4 сынып Жасанды жер бедері

Раздел Начальные классы
Класс -
Тип Рабочие программы
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Есть
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедері4 сынып Жасанды жер бедеріТақырыбы: Жасанды жер бедері.

Мақсаты: 1) Жердің беткі қабатының пішімінің өзгеруі мен таныстыру,өзгеру себептерін

түсіндіру.

2) Жердің беткі қабатына қамқорлық жасауға дағдыландыру.

3) Ойлау әңгіме айту қабілетін дамыту,пікір айта білуге, өндірістік

көзқарастарын қалыптастыруға дағдыландыру баулу.

Әдісі: Сұқпат түріндегі сұрақ - жауап.

Түрі:Баспасөз конференция сабағы.

Көрнекілігі: Сөздік.Террикон, карьер , сурет ,Карта, бақылау жұмысы.

Пән байланыс: Тарих,география,экология,этнография.

Сабақ барысы

І Ұйым бөлімі

Біз қандаймыз қандаймыз?

Шұғылалы таңдаймыз

Күлімдеген күндейміз,

Еш уайфмды білмейміз.

Үй тапсырмасы: 2-3 мазмұнын сұрау

Жаңа сабақ.

Қызығушылығын ояту.

-Жасанды деген сөзді қалай түсінеміз?

-Жер беті деген не?

Жердің беткі қабаты қалай өзгеріске ұшырайды?

-Тау жыныстарының бұзылуына не ықпал етеді?

Жер бедерінің өзгеруі

Табиғи құбылыс Адам әрекеті Күтпеген апат

Құз бен тас бұзылыстары Жер сілкіну,су тасқыны,дауыл

Температура ,су,жел , Жел,су

өсімдіктер

Мағынаны тану

-Тақтадағы суретке мұқият қарайық.

-Осы суреттер арқылы не айта аласыңдар?

Кіріспе:

Батыс Қазақстанның жер бедері негізінен жазық болып келеді. Солтүстігімен шығыс бөлігнде онша биік емес қыраттар кездеседі. Орталық және оңтүстік бөлігі ойпатты жазық. Тайпақ ауылынан бастап Атырау облысының территориясында Каспий теңізіне дейін жетеді.

Жер бедері бірнеше өзен аңғарларымен тілінген. Каспий маңды ойпатынан тұз күмбездер көп кездеседі. Тұз күмбездерді орта пермь дәуірінде жинақталған ас және колий тұздарының шөгінділері қалыптасқан ойыстарда пайда болған.

Сөздік.

Террикон - бос жыныстардан немесе жұтаң кендерден конус тәрізді етіп жасалған жасанды үңгіме.Әдетте кенішке берілген жер бетіне жасалады. Оны кеніш астынан шығаратын төңкерілген вагоншалар немесе скиппен темір жол арқылы үйменің үстіне көтеріп шығрады.

Карыр -(француз carrier -ынатын шұңқыр )-кен байлықтарын ашық кен өндіру

әдістерімен алу кездінде пайда болатын тау кен қазбаларының жиынтығы.

Кен байлықтарын ашық әдіспен өндіретін тау-кен кәсіпорны.

Обалар - көне дәуірлерден сақталған жерлеу ескерткіштері. Обаларға жерлеу

орындарының бәрі емес, тек қабір үстіне тас,топырақтан үгітінді

тұрғызылғандары ғана жатады.

Баптармен таныстырі. 37,38,31

Оқулықпен жұмыс

Мәтінді іштей оқу

Тілші: Филологтар . Мәтін неліктен «жасанды жер бедері» деп аталады? Филолог . Адамдардың әрекеттерінен жер бедері өзгереді. Мыс: арық қазады,егін егеді т.б. ағашты кесіп ауыл,шипажай тұрғызады. Пайдалы қазбаларды игеру кезінде жер бедері қатты өзгереді. Адам техниканың көмегімен пайдалы қазбалар қойнауын игереді. Шахтаның маңында бос жыныстарды төбе етіп үйеді. Бұрында өмір сүрген тайпалар өз сарбаздарын топырақты төбе етіп үйіп жерлеген . Содан төбелер пайда болған. Оның үстіне шөп өсіп төбелерге айналған.

Тілші:Этногрофтар. Халқымыздың қандай дәстүрі суреттелген?

Этногрфтар Ата-бабамыздың ежелгі дәстүрі жерлеу. Ежелде өмір сүрген тайпалар

топырақты биік етіп үйіп,өз сарбаздарын жерлеген . Мұны обалар деп

атаған. Олар топырақ, тас және қойтастарынан тұрғызған обалар.

Геогрофтар

Тілші: Мәтінде баяндалған терриктон корыр туралы не білесің? Ол қай қалаларда

кездеседі.

Геогрофтар Терриктон (лат. Тілінен аударғанда «терро»-«жер», кон - «конус» деген

ұғымды білдіреді)Қарағанды қалаларында көп. Шахталардың маңында бос

жыныстарды төбе етіп үйіп тастайды.

Көптеген пайдалы қазбаларды ашық әдіспен өндіреді. Терең шұңқыр -

корьер қазылады. Корьердің маңында бос жыныстар тау болып үйіліп

жатады.Оба - жасанды төбе.

Тілші: Экологтар адамдарға қандай ақыл-кеңес айтасыңдар?

Экологтар: Жердің беткі қабатын берекетсіз пайдаланбау керек. Пайдалы қазбаларды

өндіргенде су толтыру арқылы жасанды көл жасау, ол жерлерге ағаш пен

бұта отырғызған жөн. Демалыс орны ретінде пайдалану.

Тілші: Тарихшылар осы мәтіннің тарихи сипаты туралы не айта аламыз?

Тарихшы: Қазақстан жер бедерінде жасанды жер бедерлері көптеп кездеседіМысалы

көне қалалардың орындарында жасанда төбелер болды. Сол төбелерге

археологтар қазба жұмыстарын жүргізді. Шыққан заттарды мұражайға

қояды.Оны киінгі ұрпақ көреді. Жер бедерін тонауға, ата-бабаларымыздың

қалған жерлерін қорғаймыз.

Тілші: Заңгерлер жер бедерінің өзгеруіне не себеп болды? Қандай заңдар бар?

Заңгер: Жер бедерінің өзгеруіне адамдардың іс-әрекет әсер етеді.Бірақ дұрыс

пайдаланбаған адамды, мекемелерді заңға тарту керек. 37,38,31 баптарды

табиғатта қорғау керек екені айтылған. Қолда бар -алтынның қадірін білуіміз

керек.

Қосымша сұрақтар

Сергіту сәті.

Пайдалы қазбалардың шартты белгілерін картаға орналастыру.

-Мұнай - мыс - алтын

-Табиғи газ -тас көмір - темір

Батыс Қазақстан -мұнай,газ

Оңтүстік Қазақстан- мыс,көмір

Солтүстік Қазақстан -темір

Шығыс Қазақстан -алтын

Бақылау жұмысы.

Тапсырманы орындап, тексеру . Сигнал

Қорытынды.

Әр ғалымдар «Халыққа ашық хат жолдау»

Бағалау

Кім көп балық жинайды?

Үйге тапсырма: Оқып,мазмұндау.







А.Тайманов атындағы №34 мектеп-гимназия



Ашық сабақ: «Жасанды жер бедері»

Орындаған: Кажимова.Б.А

4 сынып

Орал-2012ж

Орал -2012ж

© 2010-2022