Қазақтың би-шешендері. Төле би, Әйтеке би, Қаз дауысты Қазыбек би

Сабақ жоспары

Күні:

17.10

Пән:

қазақ әдебиеті

Сынып:

9«Ә»

Тақырыбы:

-

Қазақтың би-шешендері. Төле би, Әйтеке би, Қаз дауысты Қазыбек би

Мақсаты:

Би-шешендерінің шешендік сөздерінің мағынасын түсіну.

Міндеті:

-Шешендік сөздердің жанрлық ерекшеліктерін меңгерту.

- Шешендік толғаулардың мағынасын ашу.

-Билердің шешендік сөздерін сахналауға бағыттау.

-Би-шешендердің бойындағы қасиеттерді оқушы бойына дарыту.

Күтілетін нәтиже:

-Шешендік сөздердің жанрлық ерекшеліктерін ажырата алады.

-Төле би, Әйтеке би, Қазыбек билердің өмірі мен шешендік сөздерін біле алады.

-Шешендік сөздерді оқуға деген қызығушылығы артады.

-Диалог арқылы өз ойын еркін жеткізе алады.

- Сахналық қойылымда рөлдік образға еніп, өз шеберліктерін анықтай алады.

Сілтеме:

Оқулық, хрестоматия, шешендік толғаудан, шешендік арнаудан, шешендік даудан үзінді, слайдтан мәлімет

Түйінді идея:

Шешендік сөздердің тәрбиелік мәнін түсіну.

Тапсырма көздері:

Дара, жұптық, топтық.

Оқуға арналған тапсырма:

Хрестоматиядан шешендік толғауларды жаттау.

Сабақ жүрісі:

Ұйымдастыру

Миға шабуыл. Сын тұрғысынан ойлау.

1.Сәлемдесу (психалогиялық ахуал)

2. Үй жұмысын сұрау. (сұрақ-жауап кезеңі, сілтеме сұрақтар)

3. Топқа бөлу. (шешендер, тапқырлар, суырыпсалмалар)

4. Төле би, Әйтеке би, Қазыбек бидің суреттерімен жұмыс

Аукцион (әр бидің бойындағы қасиеттерді оқушылар тақтаға жазады)

ТӨЛЕ БИ ӘЙТЕКЕ БИ ҚАЗЫБЕК БИ

Шешен,

данышпан

Суырыпсалма

қиялы ұшқыр

Ақылгөй,

білгір

Оқушылардың ойлау қабілеті дамиды.

Жаңа сабақ

Диалогтық оқыту.

сыни тұрғыдан ойлау, көшбасшылық, дарындылық пен таланттылық

Шығармашылықізденіс жұмысы, рөлдік белсенділік

Мұғалімнің сөзі.

Бүгінгі тақырып -«Қазақтың би-шешендері» болғандықтан интербелсенді тақтадан слайд арқылы оқушыларға тақырып түсіндіріледі. Қазақтың би-шешендері көп. Соның ішінде бүгінгі тоқталатынымыз-қазақтың маңдайына біткен біртуар шешендері -Төле би, Әйтеке би, Қазыбек би.

Қазақтың қоғам қайраткері, атағы жер жарған шешен, Ұлы жүздің бас биі, "Жеті жарғыны" жасаушылардың бірі. Құдайберді әулетінің өкілі болып табылатын Әлібекұлы Төле биге дейін ешкім би де, бай да болмаған.

Әбілқайыр ханға дейін Кіші жүздің сөзін ұстаған қазақтың биі. Есім хан тұсында Самарқанды билеген Жалаңтөс батырдың жақын туысы.

Қазыбек Келдібекұлы - қазақ халқының XVII - XVIII-ғасырлардағы ұлы үш биінің бірі, көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері. Орта жүз арғын тайпасының қаракесек руына кіретін болатқожа атасынан шыққан әділ би болған.

Жаңа тақырып түсіндірілген соң, тапсырмалар орындалады.

Кім жүйрік? тапсырмасы. Автобустық аялдама арқылы орындалады.

Оқушылар Т кестесімен жұмыс жасайды. (тапсырма: шешендік толғаулардың басы беріледі, оқушылар оны жалғастырып, кімнің сөзі екенін табады, автобустық аялдама арқылы бір-бірінің тобына барып толықтырады)

Оқушылардың топтық жұмыста пікір алмасу, өз қөзқарастарын көпшілік алдында білдіру қабілеті артады.

Оқулықпен жұмыс. Рөлдік белсенділікке тапсырма.

I топ

Қазыбек би. Қалмақ ханына барады.

II топ

Әйтеке би.

Бірде Төле бимен Қазыбек би ертеректе өлген кісінің құнын даулап, кіші жүзге келеді.

III топ

Оқушылардың дарындылық, таланттылық қыры ашылады.Төле бидің Әнет бабаға сәлем беруі.

Сергіту сәті. Ет тартқыш машина, обруч, скрипка

Оқушылар әр қимылды жасайды. Бір мезгілде аспаз, бір мезгілде әнші, бір мезгілде спортшы бола алады, көңіл-күйлері көтеріледі, сергиді.

Практика

Дарындылық пен таланттылық, диалогтық оқыту, жас ерекшелігіне сай оқыту.

«Кім жүйрік» тапсырмасы. Оқушылар тақтадағы сөздерге барып, өз ойларын бүгінгі өмірмен байланыстыра отырып жазады.

Бүгінгі таңда сен үшін кім жақын?

Бүгінгі таңда сен үшін не қымбат?

Бүгінгі таңда сен үшін не қиын?

КІМ ЖАҚЫН? НЕ ҚЫМБАТ? НЕ ҚИЫН?

Жалғыздық

Доссыз жүру

Өмір

Жақсы қасиеттер

Ана

Дос

.

Бекіту

Диалогтық оқыту, сыни тұрғыдан ойлау, бағалау

«Шапшаң ілмек» тапсырмасы. Сұрақтар қойылады, оқушылар жауап береді.

Шешендік толғау деген не?

Шешендік дау деген не?

Шешендік арнау деген не?

Төле бидің шешендік сөздерін жатқа айт.

Әйтеке бидің шешендік толғауын жатқа айт.

Қазыбек бидің шешендік толғауын жатқа айт.

Сабақты қорыту

Кері байланыс.

Үйге тапсырма

Бағалау.

Біз қазақтың би-шешендерің ерен еңбегі мен орасан зор шешендік, тапсырлық қасиеттерінің адам бойына қажет екенін осы сабақ барысында

талқылай білдік. Сонда би-шешендерге қандай қасиет тән деген сұрақ туындайды.

Би-шешендерге тән қасиет

Тапқырлық

Шешендік

Суырыпсалмалық

Данышпандық

Саясаткерлік

Мәмілегерлік

Оқушылардың сабақтан алған әсері кері байланысқа жазылады.

Екі жұлдызша, бір тілек .

Би-шешендердің ұнаған толғауын жаттау.

Бонус арқылы бағалау. Әр тапсырманы орындаған оқушы бонуспен балл жинап отырады, сол арқылы бағаланады.

Бағалау формасы: формативті

Астана қаласының

Ғ. Қайырбеков атындағы №2 мектеп-гимназиясы

Сабақтың тақырыбы:

Қазақтың би-шешендері.

Төле би, Әйтеке би, Қазыбек би

Пән: қазақ әдебиеті

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі: Айтакова А.Б

Сынып: 9«Ә»

Астана

2013 ж