Преподавателю
Начальные классы
Марий (кугыжаныш) йылме уроклаште, у технологийым кучылтын, коммуникативный УУД вияҥдымаш

Марий (кугыжаныш) йылме уроклаште, у технологийым кучылтын, коммуникативный УУД вияҥдымаш

Раздел	Начальные классы
Класс	-
Тип	Другие методич. материалы
Автор	Максимова М.В.
Дата	28.04.2015
Формат	doc
Изображения	Нет

Поделитесь с коллегами:

Слайд 1 Госстандарт кÿшта: йоча-влакым йылме шанче (наука) дене палдараш, тидлан йоча-влакым шонаш туныкташ, таҥастарен, икгай ден ойыртемым палаш; кутырымо да возымо йылмым вияҥдаш, чын ойлаш, йолташ дене сай ойласаш, чын возаш туныкташ. А коло икымше курымыш тошкалше тачысе йоча книгам, журналым да газетым шагал лудеш, утларакше телевизор да компьютер воктене шинчен эртара. Уш-акыл волгалтарыме паша уда огыл, а шўм-чон моторлык окшаклаш тўҥал кертеш. Тыгак, тачысе пагытыште марий йылмым туныктымаште шуко экшык уло: - йоча-влак ынешт тунем; -южо ача-ава-влакат марий йылме дек мелын огыт шого. Чыла тиде экшыкым корандаш, йоча-влакын кумылыштым марий йылме деке савыраш - туныктышын тÿҥ задачыже Но кузе тидым шукташ? Мый шке пашаштем тыгай иктешлымашке толын лектынам: урокым тошто семын эртарме дене йоча кумда шинчымашым ок нал, марий йылмым тунемашат кумылжо пеш уке. Тидлан кőра мый шке методический пашалан «Марий (кугыжаныш) йылме уроклаште, у технологийым кучылтын, коммуникативный УУД вияҥдымаш» темым ойырен налынам, Слайд 2 тыгай цельым да задаче-влакым шынденам: 1 Йочан культуроведческий моштымашыштым вияҥдаш, йылмын поян да сőрал улмыжым шижаш полшаш. 2. Йылме да лингвистический моштымашыштым (компетенцийым) вияҥдаш, ойым чоҥен моштымаш, кучылтмо шомакым эскерымаш. 3. Коммуникативный моштымашыштым (компетенцийым) вияҥдаш, йолташ ончылно шонымашым радам ден ойлаш, еҥлан чын улмым ÿшандарен каласаш туныкташ. Кÿлеш годым ойым вес йогыныш кусараш але вес еҥын мутышкыжо пураш. Коммуникативный моштымашыштым (компетенцийым) вияҥдаш эн шотлан толмо пагыт - тÿҥалтыш классыште тунемме жап. Вет лач тыгодым икшыве илаш тунемаш тÿҥалеш. Шкеора тÿрлő кÿкшытыш шуаш кумылжо лектеш. Иктешлен каласаш гын, тÿҥалтыш классыште тунемше-влакын икте-весе дене кылым кучен кутыраш кумылышт лектеш. Тыгак тÿрлő теме дене мутланымашым чоҥаш тÿҥалыт. Икте-весе коклаште келшымаш тÿҥалеш, вашла полшат, тергат. Слайд4 Вашкылым кучымаш (сотрудничество) утларак тÿшка дене пашам ыштыма гыч виктаралтеш. Тыгай формо-влакым пашаштем кучылтам:

вашла шуктымо пашам тергымаш;
ик тÿшка весылан пашам темла;
тунемме конфликт темлалтеш;
йоча ыштыме пашажын радамже дене палдара.

Вашла заданийым тергыме годым туныктышын сомылжо йоча-влак деке кусна. Слайд 5 Группышто пашам ыштыме годым икшыве тунемме дене кылдалтше шонышым шкеж гоч колта, кумылжо нőлтеш, вашла эҥертышым шижеш, начар тунемше тÿшка пашаш ушна, őршő йоча чулымрак лиеш. Слайд 6 Тыгай пашам эртарыме годым посна правил-влаклан эҥертем: - виеш/тÿшка пашам ыштыкташ ок лий; -кőн тÿшкаште пашам ыштымыже ок шу, шылталыман огыл, амалым рашемдаш тыршыман; -10-15 минут наре жапым тыгай пашалан ойырыман; -шкем чын кучаш темлыман, но паша йÿк деч посна ок эрте; - икте-весе коклаште/ вашкылым чонаш туныктыман. Слайд 7 Мутлан, «Зоопарк» темым тунеммек, классым ныл группылан шелмеке, задачым шындем - янлык-влак нерген кластерым чонаш. Проблеме дене келшыше ситуацийым чоҥаш- янлык могай лийын кертеш? Инструктажым эртарем; Дидактический материалым пуэдем. Йоча-влак тÿшка дене пашам ыштат. Паша лектышым иктешлена: йоча-влак вашла пашаштым аклат. Слайд 8 Але тÿшка дене синквейным возаш темлем. А мужыр дене пашам «Палыме лийына» теме гычак тÿҥалам, тыгай пашам пеш пайдале да кÿлешанлан шотлем. Уш-акыл вияҥдымаште тудын надырже пеш кугу. Вет тыге икте-весе коклаште кыл чоҥалтеш. Йоча-влак вашла колаш, умылаш, шижаш, полшаш тунемыт. Мужыр дене ышташ тыгай пашам темлем: -лудмын содержанийым каласкалаш; -планым чонаш; -сочиненийым возаш; -диалогым чонаш; Слайд 9 Мужырым вашталтылам. Мутлан, классым икмыняр «станцийлан» шелам. Кажне станцийын шке озаже уло.( ныл станций гын, ныл оза) Моло йоча-влак станций гоч эртат. Кажне тунемшым оза дневникеш акла. 1 станций - «Ÿстелтőрыштő» темылан шомак- влакым каласаш 2 станций - Тый кечывалым мом кочкат? йодышлан вашмутым пуаш. 3 станций - Тый эрдене мом кочкат? 4 станций - Тый кастене мом кочкат? Пашам иктешлаш тыгай йодыш-влакым темлем: Мо лектын? Паша лектышда куандарыш мо? Кудо паша нелылыкым луктын? Дидактический модышымат шке пашаштем чÿчкыдын кучылтам. Тÿҥалтыш класслаште тунемше икшыве модмаш гыч тунеммашыш эркын кусна, но модыш садак тÿҥ йőн семын кодеш. Слайд 10 Арам огыл В. Сави - марий поэт возен: «Йоча модеш, йоча кушкеш, йоча илаш тунемеш» Мый тиде ой дене келшем да марий йылмым тунеммаште модышын верже поснак кугу, манын шонем. Модын, икшыве йылме деке мелын лиеш, тунемаш кумылжо лектеш. Модыш гоч урокыштат, урок деч őрдыштат йочан уш-акылже веле огыл, шарнен кодмаш, творческий куатше, уым пален налме кумылжо, ончылно лияш тыршымыже вияҥеш. Модыш гоч шинчымаш ешаралтеш, эртен кайыме материал ушештаралтеш. Мутым чын возаш тунемеш Эн тÿҥжő- йокрок огыл Тидлан кőра дидактический модыш-влакым да занимательный паша-влакым урок теме дене келыштарен кучылтам. Слайд 11 Мый ныл тÿшка модыш -влакым кучылтам: 1. Фонетический (йÿклан ойырымо модыш-влак) Мыйын йоча-влаклан «Эҥырыше»( Повторюшки) модыш келша. Тиде модыш дене модын тунемше-влак марий шомакым чын каласаш тунемыт. Мутлан, доскаште возымо але слайдыште шомак-влак улыт: мÿкш, пÿкш, сÿрет, кÿрен, кÿчык, вÿд, вÿта. -Йоча-влак, Эҥырыше-влакын пылышышт кугу, нуно чын колын да почеш каласен моштат. Айста меат тыге ыштен ончена (туныктышо почеш шомак-влакым лудыт). А ынде Эҥырышын пылышыже коршта да чот темдалын. Меат тыге ыштен ончена да шомак-влакым лудына. Тиде модыш полшымо дене йоча-влакым чын марий йук-влакым ойлаш тунемыт да шарнен кодыт.
А «Йÿксавыш» (Эхо) модыш дене тÿшкалан шелалтын модаш лиеш. Ик тÿшка - тунемше-влак лийыт, а весе - Йÿксавыш. Йоча-влак шомакым шуйдарен ойлат, а Йуксавыш -пытартыш слогым(пелйуд-йÿд, Лумÿдыр-дыр, йÿштő-тő, кÿзő-зő) Тиде шот денак уроклаште писынойлыш ден яндаройлышым кучылтам Мутлан: Ÿ -ÿ-ÿ,Ÿ-ÿ-ÿ,Ÿ-ÿ-ÿ-шÿжарнаже пеш изи; Ÿ-ÿ-ÿ,Ÿ-ÿ-ÿ,Ÿ-ÿ-ÿ- кÿмыж тичак ÿй ден мÿй. Ану-уна, Ану-изи уна 2. Грамматический модышлан «Тый шылат,а мый кычалам» пőрт сÿрет кÿлеш. Ик тунеммше тиде сÿретеш шкенжым шылта.(лÿмжым возен шындаш лиеш але смайликым (оҥартышым) пыжыктен шындаш лиеш)да туныктышылан пуа. -КуштоЭчук шинча? -Эчук пőрт шенгелне шинча. -Уке Эчук пőрт ÿмбалне шинча. -Уке Эчук пőрт ончылно шинча. -Уке Эчук порт йымалне шинча. -Чын «Редактор» Текст пуалтеш. Мутлан, текстыште глагол- влак уке улыт. Йоча-влаклан текстым тőрлаш пуаш Мыланна Финляндий гыч письма толын. Письмам возен Туве лÿман ÿдыр Мыйын лÿмем Туве. Мый кокымшо классыште ……, 9 ияш…… Мый ……,……...,…………...йоратем. А теве «Парня театр» модыш дене чÿчкыдынак модына, вет нуно йочалан пеш оҥай улыт, йылме лывыртыме пашам шуктен шогат. Парням тарватылме дене кап-кыл да уш-акыл нойымым корадаш лиеш. Слайд 12 3.Лексический модыш-влак марий мут-влакым шарнаш да кÿлеш пагыт годым чын кучылташ туныкта, йылмым пояҥдаш да лывырташ полша. Тиде пашам шукташлан тыгай модыш-влакым кучылтам «Мый ужам», «Маймл» Доскашке 10 ластык пакса-саска да емыж дене сакыме. Йоча-влак рÿж чыла саска да емыжым каласен кодат. Вара туныктышо нуным савырнаш йодеш.Тиде жапыште маймл ик сÿретым коранда.Тунемше-влак палышаш улыт мом маймл сакен кудалын, а мо кодшыжым рÿж каласен кодаш. 4. Орфографический модыш-влак марла мутым чын возаш да шарнен кодаш туныкташлан кучылтам. У шомакын возалтмыжым шарнен кодаш манын, тиде мутым южеш шинча дене, нер дене, умша дене, парня вуй дене кидкопаш возена. А чын возымым тергашлан «Разведчик», «Тук-тук» модыш-влакым кучылтам. Физкультминуткымат модыш гоч эртараш лиеш. «Глагол» темым тунемме годым «Почешем каласе» модышым темлем. Тыште движений дене кылдалтше шомак- влак ушештаралтыт, у шомак ешаралтме дене ончыктымо движений-влак вашталтыт. Аклен шонкалыме технологий (технология развития критического мышления).

Слайд 13 Коммуникативный моштымашым(компетенций) вияҥдымаште аклен шонкалыме йőнын верже кумда. Тудо коммуникативный моштымашым вияҥда, информацийым кычал муаш да аклаш, кумдан шонаш тарата. Эн тÿҥжő, тиде технологий тунеммаште веле огыл, илышыштат ончыкыжым пеш кÿлешан лиеш. Шкеора шонаш веле огыл, почмо шинчымашым весылан кусараш/ йоча тунемеш. Илыш вашталтеш, икшывым информаций дене пашам ышташ туныктена. Тыгодым лектыш лийже манын, -кумда информаций дене пашам ышташ; -йодышым чын пуаш; -шкешонымашым вияндаш; -раш да őрде ойлаш; -ончыко ужын мошташ; -шонымым ойлаш да тудым арален мошташ, тыгодым вес еҥын ойжым шотыш налаш тунемаш. Урокын кажне ужашыштыже тÿрлő приемым кучылтам. Мутлан: «Чын-чын огыл», «Логический кылдыш», «Морфологий яшлык», «Кластер», « Синквейн» да молат. Тыгодым учебник, мутер, моло книга денат пайдаланаш лиеш. Слайд 14 Тÿналтыш класслаште мини-проектым кучылташ шотлан толеш. Тиде паша ик урокым але урокын ужашыжым айла. Проектым шкет ямдылаш лиеш. Мутлан, «Мыйын еш пушенгем», «Теве мый улам», группа дене «Мемнан посёлкына» «Шошо уна -влак». Слайд-презентацийым ыштена. Йоча-влаклан тема ден планым темлем. Тÿрлő сÿрет, фото-влак гыч ме коллажым ыштена. Тема-влак тыгай лийын кертыт: «Шке нергенем», «Мыйын авам», «Мыйын шочмо ялем» 2-шо классын учебникысе материал почеш шуко теме дене проектым чоҥаш лиеш. Слайд 15 Мутлан « Шошо уна-влак» Цель: Йоча-влакын шошым толшо кайык-влак нерген шинчымашыштым келгемдаш. Задаче-влак: 1 Йылме лывыртыме пашам шукташ, кайык-влак нерген каласкалаш туныкташ. 2. Пÿртÿсым аралаш, кайык-влаклан полшаш кумылаҥда.

Слайд 16 Икымше этап: Йоча-влакын шинчымашыштым тергаш да тÿшка-влаклан ыштышаш паша дене палдараш

1-ше тÿшка-кайык-влак нерген шинчымашым пойдараш материалым кычалаш; 2-шо тÿшка-марий йылме дене возымо почеламутым кычалаш; 3-шо тÿшка- туштым кычалаш; 4-ше тÿшка- марий йылме (кайык дене кылдалтше) модышым кычалаш 5-ше тÿшка кроссвордым чонаш Кокымшо этап: Чыла тиде пашам поген, изи книгам лукташ. Кумшо этап: Вес класс йоча-влаклан ыштыме пашанам ончыкташ.

Мыйын шонымаште, тыгай паша коммуникативний моштымашым(компетенцийым) вияҥда, йоча-влакым вес тыгай пашаш кумылаҥда

Слайд17 Тыгай йőн-влакым кучылтмын лектышыжат да саскажат уло.Слайд18 Йоча-влакын шинчымашышт ий гыч ийыш кÿзен толеш. Марий йылме дене олимпиадыште мыйын тунемшем сай шинчымашым ончыктен Слайд19 Уроклаште коммуникативный моштымашым вияҥдымаш пашан лектышыже/ класс деч őрдыжтат саскам пуа. Мыйын тунемше-влакем сылнымут лудмаш танасымаште мастарлыкыштым ончыктат да кÿкшő верым айлат. Чыла тидыже /туныктымо пашаштем/ чын корнышто улмем пенгыдемда. Слайд20 Икманаш, у технологийым урокышто кучылтмаш йоча-влакын предметым тунемаш кумылыштым кугемда, шкевуя паша пашам ыштыме шотым вияҥда. Вет тудо нелым куштылемда, йокрокым веселаҥда да оҥайым ышта. Йоча-влакым марий йылме деке шӱмаҥдымаш - тиде мемнан эн кугу пашана. Слайд21 Тачысе икшывын кидыштыже марий йылмынан, марий калыкнан ончыкылыкшо!

Литератур:

1. Дмитриев С.Д. Шочмо йылмым туныктымаш: Тÿналтыш класслаште марий йылмым туныктымо методике. - Йошкар-Ола. 2005.

2. Современные педагогические технологии на современном уроке» [Текст]: составители: И.И. Полтава, Г. И. Козлова - Златоуст: Изд-во ММЦ № 74205, 2009 г. - 35 с.

2. Финогенов А.В. Игровые технологии в школе: Учеб.-метод. пособие.- Красноярск : Краснояр. гос. ун-т, 2001.

3. Загашев И.О., Заир-Бек С.И., Муштавинская И.В., Учим детей мыслить критически.-С-Пб: "Альянс "Дельта" совм. С издательством "Речь", 2003.

4. Муштавинская И.В., Трофимчук Г.А. Технология развития критического мышления: Методическое пособие.- СПб: ИРО "Смена", 2004.

5. kmspb.narod.ru./posobie/priem.htm Приемы технологии РКМ.

6. kmspb.narod.ru./posobie/nachal.htm Уроки с использованием технологии РКМ. Начальная школа.

Икымше номеран Морко

кыдалаш школын

туныктышыжо

Максимова Маргарита

Викторовна

загрузить