарқын үнемі тездетіледі.

3 мин.

8.

«Менің досым - нашақор» жаттығуы

«Есірткіден бас тарт» рөлдік ойыны

Жүргізуші ортаға өз қалауы бойынша 2 баланы шақырады. Қатысушылардың біреуі - нашақор, екіншісі оның есірткі қолданбайтын досы рөлін ойнау ұсынылады. Нашақор - досына есірткіні қабылдап көруді ұсынады, ал досының міндеті - бас тартудың әр түрлі жолдарын келтіреді. Бас тарту сыпайы және нақтылы болуы керек.

Талқылау:

Көрермен қатысушылар өз ойларын айтады. Осы тапсырма барысында қатысушылардың қандай сезімдерде болғандары туралы талқылау қажет.

8 мин

9

Релаксация

«Маяк»

Елестету арқылы өзіндік «Мен» бейнесін бейнелеу.

«Маяк» атты релаксациялық әуен ойналады.

Талқылау

• Не сездіңіздер?

• Елестете алдыңыздар ма?

3 мин

13

Қорытынды бөлік.

Кері байланыс

«Ашық айтқанда» жаттығуы

Көңіл-күй жаңалықтарын сезіну.

Қатысушылар шеңбер бойымен өткен тренинг бойынша өз ойымен, сезімімен бөліседі.

Санамен қозғау әдісі:

• Бүгінгі тренингте не нәрсеге үйрендіңіз?

• Не нәрсе есіңізде қатты қалып қойды?

• Не ұнады?

• Не ұнамады?

• Тренинг тақырыбы бойынша сұрақтар бар ма?

• Арықарай тренингтерге қатысу тілегі бар ма?

5 мин

14

«Тілектер» жаттығуы

Тренингке қатысушылардың қарым-қатынастарын үйлестіру

Тренингке қатысушылар бір-біріне өз тілектерін жазу ұсынылады. Осы өмірде неге қол жеткізуге, қандай өмір жолын таңдауға тілер еді. Әр қатысушы бетке өз тілектерін жазады, бетті бүктеп қорапқа салады. Содан кейін әрбіреуі бір тілектен суырып алады.

5 мин

16

Қоштасу

«Достық ағашы»

Жағымды сезім орнату.

Балалар мұғаліммен бірге шеңбер құрады, бір қолын жұдырықтайды, бас бармағы жоғары қарап, бір-бірінің бармақтарын жабыстырып ағаш құрайды. Құрып болғаннан кейін бір-бірін жібермей хормен барлығы «Жарайсыңдар!» деп айтады.

Жүргізуші қатысушыларға тренингке қатысқаны үшін алғысын айтады.

3 мин

«№6 орта мектеп»

Мемлекеттік мекемесі

Нашақорлықты алдын алу бойынша

«Есірткіге жол жоқ» атты

психологиялық тренинг

Дайындаған: №6 орта мектеп психологы

Даутова З.Т.

Өскемен қаласы

2009 ж