Пайдалы қазбаларды өндіру және қорғау

Дүниетану

(3-сынып)

Сабақтың тақырыбы: Пайдалы қазбаларды өндіру және қорғау. Сабақтың мақсаттары: 1)Білімділік.Оқушыларға пайдалы қазбалар,пайдалы қазбалардың түрлері,пайдалы қазбаларды өндіру және қорғау жайлы түсініктерін кеңейту; 2)Дамытушылық. Оқушылардың ойлау,сөйлеу,есте сақтау қабілетін дамыту;3)Тәрбиелік.Табиғатты сүюге, қорғауға,көркейтуге тәрбиелеу,сабаққа қызығылушылығын арттыру. Сабақ әдісі:Сұрақ-жауап.түсіндіру,топтастыру стратегиясы. Сабақтың көрнекілігі:кестелер,суреттер. Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі.Оқушылардың назарын сабаққа аудару. ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.Үй тапсырмасы « Пайдалы қазбалар және олардың адам өміріндегі маңызы.Пайдалы қазбалардың түрлері».Сыныпты үш топқа бөліп,үй тапсырмасын сұрау. І топқа тапсырма.Пайдалы қазба деп нені айтады? (Анықтама; «Топтастыру» стратегиясы)

асбест алюминий кені

Пайдалы қазбалармыс кені

алтын

тас көмір

фосфорит

мұнай

ІІ топқа тапсырма.Пайдалы қазбалар қолданылуына қарай қандай топтарға бөлінеді? ІІІ топқа тапсырма.кестені толтыру.

Кенді пайдалы қазбалар

Кенге жатпайтын пайдалы қазбалар

Жанғыш пайдалы қазбалар

темір

мыс

қорғасын

алюминий

тұз

фосфорит
әктас

мәрмәр
гранит

құм,саз

тас көмір

мұнай

газ

ІІІ.Жаңа сабақ.Пайдалы қазбалар кен орындарында шоғырланды.Мысалы:мұнай,көмір,темір кен орындары. Металл және олардың қоспалары араласқан тау жынысы кен деп аталады. Картамен жұмыс.Қазақстанның физикалық картасынан немесе Қазақстанның пайдалы қазбалар картасынан шартты белгілеріне қарап темір,мыс,алтын,алюминий,никель және басқа көптеген кендердің шығатын жерін анықтау. Пайдалы қазбалар әртүрлі әдіспен өндіреді.Жердің терең қойнауындағы кенге жету үшін шахта қазады,ал жер бетіне жақын жатқандары ашық карьерден алынады. Өндеудің түрлері:тазарту,бұрғылау,үгіту,тегістеу;сұрыптау. Мұнай,табиғи газ-бұрғылау арқылы өндіріледі. Көмір,шымтезек,саз,құм-бастапқы қазып алынған күйінде пайдаланылады. Тазарту,сұрыптау,тегістеу,үгіту сияқты қарапайым өндеуден тұз, асыл тастар өтеді. Металдарды кеннен айырып алу үшін металлургия зауыттарында қорытуға тура келеді. IV.Үйге тапсырма.Пайдалы қазбаларды өндіру және қорғау. V.Бағалау.