Дуниетанудан сабақ жоспары Адам және айналадағы дүние (2 класс)

Сабақтың тақырыбы:

Адам және айналадағы дүние. Қоршаған орта және қазіргі тұрғын үй. (ӨҚН)

Сабақтың мақсаты:Адам және айналадағы дүниелер туралы ұғындыру.

Адам табиғат жағдайына бейімделіп қана қоймай,

өздеріне қолайлы етіп қолдана білуді үйренді.

Табиғатты сүюге баулу.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: Ақпараттық технология, топтық жұмыс.

Сабақтың құрал-жабдықтары: Интерактивті тақта,суреттер, тапсырмалар, сызба

Сабақтың барысы. І.Ұйымдастыру кезеңі. Психологиялық дайындық

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру Адм өз өміріне қажетті жағдайларды қайдан алады?

ауа

су

тамақ

жылу

жарық

ІІІ. ЖАҢА САБАҚ

Адам және айналадағы дүние. Қоршаған орта және қазіргі тұрғын үй. (ӨҚН)

Айналадағы дүниелер:

*табиғат заттары

*табиғат құбылыстары

*адам

*адам қолымен жасалған дүниелер

ТАБИҒАТ ТІЛАШАРЫ

Жел

Аспан

Гүл

Ғарыш

Су

Дән

Ауа

Найзағай

Орман

ЕРЕЖЕЛЕР:

*Өзін-өзі ұстау ережесі: таңғы жаттығу жасап, мектептен кешікпеу

*Күн тәртібі: білім алуға, ата-анаға көмектесуге, ойынға және қыдыруға

уақытты жеткізе мөлшерлеу.

*қауіпсіздік ережесі: өрттен сақ бол!

судан сақ бол!

*жол жүру ережесі:көше қиылысында бағдаршамға қарау

*Өлеңді мәнерлеп оқып, мазмұнын әңгімелеу

ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ТАПСЫРМА:

Сурет бойынша әңгімелеу

ДӘПТЕРМЕН ЖҰМЫС: 7-бет

Адам айналадағы дүниені қалай танып біледі?

КІТАП + НАН+ ЕСІК+ ҚАРЫНДАШ+

ЖАНУАРЛАР+ ТАУ+

*БАҚЫЛАУ КҮНДЕЛІГІ:

№4-Көлікпен жүруге тыйым салынған

№5---жер асты өткелі

№3---Жаяу жүргінші жүруге тыйым салынған

№2---велосипед жолымен қиылысы

№1--- Жаяу жүргінші өткелі

*КҮН ТӘРТІБІ

Сағ7.00

Сағ 7.35

Сағ 8.00

Сағ 13.00

Сағ 17.00

Сағ 18.00

Сағ 20.00

Сағ 21.00-22.00

Сағ 22.00

*КҮЗ айлары: қыркүйек, қазан, қараша

ҚОРЫТЫНДЫЛАУ

ҮЙГЕ: Адам және айналадағы дүние (оқу)

Бақылау күнделігі 7-бет (№2-5 тапсырма)

Сабақтың тақырыбы: Су - еріткіш. Суда еритін және ерімейтін заттар.

Судың маңызы. Табиғат. Суқоймалар. (ӨҚН)

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларда судың еріткіш екенінің маңызы, суда еритін де,ерімейтін де заттар туралы түсінік ұғым қалыптастыру,тәжірибе жасауға баулып үйрету;

Суды таза ұстауға,ысырап қылмауға тәрбиелеу.

• судың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы туралы түсінік беру.

• Жергілікті жердің су айдындарымен таныстырып,олардың сол аймаққа пайдасын ұғындыру

• Судың барлық ерекшеліктерін сипаттау:түсін,мөлдірлігін,иісін, тазалығын, жергілікті жерге тигізетін пайдасын(ауыз суға ,мәдени өсімдіктерді суаруға,ішуге жарай ма,жарамайтын болса,неліктен екенін анықтау)

• Қазіргі таңда адамзат ауасын жұтып,суын ішіп отырған табиғат- ананы қорғап,аялауға үйрету.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: Ақпараттық технология, топтық жұмыс.

Сабақтың құрал-жабдықтары: Интерактивті тақта,суреттер, тапсырмалар, сызба

Сабақтың барысы. І.Ұйымдастыру кезеңі. Психологиялық дайындық

ТАМАША! ЖАҚСЫ! ОРТАША!

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру

Судың қасиеттерін және жай күйі туралы білімдерін жинақтау,қорытындылау.

-Судың қандай қасиеттерін білеміз?Оны дәлелдеңдер.

Сұйық Иісі жоқ жұғады

Су еріткіш СУДЫҢ ҚАСИЕТІ

Түссіз Пішіні болмайды мөлдір

-Судың қандай үш жағдайы болады?

Ол бір жағдайдан екінші жағдайға қалай көшеді?

СУДЫҢ ЖАЙ КҮЙІ:

Сұйық БУ Қатты(мұз)

ІІІ.ЖАҢА САБАҚ Су - еріткіш. Суда еритін және ерімейтін заттар. Судың

маңызы. Табиғат. Суқоймалар. (ӨҚН)

Нақыл сөздер:

• Сулы жер -нулы жер

• Су -тіршіліктің ғана емес,тазалықтың,пәктіктің белгісі.

• Су- энергияның қайнар көзі,келешектің отыны.

• «Бір жұтым су бөліспеген адам Алла тағаланың алдында күнәһар»

Адам өміріне не қажет? Өткен тақырыптан еске түсіру.

ТАМАҚ СУ АУА

АДАМ ӨМІРІНЕ НЕ ҚАЖЕТ?

ЖАРЫҚ ЖЫЛУ

Бүгінгі сабақта біз топпен жұмыс істеп тәжірибе жасаймыз.

1 тапсырма

1. топқа тапсырма : 2-і топқа тапсырма :

Суға қантты салып Суға тұз салып

қорытынды шығарыңыз қорытынды шығарыңыз

2 тапсырма

Суға ас содасын салып қорытынды шығарыңыз

3 тапсырма

Суға шай салып қорытынды жасаңыз Суға кофе салып қорытынды жасаңыз

Оқушылар қорытындыларын дәптерге жазады:

• Суға салған нәрселер не істеді?

• Судың түсі өзгерді ме?

• Дәмі өзгерді ме?

Қорытынды:Су еріткіш.

4 тапсырма

Сазды суға салу Құмды суға салу

Нәтижесін дәптерге жазу:Су лайланды.Ыдыстың қабырғасынан екінші жағындағы нәрсені көре алмаймыз,себебі саз,құм суға араласқанымен суда еріген жоқ.Суда ауа еріп оған араласады.

Мұғаліммен бірге тәжірибе жасау:

Таза суды шыны бетіне тамызып,астына май шаммен қыздырамыз.Су буға айналып,ұшып кетеді,ал шыны бетінде ақшыл дақ қалады.Бұл не?

Қорытынды:Таза мөлдір судың өзінде еріген заттар бар.Әсіресе ,еріген заттар ащы суларда көп болады.

Қорытынды шығару:

Ерімейтін заттар СУ Еритін заттар

(саз,құм) су буланады (қант,тұз,сода,шай,кофе)

• Балаларға сұрақ: бидай дәні топырақта өніп,өсу үшін оған қандай жағдай жасауымыз керек? (оқушылар жауабы).Тіршілік судан басталады.

IY.Деректер мен дәйектер:

• Су бар жерде тіршілік бар,өмір бар,жайқалып өскен бау бақша,сынсыған орман,тоғай,бітік шыққан егін,мыңғыраған мал,алып су электр станциясыбар,сондықтан қазақ «Сулы жер нулы жер»дейді.Ну дегеніміз қалын орман.

• Су тіршіліктің ғана емес,тазалықтың пәктіктің белгісі.

• Қазақ халқы суды қадір етумен қатар оны жалпы халыққа,жан жануар дүниесіне ,өсімдік әлеміне тіршілік беруші деп санаған.Су бермеу,судан тарықтыру ең үлкен қылмыс.

• Мұхаммед пайғамбар құранында: «Бір жұтым су бөліспеген адам Алла тағаланың алдында күнәһар» деп жазған.Сол үшін атазаманнан бері қазақ үйіндегі су,қымыз,айран шалап сияқты сусындар тегін болған.Айдалада жападан жалғыз мал бағып отырған адамның үйіне жолаушы келіп түссе,ең алдымен сусын беріп құрметтеген.

• егер де біз картаға немесе глобусқа қарасақ жер шарын жан жағынан су қоршағанын қөреміз.Судың көлемі құрлықтан 3есе көп екен.Жер бетін70%су алып жатыр.Мұхит,теңіз сулары өте ащы,сондықтан оны адам,жануарлар және өсімдіктер пайдалана алмайды.

Ал енді адам ағзасына күніне 10 литрдей су керек.Егер де адамның денесінен 1,5л су ағзадан буланса немесе тер күйінде шықса,адам қаталап шөлдейді.Адам баласы шөлге қарсы 3т күннен артық күресе алмайды.Егер адам денесіндегі судың 6-8 %азайса ,адам жартылай есінен танып қалады.10% азайса сілекейін жұтады,ал 12% кемісе адам өліп кетеді.

Y.Енді балалар судың қажеттілігіне тоқталайық:оқулықтық 47бетіндегі суретке қарап қорытынды шығарыңыздар.

СУ

Суды ішеміз Сумен жуынамыз өсімдіктерді,бау бақшаны суарамыз

Ас әзірлейміз үй тазартамыз суға адамдар,жануарлар да шомылады

Сусыз кір тазармайды Суда көлік жүреді

• Суда қандай өсімдіктер өседі? (оқушылар жауабы-лалагүл,балдырлар,қамыс,қоға)

• Суда тіршілік ететін жануарларды атаңыздар.(құстар:шағала,су бүркіті.Моллюскалар,кит,тюлень,құндыз,су өрмекшісі)

Балалар,су бізге дос қана емес,ол- тілсіз жау.Қыркүйек айында Туркия елінде тоқтамай жауған жаңбырдан қаншама ел зардап шекті -үйлері,машиналары судың астында қалды,елдің малы қырылып,көптеген адам суға кетті.

1981 жылы Үлкен Алматы өзені тасыды-қатты сел салдарынан мал,адамдарға,ауыл шаруашылығына зиян келді.Көптеген көпірлерді,тас жолдарды су шайып кетті.

Экологиялық мәселелерге келетін болсақ,қазір біздің елімізде табиғаты таза,экологиялық ахуалы мінсіз аймақты табу бір маяшөптен ине іздегенмен бірдей.Мысалы:Арал теңізінің бұрынғы жалпы ауданы 66 мың шаршы шақырым болса,соның шамамен 23 мың шаршы шақырымында ғана су бар,қалған бөлігі шаң мен тұздың астында қалды.

YI.Суды қорғау мәселелері.

• Арық,өзен бойына шөп ,ағаштар егу

• Суларды қоқыстан тазалау. «Бұлақ көрсең -көзін аш»

• Завод,фабрикалардан шыққан қалдықтарды суға ағызуға тыйым салу,оларға тазартқыш қондырғылар орнату.

• «Судың да сурауы бар» -суды үнемдеу (кранды жауып жүру,беталды суды ағызбау)

Қазақта адамгершілікке арналған үш сауал бар,олар:

1.Шөлге құдық қазған

2.Өзенге көпір салған

3.Жолға ағаш еккен

Осы орайда ауылдың сынып жатқан көпірін жаңадан салып ,елдің алғысын алған ауыл азаматы «Матан»шаруа қожалығының басшысы Жадаев Мұратты айта кету жөн.

YII .Суға байланысты ырым -тыйымдар:

• Суға түкірме

• Судың бетін ашық қалдырма

• Түнде суға барма

Суға байланысты мақал-мәтелдер мен нақыл сөздер:

• Сулы жер -нулы жер

• Жылап жүріп арық тазаласаң,күліп жүріп су ішесің

• Бастау суалса-бақыт суалады

• Ағын су-өмір,тоқтау су-өлім

• Бұлақ көрсең-көзін аш

• Құлан- қырға,құндыз -суға

YIII.Сабақты қорытындылау

IX.Үйге тапсырма беру:45-48бет оқу,мазмұндау

X.Бағалау