Сабақ жоспары Дүниетану пәнінен Тақырыбы: Кітап қайдан шығады? 4 сынып

Солтүстік Қазақстан облысы

Айыртау ауданы

Заря орта мектебі

бастауыш сынып мұғалімі Оразалина Раушан Саимовна
Сабақтың тақырыбы: Кітап қайдан шығады? Дүниетану. 4-сынып

Сабақтың мақсаты:

а\ Кітаптың шығу тегі туралы тарих деректеріне жүгіну және балаларға білім беру.

ә\ Рухани байлықтың мөлшері кітап оқумен тығыз байланысты екенін меңгерту.

б\ Кітап оқуға деген қызығушылығын ояту.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, сызбалар, көрнекіліктер, топтастыру, деңгейлік тапсырмалар.

Сабақтың көрнекілігі: сызбалар, суреттер, ұлағатты сөздер.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру.

Ал, қанекей,балалар,

Дайынбыз ба сабаққа?!

Риза болсын ұстаздар

Келген бізге қонаққа!- дей отырып, келген ұстаздарға- қош келдіңіздер!- дейміз және бүгінгі сабағымызды бастаймыз.

ІІ. Өткен тақырыптарға шолуды "Сен білесің бе?.." ойыны арқылы жүргіземіз.

/балалардың жауаптары/

• Балалар, сендердің жаңағы ортаға салынған білімдерің қайдан алынған?

• Кітаптан.

Олай болса, тақтадағы Ұлы Абай атамыздың /кітап туралы/ өлең шумағына көңіл аудара қойыңдар.

Айдыны шалқар кейде бір

Кітапты тұнған көл дейсің.

Ауадай қажет бейне бұл,

Татпасаң нәрін шөлдейсің-деп Абай атамыз кітапқа үлкен баға берген екен дей отырып бүгінгі сабақтың тақырыбын ашамыз.

/Тақырып кітап туралы және оның шығу тегі туралы, яғни "Кітап қайдан шығады?"/

ІІІ. Мағынаны ашу.

• Балалар, сендер естеріңді білгеннен-ақ кітапты көрдіңдер, алсауат танығаннан бастап, бүгінгі күнге дейін кітап саған-серік.

• Олай болса сендерге сұрақ: Кітап деген не?

• Балалардың жауабы.

/Балалардың жауабын тірек сызба арқылы қорыту/

Мұғалім: Кітап- адам баласының ақыл-ойынан

1. Туған рухани байлықты сақтайды және кітап арқылы ол ұрпақтан ұрпаққа жететін құрал.

2. Кітап-білім мен тәрбиенің көзі.

3. Кітап- адам баласы жасаған кереметтердің бірі.

ІV. Ұлы ақын атамыздың кітап туралы айтқан сөзін өрбітіп "Артық білім- кітапта" деп келесі тапсырмаға көшеміз.

Яғни оқулықтан жаңа мәтінді оқып, танысасыңдар. /2 минут/

V. Сұрақ-жауап.

1. Кітаптың шығуы мен дамуы неге байланыты? /азу өнерінің пайда болуына/

2.Кітап деген сөз нені білдіреді? /кітап-араб сөзі, қазақша жазу, жазба дегенді білдіреді/

3. Алғаш кітаптар қайда пайда болды? /Мысыр, Шығыс елдерінде, Греция,Рим/

4. Олан неден жасалады?

Түркі халық ескерткіштері, "Орхон-Енисей" жазба ескерткіштері ашық аспан астында тұрған тас кітаптар деп аталады.

5. Жазуға тағы не қолданылды? /папирус/

6. Пергемент туралы не білесіңдер?

7. Қағаз қай елде пайда болды? /Қытайда б.з.ІІғ/

8. Ең ұтымды әдісті кім ойлап тапты? /ХV ғ. Иогани Гутенберг/

9. Бүгінгі күнгі кітап басу туралы не айтасыңдар? /тірек сызба арқылы көрсету/

VІ. Сергіту сәті.

Тарих бетіне жүгінсек, адамзат кітап пен жазу ойлап тапқанға дейін хабарды қалай жеткізген?

Көп әдістер болған, ал мен сендерге "түйіншек хат" арқылы айтып берейін.

Ол үшін бір жуан жіп, бірнеше жіңішке жіп алынған. Жуан жіпке жіңішке жіптер әр түрлі түйіндермен түйілген.

Қандай жіп жуан жіпке жақын орналасса, хаттың нағыз негізгі ойы сонда болған.

Ақ- күміс, бейбіт.

Жасыл- нан, байлық.

Қара-өлім.

Егер жіңішке жіп түссіз болса, олар сандарды білдірген.

Бірақ бұндай хаттарды барлық адам оқи білмеген, себебі әрбір түйін, басты жіпке қалай байланған, яғни барлық ұсақ детальдарға көңіл аудару керек екен.

Бүгінгі күнде бұндай хат Қытай, Мексика мемлекеттерінің арасында әлі де сақталған екен.

VІІ. Келесі тапсырма: Пайда ойлама, ар ойла

Талап қыл артық білуге-деп

деңгейлік тапсырмалар орындаймыз.

Көптен күткен көктем келді. Күннің жарығы да, жылуы да молайды.

Кітап-маған тақтан да қымбат. Шекспир

/ тақырыпқа шағын мәтін құру/

Көктем белгісі-жасыл түс.

Ағаштар бүршік жарды, айнала жасыл түске боянды.

Тапсырма: "Кітап" сөзіне ребус құру.

Гүлдер пайда болды.

Тапсырма: Кітап-оқулық. Екі сөздің ұқсастығын және

айырмашылығын табыңдар.

Құстар келді. М Л І І Б

П Т Е К М Е анаграмма құру. /БІЛІМ, МЕКТЕП/

VІІІ. Оқу жылы аяқталды.

Оқу жылы аяқталып келеді.Сендер көп еңбек қылдыңдар, білім жинадыңдар. Алда жайдарлы жаз. Сол жайдарлы жаздың өз кітаптары бар.Қандай кітаптар оқуға болады? Ол үшін топтық тапсырмалар орындаймыз.

"Күш білімде, білім кітапта" мәтін құрастыру:

1- топ: Кітапты әрі тез, әрі түсінікті болатындай етіп оқу үшін....

2- топ: Мен кітапханаға келдім, не таңдаймын?...

ІХ. Сабақты қорытындылау.

Кітап туралы не білдік?

Топтастыру стратегиясы.

Мұғалімнің сөзі:

Ұлттық рухани сауаттылық кітап оқумен тікелей байланысты. Әр елде жүргізілген тәжірибелер нәтижесінде мынадай жағдайлар анықталған:

• Кітап оқыған адам бір мәселе төңірегінде тез шешім қабылдайды;

• Есте сақтау деңгейі, шығармашылық қабілеті жоғары;

• Сөздік қоры бай;

• Ойын еркін жеткізе алады;

• жанындағы адамдармен жақсы қарым-қатынас жасай алады;

Х. Бағалау.

ХІ. Үйге тапсырма