Документ на тему Ш. Амонашвили

Ш.А.Амонашвили «Қанаттар» деген әңгімесіне пікір

Қарт адамның сөзін алсақ, егер балаға тәрбие бергің келсе , өзіңмен мынадай даналықты ал: басқа адамға ағаш ексен, жеміс беретін ағашты егіп бер. Егер басқа адамға жылқы сыйлағың келсе, ең жүйрік тұлпарыңды сыйла. Ал егер саған баланы тәрбиелеуге берсе, сен оны қанатты қылып қайтар. Бұл әңгіме жақсылықты жасауға үйретеді. Жай ағашты екпей, адамды жемісімен қуантатын ағаш ексең, жай жылқыны бермей, ең жүйрігін беріп басқа адамды қуанта білсең өзінді бақытты жандарының бірі ретінде сезінесің. Айналадағы адамдарыңа жақсылық жасай отырып, өзіннің өмірінің жақсы оқиғаларға толы екендігін көруге болады. Әр жасаған жақсылығын өзіне екі есе қылып қайтарылады. Жақсылық жасау әр адамның қолынан келе бермейді. Бұл адамзат тәрбиесіне байланысты.
Енді баланың тәрбиесі туралы тоқталып кетсем. Ұстаздың алдында өмірге ерекше талпынып, алдында қолын созған болашақ ұрпақ тұр. Бала тәрбиесі «адам бойындағы барлық қасиеттер ананың ақ сүтінен жаралған», - деген Абай атамыз. Бала бойына берілген қасиеттерді міндетті түрде тәрбиелеу қажет. Тәрбие басы отбасынан басталады. Бала өмірінде отбасының алатын орны ерекше. Отбасы тәрбиесінде әкенің де, ананың да орны бөлек. Әке мен ана баланың алғашқы ұстазы. Бала тәрбиелеуде өздерінің үлгі - өнегелері арқылы әдептілігімен, өнерпаздылығымен, бір - біріне деген жақсы қарым - қатынасымен, ерең еңбегімен балаларына үлгі - өнеге көрсете алады.Өзінің ақ сүтімен, бесік жырымен тербеткен ана, бар өзінің өнерін, естіп білген білімін түгел үйретуге тырысқан әке тәрбиесінен кейін бала бойына жан жылуын дарытатын - ұстаз тәрбиесі.
Қазіргі қоғам баланың бойына адами құндылықты, әділдікті, қамқорлықты бойына сіңіріп тәрбиелеуді талап етеді. Бала бойындағы қабілетті жан - жақты ашып, өзіне сендіру қаншалықты маңызды десеңізші. Осы маңызды істі біз, яғни мұғалімдер қауымы атқарудамыз.
Мұғалім - бұл ең қастерлі де , қасиетті де мамандық иесі. Алаштың мақтанышы Ахмет Байтұрсынов «Мектептің жаны - мұғалім. Мұғалім қандай болса, мектебі де сондай болмақшы, яғни мұғалім білімді болса, білген білімін басқаға үйрете білетін болса , ол мектептен балалар көбірек білім біліп шығады. Солай болған соң , ең әуелі мектепке керегі - білімді, педагогика, методикадан хабардар , оқыта білетін мұғалім» , деп айтқандай, мұғалімдердің басты міндеті, тілін қастерлей және оны жалпы адамзаттық деңгейдегі рухани құндылықтарға ұштастыра білетін тұлға тәрбиелеу. Еліміздің ертеңі - бүгінгі жас ұрпақтың тағдыры - ұстаздардың қолында. Ал сол ұрпақты тәрбиелеу - ұлағатты да ұлы іс.
Бала тумысынан жаман болмайды , жаман тәрбиеші ғана болуы мүмкін. Мұғалімнің міндеті - баланы ізгілікке жетелеу. Баланы қанатты қылу үшін , ұстаздың өзі қанатты болуы керек .Осы қанатты әңгімеде қарт адам ұстаздың өзінен көргеніне қуанды.

Ермуханова Айнур Гафуровна