Поурочный план по окружающему миру для тувинских школ на тему Ак адыглар кайда чурттап турарыл?

Раздел Начальные классы
Класс 1 класс
Тип Конспекты
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:



МБОУ СОШ с.Ак-Дуруг











Ак адыглар кайда чурттап турарыл?



Эге класс башкызы: Монгуш Ю.В.

Ак-Дуруг- 2016

Кичээлдин сорулгазы:

  • Чер кырында дыка соок чурттар бар деп билиндирер;

  • Оларны глобустан тып ооредир;

  • Ында дириг амытаннарнын чуруктарын коруп, аттарын билиндирер;

  • Уругларнын сонуургалын, кругозорун бедидер, сайзырадыр;

  • Долгандыр турар хурээлелге камныг болурунга кижизидер.

Кичээлге ажыглаар дидактиктиг материал болгаш херексел: компьютер, глобус, ак адыгнын дурзузунун шаблону, презентация, чуруктар.



Кичээлдин чорудуу:

  1. Организастыг кезээ.

- Экии, уруглар! Шупту кичээлге белен бе? Богунгу кичээливис анаа кичээл эвес, бистер богунгу кичээлге аян-чорук кылыр бис.

2. Катаптаашкын.

-Бистернин-биле катай кандыг дириг амытаннар ооренип турар ийик?

Угаанныг Языты-мелегей силерге онаалга белеткеп алган-дыр, тып корээлинерем че.

- Бо уеде долгандыр турар бойдус оттуп, ыяштар ногаарарып эгелээр. Кайы уел ол? (час)

- Бо уеде чылыг, долгандыр ногаан, чечектели берген (чай).

- Бо уеде ыяштарнын бурулери саргарып, улустар хамык дужудун ажаап алган, куштар чылыг черлерже ужуп чоруп эгелээн(кус).

- Бо уеде чер кыры ак, соок (кыш)

- Эр-хейлер, уруглар. Кымыскаяк бистин-биле катай бодунун билиин катаптап алган боор. Угаанныг языты-мелегей бисти ам база чаа билиглерни алыры-биле аян-чорукче чалап турар-дыр. Белен силер бе? Тывызыкты тыптынарам.

Доштуг, харлыг черде чурттавышаан,

Соок сугже балык суруп шымны бээр,

Кончуг сооктан ону

Дуккур ак дугу камгалап турар.

Чул ол, уруглар? (ак адыг)

3.Кичээлдин темазын билиндирери.

- Богун чунун дугайында билип алыр-дыр бис, уруглар? Кайда чурттап турарыл? Кым билир?

- Ындыг болза, богунгу кичээлге «Ак адыглар кайда чурттап турарыл?» деп айтырыгга харыы тывар-дыр бис.

- Ону билип алырынга биске хуулгаазын чеди оннуг чечек дузалажыр. Аян-чорук кылырынга шупту белен силер бе? Бисти ак адыглар чурттап турар черге чедир. Кайда чедип келдивис?

Арктика

- Долгандыр ак, дош, дыка соок. (Сонгу чук, Сонгу полюс)

- Глобус деп чул? Глобуста сонгу полюсту коргузунерем. Сонгу полюс кандыг чувел? (ында соок, хоорай-суурлар чок, кижилер чурттавайн турар). Ынаар барда херек чуулдерни ап алыр бис. Ажылчын кыдырааштарынарнын а. ажыдып алынарам. 1 дугаар онаалгада чурукту корунерем. Сонгу чукке херек чуулдерни тогерик-биле борбактаптынар. Чуу херек-тир биске?(борт, хаактар, шуба, хол хаптары, снегоход). Эр-хейлер!

- Чер кырында дыка соок районнар бар - Сонгу Доштуг Океан. Мында Сонгу полюс бар. Мында дириг амытаннар чурттап турар бе? Бисти бичии ак адыгжыгаш Элька уткуп турар-дыр. Эльканын кожалары кым эвес, тып корунерем.

П О Н И К М О Р Ж Р М О



Л Е Т Ю Н Ь Р Е Т С К А

- Номунарнын 12 дугаар арынында чуруктарны корунерем. Поморнмк, ак адыг, треска, морж, тюлень. Оларнын аразында ээзи ак адыг. Ак адыгнын дугайында Уганныг языты-мелегей чуу деп турар-дыр, дыннап корунерем.

Адыглар аразында эн-не улуг, куштуг амытан, 700 кг, дуртунун узуну 3 м чеде бээр. Мага-юоду ак дуктен шыптынган, дугу сооктан камгалап турар. Ак адыглар кедергей эштир, шак-шагы-биле суг адаанга турар. Ынак чеми - тюлень, балык, куш чуургалары, далайнын оът-сигенни.

4. Практиктиг ажыл.

- Элькага эштер кылып бээр бис. Партанар кырында адыгнын овур-хевири бар. Ону бистер дуккур болуру-биле ак хендир дузазы-биле чыпшырар бис. Эр-хейлер!. Ак адыглар кайда чурттап турар болду?

5. Каракка гимнастика.

6. Ном-биле ажыл.

- Чер кырында ийи полюс бар: Сонгу полюста ак адыглар чурттап турар, ам бистер удурланышкак талазында келген бис. Ону чуу деп адаарыл? Мурнуу полюстун турар черин Антарктида деп адаар.

Антарктида

- Анаа баргаш чылыг хевивис уштур бис бе? Ында база соок. Мында кандыг лириг амытаннар чурттап турарыл? (пингвиннер). Бистерни Лоло биле Пепе деп пингвиннер уткуп турар-дыр. Оон ынай мында далай леопарды, альбатрос, доштуг балык чурттап турар. Пингвиннер эки эштир, балыктар, крабтар, рачкилер чиир. Пингвиннерде дук чок, а кежинин адаанда дыка кылын ус бар, ынчангаш донмас.

7. Быжыглаашкын.

- Кандыг районнарга четкеш келдивис?

- Агаар-бойдус кандыг-дыр?

- Кандыг дириг амытаннар бисти уткуп алды?

8. Кичээлдин туннели. Рефлексия.

- Угаанныг языты-мелегей силерге дыка солун айтырыг белеткеп алган: «Элька биле Лоло ужуражып шыдаар бе?» (чок, олар ийи ангы полюста чурттап турар). Ынчангаштын аян-чоруувус моон-биле тонген. Кичээл солун болду бе? Кузелдиг уруглар бажынга Элька биле Лолону чуруп экээр.

- Бо кичээлде боттарынарга ажыктыг чуну билип алдынар?

-Эң-не сонуургаан чүүлүм…

- Бергедешкен чүүлүм…



© 2010-2022