Қазақ әдебиеті пәнінен тест сұрақтары.

1 нұсқа

1. Махамбет Өтемісұлының туған жылын белгілеңіз.

A) 1846 ж.

B) 1835 ж.

C) 1904 ж.

D) 1865 ж.

E) 1804 ж.

2. «Қырық мысал», «Маса» жинақтарының авторын белгілеңіз.

A) А.Байтұрсынұлы.

B) Ш.Құдайбердіұлы.

C) М.Жұмабаев.

D) Ж.Аймауытов.

E) М.Дулатов.

3. «Өткен күндер» жинағының авторын анықтаңыз.

A) С.Сейфуллин.

B) Ж.Жабаев.

C) Ғ.Мүсірепов.

D) Б.Майлин.

E) І.Жансүгіров.

4. «Құлагер» поэмасының кейіпкерін көрсетіңіз.

A) Ақан сері.

B) Күйші.

C) Мардан.

D) Қарашаш.

E) Мәмбет.

5. М. Мақатаевтың қызмет еткен қаласын табыңыз.

A) Атырау қаласы.

B) Алматы қаласы.

C) Ақтау қаласы.

D) Павлодар қаласы.

E) Орал қаласы.

6. Аңыз кейіпкеріне айналған жырауды табыңыз.

A) Доспамбет.

B) Жиренше.

C) Жиембет.

D) Қазтуған.

E) Асан қайғы.

7. Асанның:

''Ердің құны болса да,

Алдыңа келіп қалған соң,

Қол қусырып барған соң,

Аса кеш те, қоя бер,''- деген өлеңінде не туралы айтылғанын анықтаңыз.

A) Дәстүр, салт мәселесі.

B) Жер мәселесі.

C) Кешірімділік.

D) Достық.

E) Қамқорлық.

8. 19-ғасырда Орыс жағрафиялық қоғамының толық мүшесі болған қазақты анықтаңыз.

A) Ы. Алтынсарин.

B) А. Байтұрсынов.

C) М. Тынышбаев.

D) Ш. Уәлиханов.

E) Х. Досмұхамедов.

9. Ы. Алтынсарин ұйымдастырған тұңғыш мектеп қай жылы, қай қалада ашылғанын белгілеңіз.

A) 1865 ж. Қостанайда.

B) 1864 ж. Торғайда.

C) 1865 ж. Орынборда.

D) 1863 ж. Ырғызда.

E) 1866 ж. Омбыда.

10. Абайдың бес асыл іс пен бес дұшпанды саралаған өлеңін табыңыз.

A) «Интернатта оқып жүр».

B) «Қалың елім, қазағым...»

C) «Әсемпаз болма әрнеге».

D) «Жасымда ғылым бар деп...»

E) «Ғылым таппай мақтанба».

11. Шәкәрім шығармасын табыңыз.

A) "Ақбілек".

B) "Батыр Баян".

C) "Қалқаман-Мамыр".

D) "Оянған өлке".

E) "Абай жолы".

12. «Шоқпыттың шаруасы» өлеңінің авторын табыңыз.

A) Б.Майлин.

B) С.Сейфуллин.

C) І.Жансүгіров.

D) Ж.Жабаев.

E) С.Мұқанов.

13. Ғ. Мүсіреповтің «Ер ана» әңгімесіндегі кейіпкерді табыңыз.

A) Нағима.

B) Ақлима.

C) Мәрзия.

D) Қапия.

E) Наталья.

14. Қарақалпақ жерінде туған қазақ ақынын табыңыз.

A) Т.Айбергенов.

B) Т.Молдағалиев.

C) Қ.Мырзалиев.

D) М.Шаханов.

E) А.Бақтыгереева.

15. Тасқа жазылған көне дастандарды табыңыз.

A) ''Диуани лұғат ат-түрік''.

B) ''Құдатғу біліг''.

C) "Күлтегін", ''Тоныкөк''.

D) ''Мұхаббат-наме''.

E) Қорқыт ата.

16. Желаяқ, Таусоғар, Саққұлақ атты кейіпкерлер қандай ертегіде кездесетінін анықтаңыз.

A) "Ұшқыш кілем".

B) "Адам жеңбес Айыртөс батыр".

C) "Ер Төстік".

D) "Керқұла атты Кендебай".

E) "Аяз би".

17. Айтысқа түсетін ақынның бірден бастырмалатып, қарсыласының апшысын қуыра, сескендіре сөйлейтінінің себебін көрсетіңіз.

A) Елдің көңілін аудару амалы.

B) Айтыстың бір шарты.

C) Шабыт шақыру мақсаты.

D) Қарсыласын жеңіп кетудің амалы.

E) Асқақ ақын екенін дәріптеу жолы.

18. Жиембет жырау қай ханның тұсында өмір сүргенін белгілеңіз.

A) Абылай хан.

B) Жәңгір хан.

C) Қасым хан.

D) Тәуке хан.

E) Есім хан.

19. ''Ар жақта Арғынғазы дүмбірлеген,

Байеке, елің бар ма бүлдірмеген'', - деп Баймағамбет төренің озбырлығын бетке айтатын ақынды анықтаңыз.

A) Махамбет.

B) Мұрат.

C) Шернияз.

D) Жанкісі.

E) Шортанбай.

20. «Ұзын бойлы, мес қарын, түксиген қалың қабақты, жалпақ мұрын, қарсы келген адам қаймыққандай, елге зәбірлі, көршілерге мазақ, қатты мінезді адам»- деген сипаттама «Қалың малдағы» (С.Көбеев) қай кейіпкерге лайық екенін көрсетіңіз.

A) Байғазы.

B) Құрымбай.

C) Итбай.

D) Тұрлығұл.

E) Амантай.

21. М.Әуезовтің «Көксерек» әңгімесін жазуға себеп болған оқиғаны көрсетіңіз.

A) Естіген хикаясы себеп болған.

B) Жазушы қиялынан туған.

C) Өз басынан өткен.

D) Жұбайы Валентина Әуезова сатып әкелген күнтізбе әсер еткен.

E) Қысқы ауыл суреті әсер еткен.

22. Монолог дегеніміздің не екенін анықтаңыз.

A) Қалыпты жағдайдан әсірелеп суреттеу.

B) Шығарма кейіпкерлерінің өзара кезектесе сөйлесуі.

C) Әдеби шығармадағы оқиға желісі.

D) Бір адамның ұзақ сөзі.

E) Табиғат көркін суреттеу.

23. Шығарманың тақырыбы деген ұғымға сәйкес келетін жауапты көрсетіңіз.

A) Оқиғалардың мазмұндық байланысы.

B) Жазушының көркем шығармасына негіз, арқау еткен өмір

құбылыстарының түйіні.

C) Жазушының үндейтін белгілі бір пікірі, айтқысы келетін

ойы.

D) Оқиға өтетін орынмен таныстыру.

E) Қаламгердің өмір құбылысына берген бағасы.

24. О.Бөкейдің «Тортай мінер ақ боз ат…» шығармасы прозаның қай түріне жататынын табыңыз.

A) Эпопея.

B) Әңгіме.

C) Повесть.

D) Эссе.

E) Роман.

25. ''Мұхаббат-наме'' дастаны қай кезең әдебиетіне жататынын анықтаңыз.

A) Оғыз дәуіріндегі әдебиет.

B) Ислам дәуіріндегі әдебиет.

C) Түркі қағанаты дәуіріне.

D) Алтын Орда дәуіріндегі әдебиет.

E) Кеңес дәуіріндегі әдебиет.

2 нұсқа

1. Мақалдың екінші жартысын көрсетіңіз.

Батыр туса - ел ырысы, …

A) Жаңбыр жауса - жер ырысы.

B) Ел үмітін ер ақтар.

C) Айласыз батыр алдырар.

D) Ел - ырыстың кілті.

E) Батыр елдің сәулеті.

2. Махамбет ақынның әкесінің атын табыңыз.

A) Зұлқарнайын.

B) Жәңгір.

C) Өтеміс.

D) Исатай.

E) Бекмағамбет.

3. Ыбырай Алтынсариннің «Қазақ хрестоматиясы» кімге арналѓандыѓын табыңыз.

A) Ақындарѓа.

B) Балаларѓа.

C) Билерге.

D) Тіл мамандарына.

E) ¦Ұстаздарына.

4. А.Байтұрсынұлының өлеңдер жинағын көрсетіңіз.

A) «Шолпан».

B) «Маса».

C) «Асау тұлпар».

D) «Өткен күндер».

E) «Домбыра».

5. «Өтеген батыр» дастанының авторын табыңыз.

A) С.Сейфуллин.

B) М.Жұмабаев.

C) І.Жансүгіров.

D) Ж.Жабаев.

E) Б.Майлин.

6. Жүсіп Баласағұн қай ғасырда өмір сүргенін белгілеңіз.

A) X ғ.

B) VІІІ ғ.

C) ІX ғ.

D) XІІ ғ.

E) XІ ғ.

7. Қиял-ғажайып ертегіні табыңыз.

A) «Түлкі мен бөдене».

B) «Күн астындағы Күнікей қыз».

C) «Қырық өтірік».

D) «Аяз би».

E) «Толағай».

8. Асан атына ''қайғы'' деген сөздің тіркесе айтылуының себебін белгілеңіз.

A) Жай қоя салған.

B) Мұңды адам.

C) Халық қайғысын, мұң-зарын ойлаумен өткен адам.

D) Айналасына наразылықтан.

E) Өз басында қайғысы бар адам.

9. ''Өкпеңменен қабынба,

Өтіңменен жарылма,

Орыспенен соғысып,

Басыңа мұнша көтерген,

Жұртыңа жаулық сағынба'', - деген өлең жолдары кімдікі екенін белгілеңіз.

A) Шалкиіз жырау.

B) Ақтамберді жырау.

C) Жиембет жырау.

D) Бұқар жырау.

E) Доспамбет жырау.

10. Абайдың өнер-білім туралы өлеңін табыңыз:

A) "Қалың елім, қазағым".

B) "Өнер-білім бар жұрттар".

C) "Өзен".

D) "Ғылым таппай мақтанба".

E) "Жазғытұрым".

11. Мына сөйлемдегі салт-дәстүрге байланысты керек сөзді белгілеңіз.

...Алшынбай Ұлжан отырған үйдің есігін аштырып, тысқа семіз асау құнан тайды көлденең ұстап тұрып, қонақтардан не күткенін анықтаңыз.

A) Сый дәметті.

B) Рұқсат күтті.

C) Көрімдік сұратты.

D) Алғыс күтті.

E) Бата тілетті.

12. Мінездеменің ерекшелігін анықтаңыз.

A) Шығармаға қатысушының мінезін, дүниеге көзқарасын

сипаттау.

B) Оқиғаның болған жерін көрсету.

C) Табиғат көркін суреттеу.

D) Шығарманың оқиғасын желілі түрде көркем әңгімелеу.

E) Екі адамның өзара кезектесе сөйлеуі.

13. Ш.Айтматов қай ұлттың перзенті екенін анықтаңыз.

A) Өзбек.

B) Ұйғыр.

C) Қазақ.

D) Қырғыз.

E) Түрік.

14. Д.Исабековтің пьесасын табыңыз.

A) «Құдағи келіпті».

B) «Неке қияр».

C) «Әпке».

D) «Мансапқорлар».

E) «Көктөбедегі кездесу».

15. ''Жар-жар'' өнердің қай түріне жататынын табыңыз.

A) Жыраулық.

B) Шешендік өнер.

C) Күйшілік.

D) Термелік.

E) Айтыс.

16. Қазақ халқының ауыз әдебиетін зерттеген қай батыр жазушы екенін белгілеңіз.

A) Бауыржан Момышұлы.

B) Рахымжан Қошқарбаев.

C) Қасым Қайсенов.

D) Мәлік Ғабдуллин.

E) Талғат Бигелдинов.

17. «Балаларыма өсиет» өлеңінің авторын табыңыз.

A) Шернияз.

B) Шалкиіз.

C) Ақтамберді.

D) Жиембет.

E) Қазтуған.

18. Баймағамбет сұлтанмен қақтығысқан ақынды табыңыз.

A) Шернияз.

B) Бекболат.

C) Мұрат.

D) Шәңгерей.

E) Алмажан.

19. Мағжан Жұмабаев Омбының мұғалімдер дайындайтын семинариясын қай жылы бітіргенін көрсетіңіз.

A) 1918 ж.

B) 1916 ж.

C) 1914 ж.

D) 1915 ж.

E) 1912 ж.

20. Еркебұлан қай шығарманың кейіпкері екенін табыңыз.

A) "Азамат Азаматыч".

B) "Шұғаның белгісі".

C) "Кездеспей кеткен бір бейне".

D) "Әсия".

E) "Ақбөпенің сыры".

21. ...Бұрынғы өткен күніңді,

Берейін жырлап елге, анам.

Көргеніңді бүгінгі

Жаз, жаз, қалам, тер қалам...

Үзінді қай поэмадан алынғанын белгілеңіз.

A) ''Альбатрос''.

B) ''Күй''.

C) ''Күйші''.

D) ''Дала''.

E) ''Гималай''.

22. «Ш.Уәлиханов» пьесасының авторын белгілеңіз.

A) М.Әуезов.

B) С.Мұқанов.

C) Ғ.Мұстафин.

D) Ж.Аймауытов.

E) С.Сейфуллин.

23. Ағасының қалыңдығын алып қашып әкеліп беретін бала туралы жазылған Ғ.Мүсірепов шығармасын табыңыз.

A) «Кездеспей кеткен бір бейне».

B) «Боранда».

C) «Ананың анасы».

D) «Этнографиялық әңгіме.»

E) «Боранды түнде».

24. Оқиғаның болатын орны, мерзімі қалай аталатынын анықтаңыз.

A) Эпилог.

B) Шешім.

C) Экспозиция.

D) Кульминация.

E) Пролог.

25. Әбу Насыр Әл-Фараби туындылары ежелгі дәуір әдебиетінің қай кезеңіне жататынын белгілеңіз.

A) Ислам дәуіріндегі әдебиет.

B) Хандық дәуіріндегі әдебиет.

C) Оғыз дәуіріндегі әдебиет.

D) Түркі қағанаты дәуіріндегі әдебиет.

E) Алтын Орда дәуіріндегі әдебиет.

3 нұсқа

1. Мақалдың тақырыбын анықтаңыз.

Ер жігіт ел үшін туады,

Ел үшін өледі.

A) Еңбек тақырыбы.

B) Батырлық, ерлік тақырыбы.

C) Өнер - білім тақырыбы.

D) Ынтымақ, бірлік тақырыбы.

E) Достық тақырыбы.

2. Махамбет қай ханның тұсында өмір сүрген, белгілеңіз.

A) Абылай хан

B) Тәуке хан

C) Жәңгір хан

D) Әбілқайыр хан

E) Жолбарыс хан

3. Ы. Алтынсариннің отырықшылыққа, егіншілікке үгіттеген әңгімесін табыңыз.

A) «Талаптың пайдасы».

B) «Қыпшақ Сейітқұл».

C) «Атымтай Жомарт».

D) «Бай баласы мен кедей баласы»

E) «Әке мен бала»

4. «Тіл құралы», «Әдебиет танытқыш» еңбектерінің авторын белгілеңіз.

A) Ғ.Тоғжанов.

B) М.Әуезов.

C) М.Дулатов.

D) А.Байтұрсынұлы.

E) С.Сейфуллин.

5. С. Мұқановтың әйгілі романын табыңыз.

A) «Майға сәлем».

B) «Есею жылдары».

C) «Сұлушаш».

D) «Ботагөз».

E) «Сырдария».

6. VІІІ ғасырда Сыр бойында өмір сүрген ақын, күйші, аңыз кейіпкерін табыңыз.

A) А.Яссауи.

B) М.Қашқари.

C) Қорқыт.

D) С.Сараи.

E) Ж.Баласағұн.

7. ''Алтын сақа'' ертегісіндегі қай кейіпкердің сөзі екенін белгілеңіз.

-Осындай бәлен жердегі бәйтеректің басында бала тұр, бәйтеректің түбін жалмауыз кемпір қазып жатқандықтан, енді құлауға таяу тұр.

A) Төбет.

B) Жалмауыз.

C) Бай.

D) Қарлығаш.

E) Бай баласы.

8. Аңыз кейіпкеріне айналған жырауды табыңыз.

A) Жиембет.

B) Жиренше.

C) Қазтуған.

D) Доспамбет.

E) Асан қайғы.

9. XVІІІ ғасырда өмір сүріп, Тәуке, Абылай хандарға кеңесші болған қай жырау екенін белгілеңіз.

A) Доспамбет.

B) Ақтамберді.

C) Бұқар.

D) Қазтуған.

E) Шалкиіз.

10. Дулат ақынның әкесін табыңыз.

A) Шортанбай.

B) Еспенбет.

C) Сағынай.

D) Жиембет.

E) Бабатай.

11. Абайдың Әйгерімге деген жан сезімін білдіретін өлеңін табыңыз.

A) "Сап-сап көңілім".

B) "Бойы бұлғаң".

C) "Жарқ етпес қара көңілім".

D) "Қызарып, сұрланып".

E) "Көзімнің қарасы".

12. Шығарманың кейіпкері деген ұғымға лайық анықтаманы белгілеңіз.

A) Жансыз табиғаттың кәдімгі тірі адамға айналуы.

B) Шығармадағы адамдардың мінез-құлқы, сырт пішіні.

C) Міндетті түрде өмірде болған адамдар.

D) Өмірде сирек кездесетін, тіпті мүлде кездеспейтін

образдар.

E) Шығармадағы адамдардың көркем бейнесі.

13. XІX ғасырдың ІІ жартысында және ХХ ғасырдың басында қазақ халқымен тығыз әдеби байланыста болған туысқан халықтарды белгілеңіз.

A) Татар, қырғыз, өзбек.

B) Ұйғыр, тәжік, чуваш.

C) Түрік, құмық.

D) Қарақалпақ, араб.

E) Орыс, қарашай.

14. Қ.Жұмаділовтің «Қаздар қайтып барады» әңгімесіндегі Байтас шалдың туған жерге не үшін оралғысы келгенін табыңыз.

A) Қайтадан жаңа өмір бастау үшін.

B) Ашаршылықтан құтылу үшін.

C) Жаулардан құтылу үшін.

D) Туған жерге жетіп өлу үшін.

E) Туысқандарына жолығу үшін.

15. Сыпыра жырау қай жырда кездесетінін белгілеңіз.

A) «Алпамыс батыр».

B) «Ер Тарғын».

C) «Ер Мамай».

D) «Ер Қосай».

E) «Қобыланды батыр».

16. ''Қозы Көрпеш-Баян сұлу'' поэмасында Қозының намысын қорғау үшін кім шығатынын белгілеңіз.

A) Танаш.

B) Көтібар.

C) Тайлақ.

D) Тазша.

E) Айбас.

17. «Мен едім Исатайдың Шерниязы» деп, өзін Шернияз ақын кімге таныстыратынын табыңыз.

A) Махамбетке.

B) Бөкей ханға.

C) Баймағамбет сұлтанға.

D) Ел-жұртқа.

E) Жәңгір ханға.

18. Граждан деген есімнің Мағжан Жұмабаев өміріне қатысын табыңыз.

A) Баласы.

B) Досы.

C) Өлеңінің аты.

D) Ешқандай қатысы жоқ.

E) Лақап аты.

19. Қару-жарақ аттары, теңізшілік терминдері және түрлі неологизмдерді шығармаларында көп пайдаланған ақынды белгілеңіз.

A) Ә.Сәрсенбаев.

B) С.Сейфуллин.

C) С.Мұқанов.

D) Т.Жароков

E) А.Байтұрсынұлы.

20. «Тілінің көркемдігі, сөз образдарының байлығы жағынан І.Жансүгіров қазақ әдебиетінде айрықша орын алады»,- деген пікірдің авторын көрсетіңіз.

A) Т.Кәкішев.

B) Қ.Жұмалиев.

C) С.Қирабаев.

D) З.Қабдолов.

E) З.Ахметов.

21. ''Жүз жыл өмір кешкен ақында неше жүз жылдар өнері мен шеберлігі түйіскен'', - деген пікірді кім айтқанын белгілеңіз.

A) Р.Бердібаев.

B) М.Әуезов.

C) Б.Кенжебаев.

D) Ж.Дәдебаев.

E) Х.Сүйіншіәлиев.

22. М. Әуезовтің Ленинград университетін бітірген жылын табыңыз.

A) 1931ж.

B) 1930ж.

C) 1925ж.

D) 1926ж.

E) 1928ж.

23. Ғ.Мүсірепов «Шұғыла» әңгімесінде шұғыла деп нені айтқанын табыңыз.

A) Аспан әлемін суреттейді.

B) Сібір шұғыласын айтады.

C) Кемпірқосақты айтады.

D) Қардан қаланған «аққаланы»айтады.

E) Күн сәулесін бейнелейді.

24. Литота ойды қалай бейнелейтінін табыңыз.

A) Мүлде құлдырата, кішірейте суреттеу.

B) Әсірелеу, ұлғайту.

C) Сөздердің мағынасын бұрып айту.

D) Салыстыра суреттеу.

E) Сөздерді қарама-қарсы мәнде айту.

25. ''Құдатғу білігте'' әділдіктің бейнесі ретінде кім алынғанын анықтаңыз.

A) Қорқыт.

B) Одгүрміш.

C) Айтолды.

D) Күнтуды.

E) Ұғділміш.