Открытый урок по ИКН на тему Марий йомак -влак

ИКН урок.

Урокынтемыже: Марий калыкйомак - влак Урокынцельже: тунемше - влакынмарийкалыкйомакнергенпалымыштымушештарымаш, уш-акылыштым, мастралыкыштымшуараш, шинчымашыштымкелгемдаш да шкегычшоненвозашкумыландаш. Урокынзадачыже: 1) Йомак-влакыншарлентолмокорныжденепалдарымаш;

2) йоча-влакымпороденосалымойыраштуныкташ;

3) Сылнынлудмонавыкымвияндаш.

4) йоча-влакынмастарлыкыштымшуараш.

Кучылтшаш материал: ИКН книга, Маска денмарий», «Рывыжденказа», марийкалыкйомак книга-влак (выставке), йомак-влакгыч сюжет-влак, компьютерный презентаций.

Личностный УУД:

 Шкемрашемдымаш.

 Смыслообразований да нравственно-этический виктарымаш (Ен-

влакын уда да сайкойышыштым, янлык-влак деке чаманымашкумылымакленмоштымаш).

Регулятивный УУД:

 Тунемше-влакыншинчымашымденмоштымашымтергымаш.

 Тунемме пашам шкевуяаклымаш.

 Шкешонымымумылтарен да каласкаленмоштымаш;

 Тушкан да коктын пашам ышташтунеммаш.

Познавательный УУД:

 Шкеончыланйодышымнолталын, вашмутымпуэнмоштымаш.

 Турлоинформацийымкучылтмоштымаш.

 Библиотека денекылымкучымаш .

 Турлосемынйодышымшынденлудмаш.

Коммуникативный УУД: Турлойонымкучылтын, лудынмоштымаш.  Сылнынлудаштуныктымаш.  Чонан - влакынилышыштекулешлыкшымрашемдаштуныкташ .  Тушкан пашам ышташкумыландаш

Урокын эртымыже

1. Организационный ужаш -Чыландаматшкедекем ужам. Айстакругышшогалына, икте-весыланшыргыжалколтена да киднам шум пелен пыштена. Шижыда, кузе шумна кыра? Тудомемнанурокышкынатолын, моткочкуанен да култка. Айстатидекуаншижмашнам, чоншокшынам икте-весыланполеклена, киднам ваш кормыжталына. Шижыда, кузешокшотулмемнамырыкта да урокнамтуналаштарата. Мыйушанем:урокнамоткочпайдалын, куанлынэрта далектышанлиеш. Шичса. 2. Пашаланкумыландымаш. - Йоча-влак, ончалза-яндоскашке.(1-ше слайд)

Доскам почына, туштокамойвозымо. - Ко мыланемкаласа, доскаштемогаймутымвозымо?

-Урокнантемыже -марийкалыкйомак - влак.. -Йоча - влак, а могай пашам шукташтуналына? -А тидетемымкелгынрак пален налаш, урокыштошкенамкузекучышашулына? (колыштшинчыман, внимательный лийман…) - Мо тугаййомак? Кузе тудошарлен?Йомакмолан кулеш? Тевенинейодыш- влакатмемнамвучат. 3. У темымтунеммаш -Мыйынкидыштеммотыгай? - Чын, мундыра. А мундыранкулешлыкшымкаласыза: носким, тапычкымпидаш. - А мундыраэшекуштовашлиялтеш? - Чын, йомакыште. Айстамеаттидемундыраполшымоденеуроканмтуналына, йомактуняшкеошкылына.

Музыкальный заставке

Юзомундырапордеш,

Йомактуняшмемнамужеш. -Шинчанампетырена, 5 марте шотлена 1,2,3,4,5 шинчанампочына Йомактуняштеулына.

Музыкальный заставке - Йоча - влак, ужыдамогайчапле ку полатшога. Тиде - Шкетанлумешкугыжаныштеатр.Театрлантений ноябрь тылзыште 95 ийтемеш.Тений октябрь тылзыштемузейымпочмо. Кумылдаулотушкопуренлекташ? - А театрыштешкемкузекучаш кулеш? (кугу йукденемутланашоклий, лушкашоклий…) - Айстачыланшыплийына, кап-кылнам тура кученада йомактуняшкекаена..

Йомакыммодынончыкташ. -Мемогаййомакымончышна? Чын,«Тумнаденрывыж» - Йолташда - влакынмодмышткелшыш? - Йоча - влак, йомакым эн ончыч кунам колында? Эн ончыч, мутатуке, авада, ковадакаласкален, а вараракшымйочасадыштеколынулыда, телевизор денатшукойомакымонченда..Школыштатйомакынвийжемоткоч кугу. - Йомакшемемнан дек кушечтолын?



Игорь Гр. - Йомак пеш ожношочын. Тидекалыкыншоненлукмо, ваш-ваш каласкалымеойпогыжо. Тудоикендеч весе деке, иктукымгыч вес тукымышкуснентолын.Шукертеожнактудокалыккоклаштешарлен. Кажнеялыштесайын, каласкаленмоштышоенлийын. Тудымик уста «йомакзе» манынлумденыт. Йомакымтелымкаласкаленыт. Саша - Кузе тудошарлен? Йомакымкочауныкажлан, уныкажекушкыншумекшешкешочшыжланкаласкален. Тыгейомакиктукымгыч вес тукымышмоткочкумданшарлен. Наташа - Йомакенымкуандара, воштылта. Осалымужмышудымынончаш, сайымпенгыдемдаштарата. Марий калыквольык, янлыкнергеншукойомакымчонен. Тидымумылтарашаткуштылго: тудоожнысекаквольыкымончен, чодыраштеилен, янлыккойышыматшымлен. Максим - Кугезына - влакйомакымтелымколтеныт да тыгеойленыт: «Омартаумбаклумвочмешшояшойышташоклий» А Ронгомарийойлен: «Кенежымйомакымколтетгын, шурносайокшоч» -Лачкалыккоклаштейомакшочын да шарлен.Кастене порт сомылкампытарен, икте-весе деке кидпашамышташ, йомакымйомаклашкоштыныт.Лач пел курымончычкажнесуртлаштетыгайсуретымужашлийын: конгавоктенекидпашамыштеншинченыт да йомакымколтеныт. - Юзомундыранамрончена да КорамаскундемынпороковажеВалентина Александровнансуртышкыжовашкена. Валентина Александровна 79 ияш, Игорьынковаже. Пеш шукойомакым пала, мастарынкаласкаленмошта. Ик йомакыммыланнакаласкаленпуа.

Йомакымколыштына Йомак-влак содержаний могырым3 турлолийыт:  Янлык-влак нерген;  Бытовой - ялысе паша, сомылнерген;  Волшебный - юзойомак-влак. А ынде 2 группыланшелалтына да тыгай пашам эртаренколтена. Вуйыншогыш 1 группышто - Андрей 2 группышто - Катя 1 группо- янлык-влакнергенйомакым муза да йымачудыралза 2 группо - бытовой йомакымпалемдеда. - Пашанамтергена. - Юзомундыранамумбакерончена да йомактуняшкевашкена. «Ушан шоншо» йомакымлудына.

Мутер пашам эртаренколташ (мут-влакым хор денелудаш) Лудаш 1 абзацымшке лудам. - А ындейоча - влак роль денелудына. Автор - Катя, шоншо - Андрей, меран - Игорь, Рывыж - Наташа, пире - Игорь. 5. Содержаний почеш паша. - Йомакмоденетыландакелшыш? - Шоншомогай пашам ышташмастар? -Моланшоншомеранлан, рывыжланпушкыдопыжашымыштенпуа? -А пирыланмогайракпыжашым опта? - Тидейомакмемнаммолантуныкта? (Порыланпорылыкденевашештат) -Содержаний могырымйомакмогайтушкашпура? (Янлык-влакнергенйомак, Юзойомак) 6. Физкультминутко. А ындеканалташатжапшуо -Эн тоштойомаклан - янлык-влакнергенйомакшотлалтеш.Шукойомакыштерывыж, , маска, меранвашлиялтыт. - Рывыжмогайянлык?(чоя, мотор, чокапунан, кужупылышан, ковыраянлык) - А могайеным «рывыж» маныт? (ко ондала) Ко шойыштеш, чоялана «рывыж» лумымтушкалтенатпуат. (рывыж Лида, рывыж Зоя) Йочаланвозенпуаш -Ик ганаондалет, курыммучкоушанашогыттунал. Шарненкодына. - Тыгак,йомакыштемаска, меранвашлиялтыт. - А телым маска мом ышта? -Мераным вес семынжекуземаныт? (шайыкшинча, кучыкпоч) -А могайеным «меран» маныт? (лудшо) Арам огылойлат: «Шумжомеранлачытыра». - А ындекалыкмут - влакымончалына. 7. -Мундыранамумбакыжерончена (музыкальный заставке) Да тыгайрак пашам эртаренколтена. - Могаййомактыгетуналеш…, палыза.

Слайд 8. Рефлексий - - Метачеурокыштомонергенойлышна? - Мундыраполшымоденетачемейомактуняшкемиенсавырнышна. - Мо денеурокнатыландакелшыш? (йоча-влакдечынйодаш) -Пашам тыршеныштышна, ындешкенамаклена. -Колантачысе урок келшеннолталзакечым -Колантаче урок келшен, но чылажымумыленшуктеногылнолталзапылым. - А ко тачейоршешнимомуым пален налыногыл, нолталзайурым. - Ой, пеш чотсай. Ужаматтачеурокначылаланмоткочкелшен. Чылаштынкидыштемыйкечым ужам. Тек тиде кече тачевелеогыл, а кажнеурокышто окна гычмемнамшыратенончаштуналеш да урокналектышанлиеш. 9. Урокымиктешлымаш - Йомакмемнамшукылантуныкта: -осалденсайым, порылыкденторжалыкымойыраш; - ушан, порочонан, пашам йоратыше, чынверчшогышолияш - Йомакыштеосалвийымэреакпорылык сена. -Йомакымлудса, сайайдемелийза. Монго паша: мутер пашам шукташ, 36 страницыште «Сиротка Юкчи» йомакымлудаш.