Открытый урок по тувинскому языку на тему Перенос слов

Раздел Начальные классы
Класс 2 класс
Тип Конспекты
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Есть
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

12.12. Тыва дыл кичээли.

Тема: «Состерни кожурери».

Кичээлдин сорулгалары:

  1. Уругларнын состерни слогтарга чарып билирин база состерни шын кожуруп билиринге алган билиглерин быжыглаар, катаптаар;

  2. Уругларнын чаа чуулдерни сактып алырын болгаш кичээнгейин, боттарынын бодалдарын тода, шын чугаалап билирин чедип алыры; аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры; сос курлавырын байыдары;

  3. Уругларны тыва дылынга болгаш торээн чуртунга ынак болурунга кижизидер; кичээл уезинде башкызынга болгаш бот-боттарынга хундуткелдиг болурун чедип алыр.

Дерилгези: экран телевизор, «Тыва дыл» ному, ажылчын кыдырааштары, презентация, янзы-буру плакаттар.

Кичээлдин чорудуу.

  1. Организастыг кезээ.

Шупту дорт чараштыр туруптар. Богунгу тыва дылывыстын кичээли онзагай кичээл болур. Чуге дээрге бисте аалчылар аалдап келген. Аалчыларывысче корунгеш, мендилежип алыылынарам, уруглар.

- Экии деп холдарывыс-биле мендилежиили

Экии деп карактарывыс-биле мендилежиили

Экии деп аастарывыс-биле мендилежиили

Экии деп состен сагыш-сеткиливис сергей бээрге чиик, сергек кичээливис эгелээли.

- Эр-хейлер, уруглар. Кичээлге эки ажылдаар кылдыр силерге чедиишкиннерни кузээр-дир мен, уруглар. Силер база бот-боттарынарга чедиишкиннерни кузеп, чанында орар эжинге хулумзуруур. Оожум, олуруптунар.



  1. Кичээлдин темазы болгаш сорулгалары-биле таныштырар.

Кичээливистин темазын болгаш сорулгаларын билип алырда, самбыраже коруптээлинерем, уруглар. Номчуур…. Солагай талазында кандыг состерни азып каан-дыр? А он талазында?

Ынчангаш кичээливистин темазын болгаш сорулгаларын тып алдывыс, эр-хейлер.

- Ам дыка дурген «Состен тургус» деп оюндан ойнаптаалынарам.

(саазыннарны самбырада азып каан). Дараазында состерни кожуреринге чарыптаалынарам, уруглар!

Ам сактып корээлинерем, состерни кожуреринге кандыг дурумнерни билир ийик бис?

- Состерни слогтар аайы-биле кожурер. Чангыс ужукту арттырып-даа, кожуруп-даа болбас.

- Ажык уну чангыс слог бооп чоруур состерни кожуруп болбас.

- Кожа турар узун ажык уннерни чара кожурбес.

- Дараазында самбырага 4 кижи унуп кээр.

(кажаа, самбыра, саазын, карандаш)

Ол аразында бис экранда состерни слогтаптаалынарам, уруглар. (чуруктарны коргеш, кожурер)

Эр-хейлер!

- Ам шупту бээр экранче коор. Чуну коруп тур силер? (Азиянын тову деп тураскаалды)

- Ол тураскаал кайда турар ийик? Корген кижи бар бе?

- Ол тураскаал Кызыл хоорайда Улуг-Хемнин эриинде турар. Азиянын тову Тыва деп коргузуп турар тураскаал-дыр. Ол тураскаалдын мурнунда 3 ангы дылда (орус, тыва, англи) Азиянын тову деп бижээн. Ынчангаш Тывавыска тураскаадып, «Тывавысты хогжудерде» деп шулуувусту чугаалай кааптаалынарам, уруглар.

Тывавысты хогжудерде,

Дылывысты утпаалынар.

Бижикке-даа, чугаага-даа

Бир-даа чазыг кылбаалынар!

(Слайдыларны коргуспушаан, чугаалап болур).

Бо унуп орар 2014 чылывыс тоогулуг чыл болуп турар. Тыванын Россияга каттышканындан бээр 100 чыл оюн база найысылалывыс Кызыл хоорайнын тургустунганындан бээр 100 чыл оюн демдеглеп эрттирер. Шак ол 2 дакпыр юбилейни эрттирер дээш бистин Чазаавыстын даргалары дыка улуг белеткел ажылдарын чорудуп турар.

Оон ынай бо чоокта чаа ноябрь 28-тин хунунде база бир бистин чуртувуска тоогулуг хун болуп эрткен. Кым билирил, уруглар? Ол дээрге, бистин тыва чонувус олимпийжи отту уткуп турганы. Олимпийжи от - дээрге спорттун ыдыктыг оду-дур. Ол отту олимпийжи оюннар кайы чурттка эрттерил, анаа кыпсыр. Олимпиада эгелээр деп турда кыпсыптар, тонгужеге чедир хып турар. Ол Греция деп чурттан бажын алгаш, Россиянын хой хоорайларын кезип чоруп каан. Биске кожавыс Хакасиядан келгеш, Кемерово хоорайже чорупкан.

- Анаа хамаарыштыр номнарынарнын 56 дугаар арнында мергежилге 138-ти ажыдыптынарам.

Мергежилгеже кирерде, словарьлыг ажылды кылыптаалынарам, уруглар. (обелиск, глобус тайылбырлаптар). Мергежилгенин бердингенин дынзыг кылдыр номчуптар….

- Чаа, созуглелге чуу деп ат чогаадыптар бис че, уруглар? (Азиянын тову - Тыва)

1-ги одуруг 1 дугаар абзацтан кожуртунмес состерни тыптынарам, уруглар. А 2-ги одуруг 2-ги абзацтан кожуртунмес состерни тыптар. (ырак, бар, ол, бир, улуг).

Физминутка. (Класста уругларнын аттарын кожуреринге сула шимчээшкиннер.)

Глобус дугайында бижип каан домакты тыптынарам, уруглар (хор-биле номчуур). Тыпкан состеривистен домактан чогаадыптаалынарам. Чогааткан домаавыстын бирээзин бижиптээлинерем. Кыдырааштарын ажыткаш, ай, хунун бижээш, чараш бижилге. …….(Чогааткан домаан бижиир).

- Ам карактарывыска сула шимчээшкиннерден кылыптаалынарам.

(бис Буратино бис деп бодап алгаш, узун думчуу-биле яблокодан чуруур).

  1. Быжыглаашкын.

Дараазында оюндан ойнаптаалынарам. Оюн «Частырыгны тып».

Дараазында парта бурузунге карточкалар улеп бээр мен, чанында орар эжи-биле бодаар. Мурнай дужааган 3 параларга демдекти салыр мен (карточка-биле ажыл).

Уе арта берзе, «Слогту неме» деп оюнну ойнадып болур.



  1. Кичээлдин туннели.

- Богун кичээлге катаптаан темавысты шуут билип албаан кижи бар бе?

- Шала бергедээшкиннерге таваржып турган кижи бар бе?

- Кым дыка эки билип алды?

- Эр-хейлер. Кичээл кымга солун, эки болду, хулумзуруглуг арыннарны кодуруптунерем. Демги демдектерин салдыртыр, дневниктерин ап алгаш келир.

  1. Бажынга онаалга. Мергежилге 136 арын 55.



Муниципалдыг бюджет ооредилге албан чери

Бай-Даг ортумак ниити билиг школазы





Открытый урок по тувинскому языку на тему Перенос слов



Тыва дыл кичээли.

2 «а» класс.

Темазы: «Состерни кожурери».











Класс башкызы: Камзарова М.Н.

2013-2014 ооредилге чылы.







© 2010-2022