Тезис на тему Букубаар быраьаай

Букубаар быраьаай бырааьынньын сценарийа

Ыытылынна: олунньу 16 кунугэр Сулэ нэьилиэгэр 1 кылааска.

(Кылаас бырааьынньыктыы киэргэммит шариктар, кыыстаах уол , сибэкки )

Сыаллара:

1. Оҕо букубаарга үөрэммит кэмин өйдөөhүнэ, ылбыт билиитин-дьоҕурун көрдөрүү.

2. Оҕо нууччалыы, сахалыы хоhооннору доргуччу , дорҕоонноохтук ааҕар, ырыаны ыллыыр дьоҕурдарын сайыннарыы.

3. Оҕо уонна төрөппүт түмсүүтүн бөҕөргөтүү.

Тэрилэ: Презентация "Буукубаар быраһаай", проектор, экран.

1. Учуутал бэсиэдэтэ: -Кунду о5олор, убаастабыллаах тереппуттэр, ыалдьыттар ! Бугун биьиэхэ эмиэ да уоруулээх, эмиэ да долгутуулаах кун ууннэ.Маннайгы уерэххэ ынырбыт кинигэбитин, букубаары кытта быраьаайдаьар куммут ууннэ.Ытыс тыаьынан корсуо5ун бугунну кун буруйдаахтарын-биьиги о5олорбутун.(«ПЕРВОКЛАШКА» ырыа тыаьыыр.О5олор дуоска иннигэр туран хоьоон аа5аллар).

О5олор: Баар буоллун кун ! Суох буоллун сэрии

Баар буоллун халлаан ! Суох буоллун олуу

Баар буоллун ийэм! Туругур эйэ, эйэ, эйэ!

Баар буолуум мин!

Учуутал: -О5олор олоппосторго олорун.(О5олор олороллор).

Олох соторутаа5ыта курдук этэ, бала5ан ыйын 1 кунугэр, 5 эмдэй-сэмдэй уктэммит, оной-соной корбут кырачаан о5олорбут оскуола боруогун аан бастаан атыллаан маннайгы кылааска уерэнэ кэлбиттэрэ. Билии-керуу аартыгын арыйан, уьун-киэц суолга турунан Билии дойдутугар айанна туруммуттара, уерэнээччи урдук аатын сукпуттэрэ. Сотору кэминэн 8 о5о буоламмыт кун бугуннэ диэри тиийэн кэллибит.

Ханнык ба5арар киьи бу билиигэ-керуугэ уьуйбут маннайгы кинигэтин «Букубаарын» хаьан да умнубат. Эьиги эмиэ уйэ-саас тухары умнубаккыт буолуо дии саныыбын. Букубаар биьиэхэ араас себулуур кинигэлэрбитин аа5арбытыгар олук уурда, кыах биэрдэ. Букубаар барыгытыгар кемелесте, эьигини аа5арга, суруйарга уерэттэ, элбэх билиини ыларга кынаттаата .

2. Аьа5ас дор5ооннор

Учуутал : - Аhаҕас дорҕооҥҥо Айахпыт иhигэр

Салгыммыт иҥнибэт Мэhэйи көрсүбэт.

- Чэ эрэ, о5олор , аьа5ас дор5ооннорбут туьунан хоьооннорбутун аа5ыа5ын. «Аьа5ас дор5ооннор»

-Чэ эрэ , аьа5ас дор5ооннорбутун болохтуо5ун.

(А.Д.- болохтоьуу)

3. «СынньаланНа А) оскуола5а туох уорэх тээбиринэ наадатын теье билэргитин билиэхпит.Мин этиилэрбин ситэрэн иьэбит.

• Уруучуканан суруйарга бэлэмниибит биьиги… (тэтэрээт)

• Уруьуйга туттар араас кырааска (харандаас)

• Уруучука,харандаас угарбар, куруук илдьэ сылдьабын… (пенал)

• Уьуоннугу , токуркайы , сопко коно тардарга кемелеьер биьиэхэ… (линейка)

• Соруда5ы суруйан, тереппуттэргэ тириэрдэр, халын хахтаах… (дневник)

• Элбэх сонун кэьиилээх, дьикти араас кэпсээннээх, уьун-кылгас хоьооннордоох, суруйарга сорудахтаах… (букубаар)

Б) АНы АЗБУКА5А уорэппит хоьооннорбутун саныа5ын

-Этой щёткой чищу зубы…(№2-с 65);

-Слава миру на Земле …(№2-с.42):

-Дело было вечером…(№2- с 15);

- Как хорошо уметь читать... (№2- с83)

4. « Бутэй дор5ооннор»

-Учуутал: Бүтэйдэр бүтэҥилэр Хардьыганаан саҥараллар

Ыллыахтарын баҕарбаттар Ыллыахтарын баҕарбаттар.

Учуутал: -Чэ эрэ , аны бутэй дор5ооннор туьунан хоьооннорбутун аа5ыа5ын. Аны болохтуо5ун.

(Б/Д - болохтоьуу).

5. «АЛФАВИТ»

А) Учуутал: -О5олор дор5ооннору суруйаары гыннахпытына кинилэр туох буолалларый? (О5олор: буукуба)

- Буукубалары сааьылыахха соп дуо? Буукубалар сааьыланан миэстэлэрин булан турууларын туох диибитий?

(АЛФАВИТ) -Алфавит туьунан тугу билэ5ит? (33, 40)

Б) Алфавиты о5олор этиилэрэ

В) Алфавит туьунан информация (Нууччалыы слайдалар)

6. «ЧЫЫЬЫЛАЛАР»

-О5олор, бу туох чыыьылаларай, билэ5ит дуо?(О5олор эппиэттэрэ 8, 26, 33, 4, 40, 11, 4…)

7. «ДОР5ООННОР ТАБЛИЦАЛАРА» коруо5ун.

8. «СЫННЬАЛАН»-Таьыныы

-О5олор, мин эьиэхэ арааьы этиэм. Эьиги эппиппэр собулэьэр буоллаххытына ытыскытын таьына5ыт.Онтон собулэспэтэххитинэ таьыммаккыт.Бэлэмнит дуо?

- Бары таьына5ыт .

-Ким минньигэстик аьыырын собулууруй?

-Ким уруокка биирдэ да хойутаабатах таьынар.

-Каникулу таптааччылар таьыналлар.

-Ким бугун наьаа учугэй настарыанньалаа5ый?

-Ким учугэйдик уорэниэн ба5арар?

9. «ОЙУУР ЫАЛДЬЫТТАРА» (Саьыл, боро,ыт, куобах киирэллэр, кыьал5аларын этэллэр. )

10. «Кыыллар сорудахтара»

Саьыл : -Ханнык кэпсээний? (Аргыый, Тымныы кун, Салют, Чааскы, Бээчэ бэргэьэтэ).

Боро: -Сибэкки тогуругунэн, сэбирдэ5инэн тылларда таьаарын .

Ыт: - Суурэн иьэн аа5ар тылым буукубаларбын ыьан кэбистим, комолоьо5ут дуо?

Куобах: - О5олоор, онтон миэхэ Хаххан бэйэтэ бэйэтинэн тыллары ыьан баран биэрдэ, эьиги ойуургугар хаьан да мин олохсуйуом суох быьыылаах. Онтон миэхэ комолоьо5ут дуо?

(Баьыыбалаан баран кыыллар тахсаллар).

11. «Букубаар, быраьаай»- «САХА ТЫЛА, ЛИТ,АА5ЫЫ»

Учуутал:

-Бугуннуттэн Буукубаар эьигинниин быраьаайдаьар. Тугэнинэн туьанан аа5арга, суруйарга уерэппит Букубаарбытыгар улахан махталбытын тиэрдиэ5ин уонна «Букубаар , быраьаай! « хоьооммутун аа5ыа5ын эрэ. (Хоьоону аа5ыы).

-Аны билигин суруйууга саха тыла, аа5ыыга литературнай аа5ыы диэн кинигэлэринэн уорэниэхпит.Кинигэлэри харыстаан , алдьатыман, кирдээх илиигитинэн тутуман.Эьиги кэннигититтэн эмиэ о5олор уорэниэхтэрэ.

12 . ТУМУК ТЫЛ

-Бугунну куну тумуктуохпут иннинэ эҕэрдэ тыл бэриллэр:

- оскуола директорыгар Семенов Н.Н.

- төрөппүттэргэ ….

-Манан биьиги бырааьынньыкпыт тумуктэнэр. Ба5арабыт барыгытыгар доруобуйаны, ситиьиилэри , дьоллоох оло5у. Саҥа үйэҕэ үөрэх үрдук чыпчаалын дабайан, саҥалыы санаанан салайтаран , билиигэ-көрүүгэ тардыhыҥ!

("Сыккыс" кинигэтин туттарыы).