- Преподавателю
- Начальные классы
- Урок по курсу Мая Радзіма - Беларусь (4 класс). Тема урока «У што верылі нашы продкі»
Урок по курсу Мая Радзіма - Беларусь (4 класс). Тема урока «У што верылі нашы продкі»
Раздел | Начальные классы |
Класс | 4 класс |
Тип | Конспекты |
Автор | Петюль Т.В. |
Дата | 03.01.2016 |
Формат | rar |
Изображения | Есть |
Дзяржаўная ўстанова адукацыі «Сярэдняя школа №11 г.Наваполацка»
Падрыхтавала і правяла : Пяцюль Т. В.,
настаўнік пачатковых класаў
Тэма. У што верылі нашы продкі Мэта: даць вучням агульнае ўяўленне аб рэлігійных вераваннях беларусаў у мінулым і цяпер. Задачы: а) навучання: пазнаёміць вучняў з існаваннем мнагабожжа ў продкаў беларусаў у старажытныя часы і прыходам яму на змену хрысціянскай веры, з падзелам хрысціян на праваслаўных і католікаў, а таксама з існаваннем розных іншых рэлігій на Беларусі ў наш час; б) развіцця: развіваць у вучняў разуменне паслядоўнасці развіцця гістарычных працэсаў і з'яў, бачанне змен, якія адбываюцца ў выніку такога развіцця; в) выхавання: выхоўваць у вучняў шаноўныя адносіны да духоўнай спадчыны нашага народу, верацярпімасць у адносінах да людзей, якія спаведуюць іншыя рэлігіі .
Ход урока
1. Арганізацыйны момант
2. Паведамленне тэмы - Сёння на ўроку мы з вамі адкажам на пытанні "У што верылі нашы продкі? Якім багам яны пакланяліся? Якія рэлігіі існуюць у нашым сучасным грамадстве?" 3. Праверка хатняга задання - Але перш, чым пачнем вывучаць новую тэму, мы праверым, як вы засвоілі матэрыял па тэме "Пясняр сялянскай долі". Кожны з вас атрымлівае тэст з рознаўзроўневымі заданнямі. Выконваеце заданні і здаеце картку. Такім чынам - кожны з вас атрымае адзнаку.
Тэставыя пытанні і заданні па тэме "Пясняр сялянскай долі"
-
Суаднясі словы з левага і правага слупкоў.
пан багаты чалавек, землеўладальнік
заняволены той, хто страціў волю, трапіў у залежнасць
-
Дапоўні сказы.
З канца ХVІ стагоддзя адбылося поўнае_______________ (заняволенне, вызваленне) сялян. Яны сталі _________________ (вольнымі, прыгоннымі), не мелі асабістай вольнасці. Сяляне выконвалі прымусовыя абавязкі-павіннасці перад _______________ (панамі, беднякамі).
- Растлумач паняцце "прыгонныя сяляне". Адзнач знакам "+" патрэбныя прыкметы.
⚪ У сялян была свая зямля.
⚪ Пан мог прадаваць сваіх сялян.
⚪ Паны маглі насільна жаніць сваіх сялян.
⚪ Сяляне мелі сваю зямлю.
⚪ Сяляне маглі вырашаць, у якога пана ім жыць.
-
Адзнач знакам "+" справы, якімі праславіўся Францішак Багушэвіч.
⚪ Працаваў адвакатам - абаронцам бедных людзей.
⚪ Пісаў аповесці пра жыццё паноў.
⚪ Выдаў зборнік вершаў "Дудка беларуская".
⚪ Адкрыў першы беларускі музей.
⚪ Падпісваў свае кнігі прозвішчам Мацей Бурачок.
⚪ Заклікаў любіць і шанаваць беларускую мову.
-
Дакажы, што запавет Ф. Багушэвіча шанаваць беларускую мову выконваецца ў наш час.
1) Беларуская мова з'яўляецца _________________ у Рэспубліцы Беларусь.
2) Беларуская мова вывучаецца ў ________________________________.
3) На беларускай мове выдаюцца ________________________________.
4) На беларускай мове вядуцца __________________________________.
4. Знаёмства з новым матэрыялам. - Вы ўжо добра ведаеце, што жыццё людзей не стаіць на адным месцы, яно ўвесь час змяняецца. А вось як вы лічыце, у веры людзей могуць адбывацца якія-небудзь змены ці гэта вера застаецца нязменнай? На гэтае пытанне мы з вамі адкажам у канцы нашага ўрока.
Мнагабожжа - Зараз вы чытаеце першы абзац матэрыялу падручніка на с.87 і запаўняеце крыжаванку ў сшытках на с. 16. Працуеце вы ў групах па 4 чалавекі. Гутарка па дадзеным матэрыяле.
- Растлумачце выразы "таямнічыя сілы" і "існаванне добрых і злых духаў" у першым абзацы апавядання. (Таямнічыя сілы - гэта тое, што можа, на думку нашых продкаў, моцна ўплываць на чалавека, але пры гэтым з'яўляецца вялікай тайнай для яго. Існаванне добрых і злых духаў - гэта вера ў тое, што ёсць нейкія істоты, якія здольныя прыносіць карысць або шкоду чалавеку.)
- Праверка крыжаванкі.
- Добрых і злых духаў называлі лесунамі, хатнікамі, лазнікамі, вадзянікамі, балотнікамі і інш. Падумайце і адкажыце на пытанне, адкуль маглі ўзнікнуць гэтыя назвы. (Лічылася, што лесуны жывуць у лясах, хатнікі ў хатах і г.д.)
- Якое ключавое слова у вас атрымалася? (Сварог) А хто такі Сварог? Можа хто з вас ведае? Сварог - гэта бог неба, бацька Дажбога, бацька Сонца, бог-кузнец.
- Існавалі і іншыя багі. Зараз вашай увазе я прапануе невялікі фільм. Пасля яго прагляду вы мне павінны назваць іншых багоў, пра якіх вы даведаецеся.
- Даследуючы веру нашых продкаў, вучоныя прышлі да высновы, што яе можна назваць мнагабожжам. Растлумачце, калі ласка, як вы разумееце гэта паняцце. (Мнагабожжа - гэта вера ў існаванне многіх багоў і пкланенне ім.)
Фізкультхвілінка
- Мы з вамі адпраўляемся ў падарожжа па родным краі. Ідзём мы па лесе (хадзьба), перабіраемся праз паваленыя дрэвы і тут сустракаем … (Лесуна). Павіталіся з ім і пайшлі далей.
- Дайшлі мы да балота. Ісці трэба неспяшаючыся, пераскокваем з купіны на купіну, каб не трапіць у ваду. І тут мы сустракаем… (Балотніка). І з ім павіталіся і пайшлі далей.
- Прыйшлі да ракі. Трэба пераплысці на другі бераг - селі мы ў лодку і паплылі. На другім беразе мы сустрэліся з … (вадзяніком).
- І, нарэшце, мы ідзём дадому. А дома нас сустракае… (хатнік).
Хрысціянская вера - Зараз мы з вамі працуем далей. Будзем чытаць наступны матэрыял з каменціраваннем. 1 сказ: "Яшчэ ў тыя часы, калі жыла Рагнеда, на зямлю нашых продкаў прыйшла новая вера - хрысціянства." - А ў якім стагоддзі жыла Рагнеда? (у 10) - Прадоўжыце азначэнне паняцця. Хрысціянская вера - гэта вера ў … (існаванне Бога Ісуса Хрыста і пакланенне яму.) - Ці былі ў хрысціянскай веры, якую прынялі нашы продкі, іншыя, акрамя Ісуса Хрыста, багі? (Не, не было. Гэта вера ў аднаго Бога.)
- сказ: "Прыняцце гэтай веры садзейнічала развіццю культуры."
- сказ: "Пачалі будавацца цэрквы."
- сказ: "Болей стала пісьменных людзей, бо пры цэрквах адчыняліся школы."
- сказ: "Побач з цэрквамі будавалі манастыры."
- сказ: "Першы манастыр быў заснаваны Рагнедай каля Ізяслаўля, дзе яна і жыла." Пытанні: хто заснаваў першы манастыр у гісторыі нашай краіны? дзе ён быў заснаваны? для чаго?
- і 8 сказы: "Сын Рагнеды Ізяслаў паклапаціўся аб адкрыцці ў Полацку першай школы. Ён пачаў збіраць бібліятэку." Пытанне: вызначце, у чым заслуга сына Рагнеды Ізяслава ў развіцці культуры. (Паклапаціўся аб адкрыцці ў Полацку першай школы, пачаў збіраць бібліятэку.)
- сказ: "А пры жыцці Ефпасінні Полацкай у яе родным горадзе была пабудавана Спаса-Ефрасіннеўская царква."
Вернікі іншых рэлігій
- Самастойнае чытанне апошняга абзаца на с. 87. Будзьце вельмі ўважлівымі - потым мы з вамі будзем па гэтым матэрыяле запаўняць табліцу. - На якія разгалінаванні падзялілася хрысціянства? (Праваслаўе і каталіцызм) - Калі гэта адбылося? (У 11 стагоддзі) (Схема на дошцы)
- Вернікі якіх рэлігій былі з таго часу на нашай тэрыторыі? (Праваслаўныя і каталікі) - у табліцу - У выніку розных гістарычных абставін сярод жыхароў Беларусі з'явіліся вернікі іншых рэлігій. Назавіце, якіх? (Татары, яўрэі) - у табліцу - Зараз працуем па варыянтах: 1 варыянт - знайдзіце ў тэксце і назавіце храмы, якія наведваюць праваслаўныя і татары, 2 варыянт - знайдзіце ў тэксце і назавіце храмы, якія наведваюць каталікі і яўрэі. (Царква, мячэць, касцёл, сінагога) - у табліцу. Дабаўляем у табліцу веравызнанне.
Назва вернікаў
Веравызнанне
Храм Праваслаўныя Хрысціянства (праваслаўе) Царква Каталікі Хрысціянства (каталіцызм) Касцёл Мусульмане (татары) Іслам Мячэць Іудзеі (яўрэі) Іудаізм Сінагога
Верацярпімасць
- З даўніх часоў жыхарам нашай зямлі ўласціва верацярпімасць Падзяліце слова "верацярпімасць" на дзве састаўныя часткі і растлумачце сэнс кожнай з іх. (Састаўныя часткі - вера і цярпімасць. Значыць, верацярпімасць - паважлівыя, цярплівыя адносіны да вернікаў усіх рэлігій.) - У Канстытуцыі, асноўным законе нашай дзяржавы, гаворыцца аб роўнасці перад законам усіх веруючых нашай краіны: праваслаўных, католікаў, мусульман, іудзеяў. Кожны грамадзянін нашай дзяржавы мае права сам выбіраць сваю веру або заставацца няверуючым, і ніхто не мае права прымушаць яго да гэтага.
5. Замацаванне вывучанага 1. Як вы лічыце, чаму нашы продкі верылі ў многіх багоў? Сваё меркаванне растлумачце. 2. Вяртаемся да пытання, якое было вам пастаўлена ў пачатку ўрока. Ці адбываліся якія-небудзь змены ў веры на працягу гістарычнага часу, ці гэта вера застаецца нязменнай? (Змены адбыліся істотныя. Мнагабожжа цяпер не існуе.)Як змянялася вера? (Мнагабожжа - хрысціянства - падзел хрысціянства) 3. Вы ўжо ведаеце, што праваслаўныя і католікі вераць у існаванне Ісуса Хрыста, татарскае насельніцтва Беларусі (мусульмане) моляцца Алаху, яўрэі (іўдзеі) - богу Яхве. Усе гэтыя рэлігіі розныя. Але існуе адна прыкмета, якая з'яўляецца характэрнай для ўсіх іх. Назавіце яе. (Гэта вера ў існаванне адзінага Бога.) - Не толькі раней, але і сёння многім людзям вера ў Бога дапамагае ў зямным жыцці.
Вераю Рыгор Барадулін
Конец формы
Род людскі не злічыць вякоў,
Свой узрост ён згадкамі мерае.
Ад навалы з усіх бакоў
Беларусь засланялася вераю.
Кожнаму па сваім каўшу.
Як бабылка, туга вячэрае.
Д'яблу не прадала душу,
Беларусь утрымалася вераю.
У нябёсаў святла стае,
Каб адпрэчыць хмурыну шэрую,
Адмаліўшы грахі свае,
Беларусь адродзіцца Вераю.
6. Рэфлексія - З дапамогай смайлікаў ацаніце тое, як вы зразумелі матэрыял па новай тэме, пакажыце адпаведны смайлік.
-
Дамашняе заданне
Прачытаць тэкст на стар. 87 - 89, адказаць на пытанні.