Дүниетану ашық сабақ Ауаның ластануы (4 сынып)

Қызылорда облысы Арал ауданы Жақсықылыш кенті

№19 орта мектебі ІІ санатты бастауыш сынып мұғалімі

Сейтова Айгерім

Тақырыбы: «Ауаның ластануы.Ауаны қорғау»

Мақсаты:

а)Ауаның ластануы,оны қорғау туралы мағлұмат беріп,ауаны ластаушы заттардың пайда болуы,зияны,ауаны тазартуды қалай жүзеге асыру керек екендігін түсіндіру

ә)Оқушыларды өз бетімен жұмыс жасауға пәнге деген қызығушылығын ояту,сөйлеу шеберліктерін жетілдіру

б)Ұқыптылыққа,тазалыққа,табиғатты сүюге,қорғауға тәрбиелеу

Түрі: Дәстүрлі емес

Типі: Жаңа білім беру

Әдісі: Түсіндіру,сұрақ-жауап,ой-қозғау,көрсету

Көрнекілігі: интерактивті тақта,бейнетаспа

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

а)Оқушылардың назарын сабаққа аудару

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

Тездет,қалт етпей жауап бер

-Ауа неліктен қоспаларға жатады?

-Ауаның құрамы неліктен тұрақты болады?

-Ауа қабаты дегенді қалай түсінесің?

-Ауа мен тіршілік иелері арасында қандай байланыс бар?

Топтастыру:

Газдардың қоспасы Дәмсіз Көзге көрінбейді

Түссіз АУА Шарда болады

Тіршілік көзі Жылуды сақтайды Сығылады

ІІІ.Жаңа сабақ

Бейне таспа көрсету арқылы жаңа тақырыпты ашу

Жанартаулардың атқылауы:

Жанартаулар атқылағанда ауаға бу күйіндегі заттар,улы газдар араласады.Жел арқылы шаң-тозаңдар ұшып шығады.

Өртенген орман:

Орман өртенген кезде көп мөлшерде газдар ұшып шығады.Өсімдіктер мен жануарлардың қалдығы шірігенде түзілетін газ заттары да ауаға тарайды.

Мұның бәрі табиғи ластануға жатады.

Жөке ағашы:

Ормандағыдан гөрі қалада өсетін ағаштар тіршілігі ерте тоқтайды.Орманда 400 жыл жасайтын жөке ағашы қала ауасында 50-80 жыл ғана өмір сүреді.

Жануарлар туралы:

Ауада күкірттің мөлшері көбейсе,мүйізді аңдардың мүйізінің сапасы төмендейді.

Ауруға шалдыққан адамдар:

Жануарлар да,адам да ауа құрамына сәйкес газ қоспасымен тыныс алуға үйренген.Қоспаның құрамы өзгергенде,басқа газдар араласқанда ағзаның тыныс алуы бұзылады.Сөйтіп,ол ауруға шалдығады.

Бар болғаны 2 ғасыр ғалымдар ауаның көптеген газдардың қоспасы,негізінен,азоттың 78%,ауаның 21% және көмірқышқыл газының 1% қоспасы екендігін білді.

*Табиғатты аялай біл!

Ауаны тазартудың ең тиімді жолы - көгалдандыру.Сенің еккен әр ағашың ауаны тазартуға қосқан үлесің болып табылады.

Оқулықпен жұмыс:іштей және тізбектей оқыту

Сұрақ-жауап арқылы түсінгендерін одан әрі толықтыру

*Ұшқыр ой,ұтымды жауап

І.Орман ағаштары кесілгеннен кейін табиғатта қандай өзгерістер болады?

ІІ.Орман ағаштарының тигізер пайдасы?

ІІІ. «Ауа,күн,су - адамның досы» тақырыбына эссе жазу.

Жеке оқушымен жұмыс:

«Табиғатты аялайық» тақырыбында суреттемені бояу.

*Ойнайық та,ойлайық (сергіту сәті)

1.Мұрын арқылы өкпеге өтіп,

Кері қайта шығарамыз.

Көрінбестен бірақ бәрібір,

Онсыз біз өмір сүре алмаймыз. (Ауа)

2.Аспандағы алып доп,

Жарқырайды жарық боп. (Күн)

3.Қанаты жоқ ұшады,

Аяғы жоқ қонады. (Жел)

4.Бар ма,жоқ па,оны анық білмейсің,

Ол жоқ жерде өмір сүріп жүрмейсің. (Ауа)

5.Екі тері,

Екеуі де кең тері. (Аспан мен жер)

Қорытынды:

Ауа қалай ластанады?

Ауаны ластаушы заттар қайдан пайда болады?

Ластанған ауаның зияны қандай?

Ауаны тазарту қалай жүзеге асырылады?

Үйге:

Оқу,мазмұндау.Ауаның ластануы туралы сурет салып келу.

Бағалау:

Өз біліміңді көрсет!

Тест тапсырмалары

1.Су қабаты жердің қандай бөлігін алып жатыр?

а)үштен бірін 3/1 б)екіден бірін 2/1

ә)үштен екісін 3/2 в)төрттен бірін 4/1

2.Судың тірі ағзалар үшін басты қасиетін көрсет?

а)еріткіш б)түссіз,дәмсіз

ә)аққыш в)иісі бар

3.Газ бен тұз ерітіндісі бар сулар қалай аталады?

а)тұщы б)қышқыл

ә)минералды в)салқын

4.Еліміздегі ең терең көлді білесің бе?

а)Алакөл б)Балқаш

ә)Байкал в)Зайсан

5.Арал теңізіндегі тұз тозаңының көбеюі ненің әсерінен?

а)теңіздің тасуынан б)судың көп булануынан

ә)дауылдың соғуынан в)жиі жауған жаңбырдан

6.Ауаның түсі қандай?

а)бұлыңғыр,көкшіл б)түссіз,мөлдір

ә)ақшыл,бу в)жыльыр,газ

7.Жер бетінде ауаның ауысуынан не пайда болады?

а)тұман б)кемпірқосақ

ә)нөсер в)жел

8.Біздің жерімізде суық ауа-райы қай жақтан келеді?

а)таудан б)солтүстіктен

ә)бұлттан в)оңтүстіктен

9.Ауаны тазаттудың ең нәтижелі жолы?

а)газдандыру б)сүзгіштер қою

ә)көгалдандыру в)желдеткіш орнату