«Әңгіме жанрын оқыту» ашық сабақ жоспары

Пәні:

«Әдебиетті оқыту әдістемесі»

Тобы:

2 п КШК

Уақыты:

Сабақтың тақырыбы:

«Әңгіме жанрын оқыту»

Мақсат-міндеттері:

А) ақпараттық құзыреттілік

Ә) коммуникативтік құзыреттілік

Б) проблеманы шешу құзыреттілігі

Ақпарат көздері арылы әңгіме жанрын ооқыту әдістемесін, көркем шығарманы талдау түрлерін меңгерту

Алған білімдерін ауызша, жазбаша тілде пайдалануын қалыптастыру.

Тақырып бойынша берілген сұрақтар мен тапсырмаларды өз беттерімен орындауға дағдыландыру

Сабақтың типі:

Жаңа материалды меңгерту

Сабақтың әдісі:

Сөздік, көркемдеп оқу әдісі

Сабақта қолданылатын пед. технологиялар:

Дамыта оқыту және сатылай -кешенді талдау технологиялары, АКТ, СТО стратегиялары

Пәнаралық байланыс:

Қазіргі қазақ тілі, қазақ әдебиеті, педагогика, психология, бейнелеу өнері

Оқыту құралдары:

Қ. Бітібаева «Әдебиетті оқыту әдістемесі мен технологиясы», Қ.М. Байтанасова, С.Ш. Айтуғанова «азақ әдебиетін оқыту әдістемесі»

Сабақтың барысы:

Оқытушының қызметі

Студенттің қызметі

Күтілетін нәтиже

І. Ұйымдастыру бөлімі

Амандасу, түгендеу, зерттеу, сабаққа зейін аудару

Амандасып отыру, тыныштық сақтау, сабаққа үнемі қатысу

Тыныштық сақтау,қойлған мақсатты түсіну

III. Жаңа материалды меңгерту

Теориялық бөлім

Практикалық бөлім

-шығармашылық тапсырма орындау

Әңгіме жанры-прозаның шағын түрі. Онда оиға, кейіпкерлердің іс-әрекеті қысқа болып, уақыт жағынан да аз мерзімді қамтиды. Әңгіме жанрын жоғарғы сыныптарда оқытудың өзіндік ерекшелігі бар. Төменгі сыныптарда әңгімелер монографиялық жолмен оқытылса, ал жоғарғы сыныптарда өтілгелі отырған ақын не жазушының бірнеше әңгімелері, көтерген тақырыбы,ортақ мәселелері бойынша қатарынан топтап беріледі Әңгіме жанрын оқытуда мынадай жұмыстар жүргізіледі.

Мәтінді қабылдауға оқушыларды психологиялық дайындау.

1. Мәтінге байланысты сөздік жұмысын жүргізу

2. Шығарманы оқу.

3. Оқылған шығарманың мазмұнын айту.

4. Шығармаға жоспар құру.

5. Әңгіме мазмұны бойынша жүргізілеін шығармашылық тапсырмалар.

6. Әңгіме жанры бойынша әдеби- теориялы ұғымдармен таныстыру.

Шығарма талдамас бұрын ақынның не жазушының өмірі мен шығармашылығын еске түсіреміз. Сондықтан үй тапсырмасын мынадай түрде тексерген жөн.

Үй тапсырмасын тексеру жолдары:

1- тапсырма «Жылдар сөйлейді»

2-тапсырма «Кестені толтыр»

Ыбырай өлеңдерін қандай тақырыптарға топтастыруға болады және қандай сыныптарда өтілді?

3-тапсырма «Сатылай- кешенді талдау»

4-5 тапсырма электронды оқулық арқылы беріледі.

Жаңа материалды меңгерту алдымен автор туралы мәлімет беруден басталады.

«Қазақ хрестоматиясы» оқулығының 4 бөлімін таныстыру.

1. Тапсырма:

«Семантикалық карта».

2. Тапсырма:

Мәтіндерді пайдалана отырып

Ы. Алтынсариннің әңгімесін құрастыр.

3. 3- Тапсырма: «Композициялық талдау»

4. Ы. Алтынсариннің «Бақша ағаштары» әңгімесін композициялық талдау жаса

5. 

4. Тапсырма:

«Таза бұлақ» әңгімесін көркемдегіш тәсілдерге талдау.

4. Тапсырма: «Әдебиет лотосы»

кестесі бойынша әңгіменің кейіпкерлеріне талдау .

6: Ыбырай әңгімелерін тақырыптарға топтастыру.

Ыбырай әңгімелерінің барлығы адамның бойында жақсы қасиеттерді қалыптастыру болса тағы кімнің шығармаларынан осындай ұқсастықты, үндестікті байқаймыз? Ендеше Абайдың он тоғызыншы қара сөзін «Inter Aktiv» қаламы арқылы тыңдап көрейік.

• Дүниеге келді

• Атасы Балғожа 9 жасар Ыбырайды Орынборда ашылған орыс-қаза мектебіне оуға апары.

• Оуын бітіріп, өз ауылына тілмашты ызметке орналасады.

Ыбырайдың табиғат лирикасы мен оқу-білімге шақырған өлеңдері бастауыш сыныптарда өтіледі.

Тақырыбы:Ана тақырыбы

Авторы:Ы. Алтынсарин

Жанр түрі: Лирика

Идеясы: Ананың балаға деген махаббаты

Шумақ саны:

Тармақ:13

Бунақ: 3

Ұйқас түрі: Кезекті ұйқас

«Әдептілік»

Бір жұрттың үлкен бір оқымысты кісісі,екінші бір елдің байымен жолығысып сөйлесіп тұрғанда, қасынан бір жарлы мұжық өтіп бара жатып иіліп,бас ұрып сәлем берді дейді.Оған қарсы әлгі үлкен оқымысты да онан да төменірек басын иіп, қайыра сәлем береді.Сонда қасындағы бай:

-Тақсыр, осынша біліміңіз бар ғалымсыз, тұра осындай бір мұжыққа соншама бас иіп, неге сәлем бердіңіз?-деп сұрады.

-Ешбір ілім білім үйренбеген мұжық сонша иіліп,әдептілігін көрсеткенде, мен онан әдепсіз болып қалайын ба?-дейді.

3- тапсырма

Шығарманың басталуы: Әкесі мен баласы жеміс ағаштарын аралап жүреді.

Байланысуы:- Әке, мынау ағаш неге түзу, ал мынау ағаш неге қисық? -деп сұрады.

Шиеленісуі:Себебі ,анау ағашты күткен, суарған, тәрбиелеген.

Шарықтау шегі: Сен де айтқан ақылды құлағыңа ұқпасаң, мынау қисық ағаш сияқты қисық болып өсерсің,- деді.

Аяқталуы: «Олай болса, бағу, тәрбиелеуде көп мағына бар».

4. тапсырма

Теңеу- бұлақтай, шыныдай,

Эпитет- таза, қалың, мөлдір, мұздай.

4. Тапсырма:

«Әдептілік» - бай, мұжық, әкім.

«Асыл шөп» - Злиха мен Бәтима

«Бақша ағаштары» - әкесі мен баласы

«Жаман жолдас» - екі дос және аю

4. тапсырма

Еңбек тақырыбы:

"Өрмекші.құмырсқа,қарлығаш", "Әке мен бала", "Атымдай жомарт", "Білгеннің пайдасы".

Мейірімділік, достық тақырыбы:

" Бір уыс мақта", "Аурудан аяған күштірек", "Мейірімді бала", "Жаман жолдас".

Адамгершілік тақырыбы:

" Асыл шөп", "Бақша ағаштары", "Әдеп", "Жамандыққа жақсылық".

Он тоғызыншы қара сөзі

Адам ата-анадан туғанда есті болмайды: естіп, көріп, ұстап, татып ескерсе, дүниедегі жақсы, жаманды таниды дағы, сондайдан білгені, көргені көп болған адам білімді болады. Естілердің айтқан сөздерін ескеріп жүрген кісі өзі де есті болады. Әрбір естілік жеке өзі іске жарамайды. Сол естілерден естіп, білген жақсы нәрселерді ескерсе, жаман дегеннен сақтанса, сонда іске жарайды, сонда адам десе болады. Мұндай сөзді есіткенде шайқақтап, шалықтанып не салбырап, салғырттанып есітсе, не есіткен жерде қайта қайырып сұрап ұғайын деп тұшынбаса, не сол жерде сөздің расына көзі жетсе де, шыға беріп қайта қалпына кетсе, естіп-есітпей не керек? Осындай сөз танымайтұғын елге сөз айтқанша, өзіңді танитұғын шошқаны баққан жақсы деп бір хакім айтқан екен, сол секілді сөз болады.

Ақпараттық құзыреттілігі: Әңгіме жанрын оқыту әдістерімен танысады.

Проблема шешу құзыреттілігі:

Оз бетімен сұрақтарға жауап дайындап ой-өрістерін жумсай білу, дұрыс жауап табу

Коммуникативтік құзыреттілігі:

Нақтылау мен түсінуге беріліген сұрақтармен жұмыс жасайды

Мәтінді қабылдауға байланысты жүргізілетін жұмыс түрлерін меңгереді.

Әңгіме жанры бойынша үй тапсырмасын тексеру жолдарын меңгереді.

«Семантикалық кесте» арқылы Ы. Алтынсарин әңгімелерін тақырыптарымен сәйкестендіреді.

Үзінділерді пайдалана отырып толық әңгіме құрастырады.

Мәтіндерді пайдалана отырып

Ы. Алтынсариннің «Әдептілік» әңгімесін құрастырады.

«Бақша ағаштары» әңгімесіне композициялық талдау жасайды.

«Таза бұлақ» әңгімесін көркемдегіш тәсілдерге талдайды.

«Әдебиет лотосы» кестесі бойынша әңгімелерінің кейіпкерлері мен түінін анықтайды.

Ыбырай әңгімелерін еңбек, достық, адамгершілі тақырыптарына топтастырады.

Абайдың он тоғызыншы қара сөзін «Inter Aktiv» қаламы арқылы тыңдайды.

IҮ. Жаңа білімді бекіту

-

1. «Зерттеу шеберханасы» стратегиясы арқылы 5 топқа 5 түрлі тапсырма беріледі.

Бекіту сұрақтары:

1. Әңгіме жанрын оқытуда қандай әдіс тиімді?

2. Көркемдеп оқу әдісінің тәсілдерін ата.

3. Әңгіме жанрын оқытудың неше түрі бар?

2. Тест тапсырмалары.

1-топ Бйнебаян бойынша сабаққа қатысты 10 тірек сөздер табу. Мыс: (ұстаз, Қазақ хрестоматиясы» аудармалары)

2-топ Ыбырайдың «Жаман жолдас» әңгімесінің мазмұнына байланысты белснді тақтаға суретін салу.

3-топ Оқырмандармен сұхбат. Сұрақ-жауап арқылы.

4-топ. Көрініс көрсету. (Бәтима мен Злиха)

5-топ. Ойтолғау «Ұлы Ұстаз, сіздің щығармаларыңыз бізге үлкен ой салды. »

1. Көркемдеп оқу әдісі

2. Мәтінге жуық мазмұндау.

Мәтіндегі айшыты сөздерді саөтай отырып мазмұндау

Рөлге бөліп оқу т.с.с.

3. 2 түрі

Тест сұрақтарына жауап беріп, өздерін-өздері бағалайды.

Проблеманы шешу құзыреттілігі

Алған материал бойынша шығармашылықтарын көрсете білу, есте сақтау қаблеттерін дамыту, берілген білімдерді түсініп ұғып алуларын арттыру.

Бекіту сұрақтарына жауап береді.

Қорытынды тест тапсырмаларын орындайды.

Ү. Үйге тапсырма. Қорытындылау.

Оқушыларға:

1. Ыбырайдың басқа да әңгімелерін оқу,

2. Сатылай-кешенді талдау

Студеттерге:

1. Қ. Бітібаева. «Әдебиетті оқыту әдістемесі мен технологиялапы» Әңгіме жанрын оқу.

2. «М. Әуезов әңімелерін оқыту» тақырыбына жоспар құру.

Тапсырманы жазып алу

Сұрақ арқылы анықтау.

Тапсырманың мәтінін түсіну, қорытынды шығару