Конспект урока по калмыцкому языку на тему Гармония гласных

Кичәлин йовуд: I. Оргмомент. Мендллһн. Ахр күүндвр.. Самбрт: Классин болн герин көдлмш бичәтә 25 х., 36 д. ( 2 классин«Хальмг келн» дегтрәс.) 25 х., зокал Герин даалһвр: толяс 6 чинрлгч нер бичәд дасх, хату болн җөөлн эгшгүд темдглх II. Герин даалһвр сөрлһн: Тег эңгдән көкрнә, Теңгрт нарн гилвкнә, Номһн салькн үләнә, Ноһан һаңхад нәәхлнә. Сурһульчнр гертән эгшг болн хадвр үзгүд яһҗ олсинь болн үгмүдин чинр яһҗ дассинь медҗ авх. III. Лексик давтлһн. Компьютер Үзмр диктант. Экранд герин малмудын болн зерлг аңгудын зургуд зурата. Сурһульчнр теднә нердинь бичх зөвтә: туула, гөрәсн, бодң, чон, ялмн, моһа, темән, мөрн, ботхн, үкр, яман, хөн, ишк, туһл, унһн. 3-4-минутын хөөн бичсн үгмүдинь умшулх. Күцәсн көдлмшин ашинь һарһх. IV. Көгҗмин минутк ("Хальмг тег" гидг ду соңсллһн, үгин болн көгҗмин түүрвәч Э.Бурвяшова). Компьютер Экранд 13 эгшгүд болн хойр төгрг - хойр "өрк-бүл" зурата. Шин төр цәәлһлһн: Хальмг алфавитд 13 эгшг бәәнә, эдниг 2 әңгд, хойр "өрк-бүлд" хувахмн. Негдгч "өрк-бүлднь" - "Хату (ар дарана) эгшгүд" гидг нер өгхмн, хойрдгч "өрк-бүлднь" - "Җөөлн (өмн дарана) эгшгүд" гидг нер өгхмн. Яһад тиигҗ нерәддмн гихлә, хату болн җөөлн эгшгүд күүнә амн дотр тала-талданар бүрднә. Хату эгшгүд амна ард бүрднә, тегәд ар дарана гиҗ нерәдгднә, җөөлн эгшгүд амна өмн бүрднә, тегәд өмн дарана гидг нертә. Җөөлн эгшгүд хадврмудиг җөөлрүлнә. Яһҗ хату-җөөлнинь медҗ болх? Барун һариннь хурһдарн хоолан бәрәд, "а,ә,о,ө,у,ү,э,е,ы,и,е,ю,я" гидг эгшгүд келтн. Тадн эврән темдглхт: зәрм эгшгүд амна ард бүрднә, зәрм эгшгүд амна өмн бүрднә. Даалһвр: Цуг эгшгүдиг хуваһад хойр төгрг дотр бичтн. Даалһвр күцәснә хөөн, экранд яһҗ хувагдсинь үзүлх. Ашлвр: Хальмг келнд кедү җөөлн болн кедү хату эгшг бәәнә? Хәрү: 6 җөөлн, 7 хату эгшг. Күцәсн көдлмшин ашинь һарһх. V. Физминутк "Өдрин диг-даран" VI. Дамшлһ күцәлһн 25 х., 36 д. ( 2 классин«Хальмг келн» дегтрәс.) VII. Шин төр цәәлһлһн: Эгшгүдин таарлт - хальмг келнә һол зокал: кемр түрүн ниилврт хату эгшг бәәхлә, дарук ниилврмүдт бас хату эгшгүд бичгднә, кемр түрүн ниилврт җөөлн эгшг бәәхлә, дарук ниилврмүдт бас җөөлн эгшгүд бичгднә. VIII. Батллһн. 25 х., зокал ( 2 классин«Хальмг келн» дегтрәс.) Даалһвр: самбрт һарад, дуту үзгүд немҗ бичүлх Мана школд бииһин баг бәән… . Бичкд…д хальмг би, ду, йөр…л дасна. Эдн йир сәән…р биилн… . Би бас биилхд…н дуртав, дала үлгүрм…д медн…в. Хойр сурһульч карточкар көдлҗәнә. Наадн "Эгшгүдиг хураллһн" Күцәсн көдлмшин ашинь һарһх. IХ. Ашлвр. Компьютер Экранд 2 төгрг дотр җөөлн болн хату эгшгүд бичәтә: Сурврмуд: 1. Хальмг келнә эгшгүд ямаран 2 әңгд хувагдна? 2. Яһад эдниг тиигҗ нерәднә? 3. Кемр түрүн ниилврт хату эгшг бәәхлә, дарук ниилврмүдт ямаран эгшгүд бичгднә? 4. Кемр түрүн ниилврт җөөлн эгшг бәәхлә, дарук ниилврмүдт ямаран эгшгүд бичгднә? 4. Эн зокал яһҗ нерәдгднә? Х. Темдг тәвлһн ХI. Герин даалһвр цәәлһлһн.