Арыстан мен тышқан (Әдебиеттік оқу)

Шығыс Қазақстан облысы

Семей қаласы

№27 жалпы орта білім беретін

мектептің бастауыш сынып мұғалімі

Акылбекова Тамара Какимхановна

Әдебиеттік оқу

Тақырыбы: Арыстан мен тышқан. Сұлтанмахмұт Торайғыров.

Мақсаты: «Арыстан мен Тышқан» мысалды оқып, мысалдағы түйінді ойды ашу.

Міндеттері:

1. Сұлтанмахмұт Торайғыров өмірімен таныстыру.

2. Өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баулу.

3. Сөздік қорын молайту, байланыстырып сөйлеуін, шығармашылық ойлауын дамыту.

Түрі: аралас сабақ.

Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, іздену.

Көрнекілігі: суреттер, кесте.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:

Абылай ханның шын аты кім?

Халық неден қатты қиналады?

1730 жылы шабуыл жасаған Жоңғар қонтайшысы кім?

Абылайдың денесі қай жерде жерленген?

Абылай өсиетінде кіммен байланысты үзбеу керек деді?

ІІІ. Мақсат қою кезеңі:

1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

ІҮ. Жаңа сабақ:

Кіріспе.

Сұлтанмахмұт Торайғыров - талантты, дарынды ақын әрі жазушы.(1893-1920). Ол небары 27 жас қана өмір сүрген. Сол азғана өмірінде ақын артына мол мұра қалдырды. «Қараңғы қазақ көгіне өрмелеп шығып күн болам» деп жырлаған жалынды ақын мысал өлеңдер де жазды. Сұлтанмахмұт Торайғыров төмендегі мысал өлеңінде күштінің әлсізді менсінбейтін іс-қылығын әшкерелейді.

Кітаппен жұмыс.

Сұлтанмахмұт Торайғыровтың «Арыстан мен Тышқан» мысалын түсініп, жалғастырып оқу.

Сөздік жұмыс.

Күпшек - дөңгелектің білік кигізілетін, шабақтар қондырылатын ұңғы тесіктері бар ортаңғы бөлігі.

Зиян - залал, зақым.

Азат - еркін, өз еркі өзінде, ерікті.

Ү.Түсінгендерін тексеру:

1. Мысалдан адамдардың бойындағы қандай мінез-құлықтар байқалады? Арыстанның сөзінен оның қандай мінез-құлқын байқауға болады?

2. Мысалды бөліктерге бөл. Ат қой.

• Тышқанның ойнақтауы.

• Арыстанның (көңілшектігі) мейірімділігі.

• Тышқанның Арыстанды құтқаруы.

ҮІ. Қорыту.

Бүгінгі сабақтан не жайлы білдік? Мысал мазмұнына сәйкес келетін мақал-мәтел ізде. Мысалдағы арыстан мен тышқан әрекетінен адамның қандай қасиеттерін аңғаруға болатынын кестеге жазып шық.

Сұлтанмахмұт Торайғыров жөнінде

не білесің?

Арыстан (қандай?)

Тышқан (қандай?)

ҮІІ. Үйге тапсырма:

1. Түсініп оқу, мысалды жалғастырып көр.

2. Бағалау.