Сұраулы сөйлем (2 сынып. Қазақ тілі)

Раздел Начальные классы
Класс -
Тип Другие методич. материалы
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Сабақтың тақырыбы: Сұраулы сөйлем
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: сөйлемнің айтылу мақсатына қарай хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдер болып бөлінетінін айтып, сұраулы сөйлем туралы түсінік беру.
Дамытушылығы: оқушылардың сөздік қорын, тіл байлығын дамыту, сауатты жазуға дағдыландыру, жан-жақты ойлауға үйрету.
Тәрбиелігі: оқушыларды ұйымщылдыққа, достыққа тәрбиелеу.
Көрнекілік: тірек-сызба, суреттер, аққала
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
а) психологиялық дайындық;
ә) сабақтың мақсатымен таныстыру
- Балалар, біздің бүгінгі сабағымызға қонақтар келіп отыр. Біз қонақтарды жақсы тәртібімізбен, білімімізбен қарсы алып, шығарып салуымыз керек. Бүгінгі сабақта сөйлем туралы білімімізді жетілдіріп, сұраулы сөйлем туралы мағлұмат аламыз.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
а) - Үйге қандай тапсырма берілді? (229-жаттығу)
Оқушыларға жазып келген әңгімелерін оқыту.
ә) Өткен тақырыпты бекіту (слайд ):
- Біз қандай үлкен тақырыпты өтіп жатырмыз? (сөйлем)
- Сөйлем дегеніміз не?
- Сөйлем нелерден құралады?
- Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады?
- Сөйлем қандай әріптен басталып жазылады?
- Хабарлы сөйлем дегеніміз не? Мысал келтіру.

ІІІ. Жаңа сабақ.
а) Кіріспе әңгіме.
- Балалар, тақтадағы жазуға қарайықшы, не жазылып тұр? Кім оқиды? (сұрақ-жауап әлемі)
- Тағы қандай әлемдер болады деп ойлайсыңдар? (ертегілер, хайуанаттар, құстар, кітаптар, балалар, сиқырлар, т.б.)
- Бүгін сабақта сұрақ-жауап әлеміне саяхат жасаймыз.
- Балалар, тақтаның алдынан тағы нені байқадыңдар? (шарлар)
- Балалар, қараңдар, мына шарлардың ішінде бір нәрсе бар. Бұл не нрселер? Не істейміз?
- Қалай аламыз?
ә) Оқушыларға шұардағы қағаздарды алғызып, сөйлемді оқытып сұрақтарға жауап алу.
1-шар: - Сенің атың кім?
2-шар: - Нешінші сыныпта оқисың?
3-шар: - Сабақтарың нешеде басталады?
4-шар: - Сабақтан бос уақытта не істейсің?

Сұрақтар: -Оқыған сөйлемдерің қандай сөйлемдер деп ойлайсыңдар?(сұраулы сөйлемдер)
- Неге?
- Сұрақты не үшін қоямыз? (жауап алу үшін)
- Осыдан қандай ереже шығарып алуға болады?
Жауап алу мақсатымен айтылған сөйлемді сұраулы сөйлем дейміз.
Оқулықтағы ережені хормен оқыту.
б) Осыны тірек-сызба арқылы көрелік.


IV. Оқулықпен жұмыс. 230-жаттығу (слайд)
Өлең шумақтарын мәнерлеп оқытып, салыстыру.
- Қай ақын сұраулы сөйлемді пайдаланған?
- Өлеңдерде не туралы айтылған?
- Аққу туралы не білеміз?


V. Дәптермен жұмыс. 231-жаттығу.
Мәтінді оқытып, не туралы айтылғанын сұрап, сұраулы сөйлемдерді көшіріп жаздырту.
- Көке, мынау не төбешік?
- Илеу деген не?
- Бүкіл құмырсқа бір-ақ үйде тұра ма?
- Олар тату тұра ма?
Құмырсқа туралы не білетіндерін сұрау.

VІ. Сергіту сәті.

VІІ. Тақтамен жұмыс. 232-жаттығу.
Мына жағдайларды білу үшін сұраулы сөйлем жаса.
- Сабақтың нешеде басталғанын білу үшін;
- Асқардың сабаққа неге кешіккенін білу үшін;
- Қазақ тілінде неше жуан дауысты дыбыс бар екендігін сұрау.

VІІІ. 233-жаттығу.
1. Іштен оқыту.
2. Рөлге бөліп оқытып, сұрақтар қою.
- Қандай сөйлемдер оқыдыңдар?
- Сұраулы сөйлем қалай оқылады?
ІХ. Шығармашылық диктант. Сұраулы сөйлемге айналдыр.
1. Қар қалың жауды.
2. Қасқыр - жыртқыш аң.
3. Анар қалада тұрады.

Х. Қорытынды. Ойын «Аққала»
1. Сөйлем дегеніміз не?
2. Сөйлем нешеге бөлінеді?
3. Сұраулы дегеніміз не?
4. Сұраулы сөйлемнен соң қандай тыныс белгісі қойылады?
Сонымен, бүгінгі сабақта сұраулы сөйлем туралы білдіңдер. Келесі сабақта әлі де үйренетін боласыңдар.

ХІ. Үй тапсырмасы. 234-жаттығу.
ХІІ. Бағалау.



Лепті сөйлем

Қазақ тілі 2 сынып

Тақырыбы "Лепті сөйлем"
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Лепті сөйлем туралы түсінік беру арқылы сөйлемдер құрату. Жаттығу жұмыстарын жүргізу арқылы жаңа сабақты меңгеру. Сөйлем құрау дағдыларын тиянақтау
Дамытушылық: Оқушыларды сауатты жазуға үйрету, іскерлік дағдыларын қалыптастыру, байланыстыра сөйлеуді және жазуды дамыту, тыныс белгілерін дұрыс қоя білуге дағдыландыру. Өздігінен жұмыс жасауға бейімдеу
Тәрбиелік: Оқушыларды таза жазуға, әдептілікке, еңбексүйгіштікке, жағымсыз қылықтардан аулақ болуға, білімді болуға тәрбиелеу.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Көрнекілігі: сызба, слайд, сөзжұмбақ
Сабақ әдісі: көрнекі құралдармен жұмыс, өз бетінше жұмыс, сұраққа жауап, салыстыру және мәнерлеп оқу.

І. Ұйымдастыру кезеңі
Амандасу Біздің мақсатымыз.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру
- Ал балалар үйге қандай тапсырма берілді?
Үйге жаттығу берілді.
Қане, оқып шығайықшы.

ІІІ. Өткенді қайталау.
- Қане, балалар, біз сендермен өткен сабақта қандай тақырыптармен танысып едік?
- Ия, Сөйлем және олардың түрлерімен.
- Сөйлем дегеніміз не?
- Сөйлем дегеніміз адамның аяқталған ойы.
- Сөйлемнің неше түрі бар?
- Сөйлемнің үш түрі бар.
- Сұраулы сөйлем дегеніміз не?
- Сұраулы сөйлем дегеніміз жауап алу мақсатымен айтылған сөйлем. Сұраулы сөйлемнен кейін (?) белгісі қойылады.
Мысалы: Сен қай сыныпта оқисың?
- Хабарлы сөйлем дегеніміз не?
- Хабарлы сөйлем дегеніміз бірдеңенің жайын хабарлап тұрады. Хабарлы сөйлемнен кейін (.) қойылады.
Мысалы: Менің апам ауылдан келді.

IV Сөзжұмбақ шешу
1) Ешкінің төлі
2) Төрт түлік
3) Ең ірі жануар
4) Үй құсы
5) Аңның үйі
6) Біздің оқитын бөлме
7) Бас киім
8) нан атасы
9) Әнші құс
10) Кіші сөзінің қарсы мағынасы
11) Білім ордасы
---------Л а қ
---------Е ш к і
---------П і л
---------Т а у ы қ
----------І н
---------С ы н ы п
-------б Ө р і к
б и д а Й
-----б ұ Л б ұ л
---ү л к Е н
---------М е к т е п

IV. Жаңа сабақ,
Бүгінгі сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.
Ендеше, балалар біз бүгін сіздермен сөйлемнің үшінші түрі лепті сөйлеммен танысамыз. Лепті сөйлем дегеніміз адамның көңіл - күйін білдіреді. Сөйлемнен кейін (!) белгісі қойылады.

Мысалы: Алақай, ертең мен киноға барамын! Ура, бізге ертең демалыс!
Көркем жазу Пп Пп парта

V. Оқулықпен жұмыс.
240 - жаттығу. (ауызша)
Өлеңді рольге бөліп оқып, көтеріңкі көңіл дауыс ырғағымен айтылған сөздерді тап. Сөйлем соңындағы тыныс белгілеріне назар аудар.

241 - жаттығу.(жазбаша)
Хабарлы сөйлемді сұраулы және лепті сөйлемге айналдырып жаз. сыныпта өнерлі оқушылар көп. Мектеп ауласында әдемі гүлдер егілген. Сыныпта өнерлі оқушылар көп пе? Мектеп ауласына әдемі гүлдер егілген бе? Алақай, сыныпта өнерлі оқушылар өте көп! Ура, мектеп ауласына әдемі гүлдер егілді!

244 - жаттығу.
Сурет бойынша әңгіме құрату.
Әңгімеге ат қою.
- Суретте қай жыл мезгілі бейнеленген?
- Қыс мезгілі.
- Балалар қалай киініп жүр?
- Жылы және жеңіл киініп жүр.
- Олар қайда киініп жүр?
- Олар мұз айдынында ойнап жүр.
- Қане балаларға ат қояйықшы.
- Марат және Әйгерім.
- Олар не істеп жүр?
- Олар кішкентай Гүлназға коньки тебуді үйретіп жүр.
Жақсы, енді суретке қарап ат қояйық.
- Қыс қандай көңілді!, Алақай, қар жауды!

VI. Сергіту сәті.
Қане енді орнымыздан тұрып бойымызды жазып алайық,
247 - жаттығу.
Берілген сызбалар бойынша сөйлем құрау.

VIII. Үйге тапсырма.
Қорытындылау. "Жұмбақ шешу"
1. Өзім сөзден тұрамын
Біткен ойды құрамын ( Сөйлем)
2. Сөзді құрап, доп тіземін,
Қоя салсаң, бір тары,
Жаңалықты жеткіземін ( Хабарлы сөйлем )
3. Ойды аяқтап орақ тұрады,
Жауап сөз қалап тұрады (Сұраулы сөйлем)
4. Ұранды, шаттықты
Өкініш аптықты
Білдіріп ойын талайдың
Шарға ине қадаймын (Лепті сөйлем)
- Сонымен балалар лепті сөйлем дегеніміз не?
- Лепті сөйлемнен кейін қандай тыныс белгісі қойылады?
ІХ. Бағалау.

азақ тілі. 2- сынып

Тақырыбы: Сұраулы сөйлем

Мақсаты: Модулдік оқыту технологиясы арқылы сұраулы сөйлем туралы

білімдерін толықтыруға, тиянақтауға мүмкіндік жасау; өз

бетінше жұмыс жасауға баулу; оқушылардың оқу- әрекетімен

шұғылдануы арқылы теориялық ойлау, сөйлеу қабілеттерін

дамыту; кез келген уақытта бір- біріне көмекке келуге тәрбиелеу.

Әдіс- тәсілдері: танымдық ойлау әдістері, көрнекілік, сұрақ- жауап.

Көрнекілігі: жеке суреттер, тірек- сызба, кесте.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

Сыныпты қапшықтан асықтарды таңдап алып, сандарға сәйкес 3 топ үстеліне /А, Ә, Б үстелдері/ бөліп отырғызу.

Үй тапсырмасын тексеру: 234- жаттығу. Сурет бойынша құраған сөйлемдерін оқыту. «Сұраған мен сұрау белгісі» өлеңін рөлге бөліп оқылады. /Сұрау белгісін бала қолына ұстап көрсетіп оқиды./

Сұраған: Аузыңды ашып сұрайсың да тұрасың,

Саған осы не керек?

Сұрау белгісі: Маған ең алдымен, сұраулық шылау керек.

Олар жазылуға тиіс бөлек, екіншіден,

Сұраулық есімдіктер керек.

Олар қатысқан сөйлемдер соңында

Ойлашы өзің, не келеді?

«Киноға барамысың? Жаңа газет аламысың?»

Деген секілді сөйлемдерде, кей оқушы сен секілді,

Тыныс белгісін қоймай кетед. Өзің айтшы білсең,

Осылардың соңында, қандай белгі келеді?

Дауыс ырғағын да ескер деймін,

Жазғаныңды үнемі тескер деймін!

Мұны білмесең, бала, онда ісің шала!

(«Қызықты грамматика», 1984)

- Сұраулы сөйлем болу үшін қандай сұраулық шылау, сұраулық есімдіктер керек? /3 топтан мысал келтірту арқылы жауапты қорытындылау/

Сұраулы сөйлемнің жасалу жолдары

Дауыс кідірісі

Сұраулық шылау

Сұраулық есімдігі

ІІ.Жаңа сабаққа мақсат қою:

Сұраулы сөйлемдердің жасалу жолдарымен танысамыз.

ІІІ. Жаңа сабақ

Кітаппен жұмыс

235, 236- жаттығуларды орындау барысында сұраулы сөйлемде «неге, қандай, қалай т.б.» сұраулық мағына беретін сөздер қолданылатыны, сұраулы сөйлемнің өзіндік интонациясы болатыны меңгертіледі.

Дәптермен жұмыс (Дәптермен жұмыс ережесін еске салу)

238- жаттығу

Сабақтан кешікпе. Айдос ауылдан келіп пе? Ешқашан өтірік айтушы болма. Қар қалыңжауды ма?

Терме диктанты. Өлеңнен сұраулы сөйлемдерді теріп жаз. Сұраулық есімдік пен шылауды тап. /әр үстелден 1 оқушы түсіндіріп талдайды/.

Шегене деген немене?

Соны білгің келе ме?

Шамалы, азды, шағынды

Бабалар деген шегене. (М. Әлімбай)

Сергіту сәті: Күннің көзі біздерді,

Жаттығуға тұрғызды.

«Бір» дегенде қолымыз,

Көтерілсін жоғары.

Ал төбеде көк шалғын,

Сыбдырлайды көңілді.

«Екі» деген кезде сен,

Түсіре қой қолыңды.

ІV.Бекіту:

А үстелі

Тапсырма: Сұраулы сөйлемдердің астын сыз және жасалу жолын түсіндір. Қойылмаған тыныс белгілерін қой. Мәтінде қанша сөйлем барын жақша ішіне жаз.

Ақсары

Құстардың түрі өте көп. Сен, Ақсарыны білесің бе Ақсары бүркітке ұқсай ма Ұқсайды. Оны неліктен Ақсары деп атайды Өйткені оның аузы да, аяғы да балапандар сияқты сап- сары. Ақсары- жыртқыш құс. Ол тышқан, қояндармен қоректенеді.

Ә үстелі

Тапсырма: Сұраулы сөйлемдердің астын сыз және жасалу жолын түсіндір. Қойылмаған тыныс белгілерін қой. Мәтінде қанша сөйлем барын жақша ішіне жаз.

Әншi.
Сахнаға бiр топ әншi балалар шықты.Олар хормен қазақша ән айтты Бiр әншiнiң дауысы ерекше естiлдi. Балалар: "Бұл кiм " деп таң қалды Бұл әншi Әлия екен.Әлия жақсы ән салады.

Б үстелі

Тапсырма: Сұраулы сөйлемдердің астын сыз және жасалу жолын түсіндір. Қойылмаған тыныс белгілерін қой. Мәтінде қанша сөйлем барын жақша ішіне жаз.

Қараторғайлар.

Жер тез кептi Қайыңдардың жұпар иiстi бүршiктерi жарылды. Адамдар бақшаларын қазып жатыр. Жер астынан қаншама құрт қоңыздар шығып жатыр. Қараторғай молшылық қоршауында. Қараторғайдың бiр күнде қанша зиянды жәндiктердi жейтiнiн бiлесiңдер ме Ол өз ауырлығындай жауды қырады. Олардың әнiн таң сәулесi ағаштарға түскенде тыңдау керек. Ребус: 237- жаттығу

Жауабы: Кітапхана, қамқорлық. Сөйлемдер құрату.

Графикалық диктант. Берілген сызба бойынша сөйлемдер құрап жаз.

V.Қорытынды:

Сұраулы сөйлем

Сұраулық шылау

Сұраулық есімдігі

VІ. Бағалау

Әр топ басшылары бағалау парақтарын толтырады.

БАҒАЛАУ ПАРАҒЫ

Оқушының аты-жөні

№1

№2

№3

Қорытынды баға

1.

2.

VІІ.Үйге тапсырма


© 2010-2022