- Преподавателю
- Начальные классы
- 4 сыныпка күрделі сөздер тақырыбына арналған Күрделі сөздер
4 сыныпка күрделі сөздер тақырыбына арналған Күрделі сөздер
Раздел | Начальные классы |
Класс | 4 класс |
Тип | Конспекты |
Автор | Жайнова А.Е. |
Дата | 22.12.2015 |
Формат | docx |
Изображения | Есть |
4- сынып
Тақырыбы: Күрделі сөздер
Мақсаты: 1.Күрделі сөздер туралы алғашқы түсініктерін қалыптастыру,
күрделі сөздердің бір ғана мағынаны білдіріп, бір сұраққа жауап
беріп, бір сөйлем мүшесінің қызметін атқаратынын ұғындыру;
2.Күрделі сөздерді туынды түбір, еркін сөз тіркесінен айыра
білуге үйрету, тілін, сөздік қорын арттыру;
3.Күрделі сөздерді пайдалана білу біліктіліктерін арттыру,
сауаттылыққа, ізденімпаздыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Әдісі: түсіндіру, салыстыру, талдау, сұрақ-жауап, ойын, тірек-сызба
топтастыру.
Түрі: жаңа сабақты меңгерту
Көрнекілігі: тірек сызба, интерактивті тақта
Формасы: аралас сабақ
Күтілетін нәтиже:
- күрделі сөздер туралы түсініктері қалыптасады
-тілі, сөздік қорлары артады
-ойын арқылы ой-өрістері кеңейеді
- топпен жұмыс істеу арқылы ұйымшылдыққа үйренеді
- жауапкершілік қасиеттері артады
Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру бөлімі:
Сәлемдесу.
Балалар, сын есімдерді қатыстыра отырып, бір-бірімізге«Жылылық сөздер айтайық»
-
Сен сұлусың,сен әдемісің, сен көркемсің, сен әсемсің, сен ақылдысың, білімдісің, тапқырсың, ақ көңілсің т. б,
Сыныпты топқа бөлу. Топ басшыларын сайлау
1-топ: «Білімділер»
2-топ: «Білімпаздар»
3-топ: « Тапқырлар»
Сабақ соңында әр оқушыны топ басшылары жинаған балдары бойынша бағалау керек.
II. Өткенді пысықтау ,бекіту.
1-топ: Мәндес сөздер айту.
Ержүрек, батыл, батыр, қайсар.
Арман, қиял, мақсат.
2-топ: қарама-қарсы мағыналы сөздер айту.
Айту-айтпау, арзан-қымбат, жақсылық-жамандық.
3-топ: әртүрлі мағына беретін сөздер айту.
Көрші -үйдің қасында тұратын адамдарды айтамыз.
Көрші- етістік сөзі мағынасында қолданылады.
Әр топтан екі оқушыдан.
« Блиц-турнир» ойыны. ( слайдтан көрсету)
1. Алды -(не істеді?) дара етістік
2. Бақташы- (кім?) туынды зат есім
3. Астана-( не?) зат есім, жалқы есім
4. Қызыл- ( қандай?) дара сын есім
5.Әдемі-(қандай?) дара сын есім
6. Аурухана - ( не?) зат есім, жалпы есім
7. Алабұға- (не?) зат есім, жалпы есім
8. Он тоғыз - (қанша?) күрделі , есептік сан есім
9. Айтты- (не істеді?) дара етістік
10. Қалың -(қандай?) дара сын есім
11.Жезқазған - ( не?) зат есім, жалқы есім
12. Ақшыл қызыл- (қандай?) күрделі сын есім
Әр топтан қол көтерген оқушыдан сұралады. Дұрыс жауап тақтадан көрсетіліп тұрады.
Жаңа сабақ:
-
Бүгінгі сабақтың тақырыбын білу үшін « Сиқырлы сандықтардың» тапсырмаларын орындаймыз. Бірінші сандықтың тапсырмасын оқиық.
Қора, қара, қызыл.
Екінші сандықтың тапсырмасын оқиық. Қап-қара, Қызылорда, қора-
қора.
Екі сандықтан шыққан сөздерді салыстырайық, не байқадыңыз?
-
Бірінші сандықтан шыққан сөздер дара, себебі, бір сөзден ғана құралған.
-
Дұрыс, ал екінші сандықтан шыққан сөздер арқылы не айтасыңдар?
-
Екі түбірден жасалған сөз, Қызылорда, бір сөздің қайталануынан жасалған сөз, қора-қора.
-
Күшейтіп айтылған сөз, қап-қара (күшейткіш буын арқылы жасалған)
-
Дұрыс айтасыңдар, бұл сөздер- «Күрделі сөздер» деп аталады.
-
Тағы да қандай күрделі сөздер білесіңдер?
( Оқушылардың жауаптарын тыңдау) Мысал келтірейік.
-
Жап- жарық- күшейткіш буын арқылы айтылып тұр.
-
Екібастұз - үш түбір сөздің бірігуі арқылы айтылып тұр.
-
Жүре - жүре -бір сөздің қайталануы арқылы айтылып тұр.
-
Өте дұрыс балалар, әрі қарай күрделі сөздер туралы білгілерің келе ме?
-
Бүгінгі күннің жадын жазайық.
Дәптермен жұмыс:
Күн жадын жазу. Көркем жазу минуты. КК КК
Күрделі сөздер
Кенжебек , Күнсұлу, отыз бес, кең байтақ, күнбе-күн
Сөздердің мағынасын ашып, талдау. Кенжебек, Күнсұлу - жалқы есім,кісі аттары екі түбірдің бірігуінен жасалып тұр.
Отыз бес- күрделі сан есім, тіркесу арқылы жасалып тұр.
Кең байтақ- сын есім, тіркесу арқылы жасалып тұр.
Күнбе - күн қос сөз.
Оқулықпен жұмыс.
-
жаттығу. Екі бағандағы сөздерді оқу , салыстыру. Оларға сұрақ қою.
Қарамен жазылған сөздердің мағынасын түсіндіру.
Арқармүйіз- не? оюдың аты, түрі. Суретін көрсету
Жолсерік- кім? Көліктерде билет тексеруші адам.
Балалар, жолсерік сөзін орыс тілінде, ағылшын тілінде білесіңдер ме?
Жолсерік проводник railler
Сары ала көйлек. Қандай ?- сары ала
Бұл сөздер күрделі сөздер . Тірек сызба
Екі немесе одан да
Күрделі сөздерСөздерден тұрады Ерекшелігі бір сұраққа
жауап береді
бірігуі қосарлануы
тіркесуі
1-тапсырма: Кестемен жұмыс: Әр топтан үш оқушы үш сөзден жазу.
Бірігуі
Тіркесуі
Қосарлануы
Айгүл
Қызыл ала
Жүре-жүре
Қосаяқ
Отыз бес
Ауыл-аймақ
итмұрын
Ақ құба
Жан-жануар
2-тапсырма. Екі бағандағы сөздерді салыстырып , қай бағанда күрделі сөздер, қай бағанда сөз тіркестері екенін дәлелдеу. Слайдтан көрсету.
1-топ: отыз қой отыз сегіз
2-топ: қызыл шар қызыл ала
3-топ: ақшыл мата ақшыл сары
Әр топтан екі оқушыдан жауап беру. Сөздерге сұрақ қою.
3-тапсырма: Топпен жұмыс.
«Білімділер» Мақалдың жалғасын табу және мағынасын ашу.
Көре-көре көсем боларсың,... /Сөйлей -сөйлей шешен боларсың./
Жылай -жылай арық қазсаң,... /Күле-күле су ішерсің./
«Білімпаздар» Берілген өлең шумағының авторын табу.
Жаздыгүні шілде болғанда,
Көкорай шалғын бәйшешек,
Ұзарып өсіп толғанда. / Абай Құнанбаев/
«Тапқырлар» Жұмбақ шешу.
Тарбаң-тарбаң тарбиған,
Түрі жаман жарбиған. / тасбақа/
Бір тілім боп туады,
Күннен-күнге толады,
Дөп-дөңгелек болады. /ай/
-
Берілген тапсырмалардан күрделі сөздерді табу.
-
Күрделі сөздерді түрлеріне қарай ажырату.
(Әр топтан оқушылардың жауаптары тыңдалады. )
Сергіту сәті: Жаза-жаза жазуды,
Әп-әдемі жазамыз.
Шаршап кетсе қолымыз,
Сәл демалып аламыз.
4- жаттығу.Сөйлемдерді көшіріп жазу. Күрделі сөздерді тауып, астын сызу.
Тап-таза , жып-жинақы , Шымбұлақ , Көктоған , қара көк , он бес.
Әр топқа математикалық бағытта дыбыстық талдау жасау.
1 топ: Шымбұлақ
2топ: Көктоған
3 топ: қара көк
1-топ: Шымбұлақ - екі түбір сөздің бірігуі арқылы жасалған күрделі сөз.
8O = 3 + 5 3 буын= (Шым) -бітеу буын
3 =жуан - 3(ы,ұ,а) (бұ)- ашық буын
жіңішке-Х ( лақ)-бітеу буын
5 = қатаң - 2( ш, қ)
ұяң- 1(б) тасымал-2 Шым- бұлақ
үнді - 2(м,л) Шымбұ-лақ
2-топ: Көктоған- екі түбір сөздің бірігуі арқылы жасалған күрделі сөз.
8O =3 +5
3 =жуан-2 (о,а)
жіңішке -1(ө)
5= қатаң - 3(қ,к,т) 3 буын=(көк)-бітеу буын
үнді- 1(н) (то)- ашық буын
Ұяң- 1(ғ) (ған)- бітеу буын
Тасымал- 2 Көк-тоған
Көкто- ған
3- топ: қара көк - екі түбір сөздің тіркесуі арқылы жасалған сөз.
7O = 3+4 3буын= (қа)- ашық буын
3 3 = жуан 2(а,а)_ (ра)- ашық буын
жіңішке 1(ө) ( көк)- бітеу буын
4= қатаң -3(қ, к, к,)
ұяң - х тасымал -2 қа-ра
үнді -1(р) қара - көк
Оқушыларға талдау жұмыстарын орындарынан оқыту. Интерактивті тақтадан көрсету, тексеру.
Қорытындылау:
Ойын: « Берілген сөздерді киіз үйлерге орналастыру»
Тіркесінен бірігуіненқосарлануынан
1 топ 2-топ 3-топ
Жиырма тоғыз өнеркәсіп , ақсүйек жан-жануар
күрең қызыл Ақтау үлкен-кіші
Әр топтан үш оқушыдан шығу.
Үй тапсырмасы: 5-жаттығу, 65 бет. Күрделі сөздердің астын сызу.
Бағалау. Әр оқушыны тапсырмаларды орындауына, жауап беруіне
қарай кесте бойынша балдық жүйемен топ басшылары бағалайды.
12 балл - «5» 9 балл- «4» 6 балл- «3»
Оқушының
аты- жөні
№1 Өткен сабақты бекіту
1 балл
№2 «Блиц турнир» ойыны
1балл
№3 Жаңа сабақ
«Сиқырлы сандық»
1 балл
№4
Оқулықпен жұмыс
1-жаттығу
2 балл
№5 Кестемен жұмыс
2 балл
№6 Топпен жұмыс
3 балл
№7 Қорытындылау. «Сөздерді киіз үйлерге орналастыру»
2 балл
Жалпы балл