Ғылыми жоба 4 сынып

Қазақстан Республикасының

Білім және ғылым министірлігі

Батыс Қазақстан облысының білім басқармасы

Шыңғырлау ауданының білім беру бөлімі

Полтава негізгі орта білім беретін мектеп - балабақшасы

«ЖАС ДАРЫН» ғылыми жоба жарысы

Муканбетжанова Самал

Мизамғалиқызы

Жоба жетекшісі:

2016ж

Түйін

Мектептің атауы:

Полтава негізгі орта білім

беретін мектеп-балабақшасы

Мектеп атауы:

Оқушының тегі, аты-жөні:

Құбайдолла Ернар

Туған жылы, айы-күні:

14.07.2006 жыл

қазақ

Ұлты:

4

Сыныбы:

Жұмыстың тақырыбы:

«Каланхое өсімдігінің емдік қасиеті»

Жоба жетекшісі:

Муканбетжанова Самал Мизамғалиқызы

2016

Жылы:

Өсімдік өмір сыйлайды

Жинақтаманың мазмұны:

1. Түйін

2. Кіріспе

3. Мақсаттары

4. Міндеттері

5. Маңызы

6. Күтілетін нәтиже

7. Зерттеу бөлімі

8. Қорытынды

9. Түйін

10. Пайдаланылған әдебиеттер

Аннотация

Зерттеу жұмысында Қазақстан өңірінің дәрілік өсімдіктері сипатталады. Оның ішінде каланхоэ өсімдігінің емдік қасиеті туралы толық мағлұмат беріледі. Біздің жұмыс осы өңірде осы бағытта жүргізілген ғылыми зерттеу жұмыстарының бірі. Зерттеу жұмысы барысында каланхое өсімдігінің қандай ауруларға ем екендігі анықталды.

Зерттеу мақсаты.

Каланхое өсімдігін зерттей отырып емдік ерекшеліктерін тиімді пайдалану және насихаттау .

Зерттеу жұмысының негізгі болжамы:

Каланхое өсімдігінің емдік ерекшелігін пайдалану арқылы көптеген аурулардың алдын алуға болады.

Зерттеу жұмысының әдістемесі:

- Ғылыми - әдебиеттерге шолу жасау;

- Тәжірибелер жүргізу;

- Емделушілер арасында сауалнамалар жүргізу;

Зерттеудің жаңалығы мен дербестік нәтижесі:

- Каланхое өсімдігінін емдік ерекшеліктеріне жан - жақты сипаттама берілді;

- Каланхое өсімдігінің емдік қасиеттерінің тиімді пайдаланудың жолдары көрсетілді.

Зерттеудің теориялық және практикалық мәні:

Ғылыми - әдебиеттерге шолу жасау арқылы Каланхое өсімдігіне жан - жақты зерттеу және емдік ерекшеліктерін көрсету жұмыстың теориялық мәні болып табылады.

Жұмыс барысында қолдан жасалған емдік қоспаны көпшіліктің тұрмыстық жағдайда жасап пайдалану мүмкіндігі яғни, қолжетімдігі жұмыстың практикалык мәні болып табылады.

Дәрілік шөптер -

денсаулық кепілі .

Кіріспе

Зерттеу тақырыбының өзектілігі.

«Мың теңге тұратын

дәрі шарбағыңның

дәл түбінде өсіп тұр»

Халық даналығы

жүрек ауруларын емдеуге - 70%,

ішек - қарын, бауыр дәрілерінің 75%,

жатыр ауруларының

шипалы дәрі -дәрмектерінің 80%,

қақырық түсіретін дәрілердің 80%,

қан тоқтатын дәрілердің 65%

тек өсімдіктен алынады.Көптеген адамдар бөлме өсімдігін, тек әдемілік ретінде қабылдап, өз дәрежесінде бағаламайды. Олар адамның физиологиялық, энергетикалық, психологиялық жағдайына жағымды әсер беретініне кейде сенімсіздікпен қарайды. Адам мен табиғат тығыз байланысты. Тіпті, соңғы зерттеулерге сүйенетін болсақ, Ұлыбританияның биолог мамандары «өсімдіктердің адамнан өзгешелігі жоқ, олар да адам сияқты көреді, иісті сезе алады, сонымен қатар, оларда есту қабілеті және дәм сезу қасиеті дамыған» деп тұжырымдайды.

Бөлме өсімдіктерінің адам өміріндегі рөлінің маңыздылығын ешкім де жоққа шығара алмайды. Ал осы бөлме өсімдіктері қайдан, қалай шыққандығы және әр гүлдің өзіндік қасиеті, пайдасы бар екенін біле бермейміз. Осы жұмысты оқу арқылы біз бөлме өсімдігі каланхоэ гүлін зерттедік.

Елімізде өсетін 20 мыңнан астам түрлерінің

2500 - інің шипалық маңызы бар.

Бұның 600-ге жуық түрінен дәрі дайындауға

шикізат ретінде пайдалануға болады.

Алайда медицинаға 200-ге жуық

дәрілік өсімдіктер түрі белгілі.

Қазақстанда өсетін 6000-ға жуық

өсімдіктің түрінің

500-і дәрілік өсімдіктерге жатады.

Каланхое гүлінің түрлері

Каланхое гүлінің шығу тарихы.

Каланхое Дегремона - шөптік өсімдік. Тіке өрмелейтін сабақ бйіктігі 60-100 см дейін, үшбұрышты, жылытыр жапырақты, жапырақтары сабаққа жақын орналасқан, олардың ара секілді шеттері ішке қарай қайырылып өседі. Сол шеттерінде бүршіктер пайда болады. Түскен соң жерге тез тамыр алады. Еуропада бұл өсімдік 1925 жылдан бастап пайдаланылуда. Өсімдіктерді қыста 10 - 16 С температурасында ұстайды. Ашық жарықты талап етеді. Күтімі бір жыл сайын көктемде қайта отырғызылады. Жапырақтан, жерден, құмнан тұратын 2:2:1құрылымға өсімдік өте төзімді. Отырғызылған жері кеуіп қалса да өсімдік өсе береді, ауадан алған ылғалды пайдаланады. Сонымен қатар оларға үнемі таза ауа қажет,сондықтын бөлмені желдетіп тұру керек. Ал суару көктемнен күзге дейін жердің кебуіне байланысты, қыста бір - екі айда бір рет суарылады. Дәнмен, сабақтың ұшымен көбейеді.

Емдік қасиеттері.

Каланхое Дегремона- күнделікті өмірде және түрлі ауруларды емдеуде қолданылады.

1962 жылдан бастап ғылым мекемелерге Каланхое Дегремона туралы қызықты хабарламалар түсе бастады. Ресей халқы кәдімгі құдайындай сеніп, «үй дәрігері» деп кез келген емге қолдана береді екен. «Ерекше атты каланхоэ» гүлі латын атаулары бойынша бізге қытай тілінен келген. Оның түрлері өте көп. Табиғи жағдайында, бұл өсімдік Африка, Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Азия және Оңтүстік Америка тропикалық аудандарда таралған.

Жапырақтардың шырынымен мұрын айналасына жақса, тұмауды емдейді, ал сау адамдарға профилактикалық зат ретінде қолданылады. Сонымен қатар жапырақтары жарақаттын қанын тоқтатады, қатты ауырғанды басабы, тіпті тіс ауруды да, үсік, күйген жарақаттарды емдейді. Каланхое Дегремона тері ауруларын жақсы емдейді. 1966 жылы шырыны мен май жақпаларын медецинада кез келген ауруларға қолдана бастады.

Емдік қасиеті шырынды жапырақтан алады. Олардан шырын дайындайды, ауруды асқындырмайтын қасиетке ие. Шырынды ампула және флакондарда шығарады. Каланхое препаратын емдеуші дәрігердін ұсынысымен қолданылады.

тұмау

Тіс ауруы

күйік

Қан тоқтату

үсік

жөтел

Ағзанын жағдайын жақсартады

Менің анам бір күні үйдегі кішкентай інімнің мұрына бірденені езіп құйып жатқаның көзім шалды. Бір қызығы жанағы гүлдің шырының інімнің мұрына құйғаннан кейін інім айда кеп түшкірді ғой, сол кезде мұрынындағы сөлінің барлығы сыртқа шығып інімнің мұрыны тап - таза болып тазарды. Сол күннен бастап анама сұрақтарымды жаудырдым. Маған қатты ұнады, бұл қандай гүл? Аты қалай? Қайдан алдыңыз? деген сұрақтар қойдым. Сол күннен бастап мен осы каланхое гүлі туралы әрі қарай ізденіуге кірістім.

Туған өлкемнің табиғи байлығын, паш ету мақсатында дәрілік өсімдік Каланхое гүлі адам денсаулығына пайдасын, емдік қасиетін мақтан тұтамын. Содан кейін интернет желісінен де біраз мәліметтер алдым. Полтава ауылының тұрғындарынан сұрастыра келе үлкен әжелеріміздің үйінде өсетінің естіп, анамды ерітіп барып әжелермен сөйлесе отырып бірталай мәліметтер жинап алдым.Тәжірибе арқылы каланхое гүлінің құрлысымен және дәрілік өсімдік ретінде пайдалануын, қолданылуын анықтадым. Каланхое гүлінің тек мұрынға тамызу үшін емес көптеген ауруларға ем екенің білдім. Және аптекаларда каланхое гүлінің мазьі,сиробы бар екенің білдім. Сонымен қатар жөтелге, күйікке,салқын тигенге,жарақатқа,аяқ ауруларына,тамақ ауруларына тағы басқа көптеген ауруларға ем екен.

Каланхое гүлінің емдік қасиетке қолданылуы.

Каланхое гүлін сыныпта отырғыздым,бір қызығы барлық гүлдерде тамыр шығып содан отырғызса, ал мына гүлдің ұрығы жапырағына гүлдеп шығады екен. Содан алып сыныпқа отырғызып қойдым. 07.12.15 жылы сағат 15.00 де отырғыздым, дәл он күн дегенде жапырағы бетіне шықты.

Каланхое гүлін көп адамдар емге пайдаланады екен.

Ауылдағы Соня деген әженің үйіне бардым. Бір қызығы Соня әженің жасы 85 екен,бірақ маған ол кісінің бет әлпеті жас көрінді. Оның олай болуы осы дәрілік өсімдіктерді қолдануымда дейді. Ол әжей каланхое гүлі үйге сыймай кеткесін кесіп тастағанын айтты. Каланхое үлкен болған кезде меннен барлық көршілерім жапырағын алып балаларын емдеп тұратын. Өзімде ешқашан дәрі ішпеймін, осы каланхое гүлінің шырының ем ретінде қолданып келемін. Шырынын мұрныма да тамызамын, жарақатқа да жағамын, жөтелген кезде де ішемінде - дейді Соня әжей.

Көрші Менсұлу апаның үйінде де каланхое гүлі өседі екен. Менсұлу апада ол гүлді кесіп тастаған. Үлкен болып кетті дейді. Үйде қыздарым болғанда ауыздары уылған кезде каланхое гүлінің шырының қолданатын,тез жазылып кететін - дейді. Сосын кез келген жараларғада қолданамын,қымбат дәрілер алғанша үйдегі,қолымдағы тегін дәріні қолданғаным жақсы емеспе, -дейді Менсұлу апа.

Кітапханадан дәрілік өсімдіктерге арналған

кітапты тауып алдым

Каланхое өсімдігінен жасалатын дәрілер

Халық қоспасы

Қоспа № 1

Жаңа жапырақ сөлі қараңғыда ұстаған борсық майын араластырамыз және де бал қосамыз, май, 100 бөліктей какао, каланхое жапырағының 15 бөлігін 1 шай қасық сөлді 1 стакан сүтке қосамыз. Туберкулез кезінде күніне 2 рет қолдану керек.

Қоспа № 2

Әлсіреткіш қоспа ретінде келесі қоспа дайындалады: 150 гр каланхое жапырағын қолмен езіп, 300 гр ыстық бал қосады, қайнағанға дейін ысытады. Тәулік ұстап, сосын ысытады. Тамақ ішер алдыднда 1 сағат бұрын әр таңертең 5-10 гр қолдану қажет.

Қоспа № 3

Қолмен каланхое жапырағын езіп, күніне сөлін 3-4 тамшы қолданады. Мұрын қуысы ауруына қолданады.

Қоспа № 4

Сөлін балмен араластырып, бронхитқа қарсы күніне 3 рет шай қасықтың 1/2 бөлігін пайдаланады.

Қоспа № 5

Жараларға жапырағын ортасынан кесіп, ылғал жағын таңады.

Қоспа № 6

Жапырағын кесіп, тазалап жуып, мясурубкадан өткіземіз. Бал қосамыз. Асқазан қыжылына 1 шай қасықтан қолданады.

Қоспа № 7

Суық тиюге 2-3 сағат аралығында 5-6 тамшы пайдаланады.

Ем болатын аурулары:

Каланхое басты ем болатын аурулары және қолданылуы

1. Тісті ауырғанда алдымен тұзды сумен жуып, каланхоенын 1 г ұнтақтап, оны тіске басады.

2.Сыртқы жарақаттан қан шыққанда каланхоенын шырының лайықты мөлшерде алып, жаншып жарақатқа таңады.

4. Демікпеге жас каланхоены езіп, шырынын күніне 3 рет, әр ретте 5 мг ішеді.

5.Шиқан шыққанда, іріңді жараларды каланхое жапырағын тіліп, жараның аузына тартады. Шиқанның соқтасын соруға, тез жазылуына, әрі қарай созылмауына каланхое жапырағы көп көмектеседі.

Сондай-ақ адамның тәбетін ашуға, іш тоқтатқанға, асқазан ауруына, ішек аурулары мен баспаға жақсы ем. Бал қосылған каланхое шырыны туберкулез ауруына бірден-бір ем болып табылады.

Каланхое сөлінің адам ағзасына әсері зерттеу нәтижесі.

Тәжірибе №1

каланхое сөлінің адам ағзасына пайдасы.

Зерттеу әдісі: Мұрынға тамызу

Мақсаты: Жағдайын жақсару

Зерттеу барысы: әр 5-6 сағат сайын мұрынға 5-6 тамшы тамызу

Қорытындысы: Жағдайы жақсы

Ұсынылады: каланхое сөлі ағзаның қызметін жақсартады.Күнделікті қолдану мұрын қуысын жақсартады.

Тәжірибе № 2

Каланхое күйікпен жараға әсері.

Зерттеу әдісі: Жараға таңу.

Мақсаты: жара мен күйктің жазылуы

Зерттеу барысы: күйкпен жараға компрес жасау немесе жапырағын кесіп таңу.

Қорытындысы: жазылу жылдамдығы жақсы

Ұсынылады: каланхое күйік пен жараны жазады, актисептикалық жағдай туғызады.

Тәжірибе № 3

каланхое сөлінің адам ағзасына әсері.

Зерттеу әдісі: Ауыз қуысының қағынуын шаю.

Мақсаты: Ауырғанды басады.

Зерттеу барысы: 50 % каланхое сөлімен шаю.

Қорытындысы: каланхое сөлі ауруды басады.

Ұсынылады: Күнделікті қолдануда ауыз қуысының ауруларын жазады.

Каланхое гүлінің аптекаларда сатылуы

Каланхое мазь

Қорытынды

Зерттеу жұмысын орындау барысында Қазақстан өңірінде кездесетін дәрілік өсімдікдерді анықтап, олардың өсу ортасымен танысып, сипаттама берілді; каланхое өсімдігін пайдалану жолына қарай жіктеп және емдік қасиеттеріне сипаттама берілді. Сонымен бірге:

Дәрілік өсімдік каланхоеның емдік қасиеті туралы анықталды.

Денсаулығымыз мықты болуы үшін батпандап кіріп,мысқылдап шығатын ауруды дәрісіз-ақ үй жағдайында айналада өсетін дәрілік өсімдіктермен-ақ емдеп жазуға болады. Дәрілік өсімдіктермен айналысу денсаулығымызды сақтауға көмектеседі, отбасының қаражатын үнемдейміз, табиғат байлығын қорғауға да атсалысамыз.

Міне, осындай емдік қасиеті бар өсімдіктерге оқушылар кішкентайынан мән беріп, өз игілігіне қолдана білсе, шипаны алыстан іздемейді. Дәрілік өсімдіктерді пайдалану денсаулықты сақтаумен бірге қазіргі нарықтық заманда отбасылық қаражатты үнемдеуге көмектеседі. Дәрілік өсімдіктер жанға шипа, дертке дауа болады.

Каланхое бөлме өсімдіктер ішінде ең көп тарағаны. Өзінің әсемдігімен көздің нұрын алады, гүлдеуі өте сирек, бірақ та жұмыс жазу барысында ұққаным өсімдік көптеген пайда әкеледі. Ерте заманнан дәрілік өсімдіктердің қасиетін ата-бабаларымыз білген. «Аурудың жақсысы жоқ, дәрінің тәттісі жоқ» дегендей қазіргі заманда химикат дәрілер көбейіп жатыр. Олардың адам ағзасына тигізетін зияны көп. Өсімдік адам үшін азықтың қайнар көзі. Дәрілердің барлығы өсімдіктерден алынады. Аурудың алдын алуға емдеу үшін дәрілік өсімдіктердің маңызы өте зор.

Зерттеу жұмысын қорыта келгенде біз қойылған гипотеза дәлелденді деп айтуға болады, себебі көптеген өсімдіктердің дәрілік қасиеті болғанмен адамдар үнемі оларды пайдалана бермейді. Адамзатқа табиғаттың жаратқан шипалы дәрілік өсімдіктің саны азаймау үшін оларды күтіп-баптап, химикаты көп дәрілерді қолданғанша емдік қасиетке толы шөптер тұнбасын қолданса екен дегім келеді.

Полтава негізгі орта білім беретін

мектеп-балабақшасы

4-сынып оқушысы Құбайдолла Ернардың

«Каланхое өсімдігінің емдік қасиеті »

тақырыбындағы ғылыми жоба жұмысына

Түйін

Оқушы Құбайдолла Ернар бұл жұмысында қазақстанда өсетін дәрілік өсімдіктер туралы соның ішінде каланхоеның емдік қасиетін жан-жақты талқыға салған.

Қазақстандағы емдік қасиеті бар өсімдіктерге тек қызығып қана қоймай,оның маңызына терең үңіліп қандай ауруларға ем екендігін ашып қана қоймай, нақты деректер негізінде зерттей білген.

Оқушы бұл жұмыста көп ізденген,тың ойларды жеткізе білген.

Бастауыш сынып мұғалімі: Муканбетжанова С.М

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Интернет материалдары.

2. М.Қожабеков.Дәрілік өсімдіктер. Алматы, «Қазақстан»1982.

3. «Жүз жасаңыз» газеті №5 , 2012 жыл.

4. Справочник по лекарственным растениям