Разработка на казахская языком 4-5 класс

Тақырыбы: «Түстер әлемі»
Мақсаты:
Балалардың қоршаған орта сұлулығын сезіну қабілеттерін қалыптастыру, түстер әлемі және оның реңктерін түсіну, сезу, көру қабілеттерін дамыту. Табиғат үйлесімділігінің қарым-қатынасы ұғымын дамыту.
Материалдар: 1 - көңіл-күй түсі, ,. Қағаздан үлкен гүлдер, кішкентай түрлі-түсті гүлдер, түрлі-түсті тамшылар.
Сабақтың барысы
«Бақыт шеңбері»
Балалар менің қолымда не бар қараңдаршы.Бұл ерекше түрлі-түсті доп.Мұнда сары, қызыл, көк, жасыл және ақ түстер. Қанекей біз «Саламатсыз ба» деген сөзбен бір-бірімізге бір түстен сыйлайық.
Сағит саламатсың ба? Мен саған көк түс сыйлағым келіп тұр. Бұл аспанның түсі. Бір-біріңе адамгершілікпен, ілтипатпен қарайтындарың мені қуантады. Ал қазір біздің сиқырлы кілеміміздің үстіне отыруға шақырамын, бірақ алдымен қыздарды өткізейік. (музыка қосулы)
Тік отырамыз. Әуенді естіп тұрсыңдар ма? Ол бізді саяхатқа шақырып тұр.
Көңіл-күй түсі:
Қазір мен «Эни, бени раба» деймін, көздерімізді жауып, жолға аттанамыз. Ал біз керемет ертегі әлеміне түстік.
Қараңдаршы, біздің алдымызда үлкен қақпа тұр, ол бізді кемпірқосақпен саяхатқа шақырып тұр. Біз түрлі-түсті кемпірқосақтың үстімен жүріп келеміз. Жоғарыдан бүкіл ғаламшар көрініп тұр. Мұнда жасыл орман да, көк теңіз де, сары шөл де, қызыл гүлдер де бар. Мінекей түрлі-түсті жауын жауып жатыр. Жауын тамшылары біздің бетімізге түсіп жатыр. Алақандарыңа қараңдаршы - қандай түсті тамшаны ұстап алдыңдар? Тамшыны құлақтарыңы қарай көтеріңдер. Ол сендерге не деп сыбырлайтынын естіңдер. Бұл тамшыны өздеріңмен бірге алып кете аласыңдар, ол сендердің қастарыңда әрдайым болады. Сендерді қорғап, көмектесіп жүреді. Бірақ, біз ертегілер патшалығынан кайтуымыз керек. Мен «Эни, бени- раба» дегенімде көздеріңді ашасыңдар.

Әңгімелесу:
Сендердің тамшыларыңның түсі қандай болды?
Ол құлақтарыңа не деп сыбырлады?
Ертегілер әлемінен қайтқыларың келді ме?
Мен сендерге түрлі-түсті жауын тамшыларын біздің қолшатырымыздың астына жабыстыруды ұсынамын. Біріншіден бұны біз қыздарға істеуге ұсынамыз. Жарайсыңдар! Біздің сиқырлы қолшатырымызға қараңдаршы. Ол сондай ерекше, түрлі-түсті, қуанышты, ойнақы болды.
Ширату:
Ал қазір ойын ойнайық. Сиқырлық басталды. Мен қазір сиқырлы сөз айтамын, сендер көбелекке айналасыңдар....
Көбелектер ойнап, гүлден гүлге ұшыпжүр, ал әуен тоқтайды, көбелектер сиқырлы гүлге ұшады. Бірақ, абайлаңдар көрші көбелекті гүлден құлатып жібермеңдер, қанаттарына зақым келтірмей, бір-біріңе ұқыпты болыңдар
Менің көбелектерім сондай ақкөңіл, ұқыпты. Қазір мен «крекс-пекс-фекс» сиқырлы сөзін айтамын, сендер қайтадан балаларға айналасыңдар. Қазір мен кілемге барып отырып, қызықты ертегі тыңдауды ұсынамын.
Ертегі: Таулар мен ормандардың артында бір керемет Түстер патшалығы орналасқан. Бұл ерекше әдемі патшалық. Мұнда түстердің барлығы бейбітшілік пен келісімде өмір сүреді. Әрбір түс таңертеңнен кешкеге дейін өзінің жұмысымен айналысады.Сары түс күнде таңертең Күнді сары түске бояйды: жасыл түс шөптерді бояйды, талдың жапырақтарын: қызыл түс- гүлдерді, қызыл қоңыздың арқасын: көк - аспанды, теңізді....
Қазір мен сендерге бұл патшалықты, әдемі патшалықты көрсетемін.
Күндердің күнінде бұл түстер патшалығында бір қызықты оқиға болды.Қара түс басты түс болғысы келіп, бүкіл патшалықты қара түске бояп тастады! Қараңдаршы, бұдан не шықты.... Түстер патшалығы қараңғы, қорқынышты болып кеткен (сарайдың ақ-қара суретін көрсету)
- Сендерге ертегі ұнады ма?
- Осындай патшалықта өмір сүргілерің келе ме? Неге?
- Сендер қалай ойлайсыңдар түстерсіз өмір сүруге бола ма? Неге? - Ал біз көмектесе аламыз ба?
Қанекей бұл патшалыққа ашық түстерді қайтарып берейік.

Тыныштық мезеті
Барлықтарыңыз көздеріңізді жұмыңыз. Сіз табиғаттың ең көркем жерінде екенін елестеңіз. Сіз жұмсақ, жасыл шалшықта жалаң аяқ жүрсіз. Жасыл шөп сіздің аяғынызды сипап жатқан сезімде боласыз (тыныштық). Күннің көзі жер бетін қыздыруда (тыныштық). Сіз гүлдің, шөптің және балдың иісін сезесіз (тыныштық). Сіз әлі өзеннің сыңғырлағанын, көңілді құстар ән салып жатқанын естисіз ..... (тыныштық).
Тыныштықта тұрып, өзімізді тындайық, табиғат-анамызды тындайық. Алақандарыңызды күннің көзіне жайыңыз. Көк аспаннан және күзгі жердің суығы ағатын жылы күннің сәулелерін сезіңіз (тыныштық). Қазір біз көзімді ақырын ашып, басқа жаққа қарай колымызды жайып, бізге өмір, денсаулық, қуаныш және жақсы көңіл күй сыйлаған Ана-Табиғатқа «Рахмет» деп айтамыз.
Сізге «тыныштық мезеті» ұнады ма?
Табиғатта серуендегенде ол сізде қандай сезімді тудырды? (Балалардың).
-Бала бұлақтың дауыстары мен әнін тындап, қандай жаңалықтар ашты?
-Табиғатпен әңгімелескенде, сізде бір жаналық ашуға мүмкіндік бергені туралы өмірден бір мысал келтіріңіз. жауаптары?
Ойлаңыз және сурет салыңыз: табиғаты бойынша сіз міңезі бойынша кімге немесе неге көп ұқсайсыз, мысалы: гүлге, шынға, ағашқа, аспанға, құсқа т.б.
Адам, өсімдіктер, ағаштар, гүлдер, жануарлар, құстар, жәндіктер, андар - Ана-Табиғаттың бөлшегі. Біз оларға қамқорлық жасап, қорғауымыз қажет- олар Жердің інжу-маржаны, өмірдің баға жетпес әшекейі.
Ал қазір сізді, балалар мені мұқият тындаңыздар. Менім артымнан сөздер мен қозғалыстарды қайталаңыздар: (Балалар екі қолдарын жоғары қарай көтеріп, тартылсын).
Мен тұрмын және өсемін, жүремін - мен жануармын. (Балалар екі қолдарын жоғары қарай көтеріп, тартылсын).
Мен тұрмын, өсемін, жүремін айтамын, ойлаймын мен адаммын (Балалар екі қолдарын жоғары қарай көтеріп, жүреді, содан кейін оң қолдарын мандайына қойып «ойлайды» ).
Өзін-өзі тану табиғат- бұл баға жетпес сый екенін есте ұстауға үйретеді. Сондықтан да біз Ана-Табиғатты қастерлеуіміз қажет.

«Үстірт орта мектебі»

«Түстер әлемі»

3 - 4 сыныптарға арналған жаттығу

Дайындаған психолог:Лепесова.Ақмарал Табынбайқызы

2015-2016 оқу жылы