- Преподавателю
- Начальные классы
- «Төменгі сынып оқушысының жыныстық – өнегелі тәрбиеде отбасының рөлі» (1-4 сыныптарға арналған өнегелілік сабағы)
«Төменгі сынып оқушысының жыныстық – өнегелі тәрбиеде отбасының рөлі» (1-4 сыныптарға арналған өнегелілік сабағы)
Раздел | Начальные классы |
Класс | 4 класс |
Тип | Рабочие программы |
Автор | Бекмагамбетова С.Н. |
Дата | 24.12.2015 |
Формат | docx |
Изображения | Есть |
«Қостанай қаласы әкімдігінің білім бөлімінің № 25 НЖББ мектебі» ММ
«Төменгі сынып оқушысының жыныстық - өнегелі тәрбиеде отбасының рөлі»
(1-4 сыныптарға арналған өнегелілік сабағы)
Дайындаған:
Бекмагамбетова С.Н.
Қостанай 2016 оқу жылы
Тақырыбы: «Төменгі сынып оқушысының жыныстық - өнегелі тәрбиеде отбасының рөлі» Мақсаты: Ата - аналармен тілдесіп, оларды ынталандыру, ортақ шешімді анықтау. Болашақта баламен жұмыс істеу міндетін белгілеу, ата - аналармен бетпе-бет кездесе отырып, бала тәрбиесінде өнегелілік жыныстық қатынас туралы пікір алысу. Бала тәрбиесі де ата - ананың алатын орнының ерекше екенін түсіндіру. Баламен дұрыс тіл табысуға, сөйлеу мәдениетін үнемі қолдауға ой салу. Міндеті: жыныстық қатынасқа саналы көзқарас, ойланбай қарым-қатынасқа түсудің алдын алу, жақсы әке мен ана болуға дайындау. Бүгінгі жас оқушы ертең ата-ана болады, тек өз бойларында жақсылық пен жамандықты ажырата алуға, өмірдегі шындыққа саналы жауапкершілікпен қарайтын, өз-өздерін танып, дамытатын тұлғалар ғана біздің еліміздің жарқын болашағы болмақ.
Түрі: өнегелі сабақ
Техникалық жабдық: интерактивті тақта
Сабақ барысы: Құрметті ата - аналар! Бүгін біз сіздермен бала тәрбиесі жөнінде ой бөлісу мақсатында жиналып отырмыз. «Ағаштан ағаш рең алады, адамнан адам тәлім алады» демекші әрбір ата - ана өз баласының тәрбиелі де рухани азығы мол азамат болып өсуін тілейді. Қазіргі заманымыздың басты мақсаттарының бірі - жас ұрпаққа саналы тәрбие беру. Жас ұрпақтың саналы азамат болып қалыптасуында ата - анамен тәрбиешінің рөлі зор. Бұл істе асығыс шешім, жалған әдіс, қатып қалған тәсіл қолдануға болмайды. «Тәрбие дегеніміздің өзі, ең алымен баланың сезімін оятып, баланың әсершілдігін дамыту». «Сезімді тәрбиелеу» яғни баланы қоғамдық мәні бар, адамдарға жақсылық әкелетін қылық қасиеттерден рахат, қуаныш табуға баулу деген сөз. Парасаттылық дегеніміз - адамзатқа қызмет ету. Әр ата - ана перзентінің мәдениетті, адамгершілігі мол, білімді, саналы, еңбекқор, ата - салтын, ана - тілін қастерлейтін, үлкенді сыйлай білетін адам етіп тәрбиелеуді ата - аналық міндеті деп түсіну керек.
«Күллі ғажайыптардың ішіндегі ең тамашасы - жақсы тәрбиеленген адам» деген болатын грек философы - Эпикет.
Бала - әр ата - ананың болашағы. Ол - оның өмірінің жалғасы. Отбасы-адамзат қоғамының ең шағын бейнесі. Қоғамда отбасы екі қызмет атқарады, оның бірі - дүниеге ұрпақ әкелу, екіншісі әкелген сәбиді тәндік жағынан дамытуды қамтамасыз етіп, өмір бойы рухани жетілдіріп, оны тұлға ретінде қалыптастыру. Халқымыз қыз психологиясының ерекшелігін жақсы түсіне білген. Әрбір отбасы, әке-шеше, аға-жеңге бойжеткен баласын ылғи да жібектей мінезі мен уыздай тәтті қылығымен, әдепті-ізеттілігімен, иманды-инабаттылығымен, күміс күлкісімен көргісі келген. Осындай ұлттық тәлім-тәрбие алған қыз бала болашақта ардақты ана, сүйкімді жар болары сөзсіз. Халқымыз «Әйел - барша тіршіліктің бастауы, көркемдік пен жылылық көзі, шуақ пен мейірім әлемі, өмірдің сәні» деп қасиетті санап, оған көңілінің төрінен орын беріп, ардақтап аялаған. Өйткені әйел - ана - әрбір отбасының алтын діңгегі. Ұлттық салт-дәстүрімізді білу, оның астарына түсініп, атадан балаға мирас ету қазіргі таңда, әсіресе қазақ қыздары үшін ауадай қажет. «Қыз тәрбиелей отырып, ұлтты тәрбиелейміз» деген қанатты сөздің өзі бала тәрбиесінің қаншалықты маңызды екенін білдіреді. «Ел боламын десең, бесігіңді түзе» дегендей ертеңгі ұрпақтың тәрбиесін бүгіннен қолға алар болсақ, елді қолда ұстар батыр ұлдарымызды, ұлтымызды тәрбиелейтін қыздарымызды теріс жолдан аулақ ұстап, тәрбие бергеніміз жөн. Мектеп жасындағы қыз балалар тәрбиесін негізінен үш кезеңге бөлуге болады:
- бастауыш сыныптар кезеңіндегі тәрбиенің мақсаты тазалыққа, ұқыптылыққа, жинақылыққа үйрете отырып, баланың көп білуге құштарлығын арттыру, кітап оқу мәдениетін қалыптастыру;
- бесінші - сегізінші сыныптар арасында алғашқы кезеңдегі тәрбие түрлері әрі қарай дамытыла түседі. Бұл тұста, жас ерекшелігіне қарай, қыз бала анасынан ешнәрсе бүкпейді. Қит еткен нәрсенің бәрін айтып келеді. Сол шыншылдығы мен ашықтығын пайдаланып, қыз баланың келешегіне ең керекті нәзіктік, ілтипаттылық, үлкенді сыйлау, кішіге қамқор болу, тұрақтылық сияқты мінездерді қалыптастыру-басты борыш. Сонда бұл сипаттар келешекте жарасымды жар, аяулы ана, қоғамымыздың белсенді мүшесі болатын қыз баланың бойынан әрқашан нұр болып төгіледі;
Қазiргi уақытта республикада балалардың, жасөспiрiмдердiң және жастардың денсаулығына және адамгершiлiк мiнез-құлқына байланысты қолайсыз жағдай қалыптасты, олардың негiзгi себептерi мыналар:
жыныстық қарым-қатынас аясында адамгершiлiктiң аяққа басылуы;
денсаулықты сақтау мен нығайту жөнiндегi қажеттi бiлiмнiң болмауы;
үлкендердiң көмек көрсетуге қабiлетсiздiгi және әрбiр жасөспiрiмнің, жастың алдында туындаған сұрақтарға жауап бере алмауы. Әдетте ата-аналар балаларын қауіпті жұқпалы аурулардан қорғау үшін көп күш салады. Балаларды өнегесіздіктен қорғау үшін де осылай еткен дұрыс. Мұның бір жолы - жыныстық жағынан өз орнымен тәрбие беру. Бұндай тәлім-тәрбие өте қажет, өйткені бүгінгі таңда теледидар, Интернет, кітап пен әзіл-сықақтарда азғын көріністер ашықтан-ашық бейнеленеді. Даян Левин есімді профессор әрі жазушы бұған қатысты былай дейді: "Мәселе балаларымыздың жыныстық қатынас туралы біліп жатқанында емес. Мәселе олардың нені, қай жаста және кімнен үйреніп жатқанында. Жарнамашылар мен кең тараған көзқарастар оларға жыныстық қатынас туралы бұрыс мәлімет беріп, саналарын улауда". Ата-аналар балаларын қоғамды ірітіп-шірітіп жатқан азғын, бұрмаланған көзқарастардан қорғаулары қажет. Мысалы, балалар дене мүшелерінің атқаратын қызметін, сондай-ақ өз тәндерін қалай күтіп, азғын адамдардан қалай қорғану керектігін де білулері қажет. Қыз бала өсіп-жетілмей тұрып, яғни жыныстық жетілудің белгілері пайда бола бастағанға дейін, тәнінде болатын өзгерістер жайында және етеккірдің қалай және неліктен келетінін білуі керек. Сол сияқты ер баланың да түнгі уақытта шәуеттің бөлінуі туралы білгені жөн. Ата-аналар кішкентай балаларына жыныс мүшелерінің дұрыс атауларын үйретсе болады. Сүюші ата-ана оларға бұл дене мүшелері жайлы үш негізгі жайтты үйреткендері жақсы. Біріншіден, олардың басқа дене мүшелерден орны бөлек әрі олар жабық ұсталу қажет. Екіншіден, оларды жаман мәнерде сөз етпеу керек. Үшіншіден, оларды өзгелерге көрсетуге не ұстатуға болмайды. Ата-аналар мұндай тәрбиені қашан бастаулары керек? Көбісі ойлағаннан ертерек. Қыз баланың етеккірі 10 жаста не одан ертерек басталуы мүмкін. Ал ұлдарда түнгі мезгілде шәуеттің бөлінуі 11, 12 жаста-ақ басталуы ықтимал. Бала бұл жайттардан бейхабар болса, ағзасында орын алатын бұл өзгерістер оны қатты алаңдатуы мүмкін. Сондықтан оған мұндай табиғи өзгерістерден еш қорқудың қажеті жоқ екенін алдын ала айтып қойғандары жөн. Бұған қоса, ата-аналардың балаларына бүгінде білім беру бағдарламаларының көбісі елеусіз қалдырып жатқан Киелі кітаптағы моральдық нормалардың құндылығы мен оларды ұстанудың маңыздылығын түсінуге көмектескендері жақсы. Қазіргі біз өмір сүріп жатқан қоғамға тоқталсақ, тәуелсіз, еркін еліміз осы заманның даму үрдісі жылдамдығымен зымырап келеді. Алдағы мақсат- дамыған елу елдің қатарына ену. Ал қоғам да уақыттан қалмай, ортамызға келген жаңа дүниелерге еніп, қалыптасу үстінде. Уақыт талабы - жарнамалық технология.Сондықтан қоғам уақыт талабына сай өмір сүру үшін заман адамдардан жеке тұлғалық факторларды талап етеді. Ұлттық сана - сезімге сіңіп, арғы тегімізден келе жатқан адами қасиеттерімізді жойып алмауды қажет еткендей. Қазақ халқы ежелден келе жатқан мәдени мұрасымен тәрбиелік мәні зор салт-дәстүрін жалғастырып келеді. Осы байлықты нарықты заманда қалыптастырып, ұлттық қасиетін жоймау керек. Ең басты мәселе адам тәрбиесі, оның қоғамдағы алатын орны. «Орта түзер ойыңды, ойың түзер бойыңды» деп Абай атамыз айтқандай, мемлекеттік тұрғыда назар аударуды қажет ететін ұлттық сана-сезім,тәрбие бар. Осы орайда болашақ сүйікті жар, ардақты ана - қыз баланың алар орны ерекше. Ұлттық салт-дәстүрімізді, рухани қазынамызды жоғалтпай, заман ағымынан қалмау - уақыт талабы. Өсіп-өркендеп келе жатқан мемлекетіміздің тірегі жастар! Ал біздің жастарымыздың баянды болашағына сеніміміз мол!
Пайдаланылған әдебиеттер: 1. Абишева Н.Ш. Қыз баланың әдебі туралы тағы да бір сөз... [мәтін] / Н.Ш. Абишева // Тәрбие сағаты. - 2014. - №1. - Б.21-22. 2. Ақылбекова, Е. А. Отбасындағы бала тәрбиесі [мәтін] / Е.А. Ақылбекова // Жанұя мен мектептегі тәрбие. - 2011. - №4. - Б. 12. 3. Қабылғазина Клара Ұрпақ тәрбисі - ұлағатты іс [мәтін] / Клара Қабылғазина // Ана мен бала. - 2014. - №06 (16) - Б. 16-18. 4. Салғараұлы, Қойшығара [мәтін] / Қойшығара Салғараұлы // Қазақстан әйелдері. - 2015. - №08-09. - Б. 12-14. 5. 45minut.kz 6. Google.kz. 7. kazahzaman.kz.