Урок по познанию мира на тему Тісіңді сақта

Сабақтың тақырыбы: «Тісіңді сақта»

Сабақтың мақсаты: 1. Оқушылардың ауыз қуысы гигиенасы туралы білімдерін кеңейту. Тісті аман сақтап қалу, аурудың алдын алу жайлы түсінік қалыптастыру.

2. Оқушылардың дүниетанымын кеңейту, сөз қорын, сөйлеу тілін дамыту.

3. Оқушыларды тісті сақтауға және жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: көрнекілік, сұрақ-жауап, әңгіме, түсіндіру, талдау, жинақтау

Сабақтың көрнекілігі: тіс пастасы, щетка, коллаж, тақырып бойынша жеке суреттер.

Педагогикалық технология: сын тұрғысынан ойлау, дамыта оқыту, ақпараттық

технологиялардың элементтері

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі.

Білер қазақ баласы,

Сәлем - сөздің анасы.

Алдымызда отырған,

Қонақтарға ізетпен,

Біздер сәлем береміз!

І. Қызығушылықты ояту.

1. Мен мына суреттегі заттардың ішінен біреуін ойладым. Мен қандай зат ойлағанымды сендер барынша аз сұрақ қою арқылы тауып алу керексіңдер. (тіс пастасы-щетка, алма, теледидар, нан, ағаш, қалам, қант, сөмке, қағаз, гүл)

Ендеше, біздің бүгінгі сабағымыз «Тіс, тісті тазалау және сақтау» туралы болмақ. Бұл заттың біздің өміріміздегі маңызы қандай? Біз тісімізді қалай күтеміз?

Ал тісті тазалау, сақтау туралы біз не білеміз? Не білгіміз келеді?

2. Оқушылармен кесте толтырылады.

Не білеміз?

Не білгіміз келеді?

Не білдік? Түрткі болатын сұрақтар

Тісті не үшін тазалайды? (таза болу үшін, жағымсыз иіс болмау үшін)

Тазаланбаған тіске не тұрып қалады? (нәл: тамақ қалдығы, микроптар)

Тістің арасы таза болу үшін не істеу керек?

Тісті күніне неше рет тазалау керек?

Тіс пастасының қандай түрлерін білесің? (блендамед, колгейт, пепсодент, аквафреш, жемчуг, шөптен жасалған пасталар т.б)

ІІ. Мағынаны тану.

1. Мәтінмен жұмыс. Әр топ жанұя тобында талдап, жұмыс тобында талдайды.

1-топ: Сау тіс жақсы ма, ауру тіс жақсы ма?

2-топ: Тісті қалай аман сақтау керек?

3-топ: Тістің қызметі қандай? (тамақты шайнау, ас қорыту, тісі сау адам сөзді дұрыс айтады, адамның бет-әлпетіне көрік береді, әдемі күлкі, т.б)

«Мен саған, сен маған». Бір-бірімізге осы мәтін бойынша сұрақтар қояйық.

• Сау тіс жақсы ма, ауру тіс жақсы ма? Неліктен?

• Тістің басты міндеті не?

• Тісті аман сақтау үшін қандай ережелерді сақтау керек?

• Бұл ережелерді бұзу неге апарып соғады?

Шығармашылық тапсырма.

1-топ: «Тісіңді сақта!» суретпен жұмыс.

2-топ: «Тіс ауруларының себептері» коллаж құрастыру.

3-топ: «Тісім мықты болсын десең...» коллаж құрастыру.

Адамның ағзасында В, Д, С дәрумендері жетіспейтін болса, ол да тіс ауруына әкеп соқтырады. Ол үшін бидай, күріш өнімдері, ет пен сүт тағамдары, балық, сары май, жұмыртқа өте пайдалы. Күннің көзі дже сүйекті қатайтады.

Тіс мынадай бөліктерден тұрады. Алдыңғы күрек тістер, қос тістер, кіші азу тістер, үлкен азу тістер және ақыл тіс.

Ең алғашқы тіс балаға 4 айлық кезде астыңғы 2 тіс және үстіңгі тістер шыға бастайды. Оны сүт тістер деп атайды. Ол 5-6 жас шамасында түсіп, балаға тұрақты тістер шыға бастайды.

Ал сендер тісті қалай дұрыс тазалау қажет екенін білесіңдер ме? Кім қалай тазалайды? Күніне неше рет тазалайсыңдар?

Практикалық жұмыс:

• Әр тамақтан соң ауызды жылы сумен шаю қажет (ас тұзы қосылған сумен де шаюға болады).

• Күніне 2 рет (таңертең және кешке) тісті тазалау керек.

Тісті тазалау.

1. Тіс тазаларда міндетті түрде щетканы жуып алу керек.
2. Щеткаға аздап тіс пастасын жағамыз.

3. Щетканың басын қызыл иек сызығына 45 градус бұрыш етіп ұстаймыз. Иектен тістің өткір жағына қарай кішкентай дөңгелек қозғалыстармен барлық тістеріңізді мұқият тазалау қажет.

4. Әр тістің іш жағын да дөңгелек қозғалыстармен тазалау керек. Щетка тістің өткір ұшына перпендикуляр етіп қойылады.

5. Тістің сыртқы жағын щетканы айналдыра отырып тазалаймыз.

6. Астыңғы және үстіңгі азу тістердің шайнайтын бетін ысқылаймыз.

7. Тазалауды қызыл иекті уқалаумен аяқтаймыз. Аузымызды жауып тұрып щеткамен тісіңіз бен иегіңізді дөңгелек қозғалыстармен уқалаймыз.
8. Тілді де тазалау қажет. Ол үшін арнайы құрал қолданған дұрыс. Тілдің арт жағынан бастап, алдыңғы ұшына дейін абайлап «қырамыз».
9. Щетканы жуып, бас жағын жоғары қаратып, стақанға қою керек.

Қолдану барысында щетка ескіреді. Оның қызмет ету мерзімі адамның тіс тазалау жиілігіне, тазалау ұзақтығына, щеткамен уқалау күшіне және тіс пастасына да байланысты. Дұрысында тісті күніне екі рет, үш минуттан, 50-70 г күшпен уқалау қажет. Сонда щетканы шамамен үш айда бір рет ауыстырып тұрса жеткілікті. Щетканы ауыстыру қажеттігін оның түрінің өзгеруінен де байқауға болады. Грипп, ангина, тағы басқа жұқпалы аурулармен аурып, жазылғасын да щетканы ауыстырған жөн.

Ескерту: тіс пастасын жұтуға болмайды.

1. Халық емі бойынша емен, қылқанжапырақты ағаштардың бұтақтарынан жасалған щеткамен тазалаған өте пайдалы. Себебі олардың микроптарды жою қасиеті жақсы. Ол үшін емен, қылқанжапырақты ағаштардың бұтақшаларын кептіріп, ұшын ағаш балғамен соқсақ, кәдімгі щетка болады.

2. Мисуақ - Египетте өсетін мұсылмандар үшін қасиетті саналатын ағаштан жасалған. Мұның қасиеті тісті ағартады, арасын тазалайды. Мұхаммед пайғамбар өзі тазалап, кейінгі ұрпаққа өсиет еткен.

- Бұдан басқа тісті күтуге көмектесетін қандай заттарды күнделікті өмірде қолданасыңдар?

3. «Лесной бальзам» т.б және балаларға арналған тіс пен иекті шаятын арнайы бальзамдар бар. Онымен тамақтан соң ауызды шайып отыру қажет.

4. Тіс тазалағыштар тістің арасындағы ет не тамақтың қалдықтарын тазалауға көмектеседі.

5. Тісті күтуде ара балынан алынатын прополистің пайдасы өте көп. Сондықтын прополис қосылған тіс пасталарының пайдасы зор.

Ал егер біз тісімізді қажетінше күтпесек не болады? (суреттер көрсету)

Тек тісіміз ғана ауырмайды, ауру тістің әсерінен тамақ, асқазан, ішек сияқты т.б мүшелердің ауруына әкеп соғады. Адамның көңіл-күйі бұзылады, мазасы кетеді.

ІІІ. Ой толғаныс.

• Осыдан қандай қорытындыға келеміз?

• Тіс дәрігеріне қаншалықты жиі барасыңдар? Тіс ауырмаса да жылына екі рет тіс дәрігеріне көріну керек.

• Тісің ауырған кездер болды ма? Ондай кезде не істедің?

• Болашақта тіс дәрігері болғың келе ме? Неге?

Дәптермен жұмыс. «Иә-жоқ» дидактикалық ойыны

№

Тапсырма

1

Тістің негізгі мақсаты - тамақты шайнау.

2

Ауру тіс тамақты жақсы шайнайды.

3

Сау тіс сөздің дұрыс айтылуына жағдай жасайды.

4

Ересек адамда 32 тіс болады: оның 16-сы жоғары жақта, 16-сы төменгі жақта.

5

Тісті күніне 2 рет тазалаған дұрыс емес.

6

Тамақтан соң тісті жылы сумен шаю қажет.

7

Тісті тазалаған соң, түнгіге кәмпит жеу өте зиянды.

8

Тіспен жаңғақ шағуға болады.

9

Тамақты әбден шайнап же.

10

Тамақты асығып ішу керек.

Қорытынды:

Не білемін?

Не білгіміз келеді?

Не білдік?

Үй тапсырмасы: 79-80 б мазм, «Тістің адам өміріндегі маңызы» эссе жазу.

Бағалау: оқушыларды бағалау.

С.Шәймерденов атындағы қалалық классикалық гимназия

Дүниетану пәнінен ашық сабақ

Тақырыбы: «Тісіңді сақта»

2-сынып

Мұғалім: Атакулова Г.С.

Петропавл қаласы