Сөз тіркесі 4 сынып ашық сабақ

Сабақтың тақырыбы: Сөз тіркесі

Сабақтың мақсаты: 1. Сөз тіркесі туралы алған білімдерін пысықтау.

сауатты, таза жазуға үйрету.

2. Тапсырмаларды дұрыс орындау арқылы оқушылардың

сын- тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамыту.

2. Оқушыларды ұйымшылдыққа, ізденпаздыққа , шығармашылықпен жұмыс істеуге тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі : плакат, маркер, үнтаспа.

Сабақтың түрі : қайталау.

Сабақтың барысы :

І.Ұйымдастыру кезеңі.

Қазақ тілі бал тілім

Өзің барда шалқыдым.

Тілмен бірге самалмын

Тіліме кім тағар мін.

-Балалар қазір бізде қазақ тілі сабағы.Бүгін сабағымызда «Сөз тіркесі » тақырыбын қайталап еске түсіреміз.

Сабағымыздың негізгі мақсаты «Сөз тіркесіне» берілген тапсырмаларды дұрыс орындау. Осы тапсырмаларды орындау үшін біз 2 топқа бөлінейік.

1-топ-домбыра

2- топ- сырнай

ІІ.Өткенді қайталау. Өткен сабақта «Сөз тіркесін» өткенбіз. «Сөз тіркесі» дегенде сендердің ойларына не келеді ?

Қане класстер құрастырайық7

Байланысқан Бағынған

Алдыңғы сөз Соңғы сөз

2 немесе көп сөз Сөздер тобы

Ережені еске түсіру:

Алдыңғы сөз соңғы сөзге бағына байланысқан екі немесе одан да көп сөздер тобын «сөз тіркесі» дейміз.

ІІІ.Үй тапсырмасын тексеру. Үйге сөз тіркесін жазып келуге берілген болатын. Оқушылар тізбектеп оқиды., қандай сөз табынан жасалғанын айтады.

Биік тау , мөлдір бұлақ. ( сын есім + зат есім )

ІҮ. «Білім арқаны »

Бұрын арқан тартып күш сынасқан болсаңдар, бүгін біз де арқан тарту арқылы білімдерімізді көрсетейік. Сонда арқанда әдемі бір сөз шығады . Бұл тапсырманы орындамас бұрын , дәптерлерімізді ашып, бүгінгі күнді жазып қояйық.

І-топ ІІ- топ

1)зат есім + зат есім 1)зат есім+ зат есім

ағаш қасық темір жол

«Білім » арқанына «жа» буыны ілінеді.

2)сын есім + зат есім 2) сын есім +зат есім

әдемі көйлек жасыл шөп

«Білім» арқанына «рай» буыны ілінеді.

3)сан есім+зат есім 3) сан есім+зат есім

үш кітап төрт қыз

«Білім » арқанына «сың» буыны ілінеді.

4)зат есім+етістік 4)зат есім+етістік

оқушы келді балалар ойнады.

«Білім» арқанына «дар» буыны ілінеді.

Хормен оқу : «Жарайсыңдар »

Ү.Сурет салу.

«Күзгі дала»

Дала жатыр демалып

Үлестіріп жемісін

Дүниедегі ең алып

Осы дала мен үшін.

-Қазір жылдың қай мезгілі ?

Келесі тапсырма «Күз мезгілін» бейнелеу және соған байланысты сөз тіркестерін құрастыру.

-Қане қай топ көп сөз тіркесін құрайды екен ?

(сары жапырақ, қара жер, көк аспан, жер сарғайды, өсімдіктер пісті, жаңбыр жауды, егін жиналды, пеш жақты )

«Сөз тіркестерін» шығып оқиды.

Сергіту сәті.

Қалталарыңнан айналарыңды алып шығыңдар.

Айналарыңа бір сәт қараңдар,

Өз-өздерінің жүздеріне

Айнаға қарап тұрып, көңілімізді көтеру үшін кішкене жымыйыңдар.Енді көзімізді жұмамыз, кішкене қиялдаймыз. Кішкене қаттырақ жұмамыз, қатты жұмамыз.

(Осы кезде тапсырманы кітаптарының арасына тығып қоямын )

Тапсырма :

121-122 жаттығуды орында.

І- топ ІІ- топ

Тапсырманы оқыту, етістіктерді қою, сызбамен көрсету.

Тұнық су ішті. Суық жел соқты. Асау тай шапты. Сары қауын пісті. Биік ағаш өсті.

122-жаттығу.

Үшінші парақ оқыдым. Сегіз қарындаш алдым. Бір жабағы көрдім. Төрт тонна көмір саттым.

ҮІ.Үнтаспадан өлең тыңдау. Балалар қазір үнтаспадан өлең жолдарын тыңдайсыңдар. Содан соң сөз тіркестерін жазасыңдар.

Қалың ағаш жапырағы

Сыбырласып өзді-өзі.

Көрінбей өзді-өзі

Құлпырған жасыл жер жүзі.

ҮІІ. «Тіркесін тап» деген ойын ойнайық. Қазір сіздерге сөздер таратылып беріледі.Мен бір сөз айтамын, сол сөз ортаға шығады да, өзінің тіркесін іздейді.

Емен ағашы , киіз үй , биік тау , ашық аспан .

ҮІІІ.Бес жолды өлең құрастыру.

І-топ ІІ-топ

Бала (з.е ) Тасбақа ( з.е )

Өнерлі, үлгілі ( с.е ) Үлкен, салмақты ( с. е )

Оқиды, үйренеді ( етістік ) Қозғалады, жүзеді (етістік )

Білімді ұрпақ. Балалары үшін қан жылаған.

Жұмбақ.

1-топ қояды, 2-топ шешеді, шешіміне сөз тіркесін құрайды.

ІХ. Тест сұрақтары:

1.Сөз тіркесі дегеніміз не ?

а)алдыңғы сөз соңғы сөзге байланысқан сөздер тобы.

ә)соңғысы алдыңғы сөзге байланысқан сөздер тобы.

б) байланыспаған сөздер тобы.

2.Сөз тіркесі нелерден құралады ?

а)сөйлемдерден

ә)сөздерден

б)дыбыстардан

3.Сөз тіркесі неше сөзден жасалады ?

а)3 немесе 4сөзден

ә)көп сөздерден

б)2 немесе көп сөздерден.

Х Қорытындылау. Сонымен сабақта не туралы айттық ? Сөз тіркесі деген не ?

ХІ. Үйге тапсырма : 125- жаттығу. Бағалау.

Сабақтың тақырыбы: Зат есімді қайталау.

Сабақтың мақсаты : 1.Зат есімнен алған білімдерін пысықтау. Зат есімді сөйлем

ішінен тауып , оған дұрыс сұрақ қоя білуге үйрету.Сауатты ,

таза жазуға үйрету.

2.Тапсырмаларды дұрыс орындау арқылы , оқушылардың

сын- тұрғысынан ойлауын дамыту.

3.Оқушыларды ұйымшылдыққа , ізденімпаздыққа,

шығармашылықпен жұмыс істеуге тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі : Үлестірмелі суреттер, карточка , плакат , маркер.

Сабақтың түрі : Қайталау.

Сабақтың әдісі : Сұрақ- жауап, «Көрнекілік», «Топтастыру » , «Бес жолды өлең,» «Галлерияны аралау » стратегиясы.

Сабақтың барысы :

І.Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды 2 топқа бөліп отырғызу.

1- топ- домбыра

2- топ -сырнай.

Ережемен таныстыру :

1.Тыныштық сақтау.

2.Бір- бірін тыңдау.

3.Қол соғу.

4.Ойын ашық айту.

ІІ.Қызығушылығын ояту. «Ой қозғау»

-Ал балалар, мынадай жұмбақты шешіп көрейік :

Білесіңдер кім ? не ? сұрағын

Сөйлемдегі ой иесі боламын.

Не істеді ? сұрағымен көркейемін, толамын.

( зат есім )

1-топқа : Зат есім дегеніміз не ?

( Заттың атын білдіретін сөздерді зат есім дейміз )

2-топқа : Зат есімге қандай сұрақтар қойылады ?

( Зат есімге кім ? кімдер ? не ? нелер ? деген сұрақтар қойылады )

ІІІ.Мағынаны тану. а)Әр топ берілген сұрақтарға бірнеше мысалдар жазып оқуы керек .

І-топ : кім ? кімдер ? ( әнші, ақын, оқушы, дәрігер, балалар, күйшілер, малшылар)

ІІ-топ : не ? нелер ? (ауыл, кітап, қоян, дәптерлер, бақалар, гүлдер, машиналар )

ә) «Суретті билет » ойыны .

Әр топтың оқушыларына сурет беріледі, оған сұрақ қойып, атын атайды. Топтағы оқушылармен ақылдаса отырып, бір суретке шағын әңгіме құрастырады.

б)Оқулықпен жұмыс : І- топ - 57- жаттығу. ІІ-топ -58- жаттығу. ( Зат есімдерді теріп жазады )

«Бес жолды өлең» стратегиясы.

1-топқа : тасбақа

2- топқа : Бала- деген сөздер беріледі.

(Ішінде зат есім, сын есім, етістік, сөз тіркестері болу керек )

Тасбақа ( зат есім )

Алып салмақты ( сын есім )

Қозғалады, жүзеді (етістік )

Балалары үшін қан жылаған ( сөз тіркесі )

Бала ( зат есім )

Өнегелі, үлгілі (сын есім )

Оқиды, үйренеді, тәрбиеленеді ( етістік )

Саналы, білімді ұрпақ ( сөз тіркесі )

«Көрнекілік стратегиясы »

(әр топ плакатқа зат есімге байланысты сурет салады да, 1 оқушы өз тобының суретін қорғап айтып шығады )

«Мимикамен көрсету » ( 1- топ көрсетеді, 2- топ айтады )

1- топ: үтік, 2- топ : өшіргіш.

«Галереяны аралау» стратегиясы .( Тақтаға ілінген суреттерді аралап қарап, оқушылар өз пікірлерін жазады )

Жұмбақ шешу. «Ой толғау »

( әр топтан 1 оқушы жұмбақ айтады, келесі топ оны шешіп, сөйлем ойлап айтады )

1.Кішкентай ғана бойы бар

Айналдырып киген тоны бар.

( қой )

2.Қабат- қабат қаптама

Ақылың болса аттама .

( кітап )

Сөйлемдер құрау.

«Топтастыру» стратегиясы.

ІІІ. Ой толғау.

Бүгін біз не үйрендік ? Зат есім дегеніміз не ? Сұрағы қандай ? Мысал келтір.

Үйге тапсырма : Оқушыларға ережені білу.

Бағалау : Оқушылардың жеке ерекшеліктерін ескеріп бағалау.