Ана тілінен дидактикалық материалдар 2 сыныпқа арналған

Дюсенбекова Меруерт Сандыбаевна

Ана тілінен

дидактикалық материалдар

2 сыныпқа арналған.

Кіріспе. «Ана тілі» оқулықтарының мазмұны алуан түрлі, тақырып аясы кең. Соның бәрі оқушыларға туған елі - Қазақстан, Отан, ақын - жазушылардың өмірі, жазған өлең, әңгімелері, билер, шешендік сөздер, асыл сөздер, жақсы, жаман қасиеттер, жақсыдан үйреніп, жаманнан жиренуге адамды бақытқа жеткізетін еңбек етіп, елінің атын шығарған ұлы адамдар туралы оқып-білуге, айналадағы өмір-тіршілік жөнінде білім беріп, туған тілімізге, сөйлеу мен жазуға үйрету мақсатына бағындырылған. Сонымен бірге ана тілі сабағын оқытуда өз бетімен дербес жұмыс істеп, өздігінен оқып, ізденуге, оқи білуге машықтандыруға да ерекше мән беріледі. Оқушылардың алған білімдерін тереңдетіп, әрі бекітіп, өздігінен жұмыс істеуге үйретуде арнайы дидактикалық көмекші құралдар қолданғаны жөн. Бұл көмекші құралдан тапсырмалар бергенде әр балаға нақты бір тақырыпты терең меңгерту, оның қабілет-икеміндегі олқылықтарды түзету жағы көзделеді. Сондықтан да берілген сұраққа жауап әзірлеп, тапсырманы толық орындау міндетті болып саналады. Бала тілін ширату үшін, мүдірмей сөйлеу мақсатында, ой түйіндеу мақсатында беріліп отыр.

2 сынып

К-1

Туған елім - Қазақстан. 1. Туған жердің жайында айтып бер. 2. Қуандық Шаңғытбаевтың «Туған жер» деген өлеңін мәнерлеп оқы, жатқа айт. Туған жер, алтын бесігім, Тербеттің мені төсіңе. Жүреді сенің есімін, Мәңгі бақи есімде. 3. «Атамекен» сөзін қалай түсінесің? 4. Мына жаңа сөздерді есте сақта, осы сөздерді қатыстырып сөйлем құра. (кіндік қаны тамған жер, алтын бесік, алпыс екі тамырын, ақжарқын, алтын босағам, мекенім).

К-2

Отан туралы. 1. «Отан» ұғымы не жатады? 2. Біздің Отанымыз - Қазақстан. Оның астанасы - Астана қаласы. Қазақстан - ірі мемлекеттердің бірі. Елінің өз егемендігін алды деген сөйлемдерді жаттап ал. 3. Төмендегі өлеңді мәнерлеп оқы, әр жолдың мәнін түсіндіріп, мағынасын айтып бер. Отанды біз атамекен Деп аялап атаймыз. Өйткені оны мекен еткен Бабамыз бен атамыз. Отан деген - атамекен, Отан деген - туған жер.

(Ермек Өтетілеуов) 4. Қасиетті, құдіретті сөздерінің қандай сезімді бейнелейтінін тап. - жағымды сезім. - жағымсыз сезім.

К-3

Мектеп - біздің анамыз. 1. Өзің оқып жүрген мектебің, сыныбың жайлы айтып бер. 2. Т.Молдағалиевтың «Мектебім» деген өлеңін жаттап ал. Қоңыраудың сылдырап, Шақырасың: «Кел, кел!» - деп. Қолыңда гүл бір дума, Құттықтайды жер мен көк. 3. Мына мақалдың мағынасын түсіндір. Оқу - білім бұлағы, Білім - өмір шырағы. 4. Өз мектебіннің суретін салып кел.

К-4

Төрт түлік. 1. Төрт түліктің пайдасы жайлы әңгімеле. 2. Түйе жүніне жасалатын заттарды жаз. 3. Қойдың жүніне жасалатын заттарға кластер құр. 4. Мына мақалды жаттап ал, мағынасын түсіндір.

Мақал Жарға біткен жантақты, Жанынан безген нар жейді. 5. Екі жұмбақ жаз, жаттап ал.

К-5

Күй құдіреті. 1. Аңыз кім туралы? 2. Әл - Фараби туралы ой қозға. 3. Оның тартқан күйі тындаушыларға қалай әсер етті? 4. Әл - Фарабидің өмірі жайлы жазып кел. 5. Сөздік дәптеріне жазып ал. Қыпшақ - рудың аты, Құдіретті - күші, қасиеті. 6. Аңыз дегеніміз не?

К-6

Шешендік сөздер. 1. Шешендік сөздер туралы тұжырымдаманы жаттап ал. 2. «Сатса - жібек, кессе - қыл» деген мәтелді қалай түсінесің? 3. Сөз тіркестерінен сөйлем құрап жаз. Жарық, шеңгел, іргесі, мамық, тұңғышы, кежірлік, кенжесі, ұйқы, кей, бола, данышпан адам, тосылмай. 4. Төле бидің сынап қойған сауалына Қазыбкек бидің берген жауабын жаттап ал. - Баз бала әкесінен өтіп туады, Баз бала әкесіне жетіп туады, Баз бала кері кетіп туады. Сен соның қайсысың? - дегенде берген жауабы: - Өз ойымша, әкеме жетіп туған баласы болармын, - дейді Қазыбек.

К-7

Жақсылық пен жамандық. 1. Әңгімені мәнерлер оқы, мазмұнын айт. 2. Жамандық Жақсылықты қалай алдап кетті? Жақсылық Жамандыққа қандай кеңес береді? 3. Жақсы қасиеттерге кластер құрып кел. 4. Жаңа сөздерді жаттап ал. Адал, тәкаппар, өркөкірек, ұйқышылдық, мақтаншақтық, еңбекқор, ибалы, инабатты.

К-8

Кітап. 1. Кітап не үшін керек деп ойлаймын? 2. Мақалды оқып, жаттап ал. Мақал. «Кітап ғалым - тілсіз мұғалім» 3. Жұмбақтың шешуін тап.

Жұмбақ. Қойған жеріңде жатады, Қолына алсаң, өзіңе тіл қатады. 4. Өзің оқу құралынды қалай ұстайсың?

К-9

Сүт қалай ұйықтады?

(ертегі) 1. Ақын ертегіде ненің әрекетін суреттеген. 2. «Бұл сүтке ұйқы ұя салыпты» дегенді қалай түсінесің? 3. Жаттап ал. «Үш арсыз» 1. Ұйқы арсыз. 2. Күлкі арсыз. 3. Тамақ арсыз. 4. Есіңде болсың! Тыйым сөз. Кісіге қарап есінеме. Есіней қалсаң, аузыңды қолыңмен қалқала.

К-10

Көксерек. 1. Мұхтар Әуезов жайлы не білесің? 2. Әңгіме кімнің басынан өткен оқиға баяндалады? 3. Көксерек қасқырдың бөлтірігі екенін аңғаратын жолдарды тауып көр. 4. Мына мәтелді жаттап ал.

Мәтел. Асығыс түбі - өкініш. 5. Оқулықтағы суреттеп байқағанынды әңгімелеп бер.

Суреттер - сыр шертеді. Бастауыш сыныпта сурет бойынша мазмұндама: а) дайын сурет бойынша ә) оқылған мәтелді бейнелейтін сурет бойынша жаздырылады. Сурет бойынша мәтін құрату, сурет бойынша ойын ұйымдастыру оқушылардың ойын байытып, қиялын дамытады және ойын еркін баяндауға үйретеді.