Еліктеу сөздер туралы түсінік. Еліктеуіш сөздер

Сабақтың тақырыбы: Еліктеу сөздер туралы түсінік.Еліктеуіш сөздер.

Сілтеме: А.Ысқақов Қазақ тілі (359-360 беттер)

С.Исаев,К.Назарғалиева, Ж.Дәулетбекова Қазақ тілі

оқулығы (157-164 беттер)

Жалпы мақсаттары: Мағынасы жағынан айналадағы түрлі дыбысқа және

қимылға,іс-әрекетке еліктеуден туған сөздер екенін

меңгерту.

Оқу нәтижесі: Оқушылар еліктеу сөздер туралы,яғни айналадағы,таби-

ғаттағы түрлі түрлі дыбыстарға еліктеуден туған сөздер,

олардың қолданылу аясы туралы меңгереді.

Әдіс-тәсілдер: Білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер (сұрақ қою,

зерттеушілік әңгіме),АКТ,талантты және дарынды бала-

лармен жұмыс,сыни тұрғыдан ойлауға үйрету.

Уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

2мин.

1мин.

4мин.

3мин.

15мин.

5мин.

5мин.

2мин.

1мин.

4мин.

2мин.

1мин.

Сыныпта психологиялық ахуал қалып-

тастырамын.

Оқушыларды топқа бөлемін.

Үй тапсырмасын тексеремін.

Жаңа сабақ

Сызғыш,кілт жинағын,т.б.заттарды көр-сетпей жерге түсіріп аламын, бір ыдыстағы суды екінші ыдысқа құямын.

Мен не істедім? (сұрақ қоямын)Оны қалай байқадыңдар?Естігендеріңді сөзбен қалай жеткізесіңдер? Осындай сұрақтар арқылы оқушыларға ой тастай-

мын.

«Ойлан,топтас,талқыла»

Оқулықтың 359-360 беттері бойынша және қосымша мәліметтер беремін.Осы бойынша жаңа тақырыпты өздері түсініп және оны сыныптастарына түсіндіріп беруге ықпал жасаймын.

№ 1 тапсырма

1-топқа

Сылдыр-сылдыр

Сар қамыстан

Төгілді жыр

Өрді алыстан.

Кімнің шығармасы,қалай аталады?

Еліктеу сөзді тап.

2-топқа

Ортасына шаһарының

Буырылы барып топ етті.

Төрт аяғы тиген жер

Тесіле жаздап солқ етті.

Қай шығармадан алынған үзінді? Еліктеу

сөзді тап.

3-топқа

Дәл осы кезде қорадағы әтеш қанатын

дүрс-дүрс қақты.Сатай ер-тұрманды алып далаға шықты.

Қай шығармадан алынған үзінді?Кейіпкерге сипаттама бер,еліктеу сөзді тап.

№ 2 тапсырма

Оқулықпен жұмыс.

1-топқа 299-жаттығу.

2-топқа 300-жаттығу.

3-топқа 301-жаттығу

Сергіту сәті.

Еліктеу сөздермен қатар басқа сөз таптарын да араластыра атаймын,тез ажырата білулері қажет.

Оқушыларды топқа бөлемін.

1-топқа

Тақырыпқа байланысты 4 сұрақ дайындау.

2-топқа

Еліктеуіш сөздерге байланысты 3 тест құрастыру.

3-топқа

Қалаулары бойынша сурет салып,еліктеу сөздерді кірістіре отырып мәтін құрау.

«Екі жұлдыз,бір тілек»

Үйге тапсырма.

Құрамында еліктеу сөзі бар мақал-мәтел,жұмбақтар жазып келу.

«Менің сүйікті кейіпкерім»тақырыбына шығарма жазу.

Оқушылар шеңберге тұрып,әрқай-

сысы өз есімінің алдына сын есім

қосып өзінен кейінгі оқушыға

таныстырады.Ары қарай жалғаса береді.

Әр түрлі геометриялық пішіндер

арқылы 3 топқа бөлінеді.

Оқушылар үстеудің мағынасына,

құрамына қарай бөлінуін флипчартқа түсіріп,жауап береді.

Айналадағы (табиғаттағы) түрлі

құбылыстардың дыбыстарына

еліктеуден жасалатын дыбыстар туралы өз білгендерін айтады.

Оқушылар алдымен жеке,одан соң топпен жұмыс жасайды.

Талқылайды,ой қорытады.

Әдебиетпен байланыстырыла берілген тапсырмаларды орындайды.Ішінен еліктеу сөздерді табады.

Жаттығулар ауызша орындалады.Еліктеу сөздерді тіркесіп тұрған сөздерімен қосып айтады.

Еліктеу сөздерді айтқанда қол шапалақтайды,басқа сөздерге басын шайқайды.

Жеміс (алма,алмұрт,өрік) атаулары бойынша 3 топқа бөлінеді.

Сұрақтарын 2-топтың оқушыларына береді.

Тест тапсырмаларын 1-топтың оқушыларына ұсынады.

Жұмыстарын қорғайды.

Оқушылар өз қалаулары бойынша сыныптастарына мақтау мен тілек жазады.Бүгінгі сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып,алма мен лимон ағаштарының бұтақтарына іледі.

Сабақтың тақырыбы: Негізгі және туынды еліктеу сөздер

Сілтеме: А.Ысқақов Қазақ тілі (361-362 беттер)

С.Исаев,К.Назарғалиева, Ж.Дәулетбекова Қазақ тілі

оқулығы (157-164 беттер)

Қ.Шаукенұлы Қолданбалы грамматика (169-170беттер)

Жалпы мақсаттары: Еліктеу сөздердің құрамына қарай жіктелуін ажырата

білуге,негізгі және туынды еліктеу сөздерді айыра

білуге,ойын жүйелі жеткізе білуге дағдыландыру.

Оқу нәтижесі: Мәтіннен еліктеуіш және бейнелеуіш сөздерді табады,

олардың құрамына қарай негізгі және туынды болып

бөлінетіндігін ажырата біледі.Сызба бойынша ой қоры-

тып,түйінді ой айтады,сол арқылы шешім қабылдайды.

Әдіс-тәсілдер: «Интерактивті ойлау», «Негізгі ойды түйінде»,»Гале-

реяға саяхат», «Бір сөйлеммен түйінде».

Уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

2мин.

5мин.

2мин.

5мин.

5мин.

4мин.

15мин.

3мин.

2мин.

2мин.

Сыныпта психологиялық ахуал қалып-

тастырамын. «Жүректен-жүрекке».

«Доп лақтыру» арқылы үй тапсырмасын

сұраймын.

Оқушыларды топқа бөлемін.

Бос тұрған орынға сәйкес келетін еліктеу

сөздерді тауып жаз.

*Адам тоңғанда _____________ етеді.

*Қараңғыда мысықтың көзі_________

етеді.

*Сәбидің мұрны_______ етіп

ұйықтап жатыр.

*Даусын естімедім,оның аузы ғана ___________етеді.

*Сілкіністен жер ___________еткендей

болды.

*Таңданғандықтан шығар,бәйбіше аузын

______________еткізді.

Сөзжұмбақ шешу.

«Негізгі ойды суреттеу»

1-топқа 307-жаттығу.

2-топқа 308-жаттығу.

3-топқа 309-жаттығу.

«Галереяға саяхат»

Оқушыларға ішіне сурет салынған конверт ұсынамын.

Еліктеу сөздермен сипатта.

1.Күлкі;

2.Қимыл,жүріс;

3.Айқай-шу;

4.Жан-жануар,жәндіктердің дыбысы;

5.Күнге шағылысу.

Кері байланыс.

Үйге тапсырма.

1)Еліктеу сөздерді қатыстырып жыл мезгілдеріне байланысты шағын әңгіме жазу;

2) 206-жаттығу.

Оқушылар бір-біріне игі тілектер

айтып,бүгінгі күнге сәттілік ті-

лейді.

Оқушылар кері байланыс жасау арқылы өздері орындаған үй жұмысынан есеп береді.

Мақал-мәтелдер арқылы 3 топқа бөлінеді.

1. Достық туралы;

2. Оқу-білім туралы;

3. Туған жер туралы.

Интербелсенді тақтадағы тапсырмаларды орындайды.

Еліктеу сөздерге байланысты берілген сөзжұмбақты шешеді.

Топпен жұмыс жасайды.

Суреттерді бір-бірімен байланыстырып,бір тақырыпқа тоғыстырады.Эстетикалық талапқа сай безендіріп, постер қорғайды.Еліктеу сөздердің болуы шарт , оларға талдау жасайды.

Түрлі дыбыстарды еліктеу сөздермен жеткізеді.

Стикерлерге өз пікірлерін жазады,көңілді және көңілсіз смайликке жабыстырады.