Разработка на тему ДАРА ЖӘНЕ КҮРДЕЛІ ЕТІСТІК (2 класс)

Өскемен қалалық әкімдігі «Мүмкіндіктері

шектеулі балаларға арналған мектеп-балабақша

кешені»КММ

Бастауыш сынып мұғалімі

Баймухаметова Гулнар Ахмедовна

Дара және күрделі етістік.

Мақсаты:Оқушылардың дара және күрделі етістік туралы білімдерін

толықтыру.

Міндеті:1.Түзетушілік білімділік: : Оқушыларға етістіктің дара және күрделі

болып бөлінетін,күрделі етістіктер екі, үш сөзден құралып,

құрамындағы сөздердің бөлек жазылатынын меңгерту.

2.Түзетушілік дамытушылығы: Шығармашылық қабілеттерін

дамыту, жаңа технологияны пайдалана отырып,білім сапасын

арттыру. Сөздер арқылы сөз байлығын, сөйлеу дағдыларын

жетілдіру. 3. Түзетушілік тәрбиелік: Сыпайылыққа, төзімділікке, әрбір істі

саналы, ұқыпты орындауға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Әдіс - тәсілі: сұрақ-жауап, талдау, іздену, ой қозғау, топтастыру.

Формасы: Жекелей, жұптық, фронтальды

Көрнекілігі: Суреттер, сызба, ойындар ,АКТ

Сабақтың барысы:I. Қызығушылықтарын ояту.

- Қазір қандай сабақ екендігін еске түсірейік.

Қазақ тілім- өз тілім,анам тілім,

Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім.

Қастерлейді ұл - қызың мәңгі сені,

Болашағым, бақытым, дара тілім.

Міне, балалар,ғұлама кемеңгер ақындарымыздың тілі- туған тіліміз қазақ тілі сабағы.

II.Үй тапсырмасын тексеру.

«Ұшып келді», «Көктеді» сөздері арқылы оқушыларды екі қатарға бөліп отырғызу ,осы сөздерге сөйлемдер құрату.

Оқушылар жауабы:1-қатар Құстар ұшып келді.

2-қатар Ағаштар көктеді.

-Ұшып келді ,көктеді сөздері етістіктің қай түріне дара немесе күрделі түріне жататынын сұрау.

1-қатар Құстар ұшып келді. (күрделі етістік)

2-қатар Ағаштар көктеді. (дара етістік)

-Құстар ұшып келді.Ағаштар көктеді.Бұл сөйлемдер қай мезгілге байланысты алынған деп ойлайсыңдар?(көктем)

-Ендеше,көктем дегенде ойымызға не оралады? Қане,олай болса топтастыру әдісі арқылы сызбаны толтырып жіберейік.

Топтастыру стратегиясы

күн жылынады

адамдар жұқа киінеді

құстар жылы жақтан ұшып келеді

күн ұзарып,түн

қысқарады ағаштар көктейді. қар ери бастайды

-Осындағы ұшып келді,жылынады, ери бастайды,қысқарады,ұзарады,киінеді сөздері қай сөз табына жатады? (етістік)

-Ендеше етістік дегенде ойымызға нелер түседі?(заттың қимылын білдіреді, не істеді? қайтті? неғылды? сұрақтарын жауап береді,Дара және күрделі болып бөлінеді) (ауызша жауап береді,ережені естеріне түсіреді)

III.Мағынаны тану

-Сонымен,көктем айларын есімізге түсірейік (наурыз,сәуір,мамыр)

-Қазір екі қатарға сюжетті суреттер беріледі,сурет бойынша 1-қатар дара етістікті кірістіріп ,2-қатар күрделі етістікті кірістіріп сөйлемдер құрастырасыңдар.

Көзге арналған сергіту сәті (электронды)

Оқулықпен жұмыс

439

Ауызша .Мәтінді түсініп оқып дара және күрделі етістіктерді табу.

Тоты-әдемі құс.Ол Африка және Австралияның тропиктік ормандарында тіршілік етеді.

Тотының аяғы өрмелеуге өте ыңғайлы.Әр аяқтағы төрт саусақтың екеуі алға,қалған екеуі артқа қарай біткен.Тотылардың қанаты да жақсы жетілген. Олар кәдімгідей тез ұшады.

Дара етістіктер:өрмелеуге,біткен,жетілген,ұшады

Күрделі етістік:тіршілік етеді

Тапқан етістікті дәптерге жазу.

«Кубизм» стратегиясы

Берілген суреттердің алғашқы әріптерінен сөз шығару.Ол етістіктің қай түріне жататынын анықтау.

1-жұпқа

Қ ұ й ы п ж ү р

Құйып жүр-күрделі етістік

2-жұпқа

О т ы р

Отыр-дара етістік.

3-жұпқа

К е л е ж а т ы р

Келе жатыр-күрделі етістік

4-жұпқа

О қ ы п о т ы р

Оқып отыр-күрделі етістік

5-жұпқа

Ұ ш т ы

Ұшты-дара етістік

6- жұпқа

С ө й л е с т і

Сөйлесті-дара етістік

«Кім жылдам?» ойын(топтық жұмыс)

Ойын шарты:суреттердің қасына тиісті сөзді тауып қою керек.

кісінеді

мөңіреді маңырады

шақырды

бақылдады

ұлыды

ұшты

екті жауды

оқыды

ойнады шақырды

жүзді

Жеңіске жеткен топты анықтау.

Сергіту сәті пантомимика

2-топқа жасырын сурет көрсетіледі,сол арқылы қимылды бейнелеу керек.

Келесі топ жасырын суретті табады. Ішінен етістік анықталады.

«Миға шабуыл» стратегиясы

Етістік -сөзінен дара,күрделі етістіктер шығару.

1-қатар күрделі,2-қатар дара етістіктер құрастыру

Е-есінеді Е-егіп жатыр

Т-тұрды Т-түрегеліп тұр

І-ілді І-іліп жатыр

С-сөйледі С-сөйлесіп отыр

Т-төледі Т-төлеп жатыр

І-ішті І-ішіп отыр

К-күлді К-күліп жатыр

Дара немесе күрделі екенін ажыратқызу.

Семантикалық карта толтырту.

сұрақтар

сөздер

Зат есім

Кім? не?

Жалпы

есім

Жалқы есім

Етістік

Дара етістік

Күрделі етістік

Кітап

+

+

Оқушы

+

+

Отырды

+

+

Астана

+

+

Оқып жатыр

+

+

қызанақ

+

+

ит

+

+

сұрақтар

сөздер

Зат есім

Кім? не?

Жалпы

есім

Жалқы есім

Етістік

Дара етістік

Күрделі етістік

қалам

+

+

дәрігер

+

+

күлді

+

+

Өскемен

+

+

Жөтеліп жатыр

+

+

ешкі

+

+

сумка

+

+

IV-Ой толғаныс.Не білдік? Не үйрендік? Рефлексия

Сандық- білімді ойыма тоқыдым;

Ет тартқыш -маған бұл білім қажет емес.

Қоқыс шелегі -білімімді әрі қарай жетілдіруім керек;