- Преподавателю
- Начальные классы
- Балдырған арулар мен сал серілер сайысы
Балдырған арулар мен сал серілер сайысы
| Раздел | Начальные классы |
| Класс | - |
| Тип | Другие методич. материалы |
| Автор | Космаганбетова Г.Б. |
| Дата | 29.01.2015 |
| Формат | docx |
| Изображения | Есть |
Балдырған арулар мен сал-серілер сайысы.
Мақсаты: 8-наурыз әйелдер мерекесін атап өту. Анаға деген сүйіспеншілікті, мейірімді арттыру, Үлкенге ізет, кішіге үлгі бола білуге үйрету. Оқушы бойында ізгілік , инабаттылық биязылық сияқты қазақ қызына тән жақсы қасиеттерді қалыптастыру. Халықтың педагогика негізінде қазақ қыздары мен жігіттерінің ұлттық кейіммен таныстыру.
Көрнекілігі:
Зал мерекеге сай әсем безендірілген. Нақыл сөздер, гүлдер, техникалық құралдар.
Нақыл сөздер:
-
Қыз ауылдың көркі.
Жігіт ауылдың серісі,
-
Әже көрген оқ жонар,
Шеше көрген тон пішер.
-
Қыз өссе-елдің көркі,
Гүл өссе-жердің көркі.
Мұғалім.
Құрметті асыл аналар,
Қадірлі ұстаздар, оқушылар.
Көгімізде көктем шуағы төгілгенде мейірім мен әсемдік сыйлайтын аналар мерекесі. Ендеше бүгінгі 8 наурыз мерекесі құтты болсын. Баршаңызды көктем мерекесімен құттықтаймын. Көктемнің шуақты күндерімен сабақтаса келетін бұл мейрамды тойламайтын халық жоқ. Бәрімізде де ананың ақ сүтімен нұр алып, өсіп-өніп келеміз. Күллі дүние абзал да, асыл жандардың алдында бас иеді. Ол «Ана» Үш-ақ әріптен құралған «Ана» сөзінің астарында үлкен мән жатқанын кез-келген салалы азаматтың ұғынары сөзсіз. Тіршіліктің қайнар көзі, мейірімнің кәусар бұлағы -Ана есімінен артық қасиетті, киелі ештеңе жоқ. Әлемге әйгілі ақын жазушылар мен ғұламалардың Ана жайлы тәрбиеленіп, жазып қалдырған асыл сөздері қаншама. Баласының ақылды , сссаналы, әдепті болып өсуін кез-келген ана қалайды. «Ананың алдында асқар тау да аласа» деген халық сөзі бекер айтылмаса керек.
Біз ғана емес ,
Қадір тұтқан бабалар
Аналардан туған небір даналар,
Ана деген тіршіліктің тірегі.
Армысыздар қасиетті аналар.!
Қадірлі аналар бүгінгі «балдырған арулар мен сал-серілер » сайысына хош келдіңіздер. Бүгінгі сайысымызға қатысушы балдырған аруларымыз бен сал-серілероімізді қошеметтеп қарсы аламыз.
Әділдікпен баға берер аруларға
Әділдікпен қара қылды жаруға
Әділқазы алқаларын сайлайық
Нақ аруды таңдап бүгін алуға,-деп сайысымызды бастамас бұрын, бүгінгі сайысымызды саралап , таразылап бүлдіршіндердің өнерін тамашалап, әділ бағасын беретін әділқазылар алқасын сайлап алайық.
Сайыс шарттарымен танытырып өтейін
- Таныстыру
- Ұлағатты ұлттық ұғымдар (Сұраққа жауап)
- Қол өнері (құрақ құрау, түйме қадау)
- Ұлдар сайысы
А) Сұраққа жауап Ә) Мақал жалғастыру Б) Күш сынасу 5. Сән думан (Ұлттық кейім үлгілерін көрсету) 6. Салт-дәстүр Айтыс 7. Өнерлі өрге жүзер. Таныстыру Ұлтымыздың салт дәстүрін қадірлейік, Жастарды имандылыққа әзірлейік Тәрбие мен білімді тең игеріп Болашағы қазақтың деп тілейік -деп бүгінгі сайысымызды бастаймыз. Бүгінгі сайысқа мектебіміздің мақтаныштары , он саусағынан өнері тамған сері жігіттеріміз, бен ару қыздарымыз қатысып отыр.
- Таныстыру
- Салт-дәстүрге байланысты сұрақтар.
- Жүннен жасалған бұйым? (киіз)
- Сәндік бұйым жасайтын адам? (Зергер)
- Ұлыс күні жасалатын тағам? (Наурыз көже)
- Түйенің сүтінен не жасалады? (құрт, айран, байғалмақ т,б)
- Қыста жейтін малдын етін не деп атайды? (соғым)
- Қол өнері
- Ұлдар сайысы
Жақсы бол жігіт болсаң ер көргендей Досыңа қосылғанда дем бергендей Пайдаңды жақсы болсан тигіз көпке Тұйыына қапастың жем бергендей, Жігіт бол, жігіт болсаң бұлғақтамай Орынсыз сөз сөйлеме жын қаққандай Еліңе жақсы сөзді жаса әуелі Халыққа көңіл бөліп тыңдатқандай,- деп «Ұлға отыз үйден тыйым, он үйден сын демекші» ер жігітке де айтылатын сын көп, қойылар талап жоғары. Сондықтан сері жігіт терімізді де бір санап көрейік. А) Сұраққа жауап 1. Бес қаруды ата? (садақ, найза, қылыш, мылтық, айбалта) 2. Жеті қазынаны ата? (сұлу әйел, ер жігіт, жүйрік ат, ақыл-білім, құмай -тазы, қыран бүркіт) 3. Аптаның жеті күнін ата? (дүйсенбі, сейсенбі, сәрсенбі , бейсенбі, жұма, сенбі, жексенбі.) 4. қазақтың ұлттық ойындарын ата? 5. Үш жұртты ата? (өз жұрты, нағашы жұрты, қайын жұрты)
Халық арасында мұны өз жұртың күншіл, қайың жұртын міншіл, нағашы жұртың сыншыл деп те мәтелдейді. Яғни «ағайын бар болсаң көре алмайды, жоқ болсаң бере алмайды» деген сөзден шықса керек. Бабаларымыз ер жігіттің басыңда алты асыл қасиет, үш асыл мінез және ажырамас үш серік болу керек деген екен. Ендеше сал-серілерімізді күш жігерін сынап көрейік.
Ә) Күш сынасу Б) Мақал- мәтел сайысы Шебер болсаң тіл байып, Шешендіктер бір ғайып. Мақал мәтел үйреніп Тілімізді шыңдайық.- деп кезекті мақал-мәтел сайысына берейік.
Айтуған үнді биі
- Ұлға отыз үйден тию....
- Өнерлі баланың он саусағы тең....
- Астың дәмін тұз келтірер.....
- Қыз өссе елдің көркі...
- Әке көрген оқ жонар....
Ақтамақ. Нұрғали, Гүлім
5.Сән думан (Ұлттық кейім үлгілері.)
Сұлулық табиғаттан басталады, Көктеммен олар бірге шаттанады. Бәйшешектей құлпырып гүлдей жайнап Сән думанға барлығы аттанады. Қазақ жігіттерімен қыздардың кейім үлгілерін көрсету.
- Салт -дәстүр . Айтыс өнерін көрсету.
Кең өлке бар ма қазақ даласында, Ал дана бар ма қазақ даласындай Айтыссын біздің нар ақындар Қазақтың Біржаны мен Сарасындай, -деп айтыс өнерін тамашалайық.
Мейірімділікті анадан үйрен, Әдептілікті данадан үйрен, - деп ой түйген халқымыз от тілді, ортақ ауызды ақындарды қастерлеп, олардың айтыстарына мән беріп, қадір тұтқан және өзінің ғасырлар бойы рухани даналығы болып саналатын айтыс өнерін жас ұрпақты баулуға пайдаланып, ұрпақтан-ұрпаққа үлгі етіп жеткізіп отырған. Халқымыздың асыл-мұрасы айтыс өнері жас талғамайды.
- Өнерлілер өрге жүзер. Өнер кезеңі
Ал кімнің өнері бар қаншалықты. Би билеп, ал біреуі ән салайық Бүгінгі сайыста бәйге алуға Арулар аянбай ақ жан салыпты. Күй
Мұғалім:
Барына риза болсын көрермендер Көрсетті өнерлерін жас өркендер Осымен «Ару сыны» аяқталды. Қазылар берсін енді шың бағасын Жүзден жүйрік мыңнан тұлпар демекші, бүгінгі сайысымызды таразылап , әділ бағасын береді деген оймен келесі сөзді әділқазылар алқасына береміз.
Аналар қалып бақыт аралынада Лайым мұң қонбасын жанарыңа. Осымен кешімізді аяқтаймыз. Гүл бітсін бәріңіздің қадамыңа дей отырып бүгінгі кешімізді тәмәндаймыз. Ардақты аналар мейрамдарыңыз құтты болсын!
Хор «Ана туралы жыр»
