Тақырыбы: 1. «Танк әскері» Танкіге карсы қол гранататқыш

Орындаған: Кербулақ ауданы Қоғалы орта мектебінің Алғашқы әскери дайындық пәнінің оқытушы- ұйымдастырушы :

Казангапов Е.С

Тақырыбы:

1. « Танк әскері» Танкіге карсы қол гранататқыш

Сабақтың мақсаттары:

1. Білімділік:Оқушыларды казіргі заманғы қару-жарақ, мықты двигатель , күрделі жүйелер мен агрегаттармен таныстыру .

2. Дамытушылық:Шетел армиясының танкілері және брондалған машиналарының ұрыстық сипаты және олардың осал миналарын жою бойынша бөлімшенің ұрыстық мүмкіндіктері..

3. Тәрбиелік: Тарауды оқу барысында оқушылар бойларына ерік-жігер азаматтық борышын абыроймен орындау, адамгершілік,

тәртіптілік, ұйымшылдық, мәдениеттілік қасиеттерін дамыту.

1. Уақыты: 45 минут.

2. Өткізілетін орны: 10 сынып

3. Көрнекілік құралдар: АӘД оқулығы.

Сабақтың барысы:

• а) Ұйымдастыру кезеңі - 3 минут.

• Взвод командирі оқушыларды сапқа тұрғызады, оқытушыға рапорт береді, амандасу, түгендеу, оқушылардың сырт көрінісін тексеру.

Өтілген тақырыпты сұрау

• Отан қорғаушылар күнін атаңыз:

• А) 25 тамыз;

• B) 9 мамыр;

• C) 7 мамыр;

• D) 23 ақпан;

• E) 16 желтоқсан.

• . АКМ калибрін атаңыз.

• А) 9 мм;

• B) 7,62 мм;

• C) 5,45 мм;

• D) 5,48 мм;

• E) 5.43 мм.

Негізгі бөлім - 25 мин.

• Танк (ағылш. tank ) - түгелдей сауытты, шынжыр табанды соғыс машинасы. Танк снарядымен әртүрлі нысаналарды қиратады; сенімді сауыты мен арнаулы қорғаныш қалқандары қирату құралдарынан сақтайды және өзінің оралымдылығы арқылы бөгет-кедергілерден еркін өтеді. Танк әскерлері - салыстармалы түрде жас әскер түрі. Оның тарихы бірінші дүние жүзілік соғыс жылдарынан басталады.

Танк әскері - құрлық әскерлерінің бір түрі. Танк әскері жойқын қаруымен, айрықша шапшаңдығымен және сауытты қорғанысымен ерекшеленеді. . Танк бөлімшелер, бөлімдер, құрамалардан тұрады. Құрамына мотоатқыштар (механикаландырылған), ракеталы, артиллериялы, зенитті, сондай-ақ арнаулы әскердің инжылы, байланыс, автомобиль, бөлімшелері мен бөлімдері кіреді. Танк салмағына, сауыт- талғандығына, қару-жарағына және ұрыста қолданылуына байланысты: жеңіл (кіші және орта калибрлі артилл. қару- жарақты, салм. 20 т-ға дейін), орта (қуатты қару-жарақты, салм. 40 т-ға дейін), ауыр, (салм. 40 т-дан жоғары) Т-ілер болып бөлінеді.

«Қару-жарақ табылса, қарманып мінер табылар.»

1991 жылы Қазақстан тәуелсіз мемлекетке айналғаннан кейін оның қарулы күштеріндегі жетекші саланың бірі ретінде Танк әскері қайта жасақталды. Танк әскерінің бөлімдері мен құрамалары құрылып, жаңа үлгідегі танкілермен және құрал-жабдықтармен қаруланды. ҚР ҚК-нің танк әскері орта және жеңіл (жүзетін) танкілермен жабдықталған.

Танк әскерлері - салыстармалы түрде жас әскер түрі. Оның тарихы бірінші дүние жүзілік соғыс жылдарынан басталады.

Танк әскерлері - құрлық әскерлердің басты, екпінді күші.

Олар, көбінесе, ең басты маңызды міндеттерді орындау бағыттарына қолданылады. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің танк бөлімдері мен құрамаларында орта және жеңіл жүзетін танкілер, қазіргі заманғы жоғарғы жылжымалы-брондық қорғаныс қаруы бар. Түнде көретін қондырғыларының және су түбінде жүруге арналған жабдықтарының болуы танкілерді қазіргі жағдайда ұрысқа өте тиімді құрал етеді. Өте мықты, бронының болуы оларды және ішіндегі адамды ядролық жарылыстың зақымдауынан, екпінді толқыннан (ударная волна), жарық сәулелерінен, радиациядан, радиоактивтік жұқтырулардың әсерінен сақтайды. Жан-жақты дайындықты жастар жақсы танк жүргізушісі бола алады.

Қазіргі заманғы қару-жарақ, мықты двигатель, күрделі жүйелер мен агрегаттар жетілдірілген қондырғылар мен нысана көздегіштер бұлардың барлығы техниканы жақсы күтетін және терең білімді адамдардың ғана билігінде болады.

1960-70 жылдардан бастап кең колемді әскери міндеттерді шеше алатындай бір типті Т-ілер шыгарылуда. Қазіргі кезде шыгарылатын Т-ілердің сауыты артиллерия огының және ядр. қарудың қирату факторынан біршама жақсы сақталады, экипаждың радиация сәулесінен зақымдануын азайтады. Сонымен бірге жау ядр. қаруды қолданған кезде де Т. соғыс қимылын ойдағыдай жүргізе алады Танк шығаруды дамытқан сайын ( қазіргі заманғы ресейлік Т-90) ракеталық-зеңбіректік қаруды енгізу, басқарылатын снарядтар мен ракеталарды пайдалану, сауытты қалыңдату, оралымдылығын арттыру, куаттылығын күшейту, жанармайды үнемді жүмсайтын дизельді енгізу, эртүрлі отынды жаға алатын қозғалтқышпен жабдықтау, жа-нармай қүятын бактардың сыйымдылығын кеңейту еске алынып отырады.
Минажарылғыш бөгеттер жасау үшін танкке қарсы (ТҚМ), жаяу әскерге қарсы (ЖҚМ) миналар, сондай-ақ жарылғыш заттардың (ЖЗ) зарядтары қолданылады, минажарылғыш бөгеттермен бір кешенде сигналдық миналар (СМ) қойылуы мүмкін.
Танкке қарсы миналар танктерді және басқа да ұрыс машиналарын жою үшін қолданылады. Олар танк және басқа ұрыс техникасы жүріп келіп басқан кезде жарылатын шынжыртабанға қарсы, тұпастыға қарсы болып бөлінеді.
Жалпы құрылысы. Танкке қарсы миналар корпустан (металл, ағаш, пластмасса), жарылғыш зат зарядынан, жарғыштан және аралық детонатордан тұрады. Танкке қарсы кейбір миналардың түбінде және бүйір бетінде миналарды алынбайтын жағдайға қойған кездегі жарғышқа.

• Қазіргі кездегі Т-ілер- дің экипажы 3 адамнан (жүр- гізуші-механик, нысанашы және Т. командирінен) турады. Негізгі қаруы - 105, 120, 152 мм-лік иір ойықты не- месе тегіс үңғылы зеңбірек. Зеңбірекке қосақталған 1-3 (калибрі 7,62 немесе 12,7 мм) зенит пулеметтері болады. Сауыттарының қалыңд. 100- 200 мм, түнгі көру аспапта- ры орнатылған. Ең жоғары жылдамдығы сағатына 65 км. Багына 1,5 т жанармай сыяды, ол қатқыл жолмен жүргенде 400-600 км-ге жетеді. Оқ-дәрі кешеніне сауыт бұзушы, эртүрлі калибрлі, кумулятивті және пластик, жарылғыш заты бар снарядтар кіреді. Қазіргі шынжыр табанды, сауытты, жауынгерлік жүзетін Танк су кедергілерінен өз бетімен өтуге бейімделген және суда да, құрғақта да соғыс жүргізе алады. Мұндай Танкілер тереңд. 2 м-ге дейінгі судан еркін өтіп шығады.
  Егер су астымен жүзетін құралдармен жабдықталған болса, тереңд. 4-5 м-лік судан бөгелмей өтеді. Герметизац. корпусының ішкі бөлігі оның жүзу қабілетін арттырады. Жүзу уақытында оның ескіш винттері, қалақты шынжыр табандары, водомет- тер, т.б. механизмдері іске қо- сылады.

«ҚР ҚК-нің танк әскері орта Т-72 танкілермен жабдықталған .»

«Шетел армиясының танкілері олардың осал жердері»

ТТС: салмағы,т 57,15/62,5

Экипаж, 4 адам

Пушка 120-мм

40 снаряд

оқтауы автоматикалық

Пулемет 12,7-мм, 7,62-мм

жылдамдық 67 км/ч<

(1500 л.с.)

«Танкілерідін осал жердерді»

«Танкке қарсы миналар»

Танкке қарсы миналар танктерді және басқа да ұрыс машиналарын жою үшін қолданылады. Олар танк және басқа ұрыс техникасы жүріп келіп басқан кезде жарылатын шынжыртабанға қарсы, тұпастыға қарсы болып бөлінеді.
Жалпы құрылысы. Танкке қарсы миналар корпустан (металл, ағаш, пластмасса), жарылғыш зат зарядынан, жарғыштан және аралық детонатордан тұрады. Танкке қарсы кейбір миналардың түбінде және бүйір бетінде миналарды алынбайтын жағдайға қойған кездегі жарғышқа

• Танкке қарсы мина-ТМ 46 Танкке қарсы мина ТМ-57

Танкке қарсы мина ПТМ-3 Танкке қарсы мина ТМ-72

«РКГ-3Е. Кумулятивті қол гранатасы»

Жаңғыртылған граната түрлері:
РКГ - 3Е
РКГ - 3ЕМ

РКГ 3 кумулятивті қол гранатасы қарсыластың

сауытты және сауытсыз техникаларын, әр түрлі

тасаларда орналасқан қарсыластың тірі күшін жоюға

арналаған.Гранат әртүрлі жағдайдан және тек тасадан

ғана лақтырылады.Нысанаға тигенде гранат қас қағымда

жарылады және осы заманға кез келген танктердің

сауытын және басқа да берік кедергілерді тесіп өтеді.

РКГ-3 корпустан,жарылғыш заряд тұтқасы мен

тұтандырғыштан тұрады.Грнатаның цилиндрлі корпусы

жарылғыш заряд пен тұтандырғышты орналастыруға

арналған.

«Танкіге қарсы қол гранатаатқышы РПГ-7.»

РПГ-7 танкіге қарсы қол гранатаатқышы қарсыластың

сауытты машиналары мен артилерриялық

қондырғыларын, сонымен қатар әртүрлі қорғаныш

тасаларында,елді мекендерде орналасқан қарсыластың

тірі күшін жоюға арналған.

Қортынды бөлім:

• оқушылардан сұрақтарға жауап алу

• ҚР ҚК-нің танк әскері қандай танкілермен жабдықталған.

• Шетел армиясының танкілері және брондалған машиналарының түрлерін атаныз?

• Шетел армиясының танкілерінің ұрыстық сипаты?

• оқушылардың білімін бағалау

• үй тапсырмасы АӘД кітабы.

Колданылған әдебиеттер:

1. Алғашқы әскери дайындық, «Мектеп» 2010-83-127бет

К. Аманжолов, А. Тасболатов, Д. Майхиев, В. Аманжолова.

2. Алғашқы әскери дайындық. Әдістемелік нұсқау. Алматы, 2009.-14-27бет, 65-77бет

4. ҚР Қорғаныс министрлігі. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің

Жалпы әскери жарғылары, Алматы 2010ж,жаңа редакциясы.

5. Аманжолова Б.К. «Интерактивті тәсілдерді алғашқы әскери дайындық

сабақтарында қолдану жолдары».Алматы 2010.

6. Мынбаева А.К., Садвакасова З.М. Инновационные методы обучения, или как

интересно преподавать. Алматы, «Дәуір», 2012 г