Шешендік сөздер бойынша тест тапсырмалары

1 «Аудитория» дегеніміз не?

[a]шаршы топ алдында сөйленер сөзді тыңдауға жиналған, өз назарларын шешенге, оның сөзіне бағыттаған белгілі мөлшердегі адамдар тобы.

[В зертхана

[С]кітапхана

Д]дәрісхана

[q]3:1: Шешеннің басты мақсаты не?

[a]мағыналы ақпарат ұсыну және тыңдаушыларды сендіретіндей әсер ету.

[a] қызықты ақпарат ұсыну және жұртты күлдіру

[a]адамдарды жылату

[a]тыңдаушыларын жалықтыру

[q]3:1:«Әркім өзі түсінетін нәрселерін ғана естиді» сөздерін кім айтты?

[a]И. В. Гете

[a]Б.Обама

[a]В.Путин

[a]И.Каримов

[q]3:1: Шешен сөзінің қазақ тіліндегі баламаларын көрсетіңіз.

[a]көпшілік алдында шешіліп сөйлейтін, түйінді мәселелерді шешетін данышпан, айтқыш, тапқыр, суырып салма, ділмәр, қызыл сөзге жүйрік

[a]көпшілік алдында тұтығып сөйлейтін, айтқыш, тапқыр, көп сөзге жүйрік

[a]оратор

[a]мылжың, көп сөзді

[q]3:1: Пікірталастың түрлері көрсетіңіз.

[a]пікір алмасу, ойталқы, пікірсайыс, ойбөліс, сөзталас, айтыс, ой жүгірту, жарыссөз.

[a]керіс, ұрыс, жанжал

[a]ойлану, толғану, шешіліп сөйлеу

[a]өлең айту, күй шығару

[q]3:1: «Дискуссия» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы.

[a]пікіралмасу

[a]жанжал

[a]ойлану

[a]тыңдау

[q]3:1: «Диспут» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы.

[a]ойталқы

[a]жанжал

[a]ойлану

[a]тыңдау

[q]3:1: «Полемика» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы.

[a]пікірсайыс

[a]жанжал

[a]ойлану

[a]тыңдау

[q]3:1: «Дебат» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы.

[a]ойбөліс

[a]жанжал

[a]ойлану

[a]тыңдау

[q]3:1: «Прения» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы.

[a]сөзталас

[a]жанжал

[a]ойлану

[a]тыңдау

[q]3:1: Қ.Аманжоловтың «Күлемін де жылаймын, Жылаймын да күлемін. Неге ғана бұлаймын, Өзім ғана білемін», -деген өлең жолдарындағы сөздер қандай тілдік тәсілдер арқылы жасалып тұр?

[a]антоним

[a]омоним

[a]синоним

[a]образ

[q]3:1: «Қолы шапшаң» деген сөзді басқаша қалай айтуға болады?

[a]қаламы жүйрік

[a]ісі жылдам

[a]тілі шапшаң

[a]ұры

[q]3:1: «Сөзуар» деген сөзді басқаша қалай айтуға болады?

[a]тілі ұзын

[a]тілі қысқа

[a]тілі мүкіс

[a]сөзге шебер

[q]3:1: «Абай жолындағы»: «Аз нені айтады? Көптен көрген қорлығын айтады. Көп нені айтады? Азға жасаған зорлығын айтады» деген үзінді қайндау тәсілдер арқылы жасалған?

[a]параллелизм

[a]жұмбақтау

[a]сынау

[a]сұрау

[q]3:1: Тіл білімінде ойды жеткізудің тілден тыс көмекші құралдарын қай ғылым зерттейді.

[a]паралингвистика

[a]компьютерлік лингвистика

[a]фонетика

[a]лексикология

[q]3:1: Кинесика ғылымының негізгі зерттеу обьектісі.

[a]сөйлеу кезіндегі ым-ишара, қимыл-қозғалыс

[a] сөйлеу кезіндегі интонациялық ерекшеліктер, дауыс ырғағы, пауза

[a]сөздер мен сөз орамдарын

[a]адамның киім-киісі

[q]3:1: Фонация саласының негізгі зерттеу обьектісі.

[a]сөйлеу кезіндегі интонациялық ерекшеліктер, дауыс ырғағы, пауза

[a]сөйлеу кезіндегі ым-ишара, қимыл-қозғалыс

[a]сөздер мен сөз орамдарын

[a]адамның киім-киісі

[q]3:1: "Сөзден тәтті нәрсе жоқ. Сөзден ащы нәрсе жоқ. Сөзіңді тіліңе билетпе, ақылыңа билет, - деп толғаған шешен кім?

[a]Бөлтірік шешен

[a]Аяз би

[a]Төле би

[a]Әйтеке би

[q]3:1: «Көш бастау қиын емес - Қонатын жерде су бар. Қол бастау қиын емес - Шабатын жерде жау бар. Шаршы топта сөз бастау қиын - Шешімін таппас дау бар», - деп шешендік өнердің қиындығы туралы толғаған шешен.

[a]Бұқар жырау

[a]Сыпыра жырау

[a]Доспамбет жырау

[a]Асан қайғы

[q]3:1: "Әділ билердің қолындағы билік қазақтың неше түрлі дертін жазатын жақсы дәрі еді", - деген кім?

[a]Ахмет Байтұрсынов

[a]Әлихан Бөкейханов

[a]Мұхатр Мағауин

[a]Шерхан Мұртаза

[q]3:1: «Бақ қайда барасың?» деген сауалға бақ не деп жауап берді? («Үйсін Төле би мен Әнет баба» шешендік сөзі бойынша)

[a]ынтымаққа барамын

[a] байлыққа барамын

[a]жұмысқа барамын

[a]қанағатқа барамын

[q]3:1: "Тура биде _____ жоқ, туғанды биде иман жоқ". Не жоқ?

[a]туған

[a]тумаған

[a]абырой

[a]әділдік

[q]3:1: Біліп айтқан сөзге _______ жетпейді,

Тауып айтқан сөзге шын жетпейді.

[a]құн

[a]сөз

[a]ой

[a]пұл

[q]3:1: Ақылдан тірегі болмаса, Алмастай өткір жүрегі болмаса, _________?

[a]Шешендік мінсіз бе?

[a]Бақыт мінсіз бе?

[a]Үміт мінсіз бе?

[a]Ақыл мінсіз бе?

[q]3:1: «Текені әке, ешкіні шеше етіп» тұрақты тіркесінің білдіретін мағынасы қандай?

[a]Жағымпазданды

[a]алдады

[a]ұрысты

[a]жетімдік көру

[q]3:1: «Ит сілікпесін шығарды» тұрақты тіркесінің білдіретін мағынасы қандай?

[a]борша - борша етті, әбден шаршатты

[a]итше жұмсады

[a]қуанды

[a]итпен дос болды

[q]3:1: «Елдестірмек ___________, жауластырмақ жаушыдан»

[a]елшіден

[a]шешеннен

[a]данышпаннан

[a]ақымақтан

[q]3:1: «Сөзін айтқан кезде, екі иығынан екі аю аузынан от шашып "тыпыр етші, көрейін" деп тұрды», -деп қалмақ ханы Қоңтажы қазақтың қай шешенінен қорықты?

[a]Қазыбек

[a]Әйтеке

[a]Төле

[a]Майқы

[q]3:1: «Біз қазақ деген мал баққан елміз, бірақ ешкімге соқтықпай жай жатқан елміз. Елімізден құт-береке қашпасын деп, жеріміздің шетін жау баспасын деп, найзаға үкі таққан елміз, ешбір дұшпанға басындырмаған елміз, басымыздан сөзді асырмаған елміз». Кімдікі?

[a]Қазыбек

[a]Әйтеке

[a]Төле

[a]Майқы

[q]3:1:Ж.Баласағұнның еңбегі?

[a]«Құтты білік»

[a]«Риторика»

[a]«Әдебиет танытқыш»

[a]«Түркі халықтарының өмірі»

[q]3:1: Әл-Фарабидің еңбегі?

[a]«Риторика»

[a]«Құтты білік»

[a]«Әдебиет танытқыш»

[a]«Түркі халықтарының өмірі»

[q]3:1: Әл-Фарабидің ойына ұқсас ой айтқан ғұлама?

[a]Аристотель

[a]Цицерон

[a]Абай

[a]А.Байтұрсынұлы

[q]3:1: Қазақ шешендік өнерінің тарихын теориялық тұрғыдан зерттеген кім?

[a]А.Байтұрсынұлы

[a]Цицерон

[a]Абай

[a]Аристотель

[q]3:1: А.Байтұрсынұлының 1926 жылы жазған еңбегі

[a][+]«Әдебиет танытқыш»

[a]«Құтты білік»

[a]«Риторика»

[a]«Түркі халықтарының өмірі»

[q]3:1: Билер сөзін түрі мен құрылысына қарай топтаған ғалым?

[a]+Б.Адамбаев

[a]Р.Сыздықова

[a]П.Радлов

[a]Қ.Өмірәлиев

[q]3:1: Абай шығармаларын зерттеп, оның қара сөздеріне мән беріп, оның прозадан өзгеше жанр екенін айтқан ғалым?

[a]М.Әуезов

[a]Б.Адамбаев

[a]Р.Сыздықова

[a]Қ.Өмірәлиев

[q]3:1: Поэзия мен шешендіктің ара жігін ашып берген ғалым.

[a]Р.Сыздықова

[a]Б.Адамбаев

[a]М.Әуезов

[a]Қ.Өмірәлиев

[q]3:1:Көркем тілді қару етіп, халықтың жоғын жоқтап, ел аузында жүрген жырау?

[a]Сыпыра жырау

[a]Бұхар жырау

[a]Асан Қайғы

[a]Аталғандардың барлығы

[q]3:1: Бұхар жырау қай ханды қазақтың өзара бірлігін сақтауға, көрші елдермен жауласпай тату өмір сүруге шақырды?

[a]Шыңғыс хан

[a]Мөңке хан

[a]Тәуке хан

[a]Абылай хан

[q]3:1:Шешендік өнер тарихында «өткірдің жүзі, кестенің бізі .....» деп айта аларлықтай қай ақынның орны ерекше?

[a]Абай

[a]М.Әуезов

[a]Ж.Баласағұн

[a]Барлығы

[q]3:1: Қара сөздердің өзгеше сөйлем құрылымын орта ғасырдағы түркі жазбалары дәстүрін байланыстырған кім?

[a]Қ.Өмірәлиев

[a]Б.Адамбаев

[a]Р.Сыздықова

[a]М.Әуезов

[q]3:1: Қай халықтар тарихына арнаған зерттеулерінде Ш.Уалиханов импровизатор көшпелі елдерде дамыған деп айтты?

[a]Түркі халықтарының

[a]Қазақ халықтарының

[a]Үнді халықтарының

[a]Қытай халықтардың

[q]3:1: Табан астында суырып салма, импровизаторлық өнерге ие өнер?

[a]aйтыс

[a]би билеу

[a]өлең айту

[a]шешендік өнер

[q]3:1: Абылай ханның кеңесшісі

[a]Бұхар жырау

[a]Сыпыра жырау

[a]Асан Қайғы

[a]Аталғандардың барлығы

[q]3:1: Асан Қайғы сөздерінің негізгі арқауы?

[a]Аталғандардың барлығы

[a]Ханды әділетті болуға шақыру

[a]Өзімшілдіктен сақтандыру

[a]Қиянатқа жол бермеу

[q]3:1: 1997 жылы «Шешендік өнер» деген кітабын жариялаған ғалым?

[a]С.Негимов

[a]Қ.Өмірәлиев

[a]Р.Сыздықова

[a]Б.Адамбаев

[q]3:1: «Шешен дегеніміз - көне түркі-моңғол сөзі» деген кімнің сөзі?

[a]Ш. Уәлиханов

[a]Майқы би

[a]Н Мыңжан

[a]Б Адамбаев

[q]3:1: «Қасым ханның қасқа жолы» мен «Есім ханның ескі жолы» заңдары қай ғасырда толықтырылып қайта жасалды?

[a]ХҮІІ-ХҮІІІ ғ

[a]ХҮ ғ

[a]ХҮІІІ-ІХғ

[a]ХХІ ғ

[q]3:1:Едігенің алтыншы ұрпағы кім?

[a]Орманбет

[a]Оқас

[a]Майқы би

[a]Әлім

[q]3:1:«Қазақтың 100 би-шешені» кітабының авторы кім?

[a]Н. Төреқұлов

[a]Едіге би

[a]Әуезов

[a]Сәтбаев

[q]3:1:Қазақ пен қалмақ арасындағы шапқыншылық кезінде екі ел арасында бітімші болған би.

[a]Қазыбек би

[a]Әйтеке би

[a]Аяз би

[a]Төле би

[q]3:1:Қазақ руларының басын біріктірген би.

[a]Әйтеке би

[a]Аяз би

[a]Қазыбек би

[a]Төле би

[q]3:1:ХҮІІ ғасырда философиялық танымға алып келген ойшыл.

[a]Мөңке би

[a]Н. Төреқұлов

[a]Аяз би

[a]Қазыбек би

[q]3:1:Рационалды риторика ненің өркендеуіне байланысты қалыптасты?

[a]кітап

[a]жазу

[a]оқу

[a]таным

[q]3:1:«Краткое руководство к красноречию» деген еңбектің авторы кім?

[a]Ломоносов

[a]Квинталин

[a]Кошанский

[a]Греч

[q]3:1:Дәлелдемелер теориясын не деп атаймыз?

[a]силлогизм

[a]стиль

[a]композиция

[a]проза

[q]3:1: Силлогизм дегеніміз не?

[a]келісімді екі пікірден жаңа үшінші бір пәкір туғызатын ой тиянағы

[a]болмыстың, танымның, моральдың негізі -ақыл-ой

[a]үшіншінің мүмкіндігін жоққа шығаратын қарама-қарсы қойылған екі қағиданың айтыс дәлелі

[a]сөз тыңдау ережесі

[q]3:1: Дилемма дегеніміз не?

[a]үшіншінің мүмкіндігін жоққа шығаратын қарама-қарсы қойылған екі қағиданың айтыс дәлелі

[a]келісімді екі пікірден жаңа үшінші бір пәкір туғызатын ой тиянағы

[a]болмыстың, танымның, моральдың негізі -ақыл-ой

[a]сөз тыңдау ережесі

[q]3:1:Франция, Британияда, Германияда адамның қандай стилін қалыптастыруды мақсат етті?

[a]мінез - құлық

[a]мінез

[a]мейрімділік

[a]стиль нормалары

[q]3:1:Рационалды риториканың міндеті

[a]шешен сөйлеуге тәрбиелеу

[a]мінез стилін қалыптастыру

[a]дін үйрету

[a]көркем жазу

[q]3:1:Ломоносов риториканың екінші бөлімін қай теорияға арнады?

[a]стиль

[a]эстетика

[a]силлогизм

[a]дилемма

[q]3:1: Шешендік қандай құбылыс?

[a]қоғамдық

[a]саяси

[a]материалдық

[a]географиялық

[q]3:1: Шешендік өнерді зерттеп, оқулық жазған кім?

[a]Г.З Апресян

[a]Р. Сыздықова

[a]А. Құнанбаев

[a]Ш. Уәлиханов

[q]3:1: Қазақ тілі мемлекеттік тіл болып қалыптасқаннан бері шешендіктін қай түрі қазақша жүргізіле басталды?

[a]сот ісіндегі шешендік

[a]әлеуметтік саяси

[a]білім-ғылым

[a]еш қандай

[q]3:1: Ежелгі үнділерге философиялық ілімдер қай эпоста кең тарады?

[a]Махабхарата

[a]Гамлет

[a]Мың бір түн

[a]Щисань изинда

[q]3:1: «Гомилетика» нені білдіреді?

[a]уағыз, өсиет

[a]оқу, үйрену

[a]билеу

[a]құрау, бірігу

[q]3:1: Гамлетикаға қандай өнер жатады?

[a]христиандық уағыздау өнері

[a]әңгімелеу өнері

[a]билеу өнері

[a]оқу

[q]3:1: «Әл Мұғаллин ас-сани» кімнің еңбегі?

[a]Әл-Фараби

[a]Ж. Баласағұн

[a]М. Қашқари

[a]Абай

[q]3:1: Әл-Фарабидің «Риторикасы» не жайында?

[a]сендірудің жалпы ережелері

[a]өнер

[a]философия

[a]ақындар

[q]3:1: Қ.А. Иассауидің насихат кітабы

[a]Диуани хикмет

[a]Гамлет

[a]Құтты біліг

[a]Оғыз нама

[q]3:1: Иассауидің «Диуани хикмет» атты насихат кітабы неге үйретеді?

[a]даналыққа, құдайды сүйушілікке

[a]надандыққа

[a]еріншектікке

[a]еш нәрсеге

[q]3:1: «Алтын шежіреде» кім жайлы айтылған?

[a]Шыңғыс хан

[a]Абай

[a]Қорқыт

[a]Ш Уәлиханов

[q]3:1: Қай ғасырда шешендік өнер қаулап дамыды?

[a]ХҮІІ-ХҮІІІ ғ

[a]ҮІІІ-ХІ ғ

[a]ҮІІ-ҮІ ғ

[a]ХІХ-ХХ ғ

[q]3:1: Қай шешен Шыңғыс ханның бағасын берген?

[a]Құйылдыр

[a]Аяз би

[a]Майқы би

[a]Ешкім

[q]3:1: Қашқаридың «Үш томдық сөздігін» қазақ тілінде сөйлеткен зерттеуші

[a]А. Егеубай

[a]М. Шаханов

[a]Ә Қашаубаев

[a]А Құнанбаев

[q]3:1: Грек пен Қытайға қарағанда Индияның басты айырмашылығы неде?

[a]таптықта

[a]ешқандай

[a]сөйлеу мәдениеті

[a]өнерінде

[q]3:1:Ой-тұжырымдық бейнелеу құралы болып...

[a]поэзия

[a]музыка

[a]би

[a]трагедия

[q]3:1: Үнділерде қоғамдық топ қаншаға бөлінді?

[a]3

[a]2

[a]5

[a]1

[q]3:1: Әдеби тілдің басты бір белгісі?

[a]жалпыға ортақ түсінікті болуы

[a]көркем сөзге негізделуі

[a]коғамға түсініксіз болуы

[a]әртүрлі сөз оралымдарынан тұруы

[q]3:1: Шешендік сөзді басқаша қалай атауға болады?

[a]төбе сөз

[a]мақал

[a]мәтел

[a]нақыл сөз

[q]3:1:«Шешендік өнер» деген термин қай тілден алынған?

[a]латын

[a]орыс

[a]рим

[a]үнді

[q]3:1: Қайдаров «әдеби» сөзін қандай сөзбен байланыстырып, мағынасын ашып берді?

[a]әдеп

[a]әділ

[a]әзіл

[a]әдемі

[q]3:1:Белгілі бір ақпаратты хабарлаушы

[a]баяншы

[a]тұлғалар

[a]қабылдаушы

[a]атқарушы

[q]3:1: Шешен сөз дегеніміз не?

[a]тауып айтылған тапқыр сөз, тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін жеткізетін сөз [a]пікірталастың негізгі мазмұны

[a]көпшілікке қаратылып айтылған сөз

[a]қорытынды үкім сөз

[q]3:1:Шешендік өнердің құлдырауының негізгі себебі?

[a]барлық жауап дұрыс

[a]шешендердің азайуы

[a]сөз бостандығына тежеу салу

[a]шешендік өнердің қоғамда қолданбауы

[q]3:1:Шешендік өнер қандай формада жүзеге асады?

[a]ауызша немесе жазбаша

[a]ауызша

[a]жазбаша

[a]барлық жауап дұрыс

[q]3:1: Шешендік сөздердің тақырыбы

[a]халықтың әлеуметтік - саяси жағдайы туралы

[a]махаббат адамдар туралы

[a]соғыс туралы

[a]батырлар лауазымды

[q]3:1: Ежелгі түркі шешендігі туралы «Дулыға» атты мәліметтер жинағының авторы кім?

[a]Т.Жұртбаев

[a]Қ.Ахметов

[a]С.Сағымбаев

[a]Д.Дулатов

[q]3:1: «Менмен тәкәпар адамды тәңірі сүймейді» деген нақыл сөздің авторы кім?

[a]Қорқыт ата

[a]Т.Жұртбаев

[a]М.Қашқари

[a]Әл-Фараби

[q]3:1: «Адамды ең жоғарғы құрметке жеткізген екі өнер бар: бірі жақсы қолбасшылық өнер, екіншісі жақсы шешендік өнер» - деген сөздердің авторы кім?

[a]Цицерон

[a]Томас Мор

[a]Данте

[a]Шекспир

[q]3:1: Ертедегі түркілердің орда көтерген мекендерін табыңыз

[a]Алтай мен Жоңғар

[a]Иран мен Ирак

[a]Византия мен Қара теңіз

[a]дұрыс жауап жоқ

[q]3:1: Сократтың шәкірті кім?

[a]Платон

[a]Аристотель

[a]Әл-Фараби

[a]А.Йассауи

[q]3:1: Қожа Ахмет Йассауи қай жерде дүниеге келді?

[a]Суяб

[a]Сайрам

[a]Тараз

[a]Сығанақ

[q]3:1: Орта ғасырларда қыпшақ, шағатай ұлыстарда қолданылған «ярғұ» заңының қазақша баламасын көрсетіңіз

[a]жарғы

[a]шежере

[a]үкім

[a]шешім

[q]3:1: «Қасым ханның қасқа жолы» мен «Есім ханның ескі жолы» заңдарына толықтырулар енгізілген кезеңді көрсетіңіз

[a]XVII ғ аяғы-XVIIIғ басы

[a]XV-XVI ғ басы

[a]XVI ғ басы-XVIIғ басы

[a]XVI ғ аяғы-XVII ғ басы

[q]3:1: Қожа Ахмет Йассауидің ұстазы кім?

[a]Арыстан бап

[a]Майқы би

[a]Бұқар жырау

[a]дұрыс жауап жоқ

[q]3:1:«Ақиқат сыйы» дастанының авторы кім?

[a]А. Иүгінеки

[a]А. Йассауи

[a]Ж.. Баласағұни

[a]М.Қашғари

[q]3:1: Cүлеймен Бақырғанидің ұстазы кім?

[a]А.Йассауи

[a]А. Иүгнеки

[a]Ж.. Баласағұни

[a]М.Қашғари

[q]3:1: Әл Фараби қай қалада дүниеге келді?

[a]Отырар

[a]Мерке

[a]Созақ

[a]Сығанақ

[q]3:1: А.Йассауи кесенесі қай қалада орналасқан?

[a]Түркістан

[a]Сайрам

[a]Отырар

[a]Сауран

[q]3:1: Тарихи деректерде VIII ғасырдың басынан «Тарбанд» атауымен аталып келген қаланы табыңыз

[a]Отырар

[a]Созақ

[a]Түркістан

[a]Сүткент

[q]3:1: «Баж» деген сөз қандай мағынаны білдіреді?

[a]өңделетін жерге салынатын салық

[a]алғашқы қауым

[a]түркі тілдес тайпа

[a]бірнеше рудың бірлестігі

[q]3:1:Арыстан баб кесенесі қай қалада орналасқан?

[a]Отырар

[a]Түркістан

[a]Науакент

[a]Құмкент