Сабақтың тақырыбы: Біріккен сөздер 3-сынып

Ақтөбе облысы Мұғалжар ауданы

Ембі қалалық №3 орта мектебі

Жакешева Гүлмира Төтеқызы

Бастауыш сынып мұғалімі

Сабақтың тақырыбы: Біріккен сөздер

Сабақтың мақсаты: Біріккен сөз туралы түсінік беру.

Білімділік: Біріккен сөздердің жазылу емлесін меңгерту.

Дамытушылық: Оқушылардың сөздік қорларын молайту,ойлау қабілеттерін жетілдіру.

Тәрбиелік: Ізденімпаздыққа,сауаттылыққа,ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі:Интерактивті тақта, оқулық.

Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту.

түрі: Аралас сабақ

әдісі: Түсіндіру,көрнекілік,сұрақ-жауап,топтастыру.

пәнаралық байланыс:дүниетану,ана тілі,математика.

Барысы: І.Ұйымдастыру бөлімі.

Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ.Психологиялық дайындық.

Қазақ тілім- өз тілім,ана тілім,

Абай,Мұхтар сөйлеген дана тілім.

Қастерлейді ұл-қызың мәңгі сені,

Болашағым,бақытым дара тілім.

Міне,кемеңгер ғұлама ақын,жазушылардың тілі туған тіліміз қазақ тілі сабағын бастаймыз.

Дәптермен жұмыс.

Болашақ бүгіннен басталады.

ІІІ.Үй тапсырмасын сұрау. 27-жаттығу. Бұл Сөздерді неліктен күрделі сөз дейді?

«Миға шабуыл» стратегиясы.

• Сөз дегеніміз не?

• Күрделі сөз дегеніміз не?

ІV.Қызығушылықты ояту.

Ертегі «Айна мен Гүл»

Мұғалім: Ертеде Айна өмір сүріпті.Бірақ оның өмірі көңілсіз,әрі жалғызсырап жүріпті.Өмірден қатты түңіліп келе жатса,оның алдынан жайқалған әдемі гүл шығады. -Айна,айна,сен неге сонша көңілсізсің?-деді гүл.

Сонда айна:Жалғыздықтан жалықтым,өзіме лайық дос іздеп келемін-деді.

-Мені елдің бәрі көркем,әдемі дейді.Бірақ өзімнің әдемілігімді ешқашан көрген емеспін,көргім келеді,менімен дос болшы!-деді гүл.

-Алақай,алақай,мен өзіме лайық дос таптым-деді айна қуанып. Содан бері Айна мен Гүл дос болыпты.Қазақта Айнагүл есімді қыз баланың атын қоя бастапты.

Слайд:Айна+Гүл

Екі түбір сөзді біріктіріп бір сөз жасауға болады.

Слайд: Алма+Гүл=Алмагүл

Слайд: Ай+Гүл=Айгүл

• Осы Айнагүл,Алмагүл,Айгүл деген қыз балалардың аттары қалай жасалып тұр?

• Қандай геометриялық фигураларды білеміз?

Слайд: үшбұрыш,төртбұрыш,көпбұрыш

(тақтаға жазу)

V.Мағынаны тану.

Бүгінгі өтетін жаңа сабағымыздың тақырыбы - Біріккен сөздер.

Ереже шығару.

Екі не оданда көп түбірден құралған сөздерді біріккен сөздер деп атайды. Олар бірігіп жазылады.Біріккен сөз күрделі сөздің бір түрі.

Мысалы: Алабота,балқарағай.

Суреттерін көрсету.

• Біздің облысымыз не?Ақтөбе

• Елордамыз қай қала?Астана

• Бұрынғы аты қандай? Ақмола

• Тәуелсіздікті қашан алдық?

• Биыл тәуелсіздікке неше жыл?

Слайд: Тәуелсіздік белгісі.

• Желтоқсан сөзі қандай сөз?

• Жел және тоқсан деген екі түбірден жасалған.

Слайд: Еділ,Жайық,Сырдария-

Белгілі жұртқа ескі су,

Тәтті,дәмді,тармақты.

Ұзын,Ертіс,Жетісу-

Осы бес су арасы

Сарыарқа деген жер еді.

• Осы өлең жолдарын қай сабақта оқыдық?

• Ана тілі.Өткен күн өлеңі.Мағжан Жұмабаев.

• Осы өлеңнен біріккен сөздерді табайық.

• (Сырдария,Ертіс,Жетісу,Сарыарқа)

Оқулықпен жұмыс: 32- жаттығу.

Берілген сөздерді оқы. Оқыған сөздеріңді сөз құрамына талда.Әр сөз неше түбірден құралған? Слайд: Жағабұлақ-Жаңажолды осылай деп атайды. 33- жаттығу.Сөздерді оқып,көшіріп жаз.

Сөздік жұмысы.

Бұзаубас-басы үлкен,алдыңғы аяқтарымен жер қазатын түсі бар сары қоңыз.

Егеуқұйрық- ауыл шаруашылығына зиянды,тұмсығы сүйір,құйрығы ұзын сұр тышқан. (Бұзаубас,егеуқұйрық суреттері)

«Сәйкестендіру» Сөздерді қосып,біріккен сөз жасау.

Темір сақал

Ақ сорғыш

Сары тау

Ала қазық

Алты ағаш

Шаң бақан

34-жаттығу.Өлеңді оқып,жатқа жаз. Кемпірқосақ. Өлеңде кездескен біріккен сөздерді ата.(кемпірқосақ,көкжиек)

«Ойнай отырып,ойлай отыр» ойыны.

Кемпірқосақ сөзінен бірнеше сөз жасау.(кемпір,қос,ақ,сақ,ар,ор,оқ,кем,қас,ем,ер,ек т.б)

Сергіту сәті. «Менің есімім» ойыны.

35-жаттығу.Берілген бірікен сөздерді қатыстырып сөйлем құрап жазу. Аққұтан,шекара,көкжиек.

Суретпен жұмыс.

• Бұл сөздердің біріккен сөз екенін кестені пайдаланып дәлелде.

1.Бірінші түбір сөз

Түс.

Екінші түбір сөз

Құс.

Екеуін қосып оқысаң,

Ол да құс. (Қара+торғай)

2.Бірінші түбір сөз

Үй жануары деп біл,мұны.

Екінші түбір сөз

Сезім мүшесінің бірі.

Екеуінқосып оқысаң

Пайдалы өсімдік түрі. (ит+мұрын)

3.Біріккен сөздің бірінші түбірі

тағам сөзі,

Екінші түбірі тағам пісіретін

ыдыс аты.

Екеуін қосып оқысан,

Ағзаның бірі. (ас+қазан)

VІ.Ой толғаныс.

« Топтастыру ассоциациясы»

екі түбір қосылып бір мағына береді

күрделі сөз Біріккен сөздер екі түбірден құралады

бірігіп жазылады.

VІІ.Үйге тапсырма. 36-жаттығу.

VІІІ.Бағалау.Оқушыларды мадақтау,бағалау.