Іскерлік ойыны

Тақырыбы:

"Отбасының құқықтық негіздерін пысықтау".

Сабақтың мақсаты:

1.Отбасының құқықтық міндеті мен негізін білдіру.

2.Отбасына арналған заңдарға көңіл бөлу, Қазақстан Республикасының Конституциясы (27-бап),Қазақ ССР-нің неке және семья туралы КОДЕКС, 6-тамыз 1969ж(13-26), (45-47), (64-67) баптар

3. Отбасының экономикасы, бюджеті, ақша,тауар бағасы неге байланысты?

Байлық қалай жиналады? Бюджет көзі туралы түсінік. Базар экономикасы т.б байланысты А У К Ц И О Н өткізу арқалы осы сабақты түсіну.

Тәрбиелілігі:

Қоғамның болашағы 2030ж - отбасының экономикасына байланысты іскер-

лікке үйрету.

Көрнекілігі:

Тақта, кеспе-сұрақтар, газет-журналдар , көркем суреттер,кітап, заң құжат-

тар, ұлттық ақша, доллар, ұлттық қоржын т.б.

Аукциондық бұйымдар:

Қазақтың ұлттық бұйымдары (қоржын-заттай),ұлттық бұйым салынған

үлкен, бояулы суреттер

Тақтада жаңа сөздер:

1.Бизнес, акция, аренда, арендатор, аукцион,экономика, бизнесмен.

2.тауар, ақша, бағамдары, кредит, бағалы қағаздар түрі және цифрлер сөй-

лейді.ҚР Конституциясынан сұрақтар жазылған.

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру жұмысы

1. Мұғалім: Бұл ерекше сабақ. Экономикалық аукцион сабағы болған-

дықтан бізге берілген сабақ бойынша білімімізді сынап кореміз.

Аукционға түсіреміз.А У К Ц И О Н- дегеніміз бәсеке, сауда жұмысы.

Бүгін білімімізді 3-4-5 деген бағаны сатып аламыз. ҚР-сының Конституциясы туралы зеректігімізді көрсетеміз.

2) Әр топ өз мәліметтерімен, ұрандары, таңбаларымен,үй тапсырмаларымен

шығады. Тапсырмасы әр семьядағы оқушы өздерінің отбасындағы ақша

кірісі мен шығысын есептеп келеді. Қазақстан Республікасының Консти-

туциясын қайталап, дайындалып келеді. 27-бап неке кодексін оқып,кеспе

қағазға түсіріп келеді.

3. Саудагер болады: аукцион жүргізетін:Аукционда 4 сурет,товар-қоржын

сатылады.(сурет, қоржын ішінде сұрақтар бар). Алғашқы тауар бағасы

....... тенге айтылады. Сатып алушы топ өзбағасын........ тенге бередіде,

суретті,тауар алады.Сұраққа жауап берілмесе тағы сауда-бәсекеге туседі

Әр топ топтасып жауап беруге ұжымдалады.

ІІІ А У К Ц И О Н

№1сурет 1-топ

1. Отбасы деген не?

2. Некеге отыру неше жастан басталады?

3. Қазақстан Республикасының Конституциясы 27-бап.

4. Ежелден қазақ халқы отбасына ерекше мән берген, неге?

5. 7-атаны ата?

6. Жұбайының біреуі қылмыс жасаса кім жауап береді?

7. Баланың ұлты қандай болады?

8. Баланың міндеті?

9. Неке кодексі 15-23.

10.Ақша, ол не нәрсе?

№2 сурет 2-топ

1. Некеге отырушылар жасы шектелген бе?

2. Некені кім жүргізеді?

3. Қазақтар 7- атаға дейін туыс деген, неліктен?

4. Баланың азаматтығын түсіндір?

5. Адамға ақша не үшін керек?

6. Неке кодексі 25-26-45-57-58 бап

7. Әкенің міндеті?

8. Шешенің міндеті?

9. Жанұя құру міндет пе?

10.Сенің отбасыңның өнегесі.

№3 сурет 3 - топ

1. Әйелге біреу қысым жасаса қалай болады?

2. Мемлекеттік некеге отырғандарды кімдер дейді?

3. Неке кодексі 64-67 түсіндір.

4. Бала ана туралы мақал айт

5. Неке кодексі 71-13 бап

6. Не үшін бала керек?

7. Көкек әке, көкек ана дегенді қалай түсінесің?

8. Баланы асырап алуға болама?

9. Неке кодексі 20-22 бап

10.Ақша көп болған жақсы ма?

№4 сурет 4- топ

1. Ата- анасы қалың мал алу үшін ұызын ұзатуы мүмкін бе?

2. Мемлекеттік органнан басқа жерге некелесуге болама?

3. Мүліктік құқықты түсіндір?

4. Жеке мүлік деген не?

5. Ортақ мүлік деген не?

6. Көп балалы отбасын кім қорғайды?

7. 2030- бағдарламада отбасы туралы не айтылған?

8. Ата-ана құқығынан ажырату қалай болады?

9. Қамқорлыққа алу деген не?

10.Қорғанышқа алу деген не?

Бұл сұрақтар жауабына қарай бағаланады,қортындалады.

Ақша және ақша айналымы бөлімі бөйынша аукционда сұрақтар қойылған.

Енді тақтадағы Нарықтық баға торын толтырады.

Әр топтан бір оқушы шығады

1-топ 2-топ 3-топ 4-топ

Тенге Доллар Рубль Д.М

Түрі

Бағасы

1 оқушы тақтада алдын ала жазылған сөздіктерді түсіндіреді

2-оқушы Тақтадағы цифрлармен ауызша сөйлеп толтырады, отырған 4 топқа

құқық негіздерінің №3,№4 сурет 4-топ, 4-карточкада сурет таратылады.

Сурет артында сауалдар үлгісі бар.

Цифрлар сөйлейді: (тақтада жазылған)

( Қандай күн, қандай бап екенін айтады)

№1топ №2-топ

1995 ж 30 тамыз 1 маусым

1992 ж 4 маусым 30-бап, ҚР Конс.

1 қыркүйек 7-бап, ҚР Конс.

8 наурыз 27-бап ҚР Конс.

25 қазан 1993ж, 17 қараша

№3 топ №4 топ

1992ж. ақпан 1998ж кімнің 100ж.

22 наурыз 1998 ж 10 тамыз

9-бап ҚР Конституциясы. 22-бап ҚР Конституц

1991 ж 1 желтоқсан 1986 ж 17 желтоқсан

1991 ж 16 желтоқсан 1-бап ҚР Конституциясы

Хұқық негіздерінен №3, №4 суреттегі кеспе қағаздағы сұрақтар

№3 №4

1.Отан деген не? 1. Мемлекет деген не?

2. Унитарлы мемлекет деген не? 2.Тәуелсіз мәмлекет деген не?

3.Азаматтық деген не? 3.Азамат деп кімді айтады?

4.ҚР қашан жарияланды? 4.ҚР қанша обл,ауд,қала қалқы бар?

5.ҚР тұнғыш президенті кім? 5.Президенттіті неше жылға,кім

сайлайды?

6.Референдум деген не? 6.Парламент деген не?

7.ҚР БҰҰ қашан мүше болды? 7.ҚР шет елдерде қанша елшілігі бар?

8. Ел таңба авторы кім? 8."ЮНЕСКО" бойынша кімдердің

150 ж тойланды?

9.Әнұран авторы кім? 9.Тудың авторы кім?

10. Әнұранның бірінші шумағын айт

Мұғалім: Сонымен Аукционмен таныстық, оның ролін біле білдік.

Енді семьядағы ақша,оның ролі, көзі қайда? Деген сұрақ беріледі.

Міне осы кезде 1 - 2 оқушы өздерінің отбасындағы ақша кірісі мен шығысын оқиды. Әр топ бағалайды. Отбасына табыс жете ме? Деген сұрақ қойылады.

№1 Ситуация жағдайы оқылады. Мынау:

Әкесінің еңбек ақысы - 3000 тенге

Шешесінің еңбек ақысы -2000 тенге

Атасының зейнет ақысы -1500 тенге

Үлкен ұлының стипендиясы -1000тенге

№2 Ситуация жағдайы: Баяғыда (қазірде) бір қарақшы болыпты. Ол

жолда, үлкен жолда шаруа ( қожалықтың) қалаға апара жатқан азық - түліктерін ұрып-соғып тартып алып отырады. Сөйтіп оның байлығы аса береді. Осындай жолмен баюды жақсы деп ойлайсың ба? Бұл бұрынғы, баяғыда, қазіргі кезде болған деп есептейсің бе?

№3 Ситуация жағдайы: Ертегі бойынша атаның шалқаны өте үлкен болып өсті. Бүкіл жанұясына жетті дейді. Осындай еңбек етіп баюға қазір мүмкінбе?

Дәлелде, мысал келтір.

№4 Ситуация жағдай: Әкесінің екі ұлы болды.Әкесі екі ұлына бірдей байлық

берді. Енді әкесі 1 жетіден кейін екі ұлының қалай пайдаланғанын көрді.

1-ші ұлы әкесі берген байлықтан сиыр сатып алды. Сүтті өзі ішті, сатты, ақша жинады, байлығына байлық қосты.

2-ші ұлы әкесі берген байлықты біткенше өзі ішіп жеді, содан қайыршы-

лыққа түсті. 2 ұл қалай байлықты пайдаланды.

№5 Ситуация жағдайы: Орман мекемесі әкесіне, екі балаға жәрдем ретінде

1000 тенге төлейді.

Осы отбасы азық-түлікке 3000 тенге жұмсайды.

Жеке транспортқа 500 тенге, 2000 тенге ( су, эл.энерг, газ, телеф)жұмсайды.

Күн көруге бола ма?

Отбасындағы кіріс пен шығысты есептеп білдік. Оқушы сол үшін экономи-

каны білу керек.Үнемдеу керек деп қорытамыз дейді.

Мұғалім: Енді байлық деген не? Байлық көзі неден басталады? Байлық

адамға не істетейді? т.б. бизнесмен кім? 1-2 оқушылар жауап береді.

Мына таблицаны пайдаланамыз

Отбасына кіріс қайдан келеді.

1. Еңбек ақы 1. Зейнет ақы

2.Жинақ касса 2. Бағалы зат

3.Бағалы қағаз 3. Үйді жалға беру

4. Көп балаға төлем 4.Алимент (өздері кіргізсе)

5.Жерді игеру 5.Өнермен айналысу

6.Ірі малдарды иемдену 6.Ауыл шаруашылығы (машина үс)

7.Жеке меншік машина ұстау 7.Жеке автобус ұстау

8.Табиғат байлығы 8. Жалға машина беру, алу т.б

Мұғалім: Осы таблицада бай болуға жетелей ме? Өздерің кірісті қайдан

іздер едіңдер?

Оқушылар: Ия.1-2 оқушы өз ойын айтады

Жақсы киініп, жақсы өмір сүру үшін не істеу керек?

Оқушылар: 1-2 ойын айтады

Мұғалім: Осыған жету үшін мәдені байлықпен рухани байлық керек пе?

Жақсы дуние, жақсы киім, жақсы машина т.б қандай адам жасай алады?

Оқушылар: Бұларды жасаушы да, ойлаушы да, білімді, оқыған адамдар.

Сол үшін оқу керек. Жақсы оқыған адам өзінің аңсаған мұратына жетеді.

Бүгінгі сабақтан отбасының негізгі мақсаты экономика жеткілікті бай болу

үшін әркім отбасының күш-қуатын асыру үшін жұмыс істеу керек.

Келешек 2030- бағдарламада соларды ауылды жерде жерді пайдалану керек.

Мұғалім қортындысы: Сол үшін келешек ғаламат,келешек ғажайып болу

үшін білім керек екен."Тәулсіздіктің тура жолы білімде"деген Президентіміз

Сабақта белсенділік көрсеткен оқушыларды бағалап, марапаттаймыз,

қортындылаймыз.