Әдебиеттік оқу. Шегіртке мен Құмырсқа. 2 сынып

Әдебиеттік оқу

Сынып: 2

Күні: 24.12.2015 ж

Сабақтың тақырыбы: Шегіртке мен құмырсқа мысал
Сабақтың мақсаты:
1) Оқушыларға Абай ата туралы мағлұмат беру. Шегіртке мен құмырсқа мысал өлеңінің мазмұнын ашу, мәнерлеп оқуға жаттықтыру.
2) Ой - өрісін, дүниетанымын кеңейту, сөздік қорын молайту, еңбек ете білуге баулу.
3) Еңбекқор болуға. жалқаулықтан аулақ болуға тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: топпен жұмыс, Венн диаграммасы, ассоциация, рөлге бөліп оқу.

Пәнаралық байланыс: дүниетану.
Сабақтың көрнекілігі: А. Құнанбаев, И. Крылов суреттері,жәндіктер суреті.
Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

/Оқушыларды /қызыл,жасыл,сары түстер арқылы топқа бөлу /

Психологиялық дайындық

Қайырлы күн достым!

Қайырлы күн болсын

Біздің алар бағамыз

Кілең «5»-тік болсын!

Олай болса балалар, бүгінгі сабағымызды бастаймыз.Әрбір ісімізге мұқият болып, белсенділік танытып отырайық!

II. Үй тапсырмасын тексеру

Мұз үстінде мәтіні бойынша түсінік айту.(3 оқушыдан сұрау)

Үй тапсырмасын қорыту

ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Қызығушылықты ояту
Енді бүгінгі өтілетін сабақ тақырыбымен танысайық. Қазір мен жұмбақтар оқимын,сендер шешуін дұрыс тапсаңдар, бүгінгі сабағымыздың тақырыбын да білесіңдер.

1. Қылдай белі бүгілген,

Өзінен де жүгі үлкен. (Құмырсқа)

2. Өзі қара шелкілдеп, секіреді селкілдеп. (Шегіртке)

- Кейіпкері жан - жануар болатын шығарманың түрін қалай айтамыз?
- Мысал дегеніміз не?
- Мысал - адамның жағымсыз қасиеттерін, мінез - құлқын жан - жануарлардың іс - әрекетімен суреттеп жазған шығарманың бір түрі.
- Мысал арқылы бойымыздағы жаман қасиеттерден арылуға, жақсылыққа ұмтылуымыз керек.
- Өзіміз оқыған қандай мысалдарды естеріңе түсіре аласыңдар?
- Ал бүгінгі мысалымыз не туралы болатынын аңғара алдыңдар ма?

2. Мағынаны тану

Ал бүгінгі сабағымыз не туралы болатынын аңғара алдыңдар ма?

Бүгінгі күннің жадын және сабақ тақырыбын жазамыз.

Балалар мына суретке қарай қояйық кім екенін білеміз бе?

Қане кім айтады Абай кім болған? Ақын, кемеңгер, данышпан,сазгер, Абай Құнанбаев жиырма екінші тамызда.мың сегіз жүз қырық бесінші жылы қазіргі Семей облысы, Абай ауданында дүниеге келген - мың тоғыз жүз төртінші жылы бесінші шілдеде 59 жасында қайтыс болған.

Абай бала кезінде ширақ, пысық болмағанымен, елдегі шешен, ақын, ертегішілер әңгімесін тез ұғып алатын зеректігімен, ынталылығымен ерекшеленген

. Анасы Ұлжан да шешен болған, сөз қадірін білетін ортада өскен кісі. Әкесі онын зеректігін байқағаннан кейін, 10 жасқа толған соң Семейдегі Ахмет Риза медресесіне береді.
Ендеше, балалар, біз бүгінгі сабағымызда Абай атамыздың «Шегіртке мен құмырсқа» деп аталатын мысал өлеңімен танысамыз. Өлеңді орыс жазушысы Иван Крылов шығармаларынан аударған.

Иван Андреевич Крылов - белгілі орыс жазушысы, мысалшы,журналист, академик . И. А. Крылов 13 ақпанда 1769 жылы Мәскеуде офицердің отбасында дүниеге келген.

Өлеңмен таныспас бұрын құмырсқа мен шегіртке туралы не білесіңдер.Соны қағазға жаза қойыңдар.

Құмырсқа

Шегіртке

Жарайсыңдар балалар, енді өлеңмен танысайық мен мәнерлеп оқимын сендер жақсылап тыңдап отырыңдар.

1.Құмырсқаның орнында болсаңдар,сендер не істер едіңдер?

2.Шегіртке мен құмырсқа бейнелері арқылы адамдардың қандай қасиеттерін көріп,байқауымызға болады?

3.Біздің ортамызда немесе өмірде сендерге сондай адамдар кездесті ме?

ІV Оқулықпен жұмыс

1.Мәнерлеп оқып беремін.

2.Сұрақтармен жұмыс.

1. Мысал не туралы айтылған?

2. Жаздыгүні шегірткенің жағдайы қандай болды, жаз мезгілін қалай өткізді?

3. Ол құмырсқаға неге келді?

4. Құмырсқа шегірткеге не деді?

5. Шегіртке қандай сылтау айтты?

3.Оқушыларға іштей оқыту.
4. Мәнерлеп оқудан жарыс ( 3 топтан 3 оқушыдан оқыту)

- Мысалдағы жасыл бояумен жазылған сөздерді дауыстап оқы. Бұл сөздер қай кейіпкерге қатысты?

- Неге олар жасыл бояумен жазылған деп ойлайсың?

Сергіту сәті

Y. Шығармашылық жұмыс

І топ. Рөлге бөліп оқу

ІІ топ. Суретін салу

ІІІ топ. Венн диаграммасы.

YI.Дәптермен жұмыс

Құмырсқа мен шегірткеге өтірік өлең шығару.

YII.Сабақты бекіту

Құмырсқа мен шегіртке туралы мағлұмат беру

Құмырсқа(Formіcіdae) - жарғаққанаттылар отрядының бір тұқымдасы. Құмырсқа жер шарында кеңінен таралған, тек Қиыр Солтүстікте және Антарктидада ғана кездеспейді. Құмырсқаның 10 мыңдай түрі бар. Олардың көпшілік түрлері тропиктік аймақтарда кездеседі.
Құмырсқалардың адам денсаулығына пайдасын көп халықтар ерте кездерден - ақ білген. Аяғы ауыратындар кей жағдайларда құмырсқа илеуіне аяғын салып құмырсқаға шақтырған. Мысалы, Қытайда бұдан 5 мың жыл бұрын жазылған "Бың Цау Гаң Му" кітабында құмырсқаның қасиеті туралы қызықты деректер келтірілген. Құмырсқа денесінде 70-тен астам микроэлемент, 20-дан астам амин қышқылы, витаминдер бар. Қазіргі кезде Қытайда құмырсқадан аса бағалы азықтық, дәрілік қасиеті бар препараттар дайындалады. Құмырсқаларға жүргізілген зерттеулер нәтижесінде олардың жұқпалы аурулармен ауырмайтындығы анықталған. Құмырсқадан алынатын дәрілер буын ауруларын, қант диабетін емдеуде, қан қысымын реттеуде қолданылады.
Әртүрлі тұқымдастарға жататын көптеген өсімдіктермен қоректенетін зиянкес жәндіктерді «көп қоректілер» деп атайды. Олардың ішінде ауыл шаруашылығы дақылдарына ең қауіптілері - шегірткелер, шекшектер. Тік қанатты насекомдар отрядының бір отряд тармағын құрайтын шегірткелердің Қазақстанда 200 - ден астам түрлері кездеседі. Бірақ солардың ішінде оншақты түрі ғана қауіпті зиянкестер санатына жатады.

VI. Сабақты қорытындылау

. Ой толғаныс
І топ: Шегірткені қандай адамға теңеген?
ІІ топ: Құмырсқаны қандай адамға теңеген?
ІІІ топ: Мысалдағы автордың айтамын деген ойы қандай?

Сұрақтар:
- Құмырсқаның орнында болсаң, сен не істер едің?
Жұптас, ойлан, топтас, ортаға сал
- Кейіпкерлердің қайсысы ұнады. Неліктен?
- Шегіртке жазды қалай өткізді? Оқып беріңдер.
- Қыс түсісімен шегірткенің өмірі қалай өзгерді?
- Кімнен көмек сұрады? Құмырсқаға қандай өтініш айтты?
- Сендер Шегірткені аяйсыңдар ма? Жауабыңды түсіндір.
- И. А. Крылов осы мысалмен бізге не айтқысы келді?
- Шегіртке мен құмырсқа мысалында кімдердің әрекеттерін, байқауымызға болады ма?
- Шегіртке мен құмырсқа бейнелері адамдардың қасиеттерін көріп, байқауымызға болады ма?
- Біздің ортамызда немесе өмірде сендерге сондай адамдар кездесті ме?

Дұрыс балалар, мысалдағы негізгі ой еңбексүйгіштік және жалқаулық туралы екен. Олай болса, «Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей»- деп Абай атамыз айтқандай, еңбекті сүюіміз керек екен.

VII. Үйге тапсырма: мәнерлеп оқу, шегіртке мен құмырсқаның іс-әрекетін сипаттайтындай мақал-мәтел жазып келу.

IХ. Бағалау