Мамандықтар әлемі

Сабақтың тақырыбы: «Мамандықтар әлемі»

Мақсаты: оқушылардың мамандық таңдау, олардың типтері мен түрлері туралы түсініктерін жетілдіру, мамандыққа деген ықыласын, қызығушылығын арттыру арқылы өз қалауын жасауға мүмкіндік туғызу.

Түрі: пікір алмасу, интеллектуалдық сайыс сабағы

Көрнекілігі: интербелсенді тақта, сөзжұмбақтар, қанатты сөздер

Жоспары

1. Мұғалімнің кіріспе сөзі

2. Сөзжұмбақ

3. Мен танитын мамандықтар........ (сайыс)

4. Ш. Құдайбердіұлы «Адамдық борышың» өлеңі

5. Мамандықтың психологиялық типтері

6. Көрініс. Ы. Алтынсарин «Бақша ағаштары»

7. Ең, ең... жақсы ойыны

8. Сұрақ сенен, жауап менен сайысы

9. Сиқырлы ұяшықтар сауалнамасы (журналистика пәні бойынша)

10. Оқушылардың шығармашылық жұмысы. Видеокөрініс. «Мен болашақ маманмын....»

11. Алты ойлау қалпағы

12. Психогеометрия сайысы

13. Сабақты қорыту.

14. Ән.

Мұғалім сөзі

Мына бір жарық дүниеге келген әрбір саналы адамның парызы-Елі мен Жерінің игілігіне еңбек ету, өмірден өз орнын табу, адам деген ардақты атына сай өмір сүру. Тағдырдың әркімге әрқилы сыйы мол: біреулер өзінің қабілетіне, қалауына, мінез-құлқына, дүниетанымына, біліміне сәйкес мамандықты меңгермей мақсат-мүддесіне жете алмайды; екінші біреулер таланты мен талғамына, талабы мен таным-түсінігіне сәйкес мамандықты меңгерсе де тірлікте жолы болмайды. Жас ұрпақ, яғни адам тәрбиесі туралы ой толғаған бір ұлағатты ұстаз «Адамда бір ғана мамандық болуға тиіс: ол-шын мәнінде адам деген атқа ие болу» дейді. Ал енді «мамандық дегеніміз не?» деген сұраққа жауап беріп көрелік. Мамандық-қарапайым өмір сүру көзі болып табылатын және қандай да бір дайындықты, жауапкершілікті талап ететін еңбек қызметінің бөлігі. Ендеше «Мамандықтар әлемі» атты сайыс сабағымызға қош келдіңіздер дегім келеді.

Сөзжұмбақты шешу.

1. Ала таяқ ұстаған,

Жол тәртібін нұсқаған,

Өміріңді күзеткен,

Ысқырығы күшті адам. (Милиционер)

2. Бал тамған мәзір,

Ол бар жерде әзір. (Аспаз)

3. Оқу-білім бағдары,

Заманының бағбаны. (мұғалім)

4. Өскен шашты жаратпайды,

Қайшысы бар жалақтайтын. (шаштаразшы)

5. Ас атасы нан, бізге оны жеткізер........ (наубайшы)

6. Еңбек орны танабы,

Сүйікті орны -дала әні.

Егін салып мәпелеп,

Асырайды қаланы. (диқан)

7. Өңкей ығай екі топта,

Таласып жүр бір допқа. (фудболшы)

8. Күміс қанат сұңқары,

Көкке еркін сүңгиді.

Бұлттан да тым әрі,

Кеткен жанды кім дейді? (ұшқыш)

Сөзжұмбақтың ортасында мамандық деген сөз шығады, осы сөзді талқылау.

Мамандық деген не?

Мамандықтың қандай түрлері бар?

Бүгінгі таңда қай мамандық маңызды?

Қай мамандықтың өміріне қауіп төнуі мүмкін?

Қай мамандықтың түрін жеңіл деп атауға болады?

Енді кластер арқылы мамандық сөзін талқылау.

Мен білетін мамандық

Әр топқа әр түрлі әріптер таратылады, оқушылар сол әріптен басталатын мамандықтарды атап шығу керек. (Қ, А, С, П, Б, М, К, Н, Д, Т, И...)

Ш. Құдайберді «Адамдық борышың!

Мұғалімнің сөзі.

Психологтар «Кез келген адам өзінің мамандығына риза болуы керек, еген риза болмаса эмоциялық тұрғыда күйреуге ұшырайды» дейді. Мамандықты таңдағанда болашақтағы қажеттілігін ескеру керек.

Мамандықтың психологиялық типтері (әр мамандықты топтастырады)

I топ. Адам-----------табиғат

II топ. Адам------------техника

III топ. Адам----------адам

Ы. Алтынсарин. «Бақша ағаштары» әңгімесін сахналап көрсету арқылы оқушылар осы әңгіменің өн бойынан мамандық түрлерін іздейді.

Әңгіме бойындағы кездескен мамандықтар

мұғалім дәрігер тәрбиеші жол инспекторы

Ең, ең ...жақсы ойыны

Ең, ең ақшасы көп.....(банк қызметкері)

Ең, ең жасыл....(эколог, географ, бақташы)

Ең, ең тәтті....(аспаз, кондитер)

Ең, ең күлкілі.... (клоун)

Ең, ең жауапты...( сот, бугалтер)

Ең, ең салмақты... (мұғалім, заңгер)

Ең, ең қарым-қатынасы күшті... (бизнесмен)

Сұрақ менен, жауап сенен сұхбаттық сайысы

1. Орыс жазушысы А. Чеховтың негізгі мамандығы кім болған? (дәрігер)

2. Қандай адам бір қолымен автомобиль тоқтата алады? (жол инспекторы)

3. Кімнің алдында адам әрдайым бас киімін шешеді? (шаштараз)

4. Кім екі жеңін түсіріп жұмыс жасайды? (өрт сөндіруші)

5. Кім отырып жүреді? (шахматшы)

6. Стралужин фамилиясында қандай мамандық жасырылған? (журналист)

«Сиқырлы ұяшық» тапсырмасы. Журналистика мамандығы бойынша сұрақтар.

«Мен болашақ маманмын» оқушылардың шығармашылық ізденіс жұмыстарынан видеокөрініс.

Эдвард де Боно «Алты ойлау қалпағы».

Ақ шляпа - ақпараттар, фактілер

Қызыл шляпа - ішкі сезім

Қара шляпа - логикалық негативті ойлау

Сары шляпа - логикалық позитивті ойлау

Жасыл шляпа - шығармашылық ойлау

Көк шляпа - ойлау процесін басқару

Ақ (ақ бұлттар) - фактілер, цифрлар және мәліметтерді таза күйінде беру.

Қызыл (от) - ішкі сезім, эмоция, сезінулер және интуицияны білдіру.

Қара (тұман) - негативті ойлау, мысалы: "бұл орындалмайды, себебі...."

Сары (күн) - оптимизмді, ашықтықты, позитивті және конструктивті ойлар, ұсыныстар, мысалы: «неге, бұл міндетті түрде орындалады!».

Жасыл (дала) - жаңа идеялар ағымын тудыратын шығармашылық ойлар.

Көк (аспан) - жоғары деңгейдегі жалпы көзқарастарды, білдіреді, қорытындылайды.

Ортаға салынатын тақырып: Мен мамандық әлеміндемін.....

Психогеометрия әр мамандыққа психологиялық мінездеме.

ШАРШЫ(квадрат). Сенде төдімділік, шыдамдылық, еңбекқорлық дамыған. Өз айналаңа адамдарды жинап ұйымдастыру, реттеу және жүйелеу қабілетің баршылық. Сенен үздік администратор шығады, бірақ саған өзіңнің кәсіптік мамандығыңды менеджментпен байланыстырмауға ұсыныс айтамын.

ИРЕК . Сенде әсемдікті көре білу қабілетің жоғары қалыптасқан, сондай-ақ шығармашылық қабілетің, ой-өрісің дамыған. Табиғи ойлылық, өткірлік бар, өз айналаңа қабілетті адамдарды жинай аласың. Бастаған істі аяқтауға төзімділіктің жоқтығы бөгет жасайды.

ШЕҢБЕР. Сенде адамгершілік қасиет жоғары дамыған. Сен өз әріптесіңді тыңдай аласың және оның қайғысы мен қуанышын бірге бөлісесің, басқаның ауыртпалығына жәрдемдесу қабілетің жоғары қалыптасқан. Саған жеке адамдар арасындағы кикілжіңдер тән емес, өзіңді олардан аулақ ұстайсың және саған менеджмент саласындағы мамандықтар сәйкес келмейді. Сенен үздік психолог шығуы мүмкін.

ҮШБҰРЫШ. Саған басқарушылық қасиет тән. Өз көздеген мақсатыңа қол жеткізуге бар мүмкіндігіңді жасайсың. Өзіңе сенімдісің және жеңіске, жетістіктерге, ұтыстарға оңай қол жеткізесің. Айтқаныңнан шықпайсың, абыройлысың. Сен қоғамда, өмірде жоғары жетістіктерге қол жеткізесің.

Ән. Ұстазым.

Сабақты қорыту.

Мамандықтың жақсы, жаманы болмайды. Тек сіз таңдаған мамандық халыққа, елге, ең бастысы өзіңізге пайдалы болуы керек. Сәкен Сейфуллин «Тіршіліктің негізі-еңбек. Еңбекпен ғана адам жақсы тұрмысқа жеткен» деген екен.

Сабақ аяқталды. Назарларыңызға рақмет.

Ғ.Қайырбеков атындағы №2 мектеп-гимназиясы

Сабақтың тақырыбы:

МАМАНДЫҚТАР ӘЛЕМІ

Өткізген: қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі: Айтакова А. Б

Сынып: 9»Ә»

Астана

2014 ж