Рабочая программа по башкирскому языку для 4 класса

Раздел Начальные классы
Класс 4 класс
Тип Рабочие программы
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:







Учебно - тематическое планирование

по башкирскому языку





Класс: 4

Количество часов:

Всего - 34 часа

В неделю - 1 час



Виды контроля обучения: - контрольные диктанты - 4 - изложение - 1 - сочинение - 2






Аңлатма яҙыу. Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙән 4-се класы өсөн башҡорт (дәүләт) теленән эш программаһы. Эш прогаммаһы 34 сәғәткә бүленгән (аҙнаға 1 сәғәт). Дәреслек: Толомбаев Х.А., Дәүләтшина М.С. Башҡорт теле: Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең 4-се класы уҡыусылары өсөн дәреслек. - Өфө : Китап, 2006. Программа кимәле : базис. Уҡытыусының тел буйынса уҡыу- уҡытыу методик комплекты: Ғәбитова З. М., Толомбаев Х. А. Урыҫ мәктәптәрендә башҡорт телен уҡытыуҙы ойоштороу буйынса методик кәңәштәр. - Өфө: Башҡортостан, 2006. Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙә башҡорт (дәүләт) теле һәм туған (башҡорт) тел буйынса берҙәм талаптар. Уҡыусылар өсөн тел буйынса уҡыу- уҡытыу методик комплекты : Толомбаев Х.А., Дәүләтшина М.С. Башҡорт теле: Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең 4-се класы уҡыусылары өсөн дәреслек. - Өфө: Китап, 2006. Программа үҙенсәлектәренең характеристикаһы: Эш программаһы Башҡортостан Республикаһы Мәғариф министрлығы тарафынан раҫланған «Башҡорт теленән программа» (Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең I-IX кластары өсөн) нигеҙендә төҙөлдө. Төҙөүселәре: Толомбаев Х. А., Дәүләтшина М.С., Ғәбитова З. М., Усманова М. Г.- Ижевск: «Книгоград», 2008. Башҡортостан Мәғариф Министрлығы тарафынан тәҡдим ителгән программа Туҡбирҙе муниципаль бюджет төп дөйөм белем биреү учреждениеhының «Уҡыу планы»на ярашлы рәүештә тормошҡа ашырыла. Был эш программаһында федераль һәм республика закондары талаптары тормошҡа ашырыла «Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында» законы, Рәсәй Федерацияһының «Мәғариф тураһында» Законы, «Башҡортостан Республикаһы халыҡтары телдәре тураһында» законы, Башҡортостан Республикаһының «Мәғариф тураһында» Законы. Программаның йөкмәткеһе 3 йүнәлештә төҙөлгән:

  • Телмәр эшмәкәрлеген формалаштырыу, телдең системаһын (фонетика, лексика, орфография, орфоэпия, грамматика, пунктуация) өйрәнеү, бәйләнешле текст менән эшләргә өйрәтеүҙе күҙ уңында тота. Шулай уҡ унда милли тәрбиә тураһында ла мәсьәлә күтәрелә.
  • Тел менән әҙәби материалдары бергә ҡушып өйрәнелә (интеграция).
  • Лингвистик һәм әҙәби күренештәр, уҡыу материалы нигеҙендә, практик ҡулланыу маҡсатынан сығып өйрәнелә (коммуникатив йүнәлеш).
Маҡсаттар һәм бурыстар.
  • Балаларҙың һүҙлек запасын арттырыу, шул һүҙҙәрҙе телмәрҙә ҡулланыу күнекмәләрен әүҙемләштереү.
  • Грамматик материалды үҙләштереү, уны дөрөҫ файҙаланып, бәйләнешле һөйләү, яҙыу күнекмәләрен артабан үҫтереү.
  • Республиканың тәбиғәте, халҡы, улар араһында башҡорттар, уларҙың тормошо, тарихы, хеҙмәте, көнкүреше, ғөрөф-ғәҙәттәре, йолалары.
  • Башҡортостан Республикаһының дәүләт символдары, башҡорт халҡының күренекле шәхестәре тураһында белемдәрҙе киңәйтеү.
  • Программала бирелгән шиғырҙарҙы ятлау, башҡортса йырҙар өйрәнеү һәм башҡарыу. Башҡортса телмәр төҙөү.

Уҡыу - уҡытыу программаһында планлаштарылған һөҙөмтәләрҙе үҙләштерелеүен баһалау.


Класта һәм өйҙә башҡарыла торған яҙма эштәр өйрәтеү һәм тикшереү характерында була. Уларға түбәндәгеләр инә:

  • башҡорт теленән төрлө типтағы күнегеүҙәр;
  • тәржемә эштәре (башҡорт теленән рус теленә һәм киреһенсә);
  • дәреслектәрҙәге әҙәби текстарға пландар төҙөү;
  • һорауҙарға яҙма яуаптар һәм иншалар;
  • тел һәм әҙәби материалдар буйынса аналитик һәм дөйөмләштереү тибындағы схемалар, проекттар төҙөү.
Башҡорт теленең ағымдағы, сирек йәки йыл аҙағында, шулай уҡ уҡыу йылы башында инеү диктанты, ҙур темаларҙан һуң йомғаҡлау контроль эштәре үткәрелә. Ағымдағы контроль эштәр программаның өйрәнелгән материалын үҙләштереүҙе тикшереү маҡсатында уҙғарыла. Уларҙың төрө һәм үткәреү йышлығы өйрәнелә торған материалдың ҡатмарлылығынан, уҡыусыларҙың белем кимәленән сығып билдәләнә. Ағымдағы контроль эштәр өсөн уҡытыусы йә тотош дәресте, йә уның бер өлөшөн генә файҙалана ала. Уҡыу йылы башында инеү диктанты, сирек һәм йыл аҙағында йомғаҡлау контроль эштәре мәктәп администрацияһы менән берлектә төҙөлгән график буйынса үткәрелә. Контроль эштәрҙе сиректең беренсе көнөндә һәм дүшәмбелә үткәреү тәҡдим ителмәй. Программа материалының үҙләштереү кимәле уҡыусыларҙың дәрестәрҙә телдән биргән яуаптарына һәм яҙма эштәренә ҡарап баһалана. Бының өсөн башҡорт теленән һәр класта түбәндәге күләмдә контроль эштәр, яҙма эштәр үткәреү ҡарала:
Яҙма эштәрҙең төрҙәре: Күсереп яҙыу - 1 Һорауҙарға яуап - 2 Диктант - 4 Изложение - 1 Инша - 2

Уҡытыу предметының төп йөкмәткеһе. 1-се сентябрь - Белем байрамы-2 сәғәт Бөтә балалар өсөн ҙур байрам- 1 сентябрь, уҡыу, йәйге каникул, белем көнө, класс, ундағы уҡыусылар, уларҙың эштәре тураһында һөйләшеүҙәр, әҫәрҙәр уҡыу. Башҡорт теленең өндәре һәм хәрефтәре (ҡабатлау) . Темаға ҡараған һүҙ байлығын арттырыу, бәйләнешле телмәр төҙөү. Мәктәптә - 4 сәғәт. Уҡыу, белем алыу, мәктәп тормошо, кластағы эштәр, мәктәп бинаһы, ундағы кабинеттар, дәрестәр тураһында һөйләшеүҙәр, текстар уҡыу. Башҡорт теленең лексикаһы. Һүҙ, уның лексик һәм грамматик мәғәнәһе (практик үҙләштереү). Ғаилә. Хеҙмәт- 4 сәғәт. Ғаилә ағзалары, уларҙың эш-шөғөлдәре. Ололарҙың һәм балаларҙың хеҙмәте. Һөнәрҙәр төрлө, уларҙың һәр береһе лә кәрәкле. Һөнәр һайлау. Башҡорт телендә исем. Исемдең күплек, берлек формалары. Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр. Синоним, антоним исемдәр.
Хобби. Буш ваҡыт - 4 сәғәт. Һәр кешенең яратҡан шөғөлө, төп эше була. Бынан тыш кеше ниндәйҙер эште ҡыҙыҡһынып башҡара. Балаларҙың башҡарған эштәре. Файҙалы эштәр. Кешеләргә ярҙам, киң күңеллелек тураһында һөйләшеүҙәр, текстар уҡыу. Башҡорт телендә эште, хәрәкәтте, белдереүсе һүҙҙәр (ҡылым). Ҡылымдың мәғәнәләре, берлек һәм күплек формаһы. Ҡылымдарҙың зат менән үҙгәреше. Транспорт. Юл. Сәйәхәт - 3сәғәт. Юлһыҙ тормош. Бөтә кеше юлда: йәйәүлеләр, машиналар, автобустар, троллейбустар. Юлдар ҙа төрлө. Юл ҡағиҙәләре бар. Уны күҙәтеү бик мөһөм. Юл буйлап сәйәхәткә лә сығалар. Сәйәхәттә кәрәкле әйберҙәр тураһында һөйләшеүҙәр, әҫәрҙәр уҡыу. Башҡорт телендә ҡылым. Уның заман мәғәнәләре. Үткән, хәҙерге, киләсәк заманы. Уларҙың грамматик күрһәткестәре. Ҡылымдың һөйләмдәге урыны. Врачта. Поликлиникала - 2 сәғәт. Кеше үҙенең һаулығы тураһында үҙе хәстәрләй. Врачҡа күренә, төрлө дарыуҙар ала. Уҡыусының һаулығы ла бик мөһим. Шуға ла был тема буйынса күберәк балаларҙың һаулығы , сынығыу, көн тәртибен күҙәтеү кеүек мәсьәләләр тураһында әңгәмәләр үткәреү, текстар уҡыу кәрәк. Башҡорт телендә сифат. Уның мәғәнәләре. Сифаттарҙың һөйләмдә исемгә бәйләнеүе. Дәрәжәләр менән үҙгәреүе. Почтала - 4 сәғәт. Почта, телефон, телеграф, интернет беҙҙең тормошҡа ныҡлап килеп инде. Уларҙы нисек файҙаланырға, почтала, телеграфта үҙеңде нисек тоторға, телефондан нисек һөйләшергә - был мәсьәләләр бик мөһим. Был темала бына шулар тураһында белем, һәйбәт күнекмәләр биреү күҙ уңында тотола. Башҡорт телендә исем, ҡылым, сифаттарҙың һөйләмдә ҡулланылышы (практик күнекмәләр). Башҡортостан тәбиғәте - 4сәғәт. Башҡортостандың бай тәбиғәте, үҫемлектәре һәм хайуандар донъяһы. Тәбиғәттәге предметтарҙың исемдәре, уларға ҡыҫҡаса характеристика биреү. Йылғаларын, күлдәрен белеү. Тауҙар һәм урмандар. Тәбиғәтте һаҡлау тураһында һөйләшеүҙәр, текстар уҡыу. Башҡорт телендә тиң киҫәктәр.Һөйләмдә уларҙың ҡулланылышын практик үҙләштереү. Башҡортостанда иҫтәлекле урындар - 2 сәғәт. Башҡортостан ерендәге, Өфө ҡалаһындағы иҫтәлекле, уникаль урындар менән таныштырыу. Башҡортостандағы данлыҡлы уҡыу йорттары, сәнғәт һарайҙары. Уларҫа ҡыҫҡаса характеристика биреү. Тыйған төйәктең матурлығын күрһәтеү, әңгәмәләр үткәреү, текстар уҡыу. Башҡорт телендә ябай һөйләм төрҙәре. Башҡортостандың күренекле шәхестәре - 2 сәғәт. Башҡортостан тарихында, уның бөгөнгө тормошонда күренекле шәхестәрҙең әһәмиәте бик ҙур. күренекле шәхестәр тураһында әңгәмәләр үткәреү, текстар уҡыу. Һан, уның телмәрҙәге роле, һан төркөмсәләре.
Ауыл тормошо - 2 сәғәт. Ауыл тормошо, ауыл кешкләренең көнкүреше, эш- шөғөлдәре. Игенсе, малсы мкңеханизатор хеҙмәте. Ауылда аттың файҙаһы тураһында һөйләшеү, текстар уҡыу. Алмаш, һорау һәм зат алмаштары, телмәрҙәге роле. Практик үҙләштереү. Башҡорт халыҡ ижады - 2 сәғәт. Башҡорт халыҡ ижады тураһында төшөнсә. Әкиәттәр. Йырҙар. Мәҡәлдәр. Йомаҡтар. Халыҡ ижадын өйрәнеүсе ғалимдар тураһында һөйләшеүҙәр, текстар уҡыу. Башҡорт телендә рәүештәр, телмәрҙәге роле. Практик үҙләштереү. Балалар ижады - 1 сәғәт. Балалар ижадында йырҙар, ҡобайыр элеменнтары, әкиәттәр, көләмәстәр, тел көрмәлдергестәр, тиҙәйткестәр. Балалар ижады әҫәрҙәрен уҡыу, әңгәмәләр. Һөйләмдә һүҙҙәр тәртибе.







IV класс уҡыусыларының белем кимәленә талаптар.

  • «Башҡортостан » темаһы буйынса (тәбиғәте, халҡы, уның тормошо, ҡалалары, йылға- к-лдәре, кейем- һалымы, ижады ) тураһында әңгәмәлә ҡатнашыу, һөйләү.
  • Тәҡдим ителгән ситуация буйынса һорауҙар бирә белеү, уҡытыусының (йәки башҡаларҙың) һорауҙарына яуап бирә белеү; яуаптарҙы дөрөҫ интонация менән асыҡ, аңлайышлы итеп әйтеү, һөйләү.
  • Ишеткәнде, күргәнде 4-6 һөйләм менән бәйләнешле итеп һөйләү.
  • Ҡысҡырып шыма һәм тасуири уҡыу.
  • Һүҙлек һүҙҙәрен белеү һәм уларҙы телмәрҙә дөрөҫ ҡулланыу.
  • Дәрестә өйрәнелгән грамматик материалды практик ҡуллана белеү.
  • 25-30 һүҙ күләмендә диктант яҙыу; ошо уҡ күләмдә изложение һәм инша яҙа белеү; ҡотлау хаты (открытка) яҙа белеү.
  • Программала күрһәтелгән шиғырҙарҙы яттан белеү; 3-4 башҡорт йырын башҡара белеү, мәктәптең үҙешмәкәр сараларында ҡатнашыу, сәхнәлә сығыш яһау. Бөтә был эштәр тураһында бәйләнешле һөйләй белеү.



Дәрес темаһы

4 класс

Маҡсат

Һүҙлек

һүҙҙәре

Дата

Фак.

Йыһазлау

Иҫкәртмә


1-се сентябрь - Белем байрамы-2 сәғәт


1.

1 сентябрь. Белем көнө.

3 синыфта үтелгәндәрҙе ҡабатлау.

1. Түбәнге синыфтарҙа үтелгәндәрҙе ҡабатлау, нығытыу;

2. Һөйләм телмәрен үҫтереү;

3. Башҡорт теленә ихтирам тәрбиәләү.

Белем көнө, тантаналы, һәйбәт, диңгеҙ, оҫта, дуҫ, серле, шишмә.



һүрәттәр

Карточка

Эл.уч.2


2

Хәйерле сәғәттә. Ҡалын һәм нәҙек ялғауҙар.

Башҡортостан. Башҡорт теленең үҙенсәлекле өндәре.

1. Темаға ҡағылышлы һүҙҙәрҙе ҡабатлау һәм яңыларын өйрәтеү;

2. Уҡыусыларҙың һөйләү телмәрен үҫтереү;

Оло, теләйҙәр, уңыш, хәйерле, өйрәнергә алыҫтан, ситтә, йомарт, Ватан, һаҡсы, миң, һарай, тәңкә, һаҙлыҡюрған, кисә, осратты, оялды,



Таблица,

һүрәттәр

Картина

Алфавит


Мәктәптә-4 сәғәт

3.

«Боҙоҡ телефон». Нимә ул тел?

Ф.Ғөбәйҙуллина «Ҡәләмдәрем». Эште белдереүсе һүҙҙәр.

3. Мәктәпкә белем алыуға һөйөү тәрбиәләү.

шары, тулҡын, быяла, йыйнаҡ, биҙәнек



мәҡәлдәр

Һүҙҙәр

Төҫлө ҡәләмдәр


4

«Уҡырға кем бара?»

Р.Ғәббәсова «Яңы мәктәп». Кем? Кемдәр?

Үтелгәндәрҙе ҡабатлау.



Картина

Таблица

Карточка


5.

.




6.

Беҙҙең ғаилә. Исемдәрҙең зат ялғауҙары.

Шәжәрә ағасы..

1. Уҡыусыларға яңы һүҙҙәр, сифат төркөмө һәм уның дәрәжәләрен айырырға өйрәтеү;

2. Темалар буйынса уҡыусыларҙың телмәрен үҫтереү;

Ҡайҙан, саҡырҙылар, тағы, нисек, еҙнә, еңгә, оҡшаш, таң, бөркөт, иҫән, теләк, түҙем-лек, аҙаш, быуын, бал-дыҙ,

ҡәйнеш, бәпес, һөнәр, күрше, маҡтан-ды, ҡыҙыҡ-һыныу, игенсе, һөрә, орлоҡ, ашлама,



Таблица, һүрәттәр

шәжәрәләр


Ғаилә. Хеҙмәт- 4 сәғәт.

7.

.

Һөнәрҙәр. Ф.Туғыҙбаева «Икмәк көсө». -сы, -се, -со, -сө ялғауҙары.

Һөнәрҙе белде-

реүсе һүҙҙәр.

3. Ғаилә ағзаларына, хеҙмәткә ихтирам, һөйөү тәрбиәләү.

сүп, йомшарта, тирмән, төҙәтә, йылы яҡ, таш, күптән, риүәйәт, хеҙмәтсе ҡыҙ, балдаҡ, зирәк, асҡыс, сүкеш, бурыс, ризыҡ, күмер, тамыр, ҡом, ярангөл, туған, борғос.

.


Портрет, һүрәттәр

Һүрәттәр

Эл.уч.1


8.

Диктант





мәҡәлдәр

һүрәттәр


9

Хаталар өҫтөндә эш. Ғ.Хөсәйенов «Кеше ғүмере.Ф.Фәтҡуллина «Эшҡыуарҙар». Антонимдар



Таблица

Таблица, картина

Диктант.йыйынт.


10

.

. Хәйерле иртә! Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр.

Ф.Ғәбиҙуллина «Тамырҙар».

1. Уҡыусыларҙың үҙҙәренең шөгөлдәре тураһында әңгәмәләшергә өйрәтеү, ҡылымдарҙы заман менән үҙгәртергә өйрәтеү;

2. Уҡыусыларҙың телмәрен үҫтереү;

3. Уҡыусыларҙа буш ваҡытты дөрөҫ файҙаланырға өйрәтеү, хеҙмәткә һөйөү тәрбиәләү.

Уртаса, быуат, ғүмер, файҙалы, кәрәкле, төп, мауыға, умарта, кәрәҙ, ҡапҡас, батман, мул, белә, күҙәтә, һыу үҫемлектәре, тын ала, үткән заман, хәҙерге заман, киләсәк заман, ҡылым, шөгөл, ысын

күңелдән, ҡайнар, бәхет, кәйеф, һаулыҡ, себен, саға, һауыға, ниңә, фән.

Таблица

Эл.уч.2

Таблица





Таблица

Эл.уч.1

Таблица


11.

Ф.Фәтҡуллина «Аквариум балыҡтары». Ҡылымдар-ҙың һан һәм зат ялғауҙары.

12

Ҡылымдарҙың заман менән үҙгәреше.

Г.Юнысова «Ниңәләр?». Башҡорт телендә һорау мәғәнәһе.


Таблица

Портрет

Эл.уч.2


13.

Минең буш ваҡытым.

Тикшереү эше. Яңы йыл.



һүрәттәр

Диктант.йыйынт


.

14

Минең мәктәпкә юлым. Ҡылымды тикшереү өлгөһө.

А.Әхмәтова «Троллейбуста».

1. Нимә ул юл? Ни өсөн кәрәк? һорауҙарына дөрөҫ яуап бирергә өйрәтеү;

2. Юлда әңгәмәләшергә, аралашырга өйрәтеү;

3. Уҡыусыларҙы юлда бер-береңә иғтибарлы булырға кәрәклекте аңлатыу.

1. Тема буйынса яңы һүҙҙәр һәм һүҙбәй-ләнештәрҙе үҙләш-тереү һәм телмәрҙә ҡулланырға өйрәтеү;

2. Беренсе ярҙам күрһәтергә кәрәклекте аңлатыу;

3. Таҙалыҡ, бөхтәлек

һыҙаттары тәрбиәләү.

Йәйәү, тигеҙ, ҡырсын, юл йөрөү ҡағиҙәләре, ныҡ, белә, арзан, ҡыйбат, туҡталыш, таяҡ, төргәк, аҡ һаҡаллы, ҡала сите, йыраҡ, ут, оҙон, туҡта, алға, ҡағиҙә, һаҡ бул, сәйәхәт, кәмә, көньяҡ, осар ҡош, ем, кире, уята, йондоҙ, биштәр, кеҫә, бау, арҡа, ҡоро.

Ҡаты, үлсәне, әйләнә, ҡайғырта, ярҙам, төймә, яҡын-тирәлә, мөрәжәғәт, көлә, тамаҡ, бетсәкәй, көндөҙ, өҫтән, ҡалын, тоҙ, ауыр, йоҡа, сынығыу, түңәрәк, тәпәш, сая, ваҡ, түбән, еүеш, ысын, сәмле.



һүрәттәр

Таблица

Эл.уч.2


15.

Диктант



Таблица


16



«Кем көслө?». Сифат.

Почта. С.Агиш «Бүләк»



Эл.уч.2

һүрәттәр

һүрәттәр

Таблица

Таблица

һүрәттәр, картина


1. Уҡыусыларҙы төрлө ситуацияларҙа һөйләшергә, мөрәжәғәт итергә, әңгәмәләшергә өйрәтеү;

2. Уҡыусыларҙың һөйләү телмәрен үҫтереү;

3. Кеше араһында үҙеңде нисек тотар-

ға кәрәклекте аңлатыу, әҙәплелек тәрбиәләү.

Яҡындар, хәбәр, тоташ-тырыла, яр, тәрән, сәхнә, алыҫ түгел, тотон, шылты-рат, иҫәпсе, ҡумта, хата, ҡамсы, уҫал, ҡараш, тиҙҙән, яғымлы, иғти-барлы, етди, бөхтә, билдәле, итәғәтле, тәрбиәле, илаҡ, оялсан, ялҡау, маҡтансыҡ, әрпеш, йүнһеҙ,



һүрәттәр

Таблица


17.

«Һөнәрбаш». Кеше сифаттары.

18

Ҡыш. Инша



Картина

Эл.уч.2


19

Дүрт миҙгел. Һөй-ләмдәрҙә тыныш билдәләре.

Был ниндәй ваҡыт? Йыйнаҡ һәм тарҡау һөйләмдәр.

1. Уҡыусыларҙың йыл миҙгелдәре тураһындағы белемдәрен камиллаштырыу;

2. Һәр миҙгелдең билдәләрен айырырға өйрәтеү;

3. Тәбиғәткә һөйөү тәрбиәләү.

Ыжғыр буран, семетә, эҙ, өшөтә, зыян, тыуған төйәк, ғүмер кисергән, йыуаш, йәш, оя, көрт, һиҙҙермәй, баҡыр, ер аҫты, ҡор, серле, иҫ киткес, серей, янғын, һунар, игенселек, малсылыҡ, һауыт, ҡорал, һиҙә, бөрө, күләүек, изге теләк, бәхет, ватыла, яҫтыҡ, гөрләүек, юл, йомарт, мөғжизә, ғаләм, үгәй инә япрағы, ҡәнәфер, үгәй ҡыҙ, бер ус, ҡатын, матурлыҡ, яғымлы, сәтләүек, мискә, тәпәй, тырнаҡ, шырт балыҡ, ҡан, асыулы, укбалыҡ, алабуға, суртан, ҡыҙылғанат, шамбы, йәйен, ҡалҡыуыс, эре.



Картина, аудио-видео яҙма

Карточка




20


Башҡортостан тәбиғәте. Һаналып килеүсе һүҙҙәр араһында тыныш билдәләре.

Яҙ етә.



Фото-һүрәт




Картина


Был ниндәй ваҡыт? Йыйнаҡ һәм тарҡау һөйләмдәр.





Һүрәттәр

Эл.уч.2

Карточка




21

Ф.Бәширова «Үгәй инә япрағы». Һорау һөйләмдәрҙә интонация.

Халыҡ аҡылы нимә һөйләй? Хәбәр һөйләмдәрҙә интонация.

22

«Имән сәтләүеге». Өндәү һөйләмдәрҙә интонация.

С.Кәрим «Һабаҡ».

Балыҡтар. Телмәр үҫтереү.



һүрәттәр

Портрет


23

Диктант




дәфтәр


24

Салауат Юлаев-башҡорт халҡы-ның милли геройы. Һөйләм-дәрҙә һорау мәғәнәһенең бирелеше.

Өфө ҡалаһы. Һаналып килеүсе һүҙҙәр.

1. Башҡортостан-дың иҫтәлекле урындары менән таныштырыу;

2. Тема буйынса һөйләү телмәрен үҫтереү;

3. Республикаға мөхәббәт, дуҫлыҡ тойғоһо тәрбиәләү.

Өлөш, хазина, һыбайлы, йүгән, азатлыҡ, нескә күңелле, аҙым, ялҡын, тирмә, моң, ҡыйыҡ, тамсы, ҡурсаулыҡ, мөһабәт, йыш ҡына, яҡлау, сит, мал, башҡа, мәмерйә, һын, яҡынса, буяу, көтөү, иҫтәлекле



Эл.уч.2

Портрет

Аудио яҙма


25

И.Күсемов «Шүлгәнташ мәмерйәһе». Ҡылымдың затта,

Башҡортостан ынйылары. Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр.


һүрәттәр

һүрәттәр, карточка


26.

Күренекле шәхес-тәр. Зәки Вәлиди. Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр.

Муса Мортазин. Ябай һәм ҡушма һандар.

1. Кем ул күренекле шәхестәр икәнлеген аңлатыу;

2. Зәки Вәлиди тураһында тарихи мәғлүмәт биреү;

3. Башҡортостан-дың үткәненә, тарихына һөйөү тәрбиәләү.

1. Уҡыусыларҙы ауыл тормошона ҡағылышлы һүҙлек запасы менән таныштырыу;

2. Яңы һүҙҙәр ҡулланып һөйләү телмәрен үҫтереү;

Ҡомартҡы, шәхес, ҡаһарман, сәнғәт, арҙаҡлы, алдынғы, дан, хеҙмәт, әҫәр, юлбашсы, уҡымышлы, мәҡәлә, ихлас, халыҡ дошма-ны, мираҫ, дейеү, яллана, етәкселек итә, дәрәжә, бай, ҡылыс, хәрби, наҙан, белгес, идара, һуғыш-сан, таң ҡалдырыу, шым, мейес, етем, ҡыҙыҡ, ваҡиға, талантлы, ойошторған, ҡат-ҡат, сәхнә.



һүрәттәр, һүҙлектәр

Портрет


27.

Исмәғил Тасимов. Рәт һандар.

Ҡасим Дәүләткилдеев. Фәйзи Ғәскәров. Йыйыу һәм сама һандары.





Фото-һүрәт

Портрет-тар, һүрәттәр

Эл.уч.2


28.

Изложение






Мал, ҡоҙоҡ, һис, шикһеҙ, утын, ташый, ҡанат, ҡойроҡ, арткы, тояҡ, тупаҫ, йыуан, алғы, егеү әйберҙәре, һиҙ-гер, еҫ, һулыш, елдерә, толпар, туктауһыҙ, тәгәрмәс, тоҡом, һыбай йөрөргә, ҡы-

йын, йомортҡа, бесән, үлән, хужа, йәлләй, балта, һабан, салғы, күстәнәс, имен-аман.





Кросс-ворд, һүрәттәр

Таблица

Эл.уч.2


29

Ат- кешенең дуҫы. Ҡылымдарҙың күплек ялғауы.

3. Хеҙмәткә, хеҙмәт кешеһенә һөйөү, ихтирам тәрбиәләү.

30.

Тәбиғәтте һаҡлайыҡ! Ҡылым темаһын ҡабатлау.

Әкиәттәр уҡыу. Алмаштар.



Карточка

мәҡәлдәр


31

Контроль диктант.



карточкалар


.

32

Йырҙар.

Мәҡәлдәр һәм йомаҡтар.

1. Башҡорт халыҡ ижады ҡомартҡы-лары менән таныштырыу;

2. Әкиәттәрҙең йөкмәткеһен үҙләш-тереү өҫтөндә эшләү;

3. Халыҡ ижадына ҡыҙыҡһыныу уятыу.

1. Балалар фольклоры менән таныштырыу;

2. Тексты аңлап һөйләү күнекмәләрен үҫтереү.

Мөгөҙ, сер, таралған, ваҡиға, хыял, яман, мөғжизә, аркан, ишеү, айғыр, елкә, күҫәк, йән, сүлмәк.



Аудио-яҙма

мәҡәлдәр, әйтемдәр

Эл.уч.2


33

Алдаусы әкиәттәр һәм көләмәстәр.




34

Йомғаҡлау

Башҡорт (дәүләт) телен өйрәнеү өсөн уҡыу - уҡытыу методик ҡулланмалар.

  1. Усманова М. Г. Башҡорт теле грамматикаһы таблицаларҙа һәм схемаларҙа.
  2. Толомбаев Х.А., Дәүләтшина М. С., Сиразетдинов З. Ә. Башҡортса өйрәнәйек. Урыҫ мәктәптәренең 1 - 4 - се синыфтары өсөн башҡорт теленән электрон дәреслек. - Өфө: Мәғариф министрлығы, 2003.
  3. Аслаев Т. Х., Атнағолова С.В. Телмәр үҫтереү буйынса сюжетлы картиналар.-Өфө:Китап, 1996.
  4. Башҡорт әҙәбиәте буйынса аудио-видеоәсбап. - Өфө: Башҡортостан Республикаһының Мәғариф министрлығы. 2005.
  5. Башҡорт теле грамматикаһы таблицаларҙа. Фонетика. Морфология. - Башҡортостандың бәләкәй даһийы. Өфө : «Эдвис» уҡытыу - методика үҙәге, 2008.

Материаль - техник ҡулланмалар.

  • телевизор

  • компьютер

  • видеомагнитофон

  • принтер







Төп һәм өҫтәлмә әҙәбиәт.

  1. Толомбаев Х.А., Дәүләтшина М.С. Башҡорт теле: Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең 4-се класы уҡыусылары өсөн дәреслек. - Өфө : Китап, 2006.

  2. Ғәбитова З.М. Телмәр үҫтереү дәрестәре. - Өфө: Китап, 2009.

  3. Башҡортса - русса мәҡәлдәр һәм әйтемдәр һүҙлеге. - Өфө: Китап, 1994.

  4. Әүбәкирова З.Ф., Әүбәкирова Х.E., Дилмөхәмәтов М.И. Мин башҡортса уҡыйым - Өфө: Китап, 2007.

  5. Башҡорт теле таблицаларҙа, схемаларҙа hәм ҡағиҙәләрҙә. Әүбәкирова З.Ф.- Өфө, 2006.

  6. Тел төҙәткестәр, тиҙәйткестәр, һанамыштар. Төҙөүселәр: Иҫәнғолова Ә.Ф., Дәүләтҡолова Г.Ш. - Өфө: Эшлекле династия, 2008.
  7. Журналдар: «Башҡортостан уҡытыусыһы», «Аҡбуҙат», «Аманат».
  1. Ял минуттары өсөн күнегеүҙәр. Методик ҡулланма. Төҙөүселәр: Иҫәнғолова Ә.Ф., Дәүләтҡолова Г.Ш. - Өфө: Эшлекле династия, 2008.
  1. Башҡорт теленән изложение текстары йыйынтығы. 1- 4 - се класс уҡытыусылары өсөн ҡулланма- Өфө :
  2. М. Ғ. Усманова. Башҡортса русса - синонимдар һүҙлеге. Өфө : Китап, 2010.
  3. Ураҡсин З. Ғ., Сиразетдинов З. Ә., Суфьянова Н. Ф. Башҡорт теленең аңлатмалы һүҙлеге.: Башланғыс синыф уҡыусылары өсөн. - Өфө : Китап, 2005.
  4. Саяхова Л. Г., Ураксин З. Г., Хасанова Д. М. Русско - башкирский иллюстрированный тематический словарь. Уфа: Китап, 1998.



© 2010-2022