Добавить в избранное

Обществознание

  • Элективный курс Первые шаги в бизнесе. 9 классКурс является ориентационным. Предназначен для обучающихся 9-х классов. Построен на основе проблемно-рефлексивного подхода. Рассчитан на 12 часов ( 1 раз в неделю). При разработке программы курса был использован учебник Королёвой Г. Э. Экономика: 10-11 классы и учебное пособие Основы успешного бизнеса, разработанный фондом развития и поддержки предпринимательства Архангельской области Форпост МП . Цель курса. формирование у обучающихся системы практически ориентированных знаний и навыко...
  • Рабочая тетрадь по обществознанию 9 класс для специальной (коррекционной) школы 8 вида. Раздел 1Рабочая тетрадь по обществознанию для учащихся специальной (коррекционной) школы 8 вида. Первый раздел: Права и обязанности граждан Российской Федерации содержит материал для учащихся к урока: 1. Повторение2. Ответственность и обязанность государства перед гражданами3. Конституционные обязанности граждан.4. Основные конституционные права человека в Российской Федерации.В тетради содержитсся задания для проверке домашнего задания, материалы к новой теме: выдержки из статей законов, Конституции...
  • Поурочное планирование уроков обществознания 9 класса (раздел №1) специальной (коррекционной) школы 8 видаПоурочное планирование уроков обществознания 9 класс, раздел №1 содержит планирование к урокам: 1. Повторение 2. Ответственность и обязанность государства перед гражданами 3. Конституционные обязанности граждан. 4. Основные конституционные права человека в Российской Федерации. Планирование уроков отвечает принципам коррекционно - развивающего обучения. К урокам послены цели: учебная, коррекционная, воспитательная. Планирование содеожит различные коррекционные и развивающие упражнения. Выдержк...
  • Рабочая программа по обществознанию 5-9 класс, ФГОС Предлагаемая рабочая программа составлена на основе рабочих программ по обществознанию для 5 – 9 классов под руководством Л. Н. Боголюбова. Рабочие программы к УМК под редакцией Л.Н. Боголюбова, Л.Ф. Ивановой Обществознание. 5 – 9 классы. Данная линия учебников соответствует Федеральному государственному образовательному стандарту основного общего образования, одобрена РАО и РАН, имеет гриф Рекомендовано и включена в Федеральный перечень. Изучение обществознания в основной школе призвано со... развитие личности в ответственный период социального взросления человека (10—15 лет), её познавательных интере­сов, критического мышления в процессе восприятия социаль­ной (в том числе экономической и правовой) информации и определения собственной позиции; нравственной и право­вой культуры, экономического образа мышления, способно­сти к самоопределению и самореализации; воспитание общероссийской идентичности, граждан­ской ответственности, уважения к социальным нормам; при­верженности гуманистическим и демократическим ценностям, закреплённым в Конституции Российской Федерации; освоение на уровне функциональной грамотности си­стемы знаний, необходимых для социальной адаптации: об обществе; основных социальных ролях; о позитивно оценива­емых обществом качествах личности, позволяющих успешно взаимодействовать в социальной среде; сферах человеческой деятельности; способах регулирования общественных отноше­ний; механизмах реализации и защиты прав человека и граж­данина; формирование опыта применения полученных знаний для решения типичных задач в области социальных отноше­ний; экономической и гражданско-общественной деятельно­сти; межличностных отношений; отношений между людьми различных национальностей и вероисповеданий; самостоя­тельной познавательной деятельности; правоотношений; се- мейно-бытовых отношений.
  • Внеклассное мероприятие Что такое коррупция?Целями данного мероприятия были:Образовательная: просвещение, пропаганда и формирование у учащихся антикоррупционного мировоззрения; содействие взаимодействию с органами государственной власти, с физическими и юридическими лицами по вопросам реализации антикоррупционной политики.Развивающая: способствовать развитию правового сознания, гражданской позиции, умению делать выводы на основе полученных данных.Воспитательная: воспитание у учащихся позитивного отношения к нравственным нормам, составляющ...
  • Адам. Қоғам. Құқық. Тақырыбы: Құқықтық мемлекет. 9 сыныпСабақтың тақырыбы:§ 33. Құқықтық мемлекетСабақтың мақсаты:Білімділік: оқушыларға құқықтық мемлекет деген не және оның белгілерін түсіндіре отырып, құқықтық мемлекеттің мақсаты мен қажеттілігін, құқықтық мемлекет құру жолдарын ашып көрсету.Тәрбиелік: заңдық сауатты адам ретінде заңды үнемі орындап, заңға қайшы іс-әрекеттер жасамауға тәрбиелеу.Дамытушылық: оқушы бойына жауапкершілік принципін қалыптастыру.Көрнекілігі: ҚР КонституциясыӘдісі: баяндау, өзара белсенділікті арттыру.Түрі: аралас сабақСа...
  • Адам. Қоғам. Құқық. Тақырыбы: Тарауды қайталау тест. 9 сыныпАдам.Қоғам.Құқық пәнінен тест тапсырма І тарау1. Ғалымдардың жорамалдауынша бұдан 40 мың жыл бұрын Жер бетінде пайда болған ежелгі адам атауы:А) Homo sapiens (саналы адам)В) Епті адамС) Тік жүретін адамД) Синантроп2. Аталған бағытты ұстанатын зерттеушілер адамды өзге тіршілік иелерімен – жануарлармен (соның ішінде, маймылмен) генетикалық байланыста қарастырады:А) ИдеалистерВ) Материалистер С) Дінтанушылар Д) Әлеуметтанушылар 3. Ежелгі қытай, үнді, грек философиясында адам –А) эволюциялық дамудың...
  • Самостоятельная работа по параграфу 16 обществознание (9 класс)Самостоятельная работа по параграфу 16 тема Административное право. Работа предназначена для проверки домашнего задания, состоит из четырех вариантов, в каждом варианте содержится три вопроса. Так же работу можно использовать для проверки знаний учащихся при подготовке к ЕГЭ И ОГЭ по обществознанию.
  • Методическая разработка внеклассного мероприятия на тему Все о будущей пенсии (9-11 классы)Представленный методический материал будет интересен как учащимся и их родителям, так и учителям. Он окажется полезным для педагогов, которым приходится организовывать внеурочные мероприятия для учащихся старшей школы, расширяя их кругозор и проводя работу профориентационной направленности, воспитывая компетентность в вопросах будущей взрослой жизни. Область применения методического материала довольно обширна и может использоваться в той или иной мере на разных этапах уроков по истории и общес...
  • Сабақтың тақырыбы: § 16. Қоғамның әлеуметтік құрылымы Сабақтың мақсаты: Білімділік: оқушыларғақоғам мүшелерінің түрлі таптарға, топтарға жіктелуі жайлы түсінік беру, ҚР – ғы зейнеткерлердің зейнетақы жүйесімен таныстыру. Дамытушылық: оқушылардың ой-пікСабақтың тақырыбы: § 16. Қоғамның әлеуметтік құрылымыСабақтың мақсаты:Білімділік:оқушыларғақоғам мүшелерінің түрлі таптарға, топтарға жіктелуі жайлы түсінік беру, ҚР – ғы зейнеткерлердің зейнетақы жүйесімен таныстыру.Дамытушылық: оқушылардың ой- пікірін айта білуге, олардың сабаққа дегенбелсенділігін арттыру.Тәрбиелік:оқушыларды саяси өмірге белсене араласуына, болашақта жеке зейнет қорын дұрыс пайдалануға тәрбиелеу.Әдісі: топпен жұмыс, сызба арқылы түсіндіру, ойтолғаныс.Көрнекілігі: тірек сызба...
  • Особенности духовности современной молодёжи в свете духовно-нравственного воспитанияСовременный мир, в условиях которого взаимодействуют представители разных поколений, существенно отличается от того мира, в котором люди жили ещё несколько десятилетий назад. Мир впервые столкнулся с проблемой разрыва между поколениями. В настоящее время восприятие молодого человека отличается от мировосприятия взрослого не только из-за различий в возрасте, но и в связи с тем, что подросток формируется в условиях другой социокультурной среды, под влиянием иного образа жизни. Изменения очень быст...
  • Итоговые тесты по обществознанию по теме Право 9 классИспользование тестов для диагностики знаний учащихся позволит привить школьникам навыки работы с текстовым материалом и подготовить к ЕГЭ. Материал тестов поможет осуществить итоговый контроль по теме Право. В тестах даны задания базового уровня. Они располагаются от простых в части А к более усложненных в части В. Тесты рассчитаны на 30-40 минут урока . Они являются составной частью итоговых тестов по обществознанию за курс 9 класса.
  • По обществознанию 9 класс (базовый уровень) В последние 10-15 лет произошли кардинальные изменения в общественном, политическом, экономическом устройстве страны.Сегодня, как никогда остро, общество нуждается в распространении юридических знаний, воспитании чувства уважения к закону, формировании у обучающихся убеждения в том, что пользоваться своими правами, отстаивать их законными способами, воздерживаться от нарушения прав других граждан – это значит выполнять свой гражданский долг.Усвоение основ правовых знаний в школе способствует фо...
  • Внеклассное мероприятие - дебаты на тему Что значит быть хорошим человеком? (9 класс)данная методическая разработка внеклассного мероприятия может применяться для проведения дебатов среди учащихся 9 - 11 классов. Технология дебатов очень актуальна в школьной среде, так как даёт возможность учащимся раскрыть себя как личность, увеличивает словарный запас. При проведении дебатов обязательно нужно изучить инструкцию по проведению. Тема разработки очень актуальна и интересна для участников дебатов.
  • «Ата заң - аппақ үміт, асқақ мақсат»Сабақтың тақырыбы: Ата заң - аппақ үміт, асқақ мақсат Сабақтың мақсаты: Еліміздің Ата заңы жөнінде түсінік беру. Сабақтың міндеттері: Білімділік: Оқушыларға Конституция ұғымы, тараулары, қабылдануы, қазіргі кездегі қолданысы жөнінде түсіндіре отырып, бүгінгі өмірмен байланыстыра білім беру. Дамытушылық:Деңгейлік тапсырмалар беру арқылы оқушылардың ой-өрісін дамыту. Тәрбиелік: Патриоттық тәрбие беру, ұлтжандылыққа тәрбиелеу. Сабақтың түрі: дәріс сабақ Әдіс- тәсілдері: түсіндірмелі, репродуктив...
  • Отбасы әлеуметтік топ ретіндеОтбасы әлеуметтік топ ретіндеОтбасы — ежелден қалыптасып қана қойған жоқ, сонымен бірге қоғамның әлеуметтік құрылымының негізгі элементтерінің біріне айналды. Отбасы ерлі-зайыптылардың арасындағы, ата-ана мен балалар арасындағы, басқа да туыстық тұрпаттағы қарым-қатынастарды негіздей отырып, өндіргіш күштер мен өндірістік қатынастардың дамуына орай қоғаммен, мемлекетпен тығыз органикалық байланыста болады.Отбасында пайда болып, тұрақты орныққан әлеуметтік жағдайды сараптау, оның мән-мазмұнын ашу, сонымен бірге сол ортадағы әке мен шешенің, олардың ұрпақтарының алатын орнын, рөлін, отбасының ішкі құрылысын, атқаратын функциясын және т.б. зерттеу әлеуметтану ғылымының алға қояр аса маңызды талаптары.Отбасы — белгілі бір әлеуметтік нормалар, санкциялар, мінез - құлық (жүріс-тұрыс), құқық және міндеттер үлгілерімен, ерлі-зайыптылар, ата-аналар мен балалар арасындағы қарым-қатынастарды реттеушілікпен сипатталатын әлеуметтік институт болып табылады.Сонымен қатар отбасы — некеге немесе қаны бір туыстыққа негізделген, ал оның мүшелері тұрмыстың ортақтығымен, өзара жауапкершілікпен және өзара көмек көрсетумен байланысқан шағын төп. Неке отбасындағы қатынастарды қалыптастырушы болып саналады.Некенің маңызды принциптері бар. Олардың қатарына жар таңдау еркіндігі, сүйіспеншілік, өзара сыйластық, т.б. жатады.Қоғам некелік байланыстардың нығаюына, отбасының тұрақтылығына мүдделі. Мемлекет отбасына өзінің отбасы және неке туралы заңдарымен ықпал етіп, отбасы мүшелерінің бір-бірімен және олардың коғаммен, мемлекетпен қарым-қатынастарын реттеп отырады.Отбасы көптеген коғамдық ғылымдардың: әлеуметтанудың, экономиканың, құқықтанудың, этнографияның, психологияның, педагогиканың, саясаттанудың және демографияның зерттеу объектісі болып саналады. Олардың әрқайсысы өз пәндерінің ерекшеліктеріне орай отбасының өмір сүруі мен дамуының ерекше жақтарын жете зерттеп қарастырады. Мысалы, әлеуметтану отбасына талдау жасағанда ең алдымен оны некенің негізінде құрылған және белгілі бір әлеуметтік қызметтерді атқарушы әлеуметтік институт ретінде қарастырады, сөйтіп некенің тұрақты немесе тұрақсыздығының себептерін және отбасын нығайтудың жолдарын зерттеуге көңіл аударады. Осыдан келіп әлеуметтік институт пен шағын әлеуметтік топтың белгілерін әз төңірегіне жинақтаған отбасының пайда болуы, оның өмір сүруі мен дамуы заңдылықтарын зерттейтін әлеуметтанудың тағы бір саласы — отбасы әлеуметтануы қалыптасты.Отбасы әлеуметтануы екі бағытта дамып келеді. Оның бірінші бағыты бойынша отбасының тарихы зерттеледі, оның шығуының әлеуметтік заңдылықтары талданады. Екінші бағыт әлеуметтік институт ретіндегі (отбасы мен қоғамның өзара әрекетін талдау) қазіргі отбасының қалпын және шағын әлеуметтік топ ретіндегі (отбасы ішіндегі қатынастарды зерттеу) жағдайын зерттейді.Әлеуметтік институт тұрғысынан отбасыны қарастырғанда неке - отбасы қатынастары саласындағы қоғамдық сананың қалыптасуына, әр түрлі жағдайдағы халықтың қайсыбір топтарының отбасылық тәртібіне жалпылама сипаттама беруге, отбасының негізгі міндеттерін жүзеге асыру тиімділігіне және т.б. баса назар аударылады.Отбасын шағын әлеуметтік топ ретінде зерттегенде қазіргі отбасының даму кезеңдерінің, құрылымдарының және атқаратын қызметтерінің қалыптасу жағдайлары, әке-шеше мен олардың ұрпағының арасындағы өзара қарым-қатынас, отбасындағы міндеттерді әркімге бөлу, ажырасудың себептері мен мотивтері және т.б. осындай мәселелер қарастырылады.Әлеуметтану отбасының функцияларына, отбасы саласындағы келеңсіз құбылыстарға (ажырасу санының артуы, көптеген отбасыларының дүниеге бір ғана нәресте әкелуге бағыт ұстануы, жалғыз бастылардың санының өсуі, т.б.) талдау жасауға да үлкен көңіл аударады.Әлеуметтік тұрғыдан алғанда отбасы белгілі бір вокалдық құрылымы және атқаратын әлеуметтік кызметтерінің ерекшеліктері арқылы сипатталады.Отбасының вокалдануы — бұл тек туыстық қарым-қатынастармен шектеліп қалмай, туыстардың бірлесе өмір сүретіндігін де мойындайды, сондықтан олардың тұрмысында ортақ элементтердің болуы, отбасы мүшелерінің экономикалық өзара көмек көрсетуі үнемі ұшырасып тұрады. Бұл тұрғыдан алғанда отбасын қоғамның экономикалық ұясы ретінде қарастыруға болады.Отбасының құрылымы - бұл оның негізгі элементтерінің тұтастығын қамтамасыз ету тәсілі болып саналады. Отбасының құрылымы мен тәртібі, өмір салты, дәстүрі, өзге отбасыларымен және қоғаммен өзара қарым-қатынастары бір-бірімен тығыз байланысты екені рас.Отбасылары коғамдық басқа да институттар іспетті белгілі бір функциялар атқарады. Отбасының функциясы дегеніміз оның белгілі бір әлеуметтік салдары бар кызметі. Өзге институттардың атқаратын міндеттерінен мұны жеке-дара бөліп көрсету үшін отбасы қызметін ерекшелікті және ерекшеліксіз деп ажыратады. Отбасының ерекшелікті кызметтері оның отбасылық мәнінен келіп шығады және қоғамдық құбылыс ретінде отбасының ерекшеліктерін бейнелейді, ал ерекшеліксіз кызметтер белгілі бір тарихи жағдайға орай еріксізден немесе бейімделуден туындайтын отбасының міндеттері. Отбасының ерекшелікті қызметтеріне:- халықтың ұдайы өсіп-өнуі, яғни дүниеге нәресте әкелу;- балаларды асырап, сақтау (экзистенциалды);- балаларды тәрбиелеу (әлеуметтенді) жатады.Бұл кызметтер коғамның әр дәуірде өзгерістерге түсуіне қарамастан отбасының ертеден келе жатқан міндеттері болып саналады.Отбасының ерекшеліксіз кызметтері жеке меншіктің жинақталып қорлануы мен оған ие болу жөніндегі статусты, өндіріс пен тұтынуды, үй шаруашылығын жүргізу мен демалуды ұйымдастыруды, отбасы мүшелерінің денсаулығы мен амандығына қамқорлық, микро ахуал жасауды қамтиды. Бұл қызметтердің бәрі отбасы мен коғам арасындағы байланыстың тарихи сипатын көрсетеді, отбасындағы нәрестенің дүниеге келуі, оның күтімі мен тәрбиесінің қалай жүретіндігі назардан тыс қалмайды.Сондықтан отбасындағы өзгерістер әр түрлі тарихи кезеңдегі олардың ерекшеліксіз кызметтерін салыстырудан байқалады. Айталық, жаңа бір жағдайға орай кызмет түрлері де модификациялады, шеңберін тарылтады немесе кеңейтеді, толық немесе жартылай іске асады, тіптен жойылып кетуі де мүмкін.Қазіргі кездегі халықты ұдайы көбейтіп, өсірудің (репродуктивтік) жағдайына тоқталатын болсақ, онда еліміздегі әр отбасында екі немесе үш баладан болуы керек, сонда ғана халықтың саны азаймайды. Алайда, бүгінде дүниеге нәресте әкелу деңгейінің төмендеуі, қарттардың санының артуы, бір балалы немесе баласыз отбасыларының көбеюі, некесіз туған сәбилер санының артуы байқалады. 80-жылдарда қалыптасқан қағида бойынша көптеген отбасылар баланы күтуге, асырауға, жақсы тәрбие беруге жағдай жоқ, оған баспананың тарлығы, материалдық қиыншылықтар, үй шаруашылығының ауырлығы мүмкіндік бермейді десе, енді берулері ең алдымен өздері үшін өмір сүргісі келетіндерін желеу етті. 90-жылдары бала тууды шектеудің сылтаулары мен қағидаларында басқа да үлкен өзгерістер байқалды, соның ішінде материалдық - экономикалық себептер, ертеңгі күнге деген сенімсіздік алдыңғы қатарға шықты. Ажыра - сулар, некеге адамдардың кеш отыруы да (35—40 жаста) бала туу санның азаюына әкеліп соғуда. Елдің әр аймақтары мен халықтың әрқилы топтары арасында дүниеге нәресте әкелу көрсеткіштері әр түрлі. Қазақстандағы экономикалық дағдарыс украин, орыс, беларус, неміс, корей, татар диаспораларының нәрестелі болуына аса кері өсер етті. Бұларда адамның ұдайы өсу қарқыны байқалмайды. Қазақ халқының да жағдайы соларға жақын. Жұмыссыздық, балаларға арналған тауарлар бағасының артуы, мемлекет тарапынан берілетін жәрдемақы мөлшерінің төмен болуы, т.б. себептер ата-аналардың коғам алдындағы ерлі - зайыптылық парыздарын орындау арқылы әмірге нәресте әкелу жөніндегі міндеттерін жүзеге асыруға кедергі келтіріп отыр.Халықтың ұдайы өсуі мен күнделікті бала тәрбиелеу жөніндегі мәселелерді бір-бірімен ұштастыратын орта — отбасы. Ол дұрыс қалыптаспай, сәбидің, баланың жан-жақты дамуы мүмкін емес. Оның үстіне отбасын бұл мәселеде бірде-бір институт немесе ұйым алмастыра алмайды. Отбасындағы тәрбие атаулының барлығына әке-шеше тікелей ықпал етеді. Отбасының күнделікті тұрмыс-тіршілігіндегі өзара қамқорлық пен жылылық сезім, туыстық қарым-қатынастар, басқа да жағдайлар баланың бойындағы кептеген мәні зор әлеуметтік сапаларды қалыптастыратын және оның дұрыс дамуына үздіксіз ықпал ететін тәрбиелік күш болып табылады. Өйткені әке-шешенің үлгі боларлық қасиеттері ұл мен қыздың ой-санасының, таным дүниесінің артуына, адамшылық жақтарының орнығуына әсерін тигізбей қоймайды. Ата-ананың тәрбиесі сәбидің туған күнінен бастау андып, оның жас ерекшеліктеріне сәйкес күрделеніп, тәрбиенің талап - міндеттері күшейеді. Отбасыда ұлдар мен қыздар тәрбиенің маңызды түрлері - еңбексүйгіштікке, кішіпейілділікке, ұқыптылыққа және т.б. баулынады. Үй шаруашылығындағы еңбекке жас өспірімдерді тарту, соған жаттықтыру арқылы оларды жұмыс істеуге, оны сүюге тәрбиелеудің маңызы зор. Ата-ананың ішімдікке салынуы баланың тұлға ретінде қалыптасуына кері әсер етіп, олардың мінез - құлықтарының, тәрбиесінің теріс бағыт алуына, сөйтіп жеткіншектің қылмыс жасауына себепкер болады. Отбасындағы тәрбие рөлінің осылайша құлдырауы отбасы ішінде болып жататын аса өзекті өзгерістерге де тікелей байланысты. Отбасында қалыптасқан дәстүрлі ережеден, яғни шаңырақ иесі — ер адам деген қағидадан ауытқып, ерлі-зайыптылардың отбасындағы құқығын бір деңгейге қоюда ер адамның тәрбие барысындағы беделін жойып, оның отбасы мүшелеріне ықпал ету дәрежесін төмендетті. Осыдан барып әкесі мен шешесі отбасындағы біртұтас тұлға деген түйсік - түсінікті бойына қалыптастырып, сіңісті алмаған жас өспірімдер әкесі мен шешесі бір-біріне мүлде тәуелсіз, бөтен адамдар деп қарастырады. Әлеуметтанушылардың пікіріне сүйенсек, отбасы тәрбиесінің қалыптасқан бірнеше тұрақты стереотиптері бар: бала центризмі, профессионализмі, прагматизмі. Бұлардың біріншісінде балаларға деген жалған махаббат бәрін кешірімпаздыққа сайдырып, соған итермелейді. Мұндай отбасында балалар шолжың болып еседі, тыйым салулар мен жүктелген міндеттерді мойындамайды, соның ішінде ата-ананың алдындағы міндетін, борышын да ескермейді. Әдетте осындай балалардың қалыптасуына отбасындағы ересек адамдар ықпал етеді. Әсіресе бұл бір бала өсіріп отырған отбасында және немерелерін өмірде кездесетін қиыншылықтардан қызғыштай қорыған әжесі мен атасының тәрбиесіне берілген балалар бойында жиі кездеседі. Осынын салдарынан әзіне қойылатын жауапкершілікті қабыл алмайтын инфантильді жас адамдар легі өсіп-жетілуде. Профессионализмге келетін болсақ, онда ата-аналар балаларының тәрбиесін бала-бақшалары мен мектептердегі кәсіби тәрбиешілер, педагогтардың иығына артып, өздері тәрбие беруден тыс қалады. Мұндай ата-аналар әз балаларына материалдық жағдай жасауды ғана басты борышым деп санайды. Ал тәрбие дұрыс болмаса, оған балалары кінәлі деп есептейді немесе өздеріне ауыртпалық түскенде ғана тәрбие ісіне араласады. Әлбетте, мұндай ата-аналар әз балаларына тәрбие тұрғысында ықпал етуде қатаң тыйым салу, оларды балағаттау, ұрып-соғу тәсілдерін қолданады. Сөйтіп, ата-аналар мен балалар бір-бірінен алшақтай бастайды, өзара қарым-қатынастары бұзылады, олардың сенімі де жоғалады, бірлесе отырып талқылайтын мәселелерінің шеңбері де қысқара түседі. Осылардың салдарынан мұндай отбасындағы баланың бойында ересектермен пікір алысу тәжірибесі қалыптаспайды, ересектермен өзара қарым-қатынас орнатудағы қабілеттері дамымайды да, бұл жағдай кейін баланың әлеуметтік ортамен байланысуын күрделендіреді. Прагматисті тәрбие — баланы тәжірибелілікке, істі тез шешу қабілетін арттыруға, материалдық пайда табушылық, іскерлікке бағытталған. Нарықтық экономикаға көшу кезінде тәрбиенің осы бағытының кең түрде етек алуы әдетте қауіп-катерге ұрындырады. Утилитаристік тәртіпке келетін болсақ, ол әдеттегі сана деңгейінен тым жоғары дәрежеде дамымайды, жаңа жағдайға орай соның ықпалынан шыға алмайды. Жоғарыда баяндағанымызды түйіндейтін болсақ, отбасының тәлім-тәрбиесінің статусы да, онда орын алған келеңсіздіктер де жас ұрпақтың әрқайсысына көп әсер етеді. Сонымен бірге бұл жаңа адамды дайындаудың маңызды процесінің болашақтағы қорытындысы қандай болатынын анық көрсетеді.Отбасының шаруашылық - экономикалық функциясы отбасылық қарым-қатынастардың әртүрлі мәселелерін, нақты атап айтар болсақ, олар үй шаруасын жүргізу, отбасы бюджетін құрып, жұмсай білу, тұтынуды ұйымдастыру, үйдегі жұмысты тең бөлу проблемасы, қарттар мен мүгедектерге қолдау, көмек көрсету мен қамқорлық жасау, т.б. қамтиды. Үй тіршілігін механикаландыру деңгейінің төмен болуы, тұрмыстық кызмет көрсету тораптарының кызметін пайдаланудың қиындауы мен қымбаттауы тұрмыстағы проблемаларды ең алдымен әйелдердің иығына артты, бұл олардың онсыз да ауыр рөлдік жағдайын қиындата түсті, дәлірек айтқанда, әйелдердің кәсіби кызметі мен олардың отбасындағы міндеттері арасында, әйел, ана және еңбекші арасында қайшылықтар туындады. Зерттеулерге жүгінсек, жұмыс істемей отбасында отырған әйелдердің тұрмыс-тіршілігі әйелдерді аздап болса да қызықтырады, өйткені олар балалары мен күйеулерін күтуді маңызды шара деп есептейді. Көптеген әйелдер ер адамдарға қарағанда жұмыс уақыттарының қысқа болуын, ал жылдық демалыстарының ұзақ болуын қалайды.Отбасының рекреациялы функциясы қазіргі кезде ерекше маңызға ие болып отыр. Өмірдегі құбылыстар тез өзгерістерге ұшырап, соның салдарынан әр түрлі әлеуметтік және психологиялық тұрғыда ықпал ету арта түскен бүгінгі таңда стрестік жағдайлар саны біршама көбейіп, отбасы бұдан кейінгі ерекше терапиялы рөл атқару міндеттерін өз мойнына алды. Өйткені әрбір отбасы жан тыныштығын, өзара сенімнің қалыптасуын, қауіпсіздік сезімі мен психологиялы тұрғыдағы онды ортаны қалайды, әрі соны орнықтырады. Аталмыш функция езіне рухани - эстетикалық сәттерді, сонымен қатар отбасылық демалысты ұйымдастыруды да өз құзырына қосып алған. Отбасы өмірінің рекреациялы мәселесі отбасы қатынасының мәдениетімен тығыз байланысты, бұл отбасының жалпы өміріне, оның тұрақтылығына, тіптен некенің сақталуына үлкен ықпал жасайды.Отбасының статустық функциясы да бар. Отбасында тәрбиеленген әрбір адам өз отбасының мүшелеріне етене жақын кейбір статустарды мұра етіп алады. Бұл ең алдымен тұлғаның мынандай аса маңызды статустарын: ұлтын, қала немесе село мәдениетіндегі орнын және т.б. жағдайларды қамтиды. Таптық қоғамдарда отбасының белгілі бір әлеуметтік жікке бөлінуі баланың келешек өмірін көбіне-көп анықтайтын мүмкіндіктер жасайды. Әлбетте, таптық статус адамның күш-жігеріне орай және қолайлы жағдайлардың тууына байланысты өзгерістерге ұшырайды, алайда, адамның болашағын оның ез отбасынан іздеу керек. Ата-анасының және туыстарының статустарына етене жақын рөлді атқара білу статустарына баланы дағдыландырып, дайындауды міндетті түрде отбасы жүзеге асыруы тиіс. Оны іске асыру барысында баланы әртүрлі жағдайларға, мүдделерге, құндылықтарға, өмір салтына қызықтыра отырып тәрбиелейді.Қорғау функциясына келетін болсақ, онда отбасы институты өз мүшелерін әр түрлі деңгейде физикалық, экономикалық және психологиялық тұрғыда қарастырады. Отбасы институты қоғамдық басқа институттардың арасында ерекше орын алады, оны жете зерттеуге де айрықша көңіл бөлінеді. Өйткені отбасы ұрпақтан-ұрпаққа мұра ретінде қалатын мәдениет үлгілерін одан әрі жалғастырушы, ілгері апарушы болуымен қатар, тұлғаны әлеуметтендірудің қажетті жағдайын да қалыптастырады. Адам әлеуметтік рөлдерді тек отбасында ғана үйренеді, білімнің негіздерін алады, мінез - құлық дағдыларын қабылдайды.Отбасылық әмір ережелері, олардың алғышарттары мен бастаулары, салт-дәстүрлері әр коғамда өзіндік өзгешеліктері арқылы ерекшеленеді. Оз қоғамындағы отбасылық өмірдің құрылымы, отбасылық дәстүрі мен бастаулары әркімге ең тәуірі, бірегейі болып көрінеді. Сөйтіп, отбасылық өмір көбіне-көп этно центризм тұрғысынан қарастырылған. Отбасы қоғамның маңызды бөлігі болып саналады десек, онда неге адамзат бәріне ортақ отбасы үлгісін жасамайды? - деген сауал туады. Бұған жауап беру үшін отбасы институтының шығуы мен дамуы туралы мәселені қарастыру қажет.Көптеген қарапайым қоғамда отбасы ешкімге ұқсамайтын бірден-бір дара тұрған ерекше өміршең және функция атқарушы институт болып есептеледі. Айталық, казіргі Орталық Африка тайпалары мен Солтүстіктің көптеген халықтарында әлеуметтік институттардың басқа елдерге тән езге формалары байқалмайды. Оларда әр деңгейдегі билік етушілер, формалды заңдар, дін қызметшілері, мамандандырылған кәсіпкер жоқ. Бұл коғамдағы адамдардың бүкіл өмірі отбасында ғана өтеді. Билікті, азық-түлікті және өзге де құнды ресурстарды бөлу мәселелері бір ғана отбасының шеңберінде, тіпті әрі кеткенде бірнеше отбасының кеңесінде ғана шешіледі. Бір сөзбен айтсақ, қарапайым коғамдарда әлеуметтік институттар қанағаттандыруға тиісті физикалық және әлеуметтік қажеттіліктер болмайды. Ондай коғамдарға отбасы институты жеткілікті. Сайып келгенде, отбасы қарапайым аңшылар мен жер ендеушілер үшін экономикалық өнімдерді бөлудің бірегей үлгідегі жеке-дара және жеткілікті институты болып табылады.Бұған қарағанда біршама күрделі мәдениет деңгейіне көшу кезінде басқа институттық құрылымдар үлкен маңызға ие болады. Қарапайым тайпалардың өзіне етене жақын адамдармен және әзге де көрші тайпалармен сауда-саттыққа кешуі саудагерлерді, тауар тиеушілерді және т.б. отбасы институтының шеңберінен өрбитін мамандықтарды қалыптастырды. Бұлардан сәл кейін сауда өнімдерін өндіретін арнайы шеберлер мен қолөнершілер пайда болады. Олар кәсіби жүктелістің одан әрі іске асуының негізіне айналады. Пайда болған экономикалық институттар отбасылық рөлдер мен функциялардан тыс қызметтерді мамандандыруды жүзеге асырады.Қарапайым қоғамдарда тәртіпті сақтау мен орнықтыру әлі де ресми заңдардың, полиция органдарының, соттың қатысуынсыз-ақ қолдау тауып отырады. Онда отбасы ғана бедел иесі болып саналады: отбасының ішінен сайланған бедел иесі оның өзге мүшелеріне ез билігі мен ықпалын жүргізеді. Тайпа көлемінің ұлғаюына байланысты мәдениет те күрделене түседі, сөйтіп енді формалды саяси ұйымдардың кажеттілігі туады. Отбасыларының от ағалары тайпалық кеңестерге біріге бастайды, тайпалар - конфедерацияларға бірігеді, түптеп келгенде, мұнын өзі бюрократияның пайда болып, дамуына әкеп соғады.Сайып келгенде, қарапайым коғамда немесе казіргі коғамда болсын саяси ұйымдардың қалыптасуы ғана ұйымдаспай келген адамдар тобырын бірлескен, үйлесімді саяси немесе әскери әрекеттер жасай алатын адамдар қауымдастығына біріктіруге ықпал етеді. Дәл осындай жолмен, яғни кәсіби еңбек бөлінісінің аркасында дін кызметкерлері мен мұғалімдердің заңдастырылған рөлдері пайда болып, дін және білім институттары дами бастайды. Адамдар мұндай тәжірибемен өте сирек айналысатындықтан, бұл отбасы дәстүрімен шендеспейді. Демек, отбасы бүкіл әлеуметтік институтардың негізі болып саналады, біз отбасылардың дамуын сөз еткенде жалпы қоғамның дамуын қарастырғандай боламыз.Коғамның өзге де институттары сияқты отбасы да коғам үшін маңызды белгілі бір функцияларды атқару үшін қабылданған нормалар мен процедуралардың жүйесін құрайды. Бұл жағдайда отбасы неке немесе адамдардың туыстық қатынастары арқылы байланысқан топ ретінде анықталады. Ол балаларды тәрбиелеуді қамтамасыз етеді және басқа да қоғамдық маңызы бар қажеттіліктерді қанағаттандырады. Көптеген коғамдардағы отбасы функциялары бір-бірінен соншалық деңгейде ерекшелене қоймайды, ал отбасында қалыптасқан дағдылар мен әдет-ғүрыптар осы функцияларды жүзеге асыруда адамдарға үлкен көмек көрсетеді. Алайда, бұлар мейлінше әр түрлі болады Отбасылық өмірдің бүкіл түрлерін, бітім-болмысын теріп жазатын болса, онда әр коғамның отбасын құрудағы өзіндік ерекше формасының болғанын аңғару киын емес.Ерлі-зайыптылар арасындағы ажырасу санының өсуінен көрініп отырғандай, неке мен отбасының тұрақтамау көрсеткіші дүние жүзінін бүкіл дамыған елдеріне тән нәрсе. Бұл урбанизация және оның халықтың интенсивті көші-қонына тигізетін әсері, әйелдердің эмансипациясы, ғылыми-техникалық төңкерістің ықпалы, әлеуметтік-экономикалық, мәдени, этникалық, діни сипаттағы себептер арқылы түсіндіріледі. Казіргі уақытта отбасы институты аса ауыр жағдайды басынан кешіріп отыр. Отбасын сырттан тұрақтандыратын көптеген алғышарттар, атап айтсақ, әйелінің күйеуіне экономикалық тәуелділігі, ажырасуға заң, дін, мораль тұрғысында тыйым салулар немесе әрқилы кінәлаушылықтар жойылды. Мұндай жағдайда некенің тұрақтылығын сақтаудағы отбасына тән ішкі алғышарттардың маңыздылығы артады. Әлеуметтану зерттеулері көрсеткеніндей, ажырасуға көбінесе ерлі-зайыптылардың арасында болатын әр түрлі өзара шиеленістер (жанжал) ықпал етеді. Ерлі-зайыптылардың өзара қарым-қатынастарының бірнеше деңгейлері бар. Сол деңгейлерде, яғни өзара үйлесім таппаған жағдайда олардың арасында шиеленістер бой көрсете бастайды. Оның біріншісі — психофизиологиялық деңгей. Мұндағы үйлеспеушілік жыныстық қарым-қатынастың бұзылуынан байқалады. £ Жалпы бұл құбылыс өте жиі кездеседі, алайда көптеген зерттеушілер оны ажырасудың негізгі себебі деп қарастырмайды. Психологиялық деңгей кезінде отбасында әрқилы жағымсыз ахуалдардың пайда болатындығы байқалады, бұл үнемі кездесіп, қайталанып тұратын отбасындағы ұрыс-керістен, бір-біріне тиісуден, ашушаңдықтан құралады. Мұндайда ата-ана өзінің ала алмаған ашу-ызасын балаға төгеді. Үшіншісі — әлеуметтік - рөлдік деңгей. Бұл деңгейде отбасындағы ымырашылдық, сыйласымды пен тұрақтылықтың бұзылуы мына белгілерден байқалады: отбасылық - тұрмыстық ауыртпалықтардың кімге түсетіндігі мен міндеттерді қате түсіну, оны тең бөлмеу, қиыншылықты бірлесе отырып көтермеу, отбасылық укладтың жөн - жосықсыздығы секілді көріністер. Төртінші — әлеуметтік-мәдени деңгей. Мұнда шиеленістер ерлі-зайыптылардың бірін-бірі түсінуден қалуы, сыйламауы, қызығушылықтың жойылуы немесе қарым-қатынасқа қанағаттанбау, оның өмірлік кұндылықтарын, идеалдарын қабылдамау сипатында орын алады.Қай деңгейде болмасын шиеленісті тудыратын себептер аса мол, әрі оның түрлері мен сипаттары да аз емес. Десек те, сол себептердің мезгілге орай пайда болуына байланысты оларды екі үлкен топқа бөлуге болады. Оның алғашқысы - отбасын құрғанға дейінгі объективті түрде қалыптасқан өзара қарым-қатынастардың, некеге тұрғаннан кейін, бірлесіп өмір сүрген кездегі және ортақ шаруашылықты жүргізу тұсында пайда болған себептер. Екінші топтағы себептерді тәуекел етудің алғышарттары деп атайды. Өйткені некеге отырғанға дейінгі қыз бен жігіттің танысуы кезінде қалыптасқан іңкәрлік сезім мен сыйластық ажырасуды біршама тежейді. Тәуекелдің алғышарттары адамның кемел тұлғалығына, оның шыққан тегіне, алған тәрбиесіне, некеге отыру кезіндегі шарттарына тікелей байланысты. Тәуекелдік алғышарттарға: ерлі-зайыптылардың білімі мен жас мөлшеріндегі айырмашылықтар; ерлі-зайыптылардың бірінің маскүнемдікке салынуы; некеге, жалпы отбасына немқұрайлы, жеңіл-желпі қарауы; некеге аса жас кезінде тұрудың себептері, бір-бірін жете танып-білудің ұзаққа созылмауы; некеге отыруға ата-аналардың қатаң қарсы болуы; өзара келісімсіз, қысыммен некеге отырулар жатады. Бұл алғышарттардың қалай жүзеге асып жатқаны бірлесіп өткізген ғұмырларының алғашқы жылында - ақ езін байқата бастайды. Зерттеулердің қорытындыларын сараласақ, жас адамдардың біраз бөлігі некеге отырғанда отбасына жат әрекеттерді басшылыққа алып, соларға сүйенген. Мысалы, ата - анасының жанынан, сол езі өскен отбасынан кетуге, өз бетінше жеке-дара жауапты кадам жасауға, біреуден кек алуға немесе тандап алған досына серік болуға ниеттенеді. Әлбетте, некеге бұлайша атүсті, жауапкерсіздікпен қарау, бірігіп түтін түтетуге сай келетін мақсат-мүдделердің болмауы, түптеп келгенде, ерлі-зайыптылардың алдына біршама қиыншылықтарды тосады. Олар — отбасының өзін-өзі билеуі, ерлі-зайыптылық рөлдерді анықтау, әрқайсысының отбасының ішіндегі статусын, әздерінің ортақ мақсаттарын белгілеу жөніндегі міндеттері. 20 жастан аспай үйленгендер арасында некеге отырудың психологиялық дайындығының болмайтыны анықталған. Жас отбасы әдетте ата-анасынан бөлініп кетпейді және бастапқы кезде материалдық жағынан әке-шешесіне тұтастай тәуелді болады. Мұндай жағдайда жаңадан отау көтерген жастар арасында өз тіршіліктерін өз беттерінше қамтамасыз ету, ондағы отағасылық билік, үй болған жастар арасындағы және олармен бірге тұратын ата-аналарымен өзара дұрыс қарым-қатынас орнату проблемалары туындайды. Бұл проблемалар ерлі-зайыптыларды қалай болған күнде де әрқилы шиеленістерге әкеліп соқтырады.Ерлі-зайыптылардың ажырасу себептерінің арасында олардың бір-бірінен көңілдерінің сууы және осының негізінде алғашқы махаббат сезімінің жойылуы да жиі кездеседі. Бұл көбінесе үш айдан алты айға дейін ғана таныс болып, бірін-бірі жете білмей үйлене салғандар арасында ұшырасады. Демек, некенің беріктігіне, босағаның солқылдамағына теріс әсер ететін бірнеше алғышарттардың отбасын құрмай тұрып қалыптасуы да ықтимал. Десек те, екі жастың бірлесіп өмір сүру кезінде қалыптасатын бірқатар себептер ерлі - зайыптардың ажырасуына ықпал етеді. 25-30 жастағы ерлі-зайыптылар арасында некенің бұзылуы кептеп кездеседі. Осы жастағы ерлі-зайыптылардың тұрмыс - жағдайлары жақсы болғанымен, оның үстіне бір-бірін түсінісіп, кемшіліктерін де біршама тәуір біліп қалғанына қарамастан, әлдебір себептердің түрткі болуы арқылы олар бірге тұрудың мүмкін еместігіне көз жеткізеді де, ажырасып тынады. Сонымен бірге айта кететін бір жай, бұлар толыққанды жаңа отбасын құрудың жөн-жосығын біле бермейді және де балалы болып, оны тәрбиелеуге де тәжірибелі емес. Ажырасудың үлкен бөлігі 40 жастың мөлшеріне тура келеді. Бұл кезде олардың балалары ер жетеді де, енді солар үшін ғана отбасын ажырасудан сақтап қалудың кажеттілігі болмайды, оның үстіне ерлі-зайыптылардың кез келгені басқа бір адаммен көңіл жарастырып, екінші отбасын құрауы мүмкін. Екеуара бас қосып, түтін түтеткен алғашқы бес жыл ішінде ерлі-зайыптылардың ажырасуы жиі кездеседі. Отбасында балалардың болуы некенің бұзылмауына тікелей ықпал етеді. Көп балалы отбасыларда, яғни 3-4 балалары барларда ажырасу пайызы басқаларға қарағанда әлдеқайда төмен болады.Ажырасуға әкеліп соқтыратын себептерді негізінен үш топқа біріктіруге болады. Оның бірінші тобында - тұрмыстық ахуал, яғни баспана жағдайы, ерлі-зайыптылар арасында біреуінің үй шаруашылығын жүргізуге икемінің жоқтығы, немесе соған ықыласының болмауы, материалдық жағынан қамтамасыз етілмеуі, содан барып екеуінің еріксіз бөлек тұруы себепкер болса, екінші топта тұлғалар, яғни ерлі-зайыптылар арасындағы кикілжіңдер мен содан туындайтын шиеленістер ықпал етеді. Дәлірек айтсақ, бұған махаббат сезімінің жойылуын, отбасындағы өрескелдікті, өмірге көзқарастың әр түрлі болуын, ерлі-зайыптылардың бірінің ауруға шалдығуын, қызғаншақтықты, күмәншылдықты жатқызуға болады. Осы топтағы ең басты алғышарттардың бірі - ерлі-зайыптылардың бір-біріне өрескелдігі мен өзара сыйласушылығы. Күйеулері маскүнемдікке салынған, әздеріне өрескел қылық көрсеткен, ұрып-соғып қорлаған, қорқытқан және т.б. әрекеттерге барған ер адамдардың әйелдері осы себептерге орай ажырасады. Ер адамдар үшін, әдетте, әйелдер өрескелдік танытса, онда бұл басқаша мазмұнға ие болады. Бұл дегеніміз — ең алдымен күйеуін сыйламау, оның қабілетіне сенбеу, оның не нәрсеге қызығатындығымен есептеспеу, өндірістегі немесе кәсіби кызметіндегі табыстары мен сәтсіздіктеріне немқұрайлы қарау, сөгіп - мұқату, ұсақ-түйек қамқорлық жасағансу, күйеуінің достарына құрметтің көрсетілмеуі және т.б. Екеуінің өмірге деген көзқарастарының әр түрлі болуы, мінез-құлықтың сәйкеспеуі деп аталатын алғышарттар, міне, тікелей осындай көріністермен ұштасып жатыр. Бұл әйелдерге қарағанда ер адамдар үшің аса маңызды. Үшінші топтағы себептерге сыртқы алғышарттарды, яғни ерлі-зайыптылардың теріс жолға түсіп, көзге шөп салуын, ажырасуға бірден-бір себепкер болған жаңа отбасын құруға ниеттерінің ауғандығын немесе жаңа сезімнің пайда болуын, бұған ата-аналарының және өзге де адамдардың араласуын жатқызуға болады.Үшінші топтағы алғышарттардың бәрі де, әлбетте, бір-бірімен тығыз ұштасып жатады. Айталық, көзге шөп салу біреуіне екіншісінің көңіл аудармауының кесірінен туындаса, ал өрескелдік үй шаруасындағы келіспеушілік содан өрбіген ырың - жырыңдық және т.б. жағдайларға орай еріс алады.Адамдар өз табиғатына орай отбасыларының ыдырауына әр түрлі тұрғыда қарайды. Зерттеушілердің жасаған тұжырымдары мен берген бағасына қарағанда еңбек белсенділігінің төмендеуі, жүйке стрессінің жоғарылау мүмкіндігі, психологиялық өзгеріске түсуі ажырасудың кеңінен тараған негізгі себептері болып табылады.Демек, некенің тұрақсыздығы отбасын құрамын деушілер үшін де және отбасы ыдырағандар үшін де аса өткір проблемаларды алға тартады. Сонымен бірге ажырасуды тек жағымсыз құбылыс деп қарауға болмайды. Өйткені некені бұзу жөніндегі әркімнің еркіндігі отбасы - неке қатынастарындағы әлеуметтік әділдікті қамтамасыз етудің бірден-бір құралы, олардың моральдық негіздерін сақтаудың тұғыры болып саналады. Әрине, ажырасу жөнінде берілген еркіндікті асыра пайдалану да жақсы емес. Себебі адамдардың әр жағдайға байланысты ажырасуының орын алуы табиғи құбылыс дейтін болсақ, онда ажырасуды негізсіз қаралай беруге де жол бермеу қажет.Әлбетте, әр адам отбасы проблемасын жеке өзі шешеді. Іргетасым мықты болсын десең, оның негізінде, бұрынғы бабаларымыз айтқандай, шынайы махаббат, түсіністік, төзімділік жатуы керек. Кесе - шәйнек сылдырады екен деп бақан ала жүгіріскенше, ерлі-зайыптылардың бір-бірінің қабағын баға білгені, бір-бірін айтқызбай-ақ кабактан түсінгені жақсы.Ойымызды тұжырымдасақ, қазіргі отбасы - неке қатынастарында негізгі үш мәселенің басын ашып, бөле-жара қарауға болады. Оның біріншісі — отбасының тұрақтылығы проблемасы, екіншісі — бала туу мәселесі және үшіншісі — тұрмыс саласындағы проблемалар. Алайда, ажырасудың жоғары деңгейге жетуінің өзі некенің институт ретіндегі ыдырауы немесе жалпы отбасының дағдарысы да емес. Бұл жерде әңгіме отбасылық қатынастардың сапасы туралы ғана болып отыр. Отбасы қатынастарының сапасы оның типтері, онда қалыптасқан мінез-құлық, жүріс-тұрыс түрлері арқылы да анықталады.
  • Технологическая карта урока на тему КультураЦель урока: Знакомство учащихся с понятиями культура, культурное наследие, культурные универсалии и осознание ими места данных составляющих в духовной сфере общества.Задачи:Личностные:- формирование чувства патриотизма, социальной компетентности у учащихся.- воспитание толерантности, т.е. уважительное, терпимое отношение к противоположной точке зрения.Предметные:- раскрыть особенности различных форм и разновидностей культуры;- объяснить, какие элементы включает в себя элитарная культура;- ...
  • Олимпиада по обществознанию школьный уровень 9 классОлимпиада по обществознанию для 9 класса школьного уровня включает в себя различные виды заданий:Задания с рядами понятий, имен, фактов общественной жизни и т.д.:1. По какому принципу образованы ряды? Назовите общее для приведенных ниже элементов, объединяющее их.2. Продолжите ряды (вариант с дополнительным заданием — приведите примеры, характеризующие дополнительные элементы рядов).3. Заполните пропуск в ряду.4. Выявление лишнего в ряду и объяснение своего выбора.Обществоведческий кроссвордЗада...
  • Разработка урока: Банковская система. Кредитная деятельность банковЦели урока:1. Продолжить знакомство с банковской системой и особенностями деятельности отдельных видов банков.2. Развивать логическое мышление, умение находить, перерабатывать и использовать информацию.3. Актуализировать личный опыт учащихся для решения жизненных задач, развивать умение работы в группе.Тип урока: урок сообщения новых знаний.Методы преподавания: частично-поисковый метод, метод проблемного обучения, метод сравнительного анализа.Форма работы: групповая.Применяемые технологии: техно...
  • Кроссворд Человек и его здоровье Кроссворд на тему Человек и его здоровье можно использовать на уроках обществознания при изучении темы о здоровом образе жизни, на уроках Основы безопасности жизнедеятельности, на уроках физкультуры, а также на уроках биологии. Данный кроссворд универсален. В этом его уникальность. В кроссворде вопросы задаются как в серьезном тоне,так и немного в ироничном.
  • Рабочая программа ФГОС по обществознанию 5-9 классы (Боголюбов) Пояснительная записка Рабочая программа составлена на основе рабочих программ по обществознанию для 5 – 9 классов предметной линии учебников под редакцией Л. Н. Боголюбова (Рабочие программы. Предметная линия учебников под редакцией Л.Н, Боголюбова. 5 – 9 классы: пособие для учителей и организаций/ Л.Н. Боголюбов, Н.И. Городецкая, Л.Ф. Иванова. – изд 2-е, доработанное.- М.: Просвещение, 2014.). Данная линия учебников соответствует Федеральному государственному образовательному ст... Кол-во часов по учебному плану Уровень изучения УМК 5 1 базовый Боголюбов Л.Н., Иванова Л.Ф. Обществознание М: Просвещение 2014 6 1 базовый Боголюбов Л.Н. Обществознание М: Просвещение, 2014 7 1 базовый Боголюбов Л.Н. Обществознание М: Просвещение, 2014 8 1 базовый Боголюбов Л.Н. Обществознание М: Просвещение, 2014 9 1 базовый Боголюбов Л.Н. Обществознание М: Просвещение, 2014 Содержание курса Социальная сущность личности I.Человек в социальном измерении Природа человека. Интересы и потребности. Самооценка. Здоровый образ жизни. Безопасность жизни. Деятельность и поведение. Мотивы деятельности. Виды деятельности. Люди с ограниченными возможностями и особыми потребностями. Как человек познаёт мир и самого себя. Образование и самообразование. Социальное становление человека: как усваиваются социальные нормы. Социальные параметры личности. Положение личности в общес... Основное содержание по темам Характеристика основных видов Деятельности ученика 5 класс (25) Глава 1. Человек (6ч) Цели и ценность человеческой жизни. Природа человека. Человек – биологическое существо. Отличие человека от животных . Наследственность. Раскрыть на конкретных примерах цели и ценность человеческой жизни. Характеризовать и конкретизировать конкретными примерами биологическое и социальное в природе человека. Сравнивать свойства человека и животных. 2. Отрочество - особая пора жизни. Отрочество –особая пора жизни. Особенности подросткового возраста. Размышления подростка о будущем. Самостоятельность – показатель взрослости. Описывать отрочество как особую пору жизни. Раскрывать на конкретных примерах значение самостоятельности как показателя взрослости 3. Практикум по главе (2 ч) Глава 2. Семья (6 ч) 4. Семья и семейные отношения (2 ч) Семья и семейные отношения. Семья под защитой государства. Семейный кодекс. Виды семей. Отношения между поколениями. Семейные ценности и нормы Показывать на конкретных примерах меры государственной поддержки семьи. Сравнивать двухпоколенные и трёхпоколенные семьи. Исследовать несложные практические ситуации, связанные с отношениями в семье, типичными для разных стран и исторических периодов. Выражать собственную точку зрения на значение семьи. 5. Семейное хозяйство (1 ч) Семейное хозяйство. Забота и воспитание в семье. Распределение обязанностей. Обязанности подростка. Рацио­нальное ведение хозяйства Характеризовать совместный труд членов семьи. Сравнивать домашнее хозяйство городского и сельского жителя. Описывать собственные обязанности в ведении семейного хозяйства 6. Свободное время (2 ч) Свободное время. Занятия физкультурой и спортом. Телевизор и компьютер. Увлечения человека. Значимость здорового образа жизни Исследовать несложные практические ситуации, связанные с проведением подростками свободного времени. Описывать и оценивать собственные увлечения в контексте возможностей личностного развития. Характеризовать значимость здорового образа жизни 7. Практикум по главе (1 ч) Глава 3. Школа (5 ч) 8. Образование в жизни человека (1 ч) Роль образования в жизни человека. Значение образования для общества. Ступени школьного образования Исследовать несложные ситуации из жизни человека и общества, раскрывающие значимость образования в наше время и в прошлом. Описывать ступени школьного образования 9. Образование и самообразование (2 ч) Образование и самообразование. Учёба — основной труд школьника. Учение вне стен школы. Умение учиться Характеризовать учёбу как основной труд школьника. Опираясь на примеры из художественных произведений, выявлять позитивные результаты учения. С опорой на конкретные примеры характеризовать значение самообразования для человека. Оценивать собственное умение учиться и возможности его развития.Выявлять возможности практического применения получаемых в школе знаний 9. Одноклассники, сверстники, друзья (1ч) Отношения младшего подростка с одноклассниками, сверстниками, друзьями. Дружный класс Использовать элементы причинно-следственного анализа при характеристике социальных связей младшего подростка с одноклассниками, сверстниками, друзьями. Иллюстрировать примерами значимость товарищеской поддержки сверстников для человека. Оценивать собственное умение общаться с одноклассниками и друзьями 11. Практикум по главе (1 ч) Глава 4. Труд (6 ч) 12. Труд — основа жизни (2 ч) Труд — основа жизни. Содержание и сложность труда. Результаты труда. Заработная плата. Труд — условие благо­получия человека. Благотворительность и меценатство Объяснять значение трудовой деятельности для личности и общества. Характеризовать особенности труда как одного из основных видов деятельности человека. Различать материальную и моральную оценку труда. Приводить примеры благотворительности и меценатства. Определять собственное отношение к различным средствам достижения успеха в труде 13. Труд и творчество (2 ч) Труд и творчество. Ремесло. Признаки мастерства. Творческий труд. Творчество в искусстве Различать творчество и ремесло. Раскрывать признаки мастерства на примерах творений известных мастеров 14. Практикум по главе (2 ч) Глава 5. Родина (10 ч) 15. Наша родина — Россия (2 ч) Наша родина — Россия, российская федерация. Субъекты федерации. Многонациональное государство. Русский язык — государственный. Любовь к родине. Что значит быть патриотом Объяснять смысл понятия субъект российской федерации. Знать и называть статус субъекта рф, в котором находится школа. Характеризовать особенности россии как многонационального государства. Объяснять значение русского языка как государственного. Приводить примеры проявлений патриотизма 16. Государственные символы России (2 ч) Государственные символы России. Герб, флаг, гимн, государственные праздники. История государственных символов. Москва — столица России Описывать основные государственные символы российской федерации. Знать текст гимна РФ. Использовать дополнительные источники информации для создания коротких информационных материалов, посвященных государственным символам России. Составлять собственные информационные материалы о Москве — столице России 17. Гражданин России (2 ч) Гражданин — отечества достойный сын. Права граждан России. Обязанности граждан. Гражданственность. Юные граждане России: какие права человек получает от рождения Объяснять и конкретизировать примерами смысл понятия гражданин. Называть и иллюстрировать примерами основные права граждан РФ. Называть основные обязанности граждан РФ. Приводить примеры добросовестного выполнения гражданских обязанностей. Приводить примеры и давать оценку проявлениям гражданственности, представленным в СМИ. 18. Мы — многонациональный народ (1 ч) Россия — многонациональное государство. Национальностьчеловека. Народы России — одна семья. Многонациональная культура России. Межнациональные отношения Различия. Характеризовать и конкретизировать примерами этнические и национальные различия. Показывать на конкретных примерах исторического прошлого и современной жизни российского общества, проявление толерантного отношения к людям разных национальностей. 19. Практикум по главе (1ч) 6 класс Глава I Человек в социальном измерении. 1. Человек – личность. Личность. Социальные параметры личности. Индивидуальность человека. Качества сильной личности. Раскрывать на конкретных примерах смысл понятия индивидуальность. Использовать элементы причинно – следственного анализа при характеристике социальных параметров личности. 2. Человек познает мир. Познание человеком мира и самого себя. Самосознание и самооценка. Способности человека. Характеризовать особенности познания человеком мира и самого себя. Оценивать собственные практические умения, поступки, моральные качества, выявлять их динамику. Сравнивать себя и свои качества с другими людьми. Приводить примеры проявления различных способностей людей. 3. Человек и его деятельность. Деятельность человека, её основные формы (труд, игра, учения). Мотивы деятельности. Связь между деятельностью и формированием личности. Знания и умения как условия успешной деятельности. Характеризовать деятельность человека, её отдельные виды. Описывать и иллюстрировать примерами различные мотивы деятельности. Использовать элементы причинно – следственного анализа для выявления связи между деятельностью и формированию личности. 4. Потребности человека. Потребности человека – биологические, социальные, духовные. Индивидуальный характер потребностей. Люди с ограниченными возможностями и особыми потребностями. Духовный мир человека. Мысли и чувства. Характеризовать и иллюстрировать примерами основные потребности человека, показывать индивидуальный характер. Описывать особые потребности людей с ограниченными возможностями. Исследовать несложные практические ситуации, связанные с проявлениями духовного мира человека, его мысли и чувств. 5. На пути к жизненному успеху. Привычка к труду. Проблема выбора профессии. Важность взаимопонимания и взаимопомощи. Характеризовать и конкретизировать примерами роль труда в достижении успехов жизни. Формулировать свою точку зрения на выбор пути достижения жизненного успеха. Показывать на примерах влияния взаимопомощи в труде на его результаты. 6. Практикум по главе. Глава IIЧеловек среди людей. 7. Межличностные отношения. Человек и ближайшее социальное окружение. Межличностные отношения. Роль чувств в отношения между людьми. Сотрудничество и соперничество. Солидарность, лояльность, толерантность, взаимопонимание. Описывать межличностные отношения и их отдельные виды. Показывать проявление сотрудничества и соперничества на конкретных примерах. Описывать с опорой на примеры взаимодействия и сотрудничества людей в обществе. Оценивать собственное отношение к людям других национальностей и другого мировоззрения. 8. Человек в группе. Социальные группы (большие и малые). Человек в малой группе. Группы формальные и неформальные. Лидеры. Групповые нормы. Описывать большие и малые, формальные и неформальные группы. Приводить примеры таких групп. Характеризовать и иллюстрировать примерами групповые нормы. 9. Общение. Общение – форма отношения человека к окружающему миру. Цели общения. Средства общения. Стили общения. Особенности общения со сверстниками. Характеризовать общение как взаимные деловые и дружеские отношения людей. Иллюстрировать с помощью примеров различные цели и средства общения. Сравнивать и сопоставлять различные стили общения. 10. Конфликты в межличностных отношениях. Межличностные конфликты, причины их возникновения. Агрессивное поведение. Конструктивное разрешение конфликта. Как победить обиду и установить контакт. Описывать сущность и причины возникновения межличностных конфликтов. Характеризовать варианты поведения в конфликтных ситуациях. Объяснить, в чём заключается конструктивное разрешение конфликта. 11. Практикум по главе. Глава III Нравственные основы жизни. 12. Человек славен добрыми делами. Человек славен добрыми делами. Доброе – значит хорошее. Мораль. Золотое правило морали. Учимся делать добро. Характеризовать и иллюстрировать примерами проявления добра . Приводить примеры, иллюстрирующие золотое правило морали. Оценивать в модельных и реальных ситуациях поступки людей с точки зрения золотого правила морали. 13. Будь смелым. Смелость. Страх – защитная реакция человека. Преодоление страха. Смелость и отвага. Противодействие злу. На конкретных примерах дать оценку проявления мужества, смелости, случаем преодоления людьми страха в критических и житейских ситуациях. Оценивать предлагаемые ситуации, требующие личного противодействия проявлением зла. 14. Человек и человечность. Человечность. Гуманизм – любовь к людям. Внимание к тем, кто нуждается в поддержке. Раскрывать на примерах смысл, понятия человечность. Давать оценку с позиции гуманизма конкретным поступкам людей, описанным в СМИ и иных информационных источниках. На примерах конкретных ситуаций оценивать проявления внимания к нуждающимся в нем. 15. Практикум по главе. 7 класс Глава I Регулирование поведения людей в обществе. 1. Что значит жить по правилам. Социальные нормы и правила общественной жизни. Общественные нравы, традиции и обычаи. Правила этикета и хорошие манеры. Характеризовать на примерах социальные нормы и их роль в общественной жизни. 2. Права и обязанности граждан. Права и свободы человека и гражданина в России, их гарантии. Конституционные обязанности гражданина. Механизмы реализации и защиты прав и свободы человека и гражданина. Охарактеризовать конституционные права и обязанности граждан РФ. Анализировать несложные практические ситуации, связанные с реализацией гражданами своих прав и свобод. Находить и извлекать социальную информацию о механизмах реализации и защиты прав и свобод человека и гражданина. Называть права ребенка и характеризовать способы их защиты. 3. Почему необходимо соблюдать законы. Необходимость соблюдения законов. Закон и правопорядок в обществе. Закон и справедливость. Раскрыть значение соблюдения законов для обеспечения правопорядка. Объяснять и конкретизировать фактами социальной жизни связь закона и правопорядка. 4. Защита Отечества. Защита Отечества. Долг и обязанность. Регулярная армия. Военная служба. Важность подготовки к исполнению долга. Характеризовать защиту Отечества как долг и обязанность гражданина РФ. Приводить примеры важности подготовки к исполнению воинского долга. 5. Для чего нужна дисциплина. Дисциплина – необходимое условие существования общества и человека. Общеобязательная и специальная дисциплина. Внешняя и внутренняя дисциплина. Раскрывать значение дисциплины как необходимое условие существование общества и человека. Характеризовать различные виды дисциплины. Моделировать несложные практические ситуации, связанные с последствиями нарушения общеобязательной и специальной дисциплины. 6. Виновен – отвечай. Ответственность за нарушение законов. Знать закон смолоду. Законопослушный человек. Противозаконное поведение. Преступление и проступки. Ответственность несовершеннолетних. Характеризовать ответственность за нарушение законов. Определять черты законопослушного поведения. Моделировать несложные практические ситуации, связанные с последствиями противозаконного поведения. Описывать и иллюстрировать примерами проявления ответственности несовершеннолетних. 7. Кто стоит на страже закона. Правоохранительные органы Российской Федерации. Судебные органы Российской Федерации. Называть правоохранительные органы Российского государства. Различать сферу деятельности правоохранительных органов в том числе судебной системы. Приводить примеры деятельности правоохранительных органов. 8. Практикум по главе. Глава II Человек в экономических отношениях. 9. Экономика и её основные участники. Экономика и её основные участники. Натуральное и товарное хозяйство. Потребители и производители. Характеризовать роль потребителя и производителя в экономике, приводить примеры их деятельности Описывать различные формы организации хозяйственной жизни. Исследовать несложные практические ситуации, связанные с выполнением социальных ролей потребителя и производителя. 10. Мастерство работника. Мастерство работника. Высококвалифицированный и малоквалифицированный труд. Слагаемые профессионального успеха. Взаимосвязь количества и качества труда. Описывать составляющие квалификации работника. Характеризовать факторы, влияющие на размер заработной платы. Объяснять взаимосвязь качества и количества труда. 11. Производство: затраты, выручка, прибыль. Производство, производительность труда. Факторы, влияющие на производительность труда. Роль разделения труда в развитии производства. Новые технологии и их возможности. Издержки производства. Выручка и прибыль производства. Раскрывать роль производства в удовлетворении потребностей общества. Характеризовать факторы, влияющие на производительность труда. Объяснять значение труда в развитии производства. 12. Виды и формы бизнеса. Виды бизнеса. Роль предпринимательства в развитии экономики. Формы бизнеса. Условия успеха предпринимательской деятельности. Этика предпринимателя. Объяснять значение бизнеса в экономическом развитии страны. Характеризовать особенности предпринимательской деятельности. Исследовать несложные практические ситуации, связанные с достижением успеха в бизнесе. Выражать собственное отношение к бизнесу с морально – этической позиции. 13. Обмен, торговля, реклама. Обмен. Товары и услуги, стоимость, цена товара. Условия выгодного обмена. Торговля и её формы. Реклама в современной экономике. Объяснять условия осуществления обмена в экономике. Характеризовать торговлю и её формы как особый вид экономической деятельности. Раскрывать роль рекламы в развитии торговли. Выражать собственное отношение к рекламной информации. 14. Деньги, их функции. Деньги. Исторические формы эквивалента стоимости. Основные виды денег. Функции денег. Описывать виды денег. Раскрывать на примерах функции денег. 15. Экономика семьи. Экономика современной семьи. Ресурсы семьи. Личное подсобное хозяйство. Семейный бюджет. Источники доходов семьи. Принципы рационального ведения домашнего хозяйства. Семейное потребление. Прожиточный минимум. Страховые услуги, предоставляемые гражданам. Описывать закономерность изменения потребительских расходов семьи в зависимости от доходов. Характеризовать виды страховых услуг, предоставляемых гражданам. 16. Практикум по главе. Резерв Глава III Человек и природа. 17. Человек – часть природы. Человек – часть природы. Значение природных ресурсов как основы жизни и деятельности человека. Проблема загрязнения окружающей среды. Объяснять значение природных ресурсов в жизни общества. Характеризовать отношение людей к неисчерпаемым ресурсам. Объяснять опасность загрязнения воды, почвы , атмосферы. 18. Охранять природу – значит охранять жизнь. Охрана природы. Цена безответственного отношения к природе. Главные правила экологической морали. Объяснять необходимость активной деятельности по охране природы. Характеризовать смысл экологической морали. 19. Закон на страже природы. Законы Российской Федерации, направленные на охрану окружающей среды. Участие граждан в природоохранительной деятельности. Характеризовать деятельность государства по охране природы. Называть наказания, установленные законом для тех, кто наносит вред природе. Иллюстрировать примерами возможности общественных организаций и граждан в сбережении природы. 20. Практикум Резерв 8 класс Глава I Личность и общество. Отличие человека от других существ. Природное и общественное в человеке. Мышление и речь – специфические свойства человека. Деятельность человека, её виды. Игра, учеба, труд. Сознание и деятельность. Познание человеком мира и самого себя. Выявить отличие человека отживотных. Объяснить человеческие качества. Характеризовать и конкретизировать примерами биологическое и социальное в человеке. Выявлять связь между мышлением и речью. Объяснить понятие самореализация Приводить примеры основных видов деятельности человека. 2. Человек, общество, природа. Что такое природа? Биосфера и ноосфера. Взаимодействие человека и окружающей природной среды. Место человека в мире природы. Человек и вселенная. Человек – звено в цепи эволюции или вершина пирамиды? Раскрыть смысл понятия ноосфера. Оценивать утверждение о связи природы и общества и аргументировать свою оценку. Характеризовать возможности человеческого разума. Раскрывать значение моральных норм. Анализировать и оценивать текст с заданных позиций. 3. Общество как форма жизнедеятельности людей. Общество как форма жизнедеятельности людей. Основные сферы общественной жизни, их взаимосвязь. Общественные отношения. Выделять существенные признаки общества. Называть сферы общественной жизни и характерные для них социальные явления. Показывать на конкретных примерах взаимосвязь основных сфер общественной жизни. 4. Развитие общества. Социальные изменения и их формы. Развитие общества. Основные средства связи и коммуникации, их влияние на нашу жизнь. Человечество в XXI в. Тенденции развития, основные вызовы и угрозы. Глобальные проблемы современности. Выявлять изменения социальной структуры, связанные в постиндустриальное общество. Анализировать факты социальной действительности, связанные с изменением структуры общества. Раскрывать смысл понятия общественный прогресс. Приводить примеры прогрессивных и регрессивных изменений в обществе. Характеризовать и конкретизировать фактами социальной жизни перемены, происходящие в современном обществе (ускорение общественного развития). Использовать элементы причинно-следственного анализа при характ... 5. Как сталь личностью. Личность. Социальные параметры личности. Индивидуальность человека. Качества сильной личности. Социализация индивида. Мировоззрение. Жизненные ценности и ориентиры. Раскрывать на конкретных примерах смысл понятия индивидуальность. Использовать элементы причинно-следственного анализа при характеристике социальных параметров личности. Выявлять и сравнивать признаки, характеризующие человека как индивида, индивидуальность и личность. Описывать агенты социализации, оказывающие влияние на личность. Исследовать несложные практические ситуации, в которых проявляются различные качества личности, её мировоззрение, жизненные ценности и ориентиры. 6. Практикум по главе Глава II. Сфера духовной культуры 7. Сфера духовной жизни Сфера духовной культуры и её особенности. Культура личности и общества. Диалог культур как черта современного мира. Тенденции развития духовной культуры в современной России. Определять сущностные характеристики понятия культура. Различать и описывать явления духовной культуры. Находить и извлекать социальную информацию о достижениях и проблемах культуры из адаптированных источников. Характеризовать духовные ценности российского народа. Выражать своё отношение к тенденциям в культурном развитии. 8. Мораль Мораль. Основные ценности и нормы морали. Гуманизм. Патриотизм и гражданственность. Добро и зло – главные понятия этики. Критерии морального поведения. Объяснять роли морали в жизни общества. Характеризовать основные принципы морали. Характеризовать моральную сторону различных социальных ситуаций. Использовать элементы причинно-следственного анализа для объяснения влияния моральных устоев на развитие общества и человека. 9. Долг и совесть Долг и совесть. Объективные обязанности и моральная ответственность. Долг общественный и долг моральный. Совесть – внутренний самоконтроль человека. Осуществлять рефлексию своих нравственных ценностей. 10. Моральный выбор – это ответственность Моральный выбор. Свобода и ответственность. Моральные знания и практическое поведение. Нравственные чувства и самоконтроль. Приводить примеры морального выбора. Давать нравственные оценки собственным поступкам, поведению других людей. 11. Образование Значимость образования в условиях информационного общества. Непрерывность образования. Самообразование. Оценивать значение образования в информационном обществе. Извлекать информацию о тенденциях в развитии образования из различных источников. Характеризовать с опорой на примеры современную образовательную политику РФ. Обосновать своё отношение к непрерывному образованию. 12. Наука в современном обществе Наука, её значение в жизни современного общества. Нравственные принципы труда учёного. Возрастание роли научных исследований в современном мире. Характеризовать науку как особую систему знаний. Объяснять возрастание роли науки в современном обществе. 13. Религия как одна из форм культуры Религия как одна из форм культуры. Роль религии в культурном развитии. Религиозные нормы. Религиозные организации и объединения, их роль в жизни современного общества. Свобода совести. Определять сущностные характеристики религии и её роль в культурной жизни. Объяснять сущность и значение веротерпимость. Раскрывать сущность свободы совести. Оценивать своё отношение к религии и атеизму. 14. Практикум по главе Глава III. Экономика 15. Экономика и её роль в жизни общества Потребности и ресурсы. Ограниченность ресурсов и экономичный выбор. Свободные и экономические блага. Альтернативная стоимость (цена выбора). Раскрывать роль экономики в жизни общества. Объяснять проблему ограниченности экономических ресурсов. Различать свободные и экономические блага. Приводить примеры принятия решения на основе экономического выбора. 16. Главные вопросы экономики Основные вопросы экономики. Что, как и для кого производить. Функции экономической системы. Типы экономических систем. Описывать и иллюстрировать примерами решения основных вопросов участниками экономики. Различать и сопоставлять основные типы экономических систем. Характеризовать способы координации хозяйственной жизни в различных экономических системах. 17. Собственность Собственность. Право собственности. Формы собственности. Защита прав собственности. Объяснять смысл понятия собственность. Характеризовать и конкретизировать примерами формы собственности. Называть основания для приобретения права собственности. Анализировать несложные практические ситуации, связанные с реализацией и защитой прав собственности. 18. Рыночная экономика Рынок. Рыночный механизм регулирования экономики. Спрос и предложение. Рыночное равновесие. Характеризовать рыночное хозяйство как один из способов организации экономической жизни. Характеризовать условия функционирования рыночной экономической системы. Описывать действие рыночного механизма формирования цен на товары и услуги. Формулировать собственное мнение о роли рыночного механизма регулирования экономики в жизни общества. 19. Производство – основа экономики Производство. Товары и услуги. Факторы производства. Разделение труда и специализация. Объяснить решающую роль производства как источника экономических благ. Различать товары и услуги как результат производства. Называть и иллюстрировать примерами факторы производства из адаптированных источников. Исследовать несложные практические ситуации, связанные с использованием различных способов повышения эффективности производства. 20. Предпринимательская деятельность Предпринимательство. Цели фирмы, её основные организационно-правовые формы. Современные формы предпринимательство. Малое предпринимательство и фермерское хозяйство. Описывать социально-экономическую роль и функции предпринимательства. Сравнивать различные организационно-правовые формы предпринимательской деятельности. Объяснять преимущества и недостатки малого бизнеса. Выражать собственное отношение к проблеме соблюдения морально-этических норм в предпринимательстве. Оценивать возможности своего участия в предпринимательской деятельности. 21. Роль государства в экономике Роль государства в экономике. Экономические цели и функции государства. Государственный бюджет. Налоги, уплачиваемые гражданами. Характеризовать экономические функции государства. Описывать различные формы вмешательства государства в рыночные отношения. Различать прямые и косвенные налоги. Раскрывать смысл понятия государственный бюджет. Приводить примеры государственной политики регулирования доходов и расходов. 22. Распределение доходов Распределение. Неравенство доходов. Перераспределение доходов. Экономические меры социальной поддержки населения. Называть основные источники доходов граждан. Раскрывать причины неравенства доходов населения. Объяснять необходимость перераспределения доходов. Иллюстрировать примерами государственные меры социальной поддержки населения. 23. Потребление Потребление. Семейное потребление. Прожиточный минимум. Страховые услуги, предоставляемые гражданам. Экономические основы защиты прав потребителя. Описывать закономерность изменения потребительских расходов семьи в зависимости от доходов. Характеризовать виды страховых услуг, предоставляемых гражданам. Раскрывать на примерах меры защиты прав потребителей. 24. Инфляция и семейная экономика Реальные и номинальные доходы. Инфляция. Банковские услуги, предоставляемые гражданам. Формы сбережения граждан. Потребительский кредит. Различать номинальные и реальные доходы граждан. Показывать влияние инфляции на реальные доходы и уровень жизни населения. Называть и иллюстрировать примерами формы сбережения граждан. Объяснять связь семейной экономики с инфляционными процессами в стране. Оценивать способы использования сбережений своей семьи с точки зрения экономической рациональности. Характеризовать роль банков в сохранении и приумножении доходов населения. 25. Безработица, её причины и последствия Занятость и безработица. Причины безработицы. Экономические и социальные последствия безработицы. Роль государства в обеспечении занятости. Какие профессии востребованы на рынке труда. Характеризовать безработицу как закономерное явление рыночной экономики. Называть и описывать причины безработицы. Различать экономические и социальные последствия безработицы. Объяснять роль государства в обеспечении занятости. Оценивать собственные возможности на рынке труда. 26. Мировое хозяйство и международная торговля Мировое хозяйство. Международная торговля. Обменные курсы валют. Внешнеторговая политика. Характеризовать причины формирования мирового хозяйства. Описывать реальные связи между участниками международных экономических отношений. Характеризовать влияние международной торговли на развитие мирового хозяйства. Объяснять и конкретизировать примерами направления внешнеторговой политики государства. Раскрывать смысл понятия обменный валютный курс. 27. Практикум по главе Глава IV. Социальная сфера. 28. Социальная структура общества Социальная неоднородность общества: причины и проявления. Социальное неравенство. Многообразие социальных общностей и групп. Социальная мобильность. Социальные конфликты и пути их разрешения. Изменения социальной структуры с переходом в постиндустриальной общество. Выявлять и различать различные социальные общности и группы. Раскрывать причины социального неравенства. Приводить примеры различных видов социальной мобильности. Характеризовать причины социальных конфликтов, используя межпредметные связи, материалы СМИ; показывать пути их разрешения. Находить и извлекать социальную информацию о структуре общества и направлениях её изменения из адаптированных источников различного типа. 29. Социальные статусы и роли Социальная позиция человека в обществе: от чего она зависит. Ролевой репертуар личности. Гендерные различия: социальные роли мужчин и женщин. Изменения статуса с возрастом. Социальные роли подростов. Отношения между поколениями. Называть позиции, определяющие статус личности. Различать предписанные и достигаемые статусы. Раскрывать и иллюстрировать примерами ролевой репертуар личности. Объяснять причины ролевых различий по гендерному признаку, показывать их проявление в различных социальных ситуациях. Описывать основные социальные роли старших подростков. Характеризовать межпоколенческие отношения в современном обществе. Выражать собственное отношение к проблеме нарастания разрыва между поколенями. 30. Нации и межнациональные отношения Этнические группы. Межнациональные отношения. Отношение к историческому прошлому, традициям, обычаям народа. Взаимодействие людей в многонациональном и многоконфессиональном обществе. Знать и правильно использовать в предлагаемом контексте понятия этнос, нация, национальность. Конкретизировать примерами из прошлого и современности значение общего исторического прошлого, традиции в сплочении народа. Характеризовать противоречивость межнациональных отношений в современном мире. Объяснить причины возникновения межнациональных конфликтов и характеризовать возможные пути их разрешения. 31. Отклоняющееся поведение Отклоняющееся поведение. Опасность наркомании и алкоголизма для человека и общества. Социальная значимость здорового образа жизни. Объяснять причины отклоняющегося поведения. Оценивать опасные последствия наркомании и алкоголизма для человека и общества. Оценивать социальное значение здорового образа жизни. 32. Практикум по главе 9 класс Глава I. Политика 1. Политика и власть Политика и власть. Роль политики в жизни общества. Основные направления политики. Характеризовать власть и политику как социальные явления. 2. Государство Государство, его отличительные признаки. Государственный суверенитет. Внутренние и внешние функции государства. Формы государства. Раскрывать признаки суверенитета. Различать формы правления и государственного устройства. 3. Политические режимы Политические режим. Демократия и тоталитаризм. Демократические ценности. Развитие демократии в современном мире. Сопоставлять различные типы политические режимов. Называть и раскрывать основные принципы демократического устройства. 4. Правовое государство Правовое государство. Разделение властей. Условия становления правового государства в РФ. Раскрывать принципы правового государства. 5. Гражданское общество и государство Гражданское общество. Местное самоуправление. Пути формирования гражданского общества в РФ. Раскрывать сущность гражданского общества. Характеризовать местное самоуправление. 6. Участие граждан в политической жизни Участи граждан в политической жизни. Гражданская активность. Участие выборах. Отличительные черты выборов в демократическом обществе. Референдум в РФ. Опасность политического экстремизма. Анализировать влияние политических отношений на судьбы людей. Проиллюстрировать основные идею темы примерами из истории, современных событий, личного социального опыта. Описывать различные формы участия гражданина в политической жизни. Обосновывать ценность и значимость гражданской активности. Приводить примеры гражданственности. 7. Политические партии и движения Политические партии и движения, их роль в общественной жизни. Политические партии и движения в РФ. Участи партий в выборах. Называть признаки политической партии их на примере одной из партий РФ. Характеризовать проявления многопартийности. 8. Практикум по главе Глава II. Право 9. Роль права в жизни общества и государства Право, его роль в жизни человека, общества, государства. Понятие нормы права. Нормативно-правовой акт. Виды нормативных актов. Система законодательства. Объяснить, почему закон является нормативным актом высшей юридической силы. Сопоставлять позитивное и естественное право. Характеризовать элементы системы российского законодательства. 10. Правоотношения и субъекты права Сущность и особенности правоотношений, различия в возможности осуществления действий участников правоотношений, мера дозволенного, субъекты правоотношений, правоспособность и дееспособность физических и юридических сил, юридические факты, юридические действия, события. Раскрывать смысл понятия правоотношение, показывать на примерах отличия правоотношений от других видов социальных отношений. Раскрывать смысл понятий субъективные юридические права и юридические обязанности участников правоотношений. Объяснять причину субъективности прав и юридического закрепления обязанностей участников правоотношений. Раскрывать смысл понятий дееспособность и правоспособность. Раскрывать особенности возникновения правоспособности и дееспособности у физических и юри... Литература для учителя обществознания (основная школа): Безбородое А. Б. Обществознание: учеб. / А. Б. Безборо­дое, М. Б. Буланова, В. Д. Губин. — М., 2008. Морозова С. А. Обществознание: учеб.-метод, пособие / С. А. Морозова. - СПб., 2001. Каверин Б. И. Обществознание /Б. И. Каверин, П. И. Чи­жик. - М., 2007. Обществознание: пособие для поступающих в вузы / под ред. В. В. Барабанова. — СПб., 2001. Тишков В. А. Российский народ: кн. для учителя / В. А. Тиш-ков. - М., 2012. Исаев Б. А. Соц...
  • Задания школьного тура всероссийской олимпиады школьников по праву для 9 классаДля любого преподавателя одним из главнейших критериев успешности своей работы будет не количество проведенных уроков, а качество усвоения информации учащимися. Именно с этой целью и осуществляется контроль за их знаниями. Диктанты, тесты, лабораторные и практические занятия и, конечно же, игровые методы — тематические ребусы, кроссворды, загадки, проверочные карточки, викторины и т. п. Немного особняком среди них стоит олимпиада. По сути, это наиболее сложный и емкий способ проверки знаний, поз...
  • Восприятие народа через национальное жилищеЧеловек во все времена стремился к теплу и уюту, к внутреннему покою. Даже самые заядлые авантюристы, которых всегда манят горизонты, рано или поздно возвращаются к домашнему очагу. Люди разных национальностей и вероисповеданий всегда создавали себе жилище с учетом той красоты и удобства, которые они могли себе представить, находясь в определенных природных условиях
  • Рабочая программа по экономике 9 класс Обучение по данной рабочей программе организовано с учетом компетентностного и системно-деятельностного подходов, которые предполагают: воспитание и развитие качеств личности, отвечающих требованиям информационного общества, инновационной экономики, задачам построения демократического гражданского общества на основе толерантности, диалога культур и уважения многонационального, поликультурного и поликонфессионального состава российского общества; переход к стратегии социального проектирования и...
  • Рабочая программа по обществознанию для 9 класса Данная рабочая программа по обществознанию для 9 класса составлена в соответствии со всеми современными требованиями к рабочим программам по обществознанию. Рабочая программа состоит из следующих частей: пояснительная записка, включающая цели и результаты обучения, учебно-тематическое планирование, календарно-тематическое планирование, включающее внеурочную занятость, список литературы для учителя, а также тестовые материалы для проверки знаний учащихся по темам, включенным в обязательное изуч...
  • Рабочая программа предмета «Обществознание» для 5-9 классов ФГОС ОООРабочая программа предмета Обществознание обязательной предметной области Общественно-научные предметы. Обществознание в основной школе изучается с 5 по 9 класс. Общее количество времени на пять лет обучения составляет 175 часов. Общая недельная нагрузка в каждом году обучения составляет 1 час.
  • РЕЗУЛЬТАТЫ ИССЛЕДОВАНИЯ ФАКТОРОВ СУИЦИДАЛЬНОГО РИСКА СТАРШЕКЛАССНИКОВ БУРЛИНСКОГО РАЙОНА АЛТАЙСКОГО КРАЯСтатья посвящена анализу специфики воспроизводства суицидальных рисков среди молодежи Бурлинского района Алтайского края. Автор описывает и обобщает социальные условия и факторы роста суицидов среди молодежи, на основе рестроспективного анализа делается предположение о возможных тенденциях формирования суицидальных рисков. Статья включает описание разнообразных аспектов, обуславливающих суициды, таких как семейный, социальный, экономический, психологический и другие. Данная статья представляет н...
  • ИССЛЕДОВАТЕЛЬСКАЯ РАБОТА ПО ОБЩЕСТВОЗНАНИЮ, 9 класс, ПО ТЕМЕ - ПРАВОНАРУШЕНИЕ. Перерастание проступка в преступлениеИсследовательская работа может быт использована для закрепления и повторения изученного материала курса Обществознания по теме Правонарушение. А также для промежуточного контроля знаний. Задания, предлагаемые в исследовательской работе решаются, как индивидуально, так и в группах. Задания предполагают творческую работу учащихся 9 класса, с использованием полученных знаний о понятии правонарушения; видах правонарушений; понимании отличия между проступком и преступлением, степени их опасности ...
  • Рабочая программа по обществознанию 9 классПредмет: обществознаниеКурс: обществознаниеКласс: 9 классИсходя из расписания уроков и календарного графика школы, календарно – тематическое планирование составлено на 68 урока (2 часа в неделю).Рабочая программа составлена на основе Федерального государственного образовательного стандарта. Программа направлена на реализацию предметного содержания базового уровня в соответствии со статусом образовательного учреждения. Реализация программы предполагает деятельностный подход как ведущий принцип ...
  • Методическая разработка по правуМетодическая разработка по праву на тему Права ребенка представлена в виде интеллектуальной игры Правовой ринг между учащимися 9-11 классов. Игровая технология способствует более прочному усвоению данной темы. Игра проходит в четыре тура. Задача урока-закрепить знания учащихся по содержанию Декларации и Конвенции ООН о правахребенка. Данный сценарий можно использовать как на уроке, так и во внеурочной работе.
163 164 165 166 168 170 171 172 173 174
Пользовательское соглашениеО проектеОбратная связьАрхивные статьи
© 2010-2022