Конспект урока

Тема: Рәвешләрнең җөмләдәге роле.

Максат: Рәвеш турындагы белемнәрен тирәнәйтү.

Укучыларның рәвешләрне сөйләм телендә куллана алуларына ирешеү,

Балаларның нәтиҗәләр ясау,чагыштыру,гомумиләштерү,ягъни дәрестә фикерләү эшчәнлеген активлаштыру.

Г.Тукай иҗатына нигезләнеп, укучыларда туган телгә мәхәббәт тәрбияләү.

Җиһазлау: проектор, презентаөия, карточкалар, дәресле З.И.Җамалетдинова "Татар теле" 4 класс.

I.Классны оештыру.

Укучылар төркемләп утырганнар.

II.Актуальләштерү.

Уен "Үз оясына урнаштыр".

Тактада план бирелә.

Ул нәрсә.?

Сораулары ниндн?

Нәрсәне белдерә?

Ничек төрләнә?

Җөмләдә күбесенчә нәрсә булып килә?

-Укучылар,хәзер без сезнең белән уен уйнап алырбыз.1 нче конвертны ачабыз, анда сүз төркеменең исеме язылган һәм сүзләр бирелгән.

Сез сүзләрне ояларына урнаштырырга һәм шул сүз төркеме турында сөйләргә кирәк булачак..

Сүзне 1нче өстәлгә бирәбез.

Сүзне 2 нче өстәлгә бирәбез.

3 нче өстәл

.

4нче өстәл.

Һәр төркемгә 1 сүз төркеме язылган лото һәм сүзләр бирелә.Укучылар шул сүзләр арасыннан үзләренә тиешле сүзләрне сайлап алалар.

Исем ул сүз төркеме.

Кем? Нәрсә? сорауларына җавап бирә.

Предметны белдерә.

Сан, килешләр белән төрләнә.

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр була.

Җөмләдә күбесенчх ия була.

Фигыль ул сүз төркеме.

Нишли? Нишләде? Нишләгән? Нишләр? Нишләячәк? Сорауларына җавап бирә.

Предметның зшен,хәлен,хәрәкәтен белдерә.

Зат-сан,заман белән төрләнә.

Җөмләдә күбесенчә хәбәр була.

Сыйфат ул сүз төркеме.

Нинди? Кайсы? сорауларына җавап бирә.

Предметның билгесен белдерә.

Гади,артыклык,кимлек дәрәҗәләре була.

Җөмләдә күбесенчә аергыч булып килә.

Рәвеш ул сүз төркеме.

Ничек?кайчан?Ник?кайда?Күпме? никадәр?сорауларына җавап бирә.

III Уку мәсьәләсен кую һәм чишү

-Укучылар, ә 4 нче өстәл сорауларга җавап биреп бетердеме?

-Ни өчен?

-Кайсы сорауларга җавап бирәсе калды?

-Димәк,без бүген дәрестә шушы сорауларга җавап эзләрбез.

1. Дәреслекләрне ачабыз.

328 нче күнегүне эшләрбез.

Җөмләләрне сүз төркеме һәм җөмлә кисәге ягыннан тикшерәбез.

-Рәвешкә кайсы сүздән чыгып сорау куйдык?

Рәвешкә кайсы сүздән чыгып сорау куйдык?

Рәвешкә кайсы сүздән чыгып сорау куйдык?

-Димәк нинди нәтиҗә ясыйбыз? Нәрсә белдек?

2. 330 нче күнегү.

Рәвеш кергән сүзтезмәләрне язып алырга.

,1) Беркөнне кичен әти белән әни иртәгә мине укырга

илтәчәкләрен миңа мәгълүм иттеләр. (Г. Т.) 2) Минем кунагым тиз генә җанланды, аларга карап кьыкырып җибәрде. Ул канатларын кага, .бик җитез генә әрле-бирле йөри башлады. (М. Г.) 3) Бераздан кешеләр пароходның түбәсендә дә күренделәр. Кинәт «ура» тавышы яңгырап китте. (Г. Г-й) 4) Фәрит бүген биредә балык эләктерүдән бөтенләй өмет өзде. (Ә. К.) 5) Кошлар, ерак җиргә очканда, юлны көндезләрен кояшка, төннәрен йолдызларга карап беләләр.

3.2 нче конвертны ачабыз.

Озак,иртән,әкрен, бүген сүзләре белән сүзтезмә төзергә.

-Моннан нинди нәтиҗә ясап була укучылар?

-Юк.

• Нәрсәне белдерә? Каян чыгып сорау куела

• Ничек төрләнә?

Тактада эшләнә.

р а р ф

Бүген безгә күптән күрешмәгән

и ф

дустым килде.

Килде-фигыль.

А р ф р к

Ул гаять үзгәргән, тагын да

Р ф

җитезрәк атлый.

Үзгәргән- фигыль.

Атлый- фигыль.

С и р ф

Кара күзләре очкындай янып

ф

торалар.

Янып торалар-- фигыль.

-Рәвеш фигыльне ачыклап килә.

Фигыльнең билгесен белдерә.

Төркемнәрдә эш.

Сүзтезмәләрне телдән укыйлар.

Беркөнне кичен мәгълүм иттеләр, иртәгә илтәчәкләрен, тиз генә җанланды, бик җитез әрле-бирле йөри башлады,бераздан

күренделәр. кинәт яңгырап китте,

бүген өмет өзде., бөтенләй өмет өзде. көндезләрен, төннәрен беләләр..

(Тактада чиратлап чыгып язалар)

Озак эшли,

яза,килә,торды,йоклый,утыра,сөйли,карый.

Иртән тора,китә,укый,кычкыра,юына,ясый.

Бүген килә,китә,барам,эшлим,карыйм,күрсәтә,бирә.

Әкрен йөри,сөйли,әкрен генә ача,

-Рәвешләр төрләнми.

IV Физминут.

_-Күрсәт әле, үскәнем,

Ничек кошлар очалар?

-Менә шулай,менә шулай

Шулай кошлар очалар.

-Күрсәт әле, үскәнем,

Ничек урак уралар?

Ничек сикерә куяннар?

Ничек йөри аюлар?

V Ныгыту.

VI Рефлексив бәяләү.

Өйгә эш.

Кроссворд чишү.

3 нче конвертны ачабыз.

Әгәр дә кроссвордны дөрес чишсәгез,сезгә таныш булган шагыйрьнең фамилиясен укырсыз.

Бер сүз белән әйтергә.

а) бер дә туктап тормыйча-бертуктаусыз.

б) тау шикелле- таудай.

в) куркаклар кебек бирешү-куркакларча.

г) бик биектә.-югары.

д) акча түләмичә утырып йөрү- бушлай.

• Бу сүзләр кайсы сүз төркеменә карый?

• Ни өчен?

- Нинди сүз килеп чыкты?

Сез Г.Тукай турында нәрсәләр беләсез?

-Аның нинди әсәрләрен беләсез?

Әйе, апрель аенда халкыбызның бөек шагыйре Г.Тукай дөньга килә һәм шул ук ай аны арабыздан мәңгелеккә алып китә.

4нче конвертны ачабыз,биремне укыйбыз.

1.Су анасы, куркып, этләрдән (кирегә).............йөгерә. ("Су анасы")

2.И җүләр! Кысканга (былтыр).........,кычкыралармы (быел).......... ("Шүрәле")

3. (Кич)......иде.Шатлык белән нурлар чәчепай ялтырый;

р

Искән әкрен җил белән яфрак,агачлар калтырый. ("Пар ат")

р

4. (Күп)....эшләде иренмичә;бара-бара чыгарды ул матур-матур балалар да.("Карлыгач")

5. Китсен бездән чыгып Кәҗә белән Сарык

Ашап ята (Бушлай).....гына алар азык.("Кәҗә белән Сарык")

6. Яңак,маңгай җыерылмаган. тешләр дә сау,

(Яшьләрчә) саф, ачык чыга аның сүзе.("Бабай")

7. Гәрчә анда тумасам дә, мин (бераз ) торган идем,

Җирне (аз-маз) тырмалап, чәчкән идем, урган идем.("Шүрәле")

8.....мин читлек ачтым,андагы кошчыкны коткардым. (Кошчык)

Файдалану өчен сүзләр:күп,бушлай,былтыр,кирегә,аз-маз, бераз,быел,яшьләрчә,кич,кичә ,яхшы.

-Укучылар, Г.Тукай да үзенең шигырьләрендә рәвешләрне күп кулланган.Җөмләдә рәвешләр нинди роль уйный соң?

Димәк.сез бүген дәрестә нәрсәләр белдегез?

336. нчы күнегү.

2.Әдәби әсәрдән рәвеш кергән 3 җөмлә язып алырга.

Һәр төркем алдына бирем куела. Төркемнәрдә эш.

Рәвеш. Ничек соравына җавап бирәләр.

Презентация.

Тукай.

Җөмләләр слайдта.

Төркемнәрдә эш. Бирем: тиешле рәвешләрне куеп шигырьне укы, рәвешләрне дәфтәреңә язып ал.

Һәр төркем укый,кайсы әсәрдән икәнен әйтә.

Фикерне тулыландыра,матурайта

Рәвеш ул сүз төркеме.

Ничек?кайчан?Ник?кайда?Күпме? никадәр?сорауларына җавап бирә.

Фигыльне ачыклап килә. Фигыльнең билгесен белдерә.

Төрләнми.

Җөиләдә хәл була.

Төркем командирлары билге куя.