Дүниетану пәнінен Су. Судың маңызы қмж

20.11.15 Тексерілді

______________ дир.оқу ісі орынб.Тулепбергенова Г

Қысқа мерзімдік жоспар

Сабақтың тақырыбы: Су. Судың қасиеті.

Сабақтың мақсаты: Судың барлық ерекшеліктерін сипаттау:түсін,мөлдірлігін,иісін,тазалығын,жергілікті жерге тигізетін пайдасын анықтау, түсіну

Сабақтың нәтижесі: 1. Су-жанды табиғат тіршілігі үшін қажетті сұйық зат екенін есіне түсіреді. Судың маңызын біледі.

2. Су адам өміріне, табиғат үшін өте қажет екенін түсінеді.

3. Суды ластайтын қайнар - көздерден зардап шегетін жанды табиғат заттарын айырып таниды.

Сабақтың түйінді идеялары: ауа туралы білу, қасиеттерін түсіну

Сабақтың әдіс-тәсілдері: көрінбейтін сиқыршы, сызбаны сөйлет, ыстық орындық, тәжірибе

Сыныбы: 2 «ә»

Уақыты

Сабақтың кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Оқыту үшін бағалау және оқытуды бағалау

Қолданылатын ресурстар

Кіріспе

Оқушылардың сабаққа дайындығын қадағалау

Психологиялық дайындық

Қоршаған орта табиғат,
Жануар ,өсімдік ,адамзат.
Сүю,қорғау-парасат,
Білейік мұны жамағат.

Оқушылар шеңберде жиналып,бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Танысты

рылым

-Судың қандай үш жағдайы болады?

Ол бір жағдайдан екінші жағдайға қалай көшеді?

СУДЫҢ ЖАЙ КҮЙІ:

Сұйық БУ Қатты(мұз)

III.Оқушыларды жаңа сабақтың тақырыбымен ,міндетімен таныстыру.Дәптерге күнді жазу.

Адам өміріне не қажет? Өткен тақырыптан еске түсіру.

ТАМАҚ СУ АУА

АДАМ ӨМІРІНЕ НЕ ҚАЖЕТ?

ЖАРЫҚ ЖЫЛУ

Бүгінгі сабақта біз топпен жұмыс істеп тәжірибе жасаймыз.

Оқушылар кезектесе жауап береді.

Бұлар аз ғана уақыт жоқ болса немесе жетіспесе, тірі ағзалар: адам, өсімдік, жануар қатты қиналады, өмір сүре алмайды.

Түсті фигуралар

Негізгі бөлім

1-тәжірибе

Шыны ыдысқа су құю Шыны ыдысқа сүт құю

Осы екі шыныға қасық салып көрейік.

Қайсысында қасық анық көрінеді?

Судың 3 күйі болады:

Сұйық, газ(бу), қатты (мұз)

Суда тұрақты пішін болмайды.ыдыстарға құйып дәлелдеу.

1 тапсырма

1. топқа тапсырма : 2-і топқа тапсырма :

Суға қантты салып Суға тұз салып

қорытынды шығарыңыз қорытынды шығарыңыз

2 тапсырма

Суға ас содасын салып қорытынды шығарыңыз

3 тапсырма

Суға шай салып Суға кофе салып

қорытынды жасаңыз қорытынды жасаңыз

Оқушылар қорытындыларын дәптерге жазады:

• Суға салған нәрселер не істеді?

• Судың түсі өзгерді ме?

• Дәмі өзгерді ме?

Қорытынды:Су еріткіш.

Деректер мен дәйектер:

Су бар жерде тіршілік бар,өмір бар,жайқалып өскен бау бақша,сынсыған орман,тоғай,бітік шыққан егін,мыңғыраған мал,алып су электр станциясыбар,сондықтан қазақ «Сулы жер нулы жер»дейді.Ну дегеніміз қалын орман.

Су тіршіліктің ғана емес,тазалықтың пәктіктің белгісі.

Қазақ халқы суды қадір етумен қатар оны жалпы халыққа,жан жануар дүниесіне ,өсімдік әлеміне тіршілік беруші деп санаған.Су бермеу,судан тарықтыру ең үлкен қылмыс.

Мұхаммед пайғамбар құранында: «Бір жұтым су бөліспеген адам Алла тағаланың алдында күнәһар» деп жазған.Сол үшін атазаманнан бері қазақ үйіндегі су,қымыз,айран шалап сияқты сусындар тегін болған.Айдалада жападан жалғыз мал бағып отырған адамның үйіне жолаушы келіп түссе,ең алдымен сусын беріп құрметтеген.

егер де біз картаға немесе глобусқа қарасақ жер шарын жан жағынан су қоршағанын қөреміз.Судың көлемі құрлықтан 3есе көп екен.Жер бетін70%су алып жатыр.Мұхит,теңіз сулары өте ащы,сондықтан оны адам,жануарлар және өсімдіктер пайдалана алмайды.

Ал енді адам ағзасына күніне 10 литрдей су керек.Егер де адамның денесінен 1,5л су ағзадан буланса немесе тер күйінде шықса,адам қаталап шөлдейді.Адам баласы шөлге қарсы 3т күннен артық күресе алмайды.Егер адам денесіндегі судың 6-8 %азайса ,адам жартылай есінен танып қалады.10% азайса сілекейін жұтады,ал 12% кемісе адам өліп кетеді. Суды қорғау мәселелері.

• Арық,өзен бойына шөп ,ағаштар егу

• Суларды қоқыстан тазалау. «Бұлақ көрсең -көзін аш»

• Завод,фабрикалардан шыққан қалдықтарды суға ағызуға тыйым салу,оларға тазартқыш қондырғылар орнату.

• «Судың да сурауы бар» -суды үнемдеу (кранды жауып жүру,беталды суды ағызбау)

Қазақта адамгершілікке арналған үш сауал бар,олар:

1.Шөлге құдық қазған

2.Өзенге көпір салған

3.Жолға ағаш еккен

Су түссіз. Сүт - ақ

Суда өйткені, түссіз.

Суға салған қант не істеді?

Судың түсі өзгерді ме?

Дәмі өзгерді ме?

Қорытынды:Су еріткіш.

Суға байланысты ырым -тыйымдар:

• Суға түкірме

• Судың бетін ашық қалдырма

• Түнде суға барма

Суға байланысты мақал-мәтелдер мен нақыл сөздер:

• Сулы жер -нулы жер

• Жылап жүріп арық тазаласаң,күліп жүріп су ішесің

• Бастау суалса-бақыт суалады

• Ағын су-өмір,тоқтау су-өлім

• Бұлақ көрсең-көзін аш

• Құлан- қырға,құндыз -суға

Түсті фигуралар

Түсті фигуралар

Түсті фигуралар

Стакан, су, майшам, сабын көпіршігі, сызбалар

Тәжірибеге арналған құралдар

суреттер

Қорытынды

Балалар,су бізге дос қана емес,ол- тілсіз жау.Қыркүйек айында Туркия елінде тоқтамай жауған жаңбырдан қаншама ел зардап шекті -үйлері,машиналары судың астында қалды,елдің малы қырылып,көптеген адам суға кетті.

1981 жылы Үлкен Алматы өзені тасыды-қатты сел салдарынан мал,адамдарға,ауыл шаруашылығына зиян келді.Көптеген көпірлерді,тас жолдарды су шайып кетті.

Экологиялық мәселелерге келетін болсақ,қазір біздің елімізде табиғаты таза,экологиялық ахуалы мінсіз аймақты табу бір маяшөптен ине іздегенмен бірдей.Мысалы:Арал теңізінің бұрынғы жалпы ауданы 66 мың шаршы шақырым болса,соның шамамен 23 мың шаршы шақырымында ғана су бар,қалған бөлігі шаң мен тұздың астында қалды.

Оқушылар кезектесе сұраққа жауап береді

Түсті фигуралар

Бас бармақ

Мұғалім: Тойшыбаева С