Сабақтың тақырыбы: Негізгі және туынды зат есім 3-сынып

Сабақтың тақырыбы: Негізгі және туынды зат есім.

Сабақтың мақсаты:Негізгі және туынды зат есім туралы алғашқы түсінік беру.

Сабақтың міндеттері:

Білімділік:Оқушылардың зат есім туралы алған білімдерін пысықтай отырып,негізгі және туынды зат есім туралы түсіндіру,оларды бір-бірінен ажырата білуге үйрету.

Дамытушылық:Оқушылардың ой-өрісін кеңейтіп,ойын жинақтай білуге, өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру.

Тәрбиелік:Білімділікке,ұқыптылыққа,ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі:интерактивті тақта,электронды оқулық, «Сәйкестендіру» тесті..

Сабақтың типі:жаңа білімді меңгерту.

Сабақтың түрі:аралас сабақ

Сабақтың әдісі:түсіндіру,көрнекілік,ойын,сұрақ-жауап,топтастыру,салыстыру,ой тастау.

Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру бөлімі.

II.Психологиялық дайындық.

Күн жарығын алақанға саламын,

Жүрегіме басып ұстай қаламын.

Ізгі әрі нәзік,жарық,мейірімді,

Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

III.Үй тапсырмасын сұрау.

16-жаттығу.Көптік жалғауы бар сөздерді теріп жазу.Ол сөздерге сұрақ қою.

Хайуанаттар,аңдар,маймылдар,аюлар,түлкілер,барыстар.

IY.Тірек білімді еске түсіру.

Мұғалім: Бір күні бір жолаушы келе жатып жолдан бір нәрсені тауып алады.Жаңағы нәрсені әрі қарап,бері қарап не екенін таба алмайды.Сөйтіп,ол ақылгөй данаға келіп:-Мен жолдан бір нәрсе тауып алдым.Оның жартысы көрінбей тұр.Бұл не болды екен?Маған осыны табуға көмектессеңіз?-дейді.Сонда ақылгөй дана оны былай деп жұмбақтапты:

Ойжұмбақ:-Ол аспанда да,жерде де болады,шөлейт жерлерде де жүреді,...ата-әжелеріңнің қолында да болуы мүмкін,ол-партаның үстінде де жатуы мүмкін,оны жеуге де болады,ол-барлық адамда болады.

-Кәне,балалар,біз де ойланып көрелік.Мүмкін,сендер тез табарсыңдар.Бұл не болды екен?

-Көз алдымызға елестетіп ойлансақ,осы бейнені жалғастырып,көп нәрсе жасауға болатын сияқты.Кәне,ойланайық...не жасауға болады?

-Пайда болған заттардың атын жазайық:бұлт,құрт,түйе,көзілдірік,құс,алма,жүрек т.б.?

-Осы сөздерге қандай сұрақ қоямыз?-не?

-парталар,орындықтар,дәптерлер,кітаптар деген сөздерге қандай сұрақ қоямыз?-нелер?

-Ал осы заттарды пайдаланатын адамдарға қандай сұрақ қоямыз?-кім?-кімдер?

-олай болса кім?,кімдер?,не?,нелер? Деген сұрақтарға жауап беретін сөздерді қандай сөз табы дейміз?-зат есім.

Ендеше,зат есім туралы ойымызды жинақтайық.

«Топтастыру ассоциациясы»

кім? жалқы жалпы

кімдер? нелер?

не? жекеше көпше

Y.Қызығушылықты ояту.

Суретпен жұмыс.

-Бұл ненің суреті?-қойдың (сұрақ қояйық)

-Не? -Қой. -Қай сөз табы?-Зат есім.Қой деген түбір сөз.

-Қойды бағатын адамды кім дейміз? -Қойшы(сұрақ қояйық)

-Кім?-Қойшы. -Қай сөз табы?-Зат есім.Қойшы деген туынды сөз.

Балық,жылқы суреттерін осылай талдау.

YI.Мағынаны тану.

-Ендеше,бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы: Негізгі және туынды зат есім.

Дәптермен жұмыс.Көркем жазу.Оо Оспан орманға барды.

Электронды оқулықты тыңдау.

Оқулықпен жұмыс.

19-жаттығу.Сөздерді салыстырып оқы.Олардың әрқайсысына сұрақ қой,айырмашылығын байқа.

өнер-өнерпаз балық-балықшы

күй-күйші көл-көлшік

сый-сыйлық орын-орындық

.Қосымшалы сөздерді көшіріп жаз.Сөз құрамына талда.

Зат есім негізгі және туынды болып екіге бөлінеді.Негізгі түбірден болған зат есімді негізгі зат есім дейміз.Мысалы:ана,жер,көз.

Түбір сөзге жұрнақ жалғану арқылы жасалған зат есімді туынды зат есім дейміз.

Мысалы:іскер,байлық,кезекші.

20-жаттығу.Өлеңді мәнерлеп оқы.Туынды зат есімдерді теріп жаз.

Кенші,достық,елші,аспаз,малшы.

«Сәйкестендір» тесті (әр оқушыға жеке жұмыс ретінде беріледі)

көл кер

өнер ші

құрылыс шік

оқу паз

іс шы

егін лық

21-жаттығу.Жаңылтпашты оқып,жатқа жаз.

Шын еңбекшіл-өрмекші,

Өрмекші-шын өрнекші.

.Туынды зат есімдерді тауып,сөз құрамына талда.

Сергіту сәті.

Суретті жұмбақ шешу.

-Кітапхана деген қандай сөз? Түбірі не?

.Кітапхана туралы сөйлемдер құра.

22-жаттығу.Төмендегі негізгі зат есімдерге -шы,-ші жұрнақтарын жалғау арқылы туынды зат есімдер жаса.

Мүсін,дойбы,сауын,егін,мал,би,жылқы,күй,сиқыр.